Heiden 'Voor het
eerst onder
mentale druk"
Oranje-schaatsers toch tevreden
Vrij
spe
1
ONAANTASTBARE POSITIE VAN AMERIKAAN WANKELT
Anncmaric Moscr
daalt af naar
gouden toekomst'
MAANDAG 18 FEBRUARI 1980
PAGINA 1 1
SPORT
SPORT
SPORT
Ondanks ondankbare
vierde plaats 5000 m.
Hilbert van der Duim: De vierde plaats is toch een beetje ondankbaar"
LAKE PLACID - De eerste medail-
leloze dag van de Oranje-schaat
sers in Lake Placid ging toch ge
paard met voldane gezichten.
De hoge klasseringen van Hilbert
van der Duim (vierde), Piet Klei
ne (zesde) en ook de negende
plaats van Yep Kramer werden
door Egbert van 't Oever gekoes
terd alsof ze eremetaal hadden
opgeleverd. De bondscoach kop
pelde er meteen de wat overtrok
ken conclusie aan vast dat hij er
met zijn rijders heus nog niet zo
beroerd voorstaat. ,Het ,Het be
wijs is geleverd dat we goed bezig
zijn", vond Van 't Oever zowaar,
„alleen het moment van presteren
is niet telkens juist geweestmaar
andere landen hebben daarmee
net zo goed problemen. In Ameri
ka is het toch ook niet zaligma
kend. Daar is alleen Eric Heiden,
de rest is gewoon tegen geval
len".
De voldoening bij Egbert van 't Oe
ver was wel verklaarbaar, want
voor het eerst in deze winter had
den zijn mannen hem niet echt in
de steek gelaten. De vijf-kilome
tertijden van het trio vielen am
per uit de toon en resulteerden
voor Van der Duim en Kramer in
nieuwe persoonlijke records.
Piet Kleine, vier jaar geleden in
Innsbruck goed voor het zilver op
deze afstand, putte uit zijn race
voldoende vertrouwen om zater
dag met reële medaillekansen
aan de 10 kilometer te begin-
Minder
Maar om nu al te beweren dat er
geen vuiltje aan de lucht is, gaat
iets te ver, want de allrounders
staan er na hun eerste Olympi
sche afstand minder rooskleurig
voor dan de dames en sprinters.
Ook die konden bij aankomst in
Lake Placid geen van allen te
rugkijken op een florissant verlo
pen seizoenmaar sleepten tot ie
ders verrassing wel gezamenlijk
een drietal medailles van het
ijs.
Uiteraard hebben de allrounders
nog meer dan de sprinters hinder
van de frustrerende aanwezig
heid van Eric Heiden, maar geen
van de Nederlanders heeft ook
echt de positie achter de Ameri
kaan kunnen attaqueren. Van
der Duim.de rechtstreekse tegen
stander van Heiden, verkoos een
schema (7.13) dat gezien de eind
tijden van het eerste paar Ox-
holm en Gustafson) aan de be
houdende kant was.
Tegenvaller
Maar Van der Duim had dan ook
erg tegen de confrontatie met
Heiden opgezien. ,Je denkt on
willekeurig toch dat hij je er he
lemaal afrijdt en daarbij bedoel
ik een halve baan achterstand.
Finaal leeg
Maar Heiden is me tegengevallen.
Hij is niet meer zo superieur als
voorheenTussen 1000 en 3000 me
ter viel er een gat, maar het ver
schil is daarna niet groter gewor
den. Ik ben al blij dat hij me niet
heeft ingepakt. Trondheim was
voor mij een debacle, daarna is
het ook niet zo geweldig gegaan,
maar ik krijg het gevoel weer wat
dichter in de buurt te zijn geko
men. Waarschijnlijk heb ik in het
voorseizoen toch te veel wedstrij
den gereden".
Bijna 5 seconden was Van der
Duim sneller dan ooit op de 5000
meter. Dat hij ermee buiten de
prijzen viel, bleek hem achteraf
wel enigszins dwars te zitten. ,JDe
vierde plaats is toch een beetje
ondankbaar, omdat je net buiten
alles valt. Gelukkig niet met een
paar honderdsten van een secon
de. Dan had ik me voor de kop
geslagen".
LAKE PLACID-Is de onaantastbare positie van Eric Heiden, de ijskoning zoals hij in de
Amerikaanse pers wordt genoemd, echt aan het wankelen gebracht? De moeite die hij
zich moest getroosten om de felle Noorse concurrentie met onverwacht klein verschil
achter zich te houden, rechtvaardigt die vraag.
De Amerikaanse gouddelver haal
de na een kamikaze-jacht van Eu
ropees kampioen Kay Arne
Stenshjernmet wel voor de twee
de maal de volle buit binnen,
maar dat hij de complete serie
van vijf gouden medailles zal
binnenhalen, is een tikkeltje
minder vanzelfsprekend gewor
den.
De 1000 en 1500 meter geven hem
nog wel zoveel speling dat pak
weg 80 procent van zijn kracht
voldoende is voor een succes
volle voortzetting van zijn goud
verzameling. Problemen kunnen
eerder opdoemen tijdens de 10
km waarmee het Olympisch
schaatsprogramma zaterdag
wordt afgerond, want de stayers,
met de jonge Noor Tom Erik Ox-
holm en, wie weet Piet Kleine, in
het achtervolgende pelotonnetje
zullen na de 5000 meter niet meer
volledig hoeven te wanho-
Oxholm opende zaterdag de rij met
een race die vrijwel identiek was
aan zijn onstuimige jacht in
Trondheim. Drie ronden voor de
verlossende eindstreep kon hij
het moordende tempo, dat na
3000 meter de snelste tussentijd
op de klokken had gebracht
(4.10), niet langer handhaven. Dat
Oxholm zijn bewonderenswaar
dige instelling beloond zou zien
met een klassering bij de top-drie
stond eigenlijk al wel vast.
Met een eindtijd onder de 7 minu
ten had Eric Heiden iedereen
schaakmat kunnen zetten en
daarop was het streven van hem
en zijn coach Diane Holum dan
ook op gericht. Dat hij niet slaag
de, was verbazingwekkend voor
de man die in zijn weergaloze
schaatscarrière alles is gelukt. De
dappersten onder de rijders die
daarna nog op het ijs kwamen,
zagen daarom Joch een mogelijk
heid om voor een stunt te zorgen.
Het tweetal Tveter-Woods bij
voorbeeld. Mike Woods, de spij
kerdunne kemphaan, ging met
veel bravoui oppad ineen poging
de 7.02 van Heiden te torpederen.
Tegelijk met Tveter moest hij na
ongeveer 3000 meter het hoofd
buigen. Er was voor het tweetal
geen beginnen meer aan.
Woods: „Ik wilde goud, daarvoor
heb ik tenslotte vier jaar getraind.
In het midden van de race kreeg
ik een inzinking toen ik Tveter
voorbij zag stomen. Toen had ik
twee mogelijkheden: op 7.07
gaan rijden, maar dat zou de vier
de plaats betekenen en dus ei
genlijk niets, of nog één keer alles
geven. Ik heb het laatste gepro
beerd en raakte total loss".
Heel gevaarlijk werd het voor Eric
Heiden toen Stenshjernmet het
veel langer volhield. Pas twee
ronden voor het einde werd dui
delijk dat ook de Noor zijn tanden
had stukgebeten op het schema
van de Amerikaan. Stenshjern
met: „Eén ronde te vroeg heb ik
mijn armen los gegooid. Toen
kwam ik volledig kapotte zitten"
Precies één seconde kwam hij te
kort om Heiden een sensationele
nederlaag te bezorgen, maar het
zilver kwam hem zeer terecht
toe.
De enige die daarna nog een alles-
of-niets-poging ondernam, was
de Oostduitser Ehrig. Hij zag na
2200 meter het zinloze van zijn
onderneming in. Grotere verlie
zers waren de Zweed Gustafson,
die zei zich te hebben stukgere
den op Oxholm in plaats van zijn
eigen koers uit te stippelen, en de
Russen. Hun middelmatige ge
halte moet wel teruggevoerd
worden naar de gebeurtenissen
in Inzeil, kort voor het EK, waar
de Sowjet-ploeg iets is overko
men dat met een onschuldig
griepje nauwelijks nog in ver
band kan worden gebracht. Het
mysterie van Inzeil zal echter wel
altijd in nevelen gehuld blijven
en aanleiding geven tot allerlei
speculaties over mislukte do-
ping-experimenten.
De moeizame tweede goudwinst
van Ene Heiden is een heel ande
re kwestie. Voor Diane Holum,
die geduldig aan Amerikaanse
verslaggevers uitlegde wat de be
tekenis is van het coachen en
waarom ze haar pupil een paar
uitgestoken vingers voorhield,
was er van een probleem evenwel
geen sprake. „Eric heeft toch
goud en daar gaat het hier im
mers om", zei ze in eerste instan
tie erg narrig.
Maar naderhand wees ze erop dal
Erie Heiden voor het eerst te ma
ken had met een golf van publici
teit van de Amerikaanse media
en buiten de wedstrijden ampei
aan rust toekomt omdat iedereen
hem wil interviewen. „Hij onder
vindt nu voor het eerst een men-
De coupe mislukte dit keer maar net. maar voor de ogen van gouden medaille-u
Noren Stenshjernmet en Oxholm (r) te willen tonen dat ze een verbond hebben gesloten o
troon te stoten,
tale druk omdat er vijf gouden
medailles van hem worden ver
wacht. Ik geloof beslist niet dal
zijn vorm minder is dan anders"
meende ze. Assistent-coach Petei
Schotting maakte zich geen zor
gen om een maximale goudwinsl
van Erie Heiden: „De 1000 er
1500 meter zijn in ieder geval vooi
hem en met vier gouden medail
les is de moraal zo goed dat het op
de 10 km ook best zal luk
ken".
Daar was de Noorse coach Arni
Lier niet zo zeker van. In de pers
zaal merkte hij bescheiden op:
„We hebben Heiden proberen tc
verslaan op de 5 km en dat zuller
we de komende dagen op de an
dere afstanden volhouden". Eer
bewonderend en gul applaus var
Amerikaanse verslaggevers vie
de verlegen Noor na die woorder
ten deel.
LAKE PLACID (GPD) - Nog één
afstand blijft er voor de Neder
landse dames over om nog eens
een greep te doen in de olympi
sche prijzenkast. Voorlopig blijft
het bij die ongelofelijke 1500 me
tersuccessen op de openingsdag,
want gisteren kon het stuntwerk
niet worden voortgezet op de ki
lometer. Weliswaar viel „gou
den" Annie Borckink (zesde) niet
tegen, maar de Oranjedames zijn
nu weer in een „normale" positie
terecht gekomen. Dat geldt even
zeer voor Natalia Petruseva die
dit seizoen nog geen enkele dui
zend meter verloor en de voort
zetting van die traditie met goud
gehonoreerd zag.
Twee ritten beheersten de 1000 me-
terstrijd, die door een tempera
tuur van 16 graden onder nul met
een bijtende wind Siberische
omstandigheden benaderden.
Eerst de confrontatie tussen Pe
truseva en Leah Muller-Poulos,
die in de laatste rit van haar tien
jarige schaatscarrière evenals op
de 500 meter naast het goud
greep.
De 24-jarige Móskouse nam in de
slotronde afstand van de Ameri
kaanse, die vier jaar geleden in
Innsbruck ook moest buigen
voor een Russin. Toen overheer
ste Tatjana Averina (tegenwoor
dig Barabasj) het damesschaat-
sen, Petruseva is in Lake Placid
te laat op drift geraakt om haar
landgenote, die toen tweemaal
goud en twee keer brons won te
overtreffen.
Met name de 1500 meter van de we
reldkampioene, die ten onrechte
is genoemd in een dopingaffaire
(de controle had als resultaat ne
gatief) was een tegenvaller. De
sprint bracht haar brons op en de
stijgende lijivdie nu zichtbaar is
geworden brengt haar ook als een
van de favorieten aan de start op
de 3000 meter, die woensdag het
sluitstuk vormt van het dames-
schaatsen.
De 1000 meter is evenwel de favo
riete afstand van de technisch
voortreffelijk schaatsende Rus
sin. In oktober, toen het olympi
sche seizoen eigenlijk nog moest
beginnen, volbracht ze het traject
in Kiev in 1.21,9, ruim anderhalve
seconde onder het vijf jaar oude
wereldrecord van Averina. De
wedstrijd voldeed niet aan de of
ficiële normen en van erkenning
kon daarom geen sprake zijn.
De wereldkampioenschappen
sprint in West Allis liet Petroeso-
va schieten omdat de belangrijk
ste evenementen elkaar te snel
opvolgen. In overleg met trainer
Boris Stenin ging ze regelrecht
naar Lake Placid om zich voor te
bereiden op de vier olympische
afstanden waarvoor ze was inge
schreven. Het heeft even ge
duurd, maar gisteren bereikte ze
weer het niveau van de WK in
Hamar, waar ze alleen de 3000
meter niet won.
Binnen een seconde van het we
reldrecord beéindigde ze haar rit,
wat gezien de klimatologische
moeilijkheden een uitstekende
prestatie was. Het goud kon haar
moeilijk meer ontgaan. De aan
dacht ging daarna uitsluitend
XIII OLYMPIC
OOClWINTER
XXy GAMES
LAKE
PLACID
I980
nog uit naar het sterke koppel
Beth Heiden-Karin Enke, maar
een bedreiging bleken ze geen
moment te zijn.
Voor Beth Heiden verlopen de Win
terspelen daarom teleurstellend.
Nog geen enkele keer heeft ze
zich bij de medaille-uitreiking
mogen melden en de kans is klein
dat dit alsnog zal gebeuren, ter
wijl haar broer tot dusver geen
steek heeft laten vallen. „Dat zit
me niet dwars, hoor", liet ze een
beetje geforceerd vrolijk weten.
„Eric heeft bij de heren minder
concurrentie dan ik. Zo is het al
tijd geweest. De damestop is ge
woon veel breder".
De piepkleine Amerikaanse, die
net als Eric na dit seizoen de
schaatsen voorgoed aan de kant
legt, heeft de afgelopen maanden
echter niet de indruk kunnen
wegnemen dat haar vorm ver
verwijderd is gebleven van het
hoge gehalte dat zij vorig jaar
demonstreerde. Haar afscheid
van de schaatssport zal zonder
een medaille op de 3 kilometer
een erg onbevredigend slot krij
gen.
Haitske Valentijn reed zondag haar
laatste internationale race. De 15e
plaats waarop ze uitkwam bete
kende na haar 500 meter de twee
de tegenvaller Valentijn, die het
nationaal record in haar bezit
heeft, kon zelfs Sijtje van der
Lende niet voorblijven. Vooral
haar laatste ronde was erg traag.
In het dameskwartier heeft ze
zich niet kunnen optrekken aan
de glorieuze successen op de eer
ste dag, al nam ze wel gretig deel
aan de festiviteiten die hierop ui
teraard volgden.
Ze heeft haar olympische keuze
niet kunnen rechtvaardigen en
indien Sijtje van der Lende geen
hoge klassering bereikt op de
3000 meter geldt voor haar het
zelfde. In feite is ze al door de
mand gevallen omdat de 1500
meter, waarop ze 15e werd, haar
toegang verschafte tot het olym
pische toernooi. Met hangen en
wurgen is ze in de olympische
ploeg gekomen zonder een dege
lijke vorm te tonen.
Annie Borckink kon zich op de
1000 meter wel met de besten me
ten. Het was voor haar een tegen
valler dat ze pas achter in het pro
gramma was geplaatst en zo
doende een inspirerende sterke
tegenstandster ontbeerde. De in
deling geschiedde op grond van
de resultaten tijdens de WK-
sprint in West Allis, waarvan al
leen de volgorde in het eindklas
sement telde. Een snelle slotron
de bracht Annie Borckink nog
vrij dicht bij het brons. Ze kwam
ten slotte 0,78 tekort.
Beter nog dan Hilbert van der
Duim tuist Piet Kleine aan de
startlijn hoe hard hij moest rijden
om bij de huldiging betrokken te
raken. De Drent had zijn schema
er op afgestemd. Kleine: Jk heb
gekeken naar de tijden voor mij
en ben vertrokken op 7.07. Ik wil
de echt een medaille pakken".
Geen moment kwam de Drent
evenwel in de buurt van de tus
sentijden van de andere prijsja-
pers. „Maar ik was finaal leeg.
Het is me allemaal toch meege
vallen na die verkeerde training
in Nederland. Ook had ik haast
geen last van dikke benen zoaLs
vorige week zondag. Het is goed
geweest voor de moraal voor ko
mende zaterdag".
De enige teleurgestelde Nederlan
der was Yep Kramer, terwijl hij
zich van deze afstand het meest
had voorgesteld. Zijn richtsnoer
(7.08) bleek al snel te hoog gegre
pen. Hij finishte uiteindelijk an
derhalve seconde onder zijn beste
tijd, hetgeen niet wegneemt dat
hij naderhand opmerkte: ,De
vorm is er momenteel niet. Toch
ben ik niet voorzichtig weg ge
gaan want dat heeft in zo'n wed
strijd totaal geen zin. In het begin
kon ik het schema nog redelijk
volgenmaar toen was het afgelo
pen".
LAKE PLACID (GPD) - Enige
uitgelaten Oostenrijkers
kenden geen twijfel en had
den thuis alvast een span
doek in elkaar gefrutseld.
"Anncmaric Moser-Procll
wint goud".
Een uitstekende voorspelling,
zo bleek gisteren op Whitela-
ce Mountain, wuur de 20-ja
rige Oostenrijkse in 1.37.52
naar heneden scheerde. Aan
de finish had ze zeventiende
seconde voorsprong op de
Liechtensteinse llanni Wen-
sel. Dat is eel voor een afda
ling, waarin het vaak om
honderdsten van seconden
gaat.
De duizenden toeschouwers
langs het traject kregen ove
rigens nauwelijks een se
conde dc tijd om Anncmaric
voorbij te zien stuiven.
Daarvoor hadden ze omge
rekend dan 66 harde Neder
landse guldens moeten beta
len, want wat de entreeprij
zen betreft weten ze bij de
Spelen van wanten. Voor de
meesten is dat echter geen
probleem.
De moeilijkheden schuilen
meer in de aan- en afvoer. Al
met al ben je een dag onder
weg om 28 dappere dames
voorhij te zien flitsen. Vanaf
de parkeerplaats naar de fi
nish is het al 20 minuten wa
den door een modder-,
sneeuw- en pekelbrij. Een
beetje ski-supporter vol
staat echter niet met de
plaats van aankomst. HIJ wil
hogerop.
De mogelijkheden om naar bo
ven te komen echter, zijn be
perkt. Trainers en officials
mogen per skilift, het gewo
ne volk moet de helling op-
ploeteren. Ze doen het ook,
want ze hebben er wat voor
over en nemen snel hun stel
lingen in, want voor je het
weet Is het gebeurd.
Half twaalf komt de eerste uf-
daulster langs, nog voor
twaalf uur dc laatste. Anne-
murie Moser wint, llannie
Wensel wordt tweede en Ma
rie Therese Nadig uit Zwit
serland mag het brohs in
ontvangst nemen.
De toeschouwers langs het
parcours horen die uitslag
een half uur later, uls ze na
een enerverende afdaling te
rug zijn bij het vertrekpunt.
In die dertig minuten zijn ze
minstens tien keer onderuit
gegaan, tegen bomen aange-
knald, of op andere onna
tuurlijke wijze tientallen
meters naar beneden gegle
den. Sommigen maken van
de nood een deugd en laten
zich als ware rodelaars de
helling "afvallen".
Ze heeft onderweg waar
schijnlijk minder lol gehad,
maar de afdaling van Annc
maric Moser-I'roell is finan
cieel ongetwijfeld aantrek
kelijker. Nog voor de Spelen
dreigde ze in de problemen te
raken omdat ze in een recla
mespot voor waspocdcr had
gestaan. Ze ontving een lief
sommetje, maar was iets te
openhartig over die activi
teit. Een tweede affaire Karl
Schranz (die in '72 werd uit
gesloten) werd echter voor
komen, omdat het IOC de
zaak na een onderzoek liet
rusten. Waardoor Anncma-
rie haar carrière met een
gouden medaille kon beslui
ten.
Haar eerste Olympische goud.
Nu wil ze na dit seizoen stop
pen en een kind krijgen. On
dertussen heeft ze al een
vierjarig contract met een
skifahrikant op zak en blijft
ze waspoeder aanprijzen.
