Kans op
oplossing
vrij klein
Binnenskamers
Pronk wil nuances in
kritiek op Sowjet-Unie
Politieverzet
tegen munitie
RECHERCHEUR WEER VRIJ
Kabinet praat weer
W oonwagenschappen
willen meer subsidie
MAANDAG 18 FEBRUARI 1980
BINNENLAND
PAGINA 7
In de Verenigde Naties en de confe
renties over Europese veiligheid
en samenwerking doen de Wes
terse landen alsof er bij hun geen
mensenrechten worden ge
schonden, en als de Sowjet-Unie
daarop wijst, geven zij niet thuis,
aldus Pronk. 'Ontspanning en
een zich niet bedreigd voelen
vormen or zichzelf een bijdrage
aan het naleven van de rechten
van de mens in de Sowjet-Unie'.
Pronk zei er van uit te gaan dat voor
het totstand brengen van een
nieuwe economische orde sa
menwerking van de Sowjet-Unie
belangrijk is. Een uitnodiging om
hieraan mee te werken, is pas
reeël indien de Westerse landen
bereid zijn de instellingen van de
huidige economische orde,
GATT (een internationale han
delsorganisatie), het IMF (Inter
nationaal Monetair Fonds) en de
Wereldbank, die door het Westen
worden overheerst, ter discussie
te stellen.
Volgens Pronk luidt de inval van de
Russische troepen in Afghanis
tan niet een nieuwe imperialisti
sche politiek van de Sowjet-Unie
in maar is sprake van "een ver
keerde reactie op een zich niet
onterecht bedreigd voelen".
Voorkomen moet worden dat de
Verenigde Staten en de Sowjet-
Unie bijvoorbeeld door het afba
kenen van eigen invloedssferen,
het onderling eens worden ten
koste van de rest van de wereld.
PvdA-buitenlandsecretaris Maar
ten van Traa was het hiermee
eens: Door de uitbreiding van de
invloedssferen van de Verenigde
Staten en de Sowjet-Unie wordt
het streven naar een nieuwe in
ternationale economische orde
verder gefrustreerd. Van Traa
noemde de Russische inval in
Afghanistan en het Amerikaanse
voornemen, El Salvador (en wel
licht spoedig ook Guatemale)
wapens te leveren in één adem.
Pronk meende dat de Verenigde
Staten meer in de derde wereld
hebben geintervenieerd dan de
Sowjet-Unie. 'Wat nu met be
trekking tot de golfstaten staat te
gebeuren is een grotere bedrei
ging van de wereldvrede dan Af
ghanistan". Vanuit de Europese
gemeenschap zou bij Washington
moeten worden aangedrongen
op "echte non-interventie".
Volgens Van Traa is het "waanzin"
als men stelt dat de Sowjet-Unie
haar troepen uit Afghanistan
moet terugtrekken voordat men
weer kan gaan onderhandelen.
Hij herinnerde er aan, dat de eer
ste Amerikaans-Russische over
eenkomst over beperking van de
strategische bewapening (Salt 1)
ten tijde van de oorlog in Vietnam
werd afgesloten.
Ontspanning, aldus Van Traa, is
geen doel op zichzelf, maar een
middel om een doel te bereiken,
en daarom is zij "niet ondeel
baar": spanningen dienen over
eenkomstig op andere terreinen
niet in de weg te staan. Zonder
deelbare ontspanning is het stre
ven naar een nieuwe internatio
nale politiek niet mogelyk".
DEN HAAG (ANP) - De moeilijkheden in het
kabinet-Van Agt over de bezuinigingsoperatie
zijn het afgelopen weekeinde geen stap dichter
bij een oplossing gekomen.
DEN HAAG (ANP) - Oud-minister
van ontwikkelingssamenwer
king Jan Pronk meent dat het
Westen wat betreft de mensen
rechten een genunceerder beleid
I tegenover de Sowjet-Unie zou
moeten voeren. Vaak wordt met
grof geschut gereageerd zodra
bepaalde incidentele schendin
gen van de rechten van de mens
bekend worden en wordt niet
voldoende in overweging geno
men dat ontspanning leidt tot een
zich minder gedreigd voelen van
de Sowjet-Unie en minder on
derdrukking.
Pronk sprak zaterdag in Utrecht op
een bijeenkomst van de Evert
Vermeer-stichting van de PvdA,
bedoeld om "bouwstenen" te le-
veren voor de ontwikkingshulp-
paragrafen in het verkiezings-
I programma. Uitgangspunten
i waren dat ook de onrechtvaardi
ge verhoudingen tussen noord en
zuid een bedreiging voor de vre
de en veiligheid zijn, en dat de
machtspolitiek van oost en west
en de daarmee gepaard gaande
bewapingswedloop een oplos
sing van de problemen van de
derde wereld in de weg staan.
In goed ingelichte Haagse kringen
werd de situatie gisteravond als
muurvast gekenschetst. Druk
politiek overleg, zowel telefo
nisch als in persoonlijke ge
sprekken, leverde nauwelijks
meer op dan de pat-stelling die
vrijdag al was ontstaan. Men acht
het in Den Haag dan ook twijfel
achtig of premier Van Agt er nog
in zal slagen zijn poging om begin
volgende week overeenstem
ming in zijn kabinet te bereiken
tot een goed einde te brengen.
Nog steeds heeft de minister-pre
sident te kampen met twee
dwarsliggende CDA-ministers:
Andriessen van finacien en Al-
beda van sociale zaken. Aange
nomen wordt dat de minister
president gedurende het week
einde geprobeerd heeft in per
soonlijke gesprekken beide min
sters achter zijn voorstellen te
krijgen. Het laatste tussenvoor
stel van vrijdag kwam neer op
een operatie van bijna drie mil
jard gulden aan bezuinigingen.
Minister Andriessen schijnt nog
steeds op het standpunt te staan
dat dit bedrag volstrekt onvol
doende is om de sociaal-econo
misch problematiek voor 1980 op
te lossen. Ook de WD-ministers
in het kabinet huldigen deze op
vatting. Albeda had eveneens
Grondige
reiniging
woonhuis
ROTTERDAM (ANP) - Uit een
woning in de Rusthoflaan in
Rotterdam zijn vrijdag vier
containers vuilnis wegge
haald. Dit gebeurde nadat bu
ren hadden geklaagd over een
ondraaglijke stank en last van
ongedierte. De politie trof in
de woning een enorme hoe
veelheid vuilnis aan. Boven
dien lagen overal uitwerpse
len van vijftien katten, drie
honden en twee duiven, die in
het huis bivakkeerden. Ook
lag er een grote partij lompen.
De gemeentelijke reinigings
dienst heeft het huis, dat door
een 60-jarige vrouw wordt
bewoond, ontsmet.
Veel doden door
Turkse heroine
MAASTRICHT (ANP)- Het bureau
voor alcohol en drugs in Limburg
heeft een ernstige waarschuwing
doen uitgaan tegen het gebruik
van Turkse heroine die sinds kort
in Nederland via West-Duitsland
wordt geïmporteerd. Aanleiding
is het grote aantal slachtoffers in
Limburg: zeven doden in twee
weken. De Turkse heroïne is een
stuk goedkoper dan de normale
heroïne (150-200 gulden per gram
tegenover normaal 400 gulden)
en veel zuiverder van samenstel
ling. De betrekkelijke lage prijs
verhoogt de kans op een dodelij
ke dosis.
grote bezwaren, maar hij wil juist
lager uitkomen. Nu de koop
kracht «voor de minimum-inko-
menstrekkers gehandhaafd lijkt
té blijven verwacht men, zeker
van CDA-zijde, dat de minister
van sociale zaken nog wel zal bij
draaien.
Het overleg wordt vandaag voort
gezet, in de ochtenduren komt
het kabinet weer bij elkaar
AMERSFOORT (GPD) - De
woonwagenschappen in Neder
land willen van het ministerie
van CRM meer geld voor het
splitsen van grote regionale
woonwagenkampen in een groter
aantal kleine kampen. Op een
congres in Amersfoort werd te
lage subsidiëring van nieuwe
standplaatsen één van de groot
ste knelpunten genoemd. Zij
willen voorts meer personeel en
zekerheid over de gevolgen van
het overbrengen van een deel van
de woonwagenzaken van het mi
nisterie van CRM naar de depar
tementen van volkshuisvesting
en van binnenlandse zaken
Het verschil tussen de onduidelijke
en te lage normen van CRM bij de
subsidiëring van standplaatsen
en de werkelijke kosten die de
keus voor een bepaalde plaats
met zich meebrengt, leiden vol
gens de schapbesturen vaak tot
langdurige onderhandelingen
die ernstig vertragend wer
ken.
De oplossing van de sloopproble-
matiek wordt volgens de schap
pen ernstig geblokkeerd door de
eisen die gesteld worden aan
MAASTRICHT (ANP)-Minister
van sociale zaken Albeda (midden),
staatssecretaris Wallis de Vries van
erm (links) en staatssecretaris Van
Eekelen van defensie rechtslaten
zich niet onbetuigd tijdens het car-
navalsqeweld.
Gisteren was het drietal aanwezig,
gekleed in matrozenpak.bij de sleu
teloverdracht op het stadhuis van
Maastricht.
Weer acties
tegen
siuupierremen en het ontbreken
van subsidiemogelijkheden voor
zulke terreinen.
De woonwagenschappen willen af
van hun verantwoordelijkheid
tot het betalen van de nutsbedrij
ven (gas, licht, water enzovoort).
Zij vinden dat de nutsbedrijven
hun afnemers onder de woonwa
genbewoners net als andere bur
gers moeten behandelen. Dat zou
betekenen dat nutsbedrijven met
de afnemers zelf afrekenen en
niet, zoals thans doorgaans, met
de woonwagenschappen. De
schappen willen daartoe hun
grootverbruikerscontract met
nutsbedrijven opzeggen.
De vergadering van schapbesturen
werd gehouden op initiatief van
het woonwagenschap regio
Amersfoort, dat in augustus vorig
jaar in conflict raakte met het mi
nisterie van CRM over de subsi
diëring van standplaatsen in
Soest.Aan de bijeenkomst na
men 36 van de 45 woonwagen
schapen deel. De Vereniging van
Nederlandse Gemeenten (VNG)
en het ministerie zonden waar
nemers naar de bijeenkomst. In
het najaar komt men weer bij
een.
VELDHOVEN (ANP) - Het verzet
binnen de Nederlandse politie
korpsen tegen de munitie die
voorlopig is voorgeschreven voor
het nieuwe dienstpistool, de Wal-
ther P 5, neemt toe. Een werk
groep van het provinciaal korp-
schefoverlég in Noord-Brabant
vindt dat de invoering van het
nieuwe dienstwapen uitgesteld
moet worden, totdat er betere
munitie voorhanden is. Onlangs
publiceerde het algemeen poli
tieblad ook al een uiterst kritisch
artikel over de nieuwe munitie
van de hand van de hoofdinspec
teur L. Konings en adjudant H.
Hendriks, beiden uit Arnhem.
Aanvankelijk wilden de ministers
van binnenlandse zaken en justi
tie in Nederland de politieveilig-
heidsmunitie, beter bekend als
stopkogel, invoeren. Deze pa
troon voldoet aan alle technische
eisen, maar er kleefden zoveel
ethische bezwaren aan dat beslo
ten werd dit plan voorlopig in de
ijskast te stoppen. Daarna werd
gekozen voor de 9 mm parabel
lum volmantelkogel.
Volgens inspecteur P. Markus van
de gemeentepolitie Veldhoven
die als wapendeskundige was
verbonden aan de werkgroep,
heeft de nieuwe kogel in ver
sterkte mate dezelfde nare eigen
schappen als de munitie die nu
nog gebruikt wordt. Het kaliber
van de 9 mm parabellum is
zwaarder en de kracht waarmee
deze kogel het wapen verlaat is
aanzienlijk groter.
Dat heeft twee gevolgen. Om te be
ginnen is het twijfelachtig of een
verdachte gestopt kan worden
met één kogel. Daar komt bij dat
de 9 mm parabellumkogel op vele
honderen meters nog dodelijk
kan zijn. Het projectiel gaat ge
makkelijk dwars door een li
chaam heen en verliest in zo'n
geval of wanneer het ergens langs
schampt, nauwelijks energie. Dat
betekent dat het risico dat ook
onschuldige derden worden ge
raakt. enorm toeneemt, als die
nieuwe munitie wordt ingevoerd.
Volgens Markus moet de invoering
van het nieuwe wapen dan ook
worden uitgesteld. Er moet zijns
inziens eerst gezocht worden
naar andere en betere munitie.
Daarbij moet niet alleen gekeken
worden naar de technische eisen
waaraan een kogel moet voldoen,
maar ook naar eisen op het vlak
van de moraal, het fatsoen en de
ethiek. Inspecteur Markus zegt
het overigens te betreuren dat de
Nederlandse overheid eerst een
wapen heeft gekozen en pas
daarna op zoek is gegaan naar
passende munitie. Een omge
keerde volgorde was naar zijn
mening logischer geweest.
Overigens vindt hij ook dat de Ne
derlandse politieman zou moeten
kunnen beschikken over een
breder scala aan wapens. "Nu is
er de gummistok en als die niet
meer voldoet, meteen het vuur
wapen. Die stap is veel te groot.
Een vuurwapen zou alleen maar
gebruikt mogen worden wanneer
er sprake is van directe bedrei
ging van het leven. In alle andere
gevallen zou de politieman een
tussenwapen moeten kunnen
hanteren, om een tegenstander
uit te schakelen".
Markus denkt daarbij onder anders
aan traangas of weerloos makend
gas. "Daar is wel eens op gestu
deerd, maar het werd afgewezen
omdat er bijverschijnselen zou
den zijn. Blijft natuurlijk wel de
vraag wat erger is. Eventuele bij
verschijnselen zoals tijdelijk
geïrriteerde luchtwegen, of de
kans op dodelijk afloop, die altijd
aanwezig is bij vuurwapenge
bruik".
Binnenkort neemt het provinciaal
korpschefoverleg in Brabant een
standpunt in ten aanzien van de
nieuwe munitie. Dat standpunt
zal worden meegedeeld aan de
Brabantse burgemeesters die op
hun beurt de ministers van justi
tie en binnenlandse zaken zullen
moeten adviseren.
DEN HAAG - Ruim negen
maanden nadat in de kern
centrale in het Amerikaanse
Harrisburg een lek ontstond,
debatteert de Tweede Kamer
deze week over datzelfde
„Harrisburg". Verder behan
delt de Kamer de begroting
van minister De' Koning
(ontwikkelingssamenwer
king) en wordt minister Van
der Klaauw (buitenlandse za
ken) aan de tand gevoeld over
het beleid ten aanzien \ian In
donesië.
Kernenergie
De discussie over de kernener
gie - de zogenoemde „brede
maatschappelijke discussie"
- verloopt niet erg vlot. Het
debat over de gebeurtenissen
in Harrisburg (vorig jaar mei)
heeft het afgelopen halfjaar al
diverse malen op de agenda
van de Tweede Kamer ge
staan, maar werd er telkens
weer afgevoerd. Al begin deze
maand zou de Tweede-Ka
mercommissie voor de kern
energie discussiëren over het
hele kernenergiebeleid in
Nederland. Maar omdat de
regering onvoldoende gege
vens op tafel had gelegd, werd
ook dat gesprek uitgesteld;
tot volgende week maan
dag.
De vraag die centraal zal staan
is: welke les trekken wij uit
die gebeurtenissen in Ameri
ka? Na de kernramp in Har
risburg werd regelmatig de
vraag gesteld of zoiets in de
Nederlandse kerncentrales in
Borssele en Doodewaard ook
zou kunnen gebeuren. Minis
ter Van Aardenne (economi
sche zaken) kwam al spoedig
tot de conclusie: nee! Maar
hoe veilig Borssele misschien
ook is, in Zeeland dreigen
toch grote problemen als niet
spoedig een oplossing wordt
gevonden voor het kernafval
uit de centrale.
Minister Van Aardenne heeft de
Kamer al eerder laten weten
dat de centrale in Borssele ge
sloten zal moeten worden als
daar geen oplossing voor
komt. Maar de Tweede Ka
mer is daar in meerderheid
(CDA, PvdA, D'66) niet zo van
overtuigd.
In Zeeland heeft men nu een
oplossing gevonden voor de
opslag bij de centrale zelf, die
zeker voor de rest van dit de
cennium soelaas moet bie
den. Tegen de tijd dat ook die
opslagmogelijkheid ver
bruikt is, moet - zo redeneert
men - de brede maatschap
pelijke discussie over de
kernenergie en -opslag afge
rond zijn en hebben we mis
schien andere oplossin
gen.
CDA en WD lijken daarmee
akkoord te gaan. Maar daar
mee is de kous natuurlijk niet
af. De Kamer zal van de rege
ring eisen dat zij zelf maar
eens met standpunten komt
over de kernenergie om
daarmee een duidelijke atart
te maken met de brede dis
cussie.
Openbaar
Een groot deel van de Tweede
Kamer zit in zijn maag met de
openbaarheid van de Kamer
zelf. Al meer dan een jaar ge
leden werd het idee gelan
ceerd om de commissiever
gaderingen, waarvan er da
gelijks minstens vijf plaats
vinden, van hun beslotenheid
te ontdoen. Besloten („ge
heime") vergaderingen zyn in
deze tijd van openheid uit de
tijd, zo was de gedachte.
Maar de laatste maanden zijn de
aarzelingen sterk toegeno
men. Alleen de PvdA lijkt
zonder reserves voor het
opengooien van de vergade
ringen voor publiek en pers.
De anderen hebben zo hun
bedenkingen. Het werk van
de kamerleden wordt er
zwaarder door, vrezen zij, en
er zullen weer allerlei onder
vormen van vertrouwelijk
overleg ontstaan (want daar
kan men niet buiten) waar
door het commissie-overleg
weer wordt uitgehold.
Nu hebben kamerleden formeel
een geheimhoudingsplicht,
maar in de praktijk komt daar
weinig van terecht. Na vrijwel
elke commissievergadering
kunnen journalisten bij ka
merleden en vaak zelfs de mi
nisters of staatssecretarissen
een uiteenzetting over het be
sprokene krijgen. Toch vre
zen nogal wat kamerleden dat
een zinvol overleg tussen
Kamer en regering wordt
bemoeilijkt, wanneer be
windslieden in commissies
geen vertrouwelijke (achter
grondinformatie meer kun
nen verschaffen.
Plannen om kamercommissies
ook bevoegdheden te geven
die nu bij de voltallige, open
bare Kamer liggen (zoals het
stemmen over moties en het
nemen van besluiten) stuiten
op nog meer bezwaren. Voor
al de kleine fracties vrezen,
door de toename van het aan
tal vergaderingen, in de
problemen te zullen ko
men.
Ook daardoor zullen onderwer
pen die in de commissie al
zijn uitgekauwd, vaak toch in
de „grote" Kamer nog eens
uitgebreid behandeld wor
den. Waardoor van de ontlas
ting van de plenaire vergade
ring - een van de achtergron
den voor de openheid - wei
nig terecht komt. Duidelijk is
dat de grotere openheid
slechts zeer geleidelijk inge
voerd zal worden.
KORVETTEN
De Kamer debatteert aan het
einde van de week met minis
ter Van der Klaauw over het
Indonesie-beleid, met name
over de situatie op Oost-Ti-
mor. Daarbij staat de voorge
nomen levering van een aan
tal oorlogsschepen (korvet
ten) aan Indonesië cen
traal.
De PSP'er Van der Spek heeft
in november een motie inge
diend waarin hij vraagt de
exportvergunning in te trek
ken omdat Indonesië op Oost-
Timor (vroeger Portugees) en
op West-Irian (het vroegere
Nieuw-Guinea) de mensen
rechten schendt.
Volgens Van der Klaauw is op
Timor geen sprake van een
uithongeringstactiek door
Indonesië tegen de bevolking
die zich nu al jaren tegen de
overheersing door Jakarta
verzet. Wel geeft hij toe dat
minstens 100.000 mensen
door de honger zijn omgeko
men. Maar dut komt vooral
door het ontbreken van vol
doende zaaizaad, de veelvul
dige regens en de niet tegen
deze tegenslagen opgewassen
zijnde Indonesische autori
teiten.
Opzet valt, zo zegt de minister,
niet te bewijzen. Van der
Klaauw is dan ook niet bereid
de korvettcnleverantie tegen
te houden en hij wordt daarin
gesteund door een meerder
heid van de Tweede Ka
mer.
KAMERRADIO
Als u de de kamerdebatten via
uw kabelradio kunt volgen,
hoort u dinsdag eerst stem
mingen over de woningbouw
en het personeelsbeleid van
de PTT. Daarna volgen afwis
selend de behandeling van de
begroting vun ontwikke
lingssamenwerking, de stuk
ken over Harrisburg, het be
leid ten aanzien van Indone
sië en de problemen rond de
Wet arbeid buitenlandse
werknemers. Woensdag in-
terpelieert de PvdA'er De
Vries minister Scholten (de
fensie) over de onvrijwillige
uitzending van soldaten naar
Libanon. Het vragenuurtje is
donderdag gewijd aan de toe
treding van Turkije tot de EG
en het uitwijzen van vier
Hongaarse asielzoekers. Vrij
dag wordt een hoorzitting
over de ontwapeningsbe-
sprekingen tussen Oost en
West uitgezonden. De Eerste
Kamer vergadert deze week
niet.
Nasleep corruptiezaak Amsterdamse politie
AMSTERDAM (ANP) - De 39-jange recher
cheur Johan J. - één van de twee Amster
damse rechercheurs die op 1 februari dit jaar
door de rechtbank in Amsterdam werden
veroordeeld wegens hulp aan de onderwe
reld - is een week geleden op vrije voeten
gesteld. Dit hebben een politiewoordvoerder
en de officier van justitie, mr. F. von Mcyen-
feldt, zaterdag bekendgemaakt. Volgens de
officier, die tegen J. twee jaar gevangenis
straf eiste, heeft de rechtbank verzuimd J. in
hechtenis te houden. J. werd beschuldigd
van meineed en veroordeeld tot een half jaar
gevangenisstraf. Zijn collega, de 33-jarige
Henny H. zit nog in de gevangenis. Hij werd
veroordeeld tot twee jaar, omdat hij inbre
kers tipté over waar wat te stelen viel.
Hoewel beide rechercheurs de beschuldigin
gen steeds ontkenden achtte de rechtbank
bewezen dat J. een vals proces-verbaal had
opgemaakt om ervoor te zorgen dat de buit
van een juwelenroof in Maarssen boven wa
ter kwam, terwijl de daders buiten schot ble
ven. Hierbij werd tipgeld uitgekeerd. De re
chercheur H. zou de heler Frits van der N.
hebben verteld dat in de remonstrantse kerk
in Amsterdam-zuid een partij schilderijen en
tin te halen was, waarop door kennissen van
de heler een kraak werd gezet. De heler
speelde de onverkoopbare buit daarna weer
In handen van de politie en streek het tipgeld
van 18.000 gulden van de verzekering op.
Hiervan zou hij 4.000 gulden aan de recher
cheur hebben gegeven.
De politiemannen stelden dat zij door hun
werk bij de centrale inlichtingendienst (CID)
regelmatig contact met onderwereldfiguren
hadden. Maar zij zouden daarbij nooit buiten
hun boekje zijn r.<'ka.in, al-iu d<- twee tijdens
de twee dagen durende zitting in januari.
NEW YORK (ANP) - Vandaag
viert prinses Christina haar 33ste
verjaardag.
ziekenfonds
UTRECHT (ANP) - De initiatief
groep 'Stop het eigen risico' zal
tot en met 28 februari een aantal
acties voeren om de ziekenfonds
raad ervan te weerhouden een
positief advies uit te brengen
over de heffing van een eigen bij
drage voor kraamzorg op medi
sche indicatie en voor plastische
chirurgie per 1 april. De acties
zullen volgens een woordvoer
ster van de initiatiefgroep 'aan
zienlijk harder' zijn dan de tot nu
toe gevoerde handtekeningen- en
protestbrievenacties tegen de
heffing van een eigen bijdrage
voor ziekenfondsverstrekkingen.
Tot het voeren van de acties werd
zaterdagmiddag op een bijeen
komst van de initiatiefgroep
'Stop het eigen risico' in Utrecht
besloten. Over de aard van de ac
ties wilde de woordvoerster van
de initiatiefgroep nog niets zeg-
gen.
