Waldheim heeft
commissie rond
NAASÏ HET NIEUWS
Trudeau wordt weer premier van Canada
Joegoslavië
wacht op het
laatste bulletin
Kolonel van Britse Rijnleger vermoord
Nog geen goedkeuring van Teheran
roppRus
Moord op hoogleraar
in San Salvador
MAANDAG 18 FEBRUARI 1980
(Van onze correspondent Henk Kolb)
worden gekozen. Volgens de opiniepei
lingen staat de Conservatieve Partij van
de in december afgezette Joe Clark (40) op
verlies, terwijl de Nieuwe Democraten
onder aanvoering van de gerespecteerde
Edward Broad bent, zoals steeds de laatste
jaren, maar een zeer beperkte rol kunnen
spelen.
Canada's laatste crisis, teweeg gebracht
door Clarks plannen om de benzine, ter-
wille van bezuiniging op verbruik, extra te
belasten, heeft aan het licht gebracht dat
de jeugdigste premier die Canada ooit
heeft gehad, in het land zelf weinig volge
lingen heeft. Zelfs zijn eigen partijgenoten
slaan enigszins bedremmeld gade hoe de
ze man, die zijn hele leven in de politiek
bezig is geweest, het onderwerp is gewor
den van scherpe grappen.
De VS en Canada hebben veel problemen
gemeen: werkloosheid, inflatie, energie
en betrokkenheid bij recente gevaren die
de wereld bedreigen. Maar waar in de VS
president Carter van de internationale cri
sis heeft geprofiteerd, zijn de kordate
standpunten van premier Clark, die
nauwkeurig rijmden met Carters maatre
gelen. niet genoeg geweest om hem tot
een door iedereen gerespecteerd staats
man te maken. Integendeel, zelfs de Ca
nadese heldendaden bij het helpen ont
snappen van zes Amerikanen uit Teheran,
hebben Clark geen goed kunnen
doen.
Clark heeft te maken met het probleem, dat
de kiezers niet zozeer vóór hem kozen
alswel tegen Trudeau. Op de smalle basis
van zijn parlementaire meerderheid be
gon hij desondanks een ambitieus pro
gramma. dat energie duurder zou maken,
overheidsuitgaven zou beperken en de
macht van de centrale regering moest
verminderen, vooral ten gerieve van de
machtige provincies in het westelijker
deel van Canada. Liberalen en Nieuwe
Democraten brachten hem bij de aanbie
ding van zijn begroting in december ten
val.
Trudeau had zich formeel in november uit
de politiek teruggetrokken en hij heeft
van zichzelf gezegd niet de man te zijn om
Canada de tachtiger jaren binnen te lei
den. Maar toch is hij weer op pad gegaan.
Zijn programma voorziet onder meer in
meer staatsbezit van oliemaatschappijen
en pogingen om de hogere prijzen, waar
toe Clark had besloten, weer omlaag te
brengen. Bovendien zullen met Trudeau
aan het roer de afscheidingsbewegingen
in Quebec opnieuw luid aan het woord
komen. Trudeau komt zelf uit Quebec.
Niettemin is hij een tegenstander van af
scheiding.
Het is ook waarschijnlijk dat Trudeau niet
zonder meer. zoals Clark, het Amerikaan
se voorbeeld ten aanzien van Moskou zal
volgen. Volgens Trudeau hoeft een boycot
van de Olympische Spelen slechts zin
wanneer die in de wereld ruime steun
krijgt. Als dat niet zo is, speelt een boycot
van een klein aantal landen de Russen al
leen maar in de kaart, volgens Trudeau.
KENIA -
Belangstelling
was er ook
Kenia voor de
zonsverduistering
die zaterdag
een deel
van de
wereld
met name
in Afrika
en Azië
in het
donker zette.
LJUBLJANA - De toestand
van de Joegoslavische presi
dent Josip Broz Tito blijft on
veranderd slecht. Wel is de 87-
jarige maarschalk gistermid
dag enige malen bij bewust
zijn geweest en heeft hij enige
woorden gewisseld met de
president van de republiek
Slovenië Viktor Avbelj en de
voorzitter van de communis
tische partij in Slovenië. Zij
bezochten Tito in het zieken
huis van Ljubljana om hem
namens de Slovenen herstel
toe te wensen.
Voor de Joegoslaven zijn de
medische bulletins bijna geen
nieuws meer. Het lijkt erop
dat zij alleen nog maar wach
ten op het laatste bulletin.
Intussen lijkt er geen einde te
komen aan de stroom journa
listen die de afgelopen week
naar de Joegoslavische
hoofdstad zijn gereisd. Hun
aantal loopt in de honderden
en ze vertegenwoordigen
meer dan veertig nationalitei
ten. Ten opzichte van de eer
ste periode van Tito's ziekte
in januari zijn de mogelijkhe
den voor journalisten sterk
aan banden gelegd, waarbij
de verantwoordelijke autori
teiten zich beroepen op de
Joegoslavische perswet. Vol
gens artikel 16 van deze al
tientallen jaren bestaande
wet is fotograferen, het ma
ken van films en het intervie
wen van Joegoslavische bur
gers op straat verboden tenzij
met toestemming van het mi
nisterie van voorlichting en
informatie.
Aan de handhaving van deze
oude wet is de Joegoslavische
regering de laatste dagen veel
strenger aandacht gaan be
steden. Zaterdag zijn, voor
zover bekend, alleen al in
Belgrado minstens tien tele
visieverslaggevers, camera-
lieden, fotografen en schrij
vende journalisten gearres
teerd en lange tijd door de
politie verhoord. Gisteren
brachten zeker zeven journa
listen, onder wie een Joego
slaaf, kortere of langere tijd
door op het politiebureau
omdat zij al of niet met toe
stemming van het ministerie
van voorlichting zich op de
hoogte stelden van wat er met
het oorlogsmuseum in Bel
grado gaat gebeuren.
De begrafenis is inmiddels al
voorbereid. Volgens ingewij
den zal de rouwperiode van
betrekkelijke korte duur zijn
omdat de Joegoslavische re
gering en het presidium van
de communistische partij
vinden dat de dagelijkse gang
van zaken zo weinig mogelijk
mogen stagneren.
Geruchten willen dat president
Carter en de Russiche presi
dent Brezjnjev persoonlijk de
begrafenis zullen bijwonen.
Zij zouden deze gelegenheid
willen aangrijpen om op het
hoogste niveau overleg te
voeren over de gespannen in
ternationale toestand. In di
plomatieke kringen twijfelt
men, gelet op Bre^jnjevs ge
zondheidstoestand. aan een
dergelijk topoverleg en gaat
men er voorlopig nog van uit
dat de Verenigde Staten ver
tegenwoordigd zullen zijn
door vice-president Mondale
en de Sov/jet-Unie door de
belangrijkste adviseur voor
buitenlandse aangelegenhe
den Koesnetznov.
(Van onze correspondent)
NEW YORK - Secretaris-generaal Kurt Wald
heim van de Verenigde Naties is er gisteren in
New York in geslaagd een internationale com
missie van vijf leden samen te stellen die een
onderzoek zal instellen naar de beschuldigingen
tegen het regime van de afgezette sjah van Iran.
Dit onderzoek door een onafhanke
lijke internationale commissie is
een eis van de Iraanse regering.
De uitslag van dit onderzoek zal
medebepalend zijn of Iran de on
geveer vijftig gegijzelde Ameri
kanen in Teheran zal vrijlaten
die vanaf 4 november al 106 da
gen onder grote spanning le
ven.
Akkoord
De Verenigde Staten hebben zich al
akkoord verklaard met de sa
menstelling van de commissie,
maar Waldheim wacht nog op
goedkeuring door Teheran. Vijf
vooraanstaande vertegenwoor
digers uit Algerije, Bangladesj,
Frankrijk, Syrië en Venezuela
hebben de uitverkiezing voor de
commissie van onderzoek geac
cepteerd. Wegens ziekte echter is
de vertegenwoordiger uit Bang
ladesj vervangen door een jurist
uit Sri Lanka (het vroegere Cey
lon), aldus meldt het hoofdkwar
tier van de VN in New York.
Het wordt niet aannemelijk geacht
dat Waldheim de vijf leden van de
commissie vóór donderdag zal
ontmoeten. Eind deze week zou
den zij dan naar Teheran vertrek
ken, aangenomen althans dat
Iran de samenstelling accep
teert.
Irans president Bani Sadr stelde
zich zaterdag in een interview
voor de Griekse televisie harder
op dan eerder in de week. Hij zei
dat de gegijzelden pas zullen
worden vrijgelaten als de leden
van de commissie „tot een bevre
digende uitslag zijn gekomen en
de Amerikanen hun verplichtin
gen nakomen"' Eerder vorige
week had hij nog gezegd dat de
Amerikanen mogelijk zouden
worden vrijgelaten op het mo
ment dat de commissie haar on
derzoek begint.
„Er zijn twee fasen inzake vrijlating
van de gegijzelden", zei president
Bani Sadr. „Eerst moet het psy
chologische en politieke klimaat
veranderen. De Verenigde Staten
zulllen dat kunnen bereiken door
hun politiek in het verleden te
veroordelen en toe te zeggen in
het heden noch in de toekomst
zich met de Iraanse zaken te be
moeien. Pas dan zal het huidige
klimaat veranderen en kan tot de
tweede fase - de vrijlating van de
gegijzelden - worden overge
gaan zei Bani Sadr in het tv-ge-
sprek.
Pessimistisch
De Amerikaanse delegatie die de
afgelopen weken een bezoek aan
Teheran heeft gebracht om zich
op de hoogte te stellen van de si
tuatie waarin de Amerikaanse
gegijzelden verkeren, zijn pessi
mistisch over een spoedige af
loop van de gijzeling inde Iraanse
hoofdstad. Het hoofd van het
comité ter oplossing van de Amc-
rikaans-Iraanse crisis, Norman
Forer, zei dit afgelopen weekein
de bij terugkeer in New York.
Forer zei dat de leden van de groep
hebben gediscussieerd met de
studenten die de Amerikanen in
gijzeling houden en ook hebben
gesproken met vertegenwoordi
gers van president Bani Sadr en
ayatollah Chomeini. Geestelijken
van de Amerikaanse delegatie
kregen de gelegenheid met twee
gegijzelden te praten.
Forer: „Pas als Washington toe
geeft betrokken te zijn geweest
bij de moord op honderdduizen
den Iraniers onder het bewind
van de sjah zal er schot komen in
deze gijzeling. De studenten ha
len hun neus op voor onderhan
delingen in VN-verband"
De door de sjah benoemde ex-pre-
mier Bachtiar zei zaterdag voor
de radio in de VS dat de macht
van ajatollah Chomeini afbrok-,
kelt. „De pas gekozen president'
Bani Sadr zul niet in staat zijn het
land te regeren wanneer de aja
tollah komt te overlijden". De
steun voor Chomeini is volgens
Bachtiar teruggelopen. Bachtiar
ziet zichzelf als enig alternatief en
volgens hem zijn ondergrondse
krachten in Iran al gemobiliseerd
om hem weer aan de macht te
helpen.
Over Chomeini zei Bachtiar ten
slotte: „Chomeini is nog minder
dan niets. Hij heeft ons onze vrij
heid ontnomen en het land in
economisch verval ge
bracht"
TOPLESS TABOE
Het beroemde en beruchte carnaval van Rio de Janeiro is dit jaar
niet zonder problemen begonnen: het vorig jaar in de mode ge
komen topless is verboden. Met wat glitters rond de cruciale
lichaamsdelen houdt men zich summier aan dit verbod, zoals de
foto toont.
Het Britse veilinghuis Sotheby heeft gisteren meegedeeld dat op
een over drie dagen uitgesmeerde juwelcnvciling in Sankt Montz.
in de Zwitserse Alpen een nieuwe internationule toppnjs is be
taald voor een enkele diamant.
Een handelaar in Genêve legde 1.300.000 dollar neer voor de steen
van 21.54 karaat, gezet in een ring.
De som die de diamant opbracht lag 300.000 dollar boven de schat
ting die Sotheby vóór de veiling had gemaakt.
BAKZEIL
Mark Thatcher, de zoon van de Britse premier Margaret Thatcher
die autocoureursaspiraties heeft, heeft ervun afgezien in Japan te
racen in een auto die wordt betuald door een Japanse textielfir
ma.
De 26-jarige Thatcher zal in de plaats daarvan in Brands Hatch in
het zuidoosten van Engeland uitkomen vooreen onbekend Brits
team.
Het contract dat Mark Thatcher met de Japanse firma had willen
tekenen en dat als tegenprestatie vroeg dat hij kunststofkleding
zuu showen, was 10.000 pond sterling waard, maar het was slecht
gevallen bij de noodlijdende Britse textielindustrie.
Na de kritiek had de jonge Thatcher gezegd dot hij liever Engeland
de rug zou toekeren dan het racen - bij gebrek aan een sponsor -
op te geven. Maar gisteren zei hij: "Ik rijd in tegenstelling tot wat
aanvankelijk mijn plan was niet in Japan".
Van onze redactie buitenland
BIELEFELD - Een stafofficier van
het Britse Rijnleger in West-
Duitsland, kolonel Mark Coe (44),
is zaterdagavond door onbeken
den doodgeschoten. Volgens een;
woordvoerder van de Bielefeldse-
politie werd Coe getroffen door
drie kogels terwijl hij zijn auto in
de garage zette. Een uit Dublin
afkomstige Ier en zijn Duitse
vrouw worden in verband met
deze aanslag verhoord door de
Duitse politie, die niets wilde
loslaten over eventuele arresta
ties. Onderzocht wordt de moge-
ANKARA (AFP/UPI) - Bij ongere
geldheden in een buitenwijk van
de Turkse stad Izpiir zijn zater
dag drie politiemannen en een
militair gedood, terwijl vier poli
tiemannen en een burger ernstig
werden gewond. Zeker tien bur
gers werden met schotwonden in
een ziekenhuis opgenomen.
De gevechten ontstonden toen een
sterke politiemacht de wijk Gul-
tepe wilde doorzoeken, die een
centrum zou zijn van onder
grondse linkse organisaties. Le
den van deze groeperingen had
den valkuilen gemaakt voor de
pantserwagens van de ordetroe
pen, terwijl de politie ook vanaf
de daken onder vuur werd geno
men.
Volgens ingelichte kringen werden
bij de zuiveringsactie in totaal
ruim 400 arrestaties verricht.
lijke rol van de IRA in deze
moord. Coe was getrouwd en had
zes kinderen.
Volgens een ooggetuige naderden
een man en een vrouw, beiden
ongeveer 30 jaar, te voet Coe's au
to, nadat ze eerder op straat had
den staan wachten tot Coe zijn
huis uit kwam om zijn auto in de
garage te zetten. Van een afstand
van ongeveer een meter vuurde
het tweetal drie kogels af. Hierop
namen de daders de vlucht in een
auto met een Brits kenteken.
Zwaar gewond heeft Coe nog
kans gezien uit de auto te komen
en zijn huis binnen te kruipen.
Met een ambulance is hij naar een
burgerziekenhuis in Bielefeld
gebracht, waar hij later op de
avond overleed aan zijn verwon
dingen.
Zowel de man als de vrouw moet
hebben geschoten, omdat Coe
bleek te zijn getroffen door twee
kogels van het kaliber 9 mm en
één van 4,4 mm. De vrouw was
volgens de ooggetuige gekleed in
een dikke wollen, geruite jas; de
man droeg donkere kleding.
Volgens overste Bill Norman,
woordvoerder van het Britse le
ger, tast de politie nog volledig in
het duister omtrent het motief
voor deze moordaanslag. „Mij is
op dit moment nog niets bekend
van aanwijzingen in de richting
van de IRA", aldus Norman. An
dere, eveneens Britse militaire
bronnen sluiten niet uit dat de
daders Coe voor iemand anders
hebben aangezien. De kolonel
werkte sinds oktober 1979 op het
hoofdkwartier van het Eerste
Britse Rijnleger. Daarvoor was
hij twee jaar lang commandant
van het 28e genieregiment in het
Westduitse Hameln.
In het recente verleden heeft de
IRA meermalen de verantwoor
delijkheid opgeeist voor bom
aanslagen op Britse militaire in
stallaties in West-Duitsland. Bij
deze incidenten zijn geen doden
of gewonden gevallen.
Norman zei verder dat het Britse
leger in West-Duitsland na deze
aanslag niet in verhoogde staat
van paraatheid is gebracht. Wel
hebben de militairen na de IRA-
annslagen in het verleden op
dracht gekregen extra op hun
hoede te zijn voor mogelijke ter
roristische acties. De wijk, waar
naast Coe veel militairen wonen,
stond niet onder verscherpte be
waking.
=-. Huiszoeking door de politie in de wijk Ciultepe.
SAN SALVADOR (UPI) - Linkse
guerrillastrijders hebben giste
ren in de Salvadoriaanse stad
Guargila een hoogleraar en drie
familieleden doodgeschoten en
zijn vrouw gewond. De hoogle
raar. Salvador Avelar, was on-
derwijsinspecteur in de provin
cie Chalatengango. Tijdens de ac
tie hielden ongeveer 250 gcurril-
lastrijders guerrillastrijders be
zet.
Leden van het revolutionaire
Volksblok hebben gisteren twin
tig vrouwelijke gegijzelden vrij
gelaten uit het instituut voor bui
tenlandse handel in San Salva
dor, dat sinds vrijdag door hen
bezet wordt gehouden. De mili
tanten zouden de vrouwen heb
ben laten gaan als teken van goe
de wil en vanwege voedsel
problemen. Er zouden nog onge
veer veertig uitsluitend manne
lijke gegijzelden in het instituut
worden vastgehouden. De leden
van het Volksblok hebben het in
stituut bezet uit protest tegen
dreigementen van een aantal bui
tenlandse ondernemingen hun
bedrijven te sluiten.
Intussen lijken de onderhandelin
gen tussen leden van de Volksli-
ga van de 28-ste februari (LP-28),
die sinds 4 februari de Spaanse
ambassade in San Salvador bezet
houden, en de autoriteiten over
de vrijlating van de laatste twee
gegijzelden in een impasse te
verkeren. De bezetters eisen in
ruil voor hun gegijzelden (twee
Spaanse diplomaten) de vrijla-
tm;: VBn drie van hun kameraden.
De Salvadoriaanse regering had
zaterdag al 17 leden van de
Volksliga vrijgelaten.
Weer jacht op Amin
KAMPALA (UPI/DPA)- President
Binaisa van Oeganda heeft zater
dag op een bijeenkomst in Kam
pala de Oegandese strijdkrachten
opdracht gegeven ex-dictator Idi
Amin op te sporen en gevangen te
nemen.
Binaisa zei vernomen te hebben dat
Amin uit Libië vertrokken is na
een vechtpartij tussen Libiërs en
leden van zijn lijfwacht. Amin
vluchtte naar Libië nadat hij, nu
bijna een jaar geleden, als presi
dent van Oeganda was afgezet.
