Ether-rage staat voor de deur
ptt
marc
marc
mare
mare
Let op
mijn
woorden:
het wordt
een chaos"
Door
Herman van
Amsterdam
Bodegraver Flip Huis.
voorzitter van de landelijk
georganiseerde gelicen-
seerde zendamateurs, ach
ter zijn eigen apparatuur.
"Met 500.000 man op 22 ka
nalen; dat moet wel een
chaos worden."
BODEGRAVEN - Naar
schatting enkele hon
derdduizenden Nederlan
ders zullen in de komende
jaren hun dure geld gaan
neertellen voor een stuk
technisch 'speelgoed',
waarmee op eenvoudige
wijze en over een vrij ge
ringe afstand radiocom
municatie mogelijk is.
Bijvoorbeeld vanuit de au
to ("schat, ik sta in een file
zet de aardappels maar
af') of onderling op het
water. De mogelijkheden
zijn legio. Het duurt nog
tot 3 maart a.s. voordat de
apparatuur aan particulie
ren mag worden verkocht.
Inmiddels heeft de PTT computers
in stelling gebracht, is de handel
zich al volop aan het warm lopen
en houden de postkantoren re
kening met een overstelpende
vraag om informatie. Want als de
voorspellingen worden bewaar
heid gaan de hoofdzakelijk in Ja
pan vervaardigde apparaten,
verkooptoppers als zakrekenma-
chientjes en mini-computers in
populariteit evenaren, zo niet
overtreffen. Alle opwinging
wordt veroorzaakt door het zgn.
MARC-bakkie, een compact
zend- en ontvangstapparaat dat
zonder enige technische kennis
gehanteerd kan worden. De ge
bruiker hoeft ook geen enkel ex
amen af te leggen. Vereist is
slechts een PTT-zendmachtiging
en dat is een kwestie van een aan
vraagformulier invullen (op het
postkantoor verkrijgbaar) en 35
gulden neertellen.
Op 3 maart dus mag de verkoop van
de MARC-bakkies losbranden.
Toch probeert de handel nu al
vast een afzetgebied te creëren.
Dat kan mede dank zij de hulp
van de PTT, die aan de handel
voorlopige zendmachtigingen
heeft verstrekt zodat de appara
tuur nu al aan particulieren ge
demonstreerd kan worden. Ver
kopen mag nog niet. Particulie
ren die de apparatuur voor 3
maart in hun bezit hebben zijn
strafbaar. Toch zijn er vermoede
lijk al heel wat 'onder de toon
bank' verkocht. Die indruk kreeg
ik uit een telefonische enquête
onder vijftien groot- en detail
handelaren. Vier bleken zonder
meer bereid mij er nu een of
meerdere te verstrekken, twee
aarzelden en besloten toch maar
tot niet-verkoop en de rest wei
gerde ("te riskant").
Twee gebruiksmogelijkheden
van de MARC-apparatuur.
Links babbelen vanuit de auto.
rechts verbinding tot stand
brengen vanuit de huiskamer.
De verwachting is dat er, zeker in
de eerste paar verkoopmaanden,
weinig met de prijzen gestunt zal
worden. Verkoopleider Dries van
de groothandel Amroh in Mui
den: "Zolang de toevoer uit Ja
pan nog mondjesmaat is, hoeven
we niet onder de prijs te duiken
om het spul toch kwijt te raken.
Anders zal dat komen te liggen
over pakweg een jaar. Dan is de
markt vermoedelijk overvoerd
en zullen de prijzen ook kelde-
Burgerband
De invoering van de MARC (Mach
tigingsregeling voor Algemene
Radiocommunicatie) beoogt on
der meer het terugdringen van
het illegaal gebruik van de
27MHz-band, ook wel de burger
band genoemd. In Nederland is
die frequentie eigenlijk gereser
veerd voor (legale) technische
doeleinden zoals het per walkie-
talkie doorgeven van aanwijzin
gen in havens en op bouwwer
ken. Maar de praktijk leert an
ders. Er is een toenemend mis
bruik van de burgerband. Met
name vorig jaar liep het de spui
gaten uit. De radiocontroledienst
van de PTT en de politie kwamen
tot een totaal van 7000 gevallen
van etherpiraterij. Volgens een
ruwe schatting zijn er in ons land
30.000 illegale gebruikers van de
27 MHz-band.
Nederland telt op dit moment zo'n
10.000 gelicenceerde zendama
teurs, die de kanalen van de 28 en
29MHz tot hun beschikking heb
ben. Zij hebben daarvoor een ex
amen moeten afleggen. Omdat
veel illegalen een dergelijke proef
op de som als 'veel te moeilijk'
ervaren heeft de toenmalige
staatssecretaris van verkeer en
waterstaat Van Huiten, moge
lijkheden geschapen om traps
gewijs naar de vereiste licentie
(A-machtiging) toe te werken.
Dus eerst een D-examen afleg
gen. dan een C-, een B- en ten
slotte het A-. Voor die aanloop
examens is de 2-meterband gere
serveerd. Daar kan dus proef op
worden gedraaid.
Handreiking
Ondanks deze handreiking is het
illegaal zenden op de 27 MHz niet
af- maar juist toegenomen. Dat
is een reden geweest voor de hui
dige staatssecretaris van verkeer
en waterstaat Nelie Smit-Kroes,
te pleiten voor het vrijgeven van
deze band, maar dan wel onder de
voorwaarde dat de legale gebrui
kers van de 27 MHz daar geen
hinder van ondervinden en ook
hef gewraakte storen van radio-
en tv-apparatuur tot het verleden
gaat behoren. Vorig jaar kwamen
daar bij de PTT en politie nog
10.000 klachten over binnen. De
radiocontroledienst van de PTT
kwam, na studie, in 1978 met de
oplossing: de invoering van de
MARC en daar is toen het groene
licht voor gegeven.
Iedere Nederlander kan dus vanaf
de derde maart van de 27 MHz
gebruik gaan maken. Al zijn de
afstanden die er met de MARC-
bakkies bereikt kunnen worden
wel beperkt. Gesprekken tussen
twee automobilisten onderling
hebben pakweg een maximum
rijkwijdte van 10 kilometer, van
een woning (met hoog opgestelde
antenne) naar de auto vijf kilome
ter meer en van het ene vaste
punt naar het andere ongeveer 25
kilometer.
Op de 27 MHz-band zijn in totaal 22
kanalen beschikbaar voor de
MARC-gebruikers. Daar moeten
die honderdduizenden het straks
maar mee zien te doen. Wordt het
een chaos "Misschien wel", zegt
PTT-voorlichter De Voogd. "In
Duitsland is het in elk geval he
lemaal uit de hand gelopen en is
men nu naarstig op zoek naar een
betersysteem.Hetziterdikindat
als er zoveel mensen op zo weinig
kanalen zitten er sprake zal zijn
van spitsuren. Zoals je die in het
verkeer ook hebt. Maar files los-
sen zich vanzelf op en dus wel
licht ook dit radioverkeer".
Anders dan bij de legale zendama
teurs is geregeld, zijn er voor de
MARC-gebruikers geen al te
strakke regels waaraan zij zich bij
radioverkeer dienen te houden.
Iedereen kan praten wanneer hij
wil, zich aankondigen zoals hij
wenst, anderen onderbreken of
overstemmen als hij daar de lol
van inziet. Kortom, iedereen kan
zijn gang gaan. En dat is tegen het
zere been van de legale zendama
teurs. Flip Huis uit Bodegraven,
voorzitter van de VERON, de
grootste landelijke vereni
ging, zegt: "Als wij in de lucht
willen komen zijn we niet alleen
verplicht tot drie keer toe onze
roepnaam door te geven maar we
moeten ons bovendien onthou
den van allerlei prietpraat over
het weer, familiepraatjes e.d. We
mogen alleen technische infor
matie uitwisselen over de appara
tuur waar wij mee werken".
Koud
Voor wat voor doeleinden de
MARC-apparatuur gaat worden
gebruikt laat de PTT volkomen
koud. Ook daar zijn nauwelijks
beperkingen aan gesteld. "Er
zullen lui zijn", zegt De Voogd,
"die er op het water iets mee
doen. Een clubje zeilers bijvoor
beeld dat onderling contact met
elkaar wil houden. Die besluiten
om, ik zeg maar wat, allemaal op
kanaal 18 af te stemmen. Daar zijn
ze vrij in. Ik kan mij ook voor
stellen dat een garagebedrijf op
kanaal 12 gaat zitten en in adver
tenties laat weten dat automobi
listen die garagehulp nodig heb
ben hem op dat kanaal kunnen
oproepen. Men zou ook een be
paald kanaal kunnen vrijhouden
voor noodoproepen. Dus ieder
een die in de problemen komt
stemt daar op af. Maar dit zijn
maar wat losse ideeën. De PTT
regelt niks. Dat laten we allemaal
aap de gebruikers over".
De PTT gaat zich hoofdzakelijk be
zig houden met de administratie
ve afhandeling van het MARC-
gebeuren en de controle op het
gebruik. Wat dit eerste betreft:
een machtiging kost 35 gulden,
elk jaar weer te voldoen. "Mis
schien lijkt het er op dat we er
veel geld aan zullen overhou
den", zegt De Voogd, "maar we
hebben berekend dat in het geval
van de MARC we net zoveel geld
binnenkrijgen als we er aan uit
geven. We hoeven er niet, zoals in
België het geval is, geld aan over
te houden".
De administratieve gegevens van
de MARC-zendgemachtigden
worden in een computer opge
slagen. De coördinatie is in han
den van de radiocontroledienst in
Groningen. Wie de ether m»*-
bruikt (omroepje spelen, reclame
maken, storen) zet zijn zend
machtiging op het spel. Zwartge-
bruikers, dus met een bak maar
zonder machtiging, kunnen op
een fikse boete rekenen. De PTT
ziet in de MARC geen concurrent
van de telefoon of de semafoon
(auto-telefoon).
Volksstammen
De verwachting is dat met name
hele volksstammen automobilis
ten zend- en ontvangstappara-
tuur zullen aanschaffen. Bij de
Centrale Politie Verkeercommis-
sie in Den Haag vindt men dat
geen alarmerende ontwikkeling.
Voorlichter Bakker "Het zou
aiïders zijn als automobilisten tij
dens het rijden aan allerlei knop
pen moeten draaien of aandach
tig een schaal moeten aflezen.
Maar wat ik er van heb begrepen
is dat het gaat om heel eenvoudi
ge handelingen die het rijden niet
negatief beïnvloeden".
Een beperking aan de MARC-ap
paratuur is het geringe zend ver
mogen. Slechts maximaal een
half Watt. Om die reden gelooft
Flip Huis dat dit radiocommuni
catiesysteem beslist niet het ein
de zal betekenen van het illegaal
zenden op de 27 MHz. Kijk,
groep illegalen die tevreden is
met het houden van onderlinge
koffiepraatjes zal zich straks best
thuisvoelen op de MARC maar
voor het cros is het juist de kick
om verbindingen tot stand te bren
gen met het buitenland. En die
zullen hier zeker niet tevreden
mee zijn en dus gewoon op de
oude voet doorgaan".
Overigens, Huis is er stellig van
overtuigd dat het na de derde-
maart een enorme puinhoop gaat
worden op de 27MHz. "Stel", zegt
hij, "dat er straks zo'n 500.000
Nederlanders zo'n bakkie heb
ben. En één procent, ik hou het
laag, doet een poging om te zen
den. Dat betekent dat er per ka
naal een paar honderd te gelijk
zitten te kwetteren en te kweb
belen. Een chaos zal het worden,
let op mijn woorden Mocht dat
inderdaad het geval zijn dan heeft
de PTT, of liever gezegd de
staatssecretaris, de mogelijkheid
om in te grijpen. Welke maatre
gelen er dan zullen worden ge
nomen wil men nu nog niet kwijt.
Hoeveel Nederlanders in de ban
zullen raken van de op handen
zijnde ether-rage, is voorlopig
nog natte vingerwerk. Bij de PTT
waagt men zich aan een ruwe
schatting. Woordvoerder De
Voogd: "We verwachten dat er
het eerste jaar /.o'n 100.000 over de
toonbank zullen gaan en dat in de
loop van de tachtiger jaren het to
taal kan oplopen tot een miljoen.
Maar pin ons daar niet aan vast,
het is zo maar een vermoeden".
Eén ding is m elk geval wel zo klaar
als een klontje; de Nederlandse
groot- en detailhandel is danig in
de ban geraakt van het nieuwe
stuk speelgoed. Immers, het ap
paraat met toebehoren is een ui
terst dankbaar verkoopobject.
Snel winst maken ligt nu voor het
grijpen. Het aantrekkelijke is dat
men er weinig moeite voor hoeft
te doen. Er hoeft niet als Brug
man gepraat te worden om de ap
paratuur te slijten. "Ik denk dat
net eerder zo zal zijn dat de klant
blij mag zijn als we hem er een
kunnen verkopen", zegt Dries.
"Dat komt omdat de vraag voor
lopig veel groter zal zijn dan het
aanbod. De handel, is mijn in
druk. heeft zich er een beetje op
verkeken. Men dacht het zal zo'n
vaart niet lopen. Het tegendeel
blijkt nu waar te zijn".
Beperkt
Als dat mogelijk zou zijn, zouden
veel groot- en detailhandelaren
nu duizenden bakkies in voor
raad nemen en na 3 maart hun
slag slaan. Echter, er is een zeer
beperkte aanvoer. In Japan, waar
het gros van de MARC-appara
tuur wordt vervaardigd, worden
overuren gedraaid. Voor de 3e
maart echter zal er nog onvol
doende zijn geproduceerd om het
gigantische gat in de Nederland
se markt voldoende te kunnen
dichten. Oude voorraden aan
spreken kan ook al niet. Die be
staan eenvoudigweg niet. Want
deze 27 MHz-bak is een totaal
nieuw produkt, helemaal afge
stemd op de technische eisen die
er door de PTT nog niet zo lang
geleden aan zijn verbonden. Er
kan ook alleen in Nederland mee
worden gewerkt.
"We kijken allemaal met smart uit
naar zendingen uit Japan", zegt
Dries, die 'hoge winstverwach
tingen' koestert. Maar hij niet al
leen. De diverse Nederlandse
importeurs (de PTT heeft tot nu
toe 25 merken goedgekeurd) ste
ken op dit moment heel wat geld
in het bewerken van de detailis-
ten. In de vakbjaden worden er
paginagrote advertenties tegen
aan gegooid. En de detailhandel
is gretig. Want een grote afzet ligt
ln het verschiet.
Een voorbeeld. Lissenaar Van
Steyn, eigenaar daar van een ra
diozaak: "Ik heb nu al twintig
mensen genoteerd die er straks
een van mij willen kopen. De
moeilijkheid voor ons handela
ren is uit al die merken een goede
keus te maken. Ik heb ondertus
sen wel gemerkt dat er enorm
veel rommel op de markt is ge
bracht. Spul dat weliswaar door
de PTT is goedgekeurd maar dat
bar slecht aan het doel beant
woordt". Van Steyn heeft testap
paratuur in huis. Sommige bak
kies bleken over maar 0,1 Watt
vermogen te beschikken."Daar
kom je amper een paar honderd
meter mee". Ook is hem gebleken
dat sommige apparaten makke
lijk 'zijn op te blazen'. Een foutie
ve kabelaansluiting of een anten
ne-afstelling die niet helemaal
volgens de regels is, is al vol
doende. Hij verwacht dan ook
een stormvloed aan reparaties
aan de MARC-apparatuur.
