ZATERDAG 9 FEBRUARI 1980
Wie denkt dat sport niets
met politiek te maken
heeft is wel aardig op de
koffie gekomen sinds
Carter bij zijn verkie
zingstournee „boycot
de Olympische Spelen"
heeft ingelast. Maar dat
de Olympische Spelen
ook „big business" zijn
voor de elektronica-in-
dustrie, die helemaal
niet gebaat is met het
afgelasten van de
Olympische Spelen,
ligt misschien voor me
nigeen niet zo voor de
hand.
Toch is het zo: de informatie
industrie is een gigantische
bron van inkomsten. De ver
koop van kleurentelevisie
toestellen steeg enorm in de
afgelopen jaren tijdens bij
voorbeeld de wereldkam
pioenschappen voetbal en de
vorige Olympische Spelen in
1976.
In Nederland is de kleurentele-
visiemarkt zowat „verza
digd". In 70 procent van de
huisgezinnen staat een ktv,
zoals men in vakkringen de
huisbioscoop kortheidshalve
noemt. Maar in nauwelijks 5
procent van de gezinnen staat
een videorecorder: zo'n won
der waarmee je geluid en
beeld kunt opnemen ook al
kijkje op de tv naar het ande
re net. En de modernste appa
raten nemen bovendien pro
gramma's op bij afwezigheid,
's nachts of tijdens de vakan
tie.
Daar ligt dan ook de kracht, het
verkoopargument voor de vi
deo-cassetterecorder. Nie
mand kan tijdens de Olympi
sche Spelen alle wedstrijden
zien. Als je geen vakantie
neemt, kun je de 150 uur extra
tv die ons ruwweg te wachten
staat, onmogelijk consume
ren. Mét de videorecorder
vallen de belangrijkste wed
strijden vast te leggen en te
herhalen of zelfs te registre
ren als het nieuws op het an
dere net nu eenmaal een
„must" is.
De perscampagnes liggen dus
al klaar of zijn al begonnen
inhakend op: de Olympische
Winterspelen, het gebeuren
in Moskou, de Olympische
Spelen voor gehandicapten in
Arnhem (die misschien ook
niet doorgaan) en het Euro
pees kampioenschap voetbal
Drie systemen
Marktleaders voor video zijn
drie industriële groepen, die
in Europa elk het eigen sys
teem aanhangen. Wereldwijd
is het VHS-systeem voor vi
deo-opnamen het grootst. Dat
komt omdat heel veel produ
centen dezelfde licenties
hebben genomen, om zo tot
Na de vakantie haalt het gezin de gemiste tv-programma's
een behoorlijke standaardisa
tie te komen. De fabrikanten
zijn: Panasonic, Akai, Hita
chi, Sharp, Mitsubishi in Ja
pan en Saba, Telefunken,
Nordmende en Blaupunkt in
Europa.
Hoewel wereldwijd het meest
verbreid, is het marktaandeel
van het VHS-systeem in Ne
derland maar ongeveer 25-30
procent van de markt. Verre
weg het grootste aantal vi
deocassetterecorders is gele
verd door de nationale indus
trie Philips, namelijk zo'n 50
procent. Sony en aanverwan
te merken als Wega, Toshiba,
Fisher en NEC leverden ook
zo'n 25 tot 30 procent in het
marktaandeel.
Helaas zijn deze drie systemen
niet uitwisselbaar. Sterker
nog: met zoveel sportevene
menten als 1980 in petto heeft,
besloten zowel Sony als Phi
lips tot de introductie van een
nieuw geïnnoveerd systeem.
Een tweede generatie video
recorders zou men kunnen
zeggen.
Tweede generatie
Die van Sony werd eind vorig
jaar geïntroduceerd. Philips
hoopt in april met zijn nieuwe
videorecorder te komen. Het
Sony-apparaat is de Betamax
C-7. Het apparaat werkt met
een cassette ter grootte van
een pocketboek, waarmee de
oudere typen ook draaiden.
Daarmee is voorkomen dat
oudere opnamen niet meer
kunnen worden afge
draaid.
De mogelijkheden van de Be
tamax C-7 zijn groot al moe
ten daarvoor wel rijen knop
jes worden bediend:
1. Kijken naar net I en opnemen
van net II;
2. Opnemen van programma's
bij afwezigheid (de tijdklok
kan vier programma's „voor
uit zien" over een periode van
14 dagen);
3. Het afspelen van gehuurd of
geleend materiaal (de uitwis
selbaarheid eid tussen de
recorders onderling is lang
zamerhand perfect);
4. Het maken van eigen video
opnamen in kleur of zwart
wit;
5. Het overzetten van 8- of 16-
mm-films via een scanner, en
ten slotte
6. Het opnemen van zeer hoog
waardig hifi-geluid. Voor de
ze laatste drie mogelijkheden
heeft men extra apparatuur
nodig. Een Sony-kleurenca-
mera kost evenveel als een
videorecorder, namelijk zo'n
f3000 en zal in mei van dit jaar
leverbaar zijn.
Uiteraard is de Betamax C-7
uitgerust met zoveel „chips"
dat hij - hoewel hij aanzienlijk
meer kan dan zijn voorgan
gers - 20 procent kleiner is.
Mooi heeft Sony het band-
transportmechanisme opge
lost, bij videorecorders im
mer het kritieke punt. Dank
zij het zgn. U-laadsysteem
kan de band langs de koppen
blijven lopen tijdens heen- en
terugspoelen. Net als bij een
film kun je dan snel zien welk
gedeelte van de opname
„langskomt". Sony noemt dat
„beeldje zoeken". Er is ook
een soort fijnregeling bij het
zoeken op drie maal de speel-
snelheid, terwijl het spelen 11
maal zo snel gaat. Echt nodig
is het niet, want via een Auto
Program Search (APS) is elke
opname direct te vinden, ter
wijl een doodgewone band-
teller nog altijd trouw zijn
diensten bewijst.
Afstandsbediening
De maximale speelduur is drie
uur en een kwartier. De Sony
C-7 kan via een infrarood
knoppendoosje ook op af
stand worden bediend.
Het Philips-apparaat - de VCR
2020 - dat rond april in de
handel wordt gebracht, is ook
zo'n geavanceerd stuk tech
niek. Philips (en Grundig)
hebben daarmee een totaal
nieuwe videostandaard ge
vestigd. Een standaard die tot
aan het jaar 2000 mee zal gaan,
stelt men nogal overdre
ven.
Jammer genoeg zijn daarmee
de vorige standaards over
boord gevallen. De cassette
en koppentrommel zijn totaal
verschillend: ook hier een
soort pocketboek als band
cassette, met twee spoelen
erin, precies als bij de com-
pactcassette met muziek,
maar dan groter. Opvallend is
dat net als bij de kleine casset
te de band aan beide zijden
bespeelbaar is, door de cas
sette om te draaien! Bij de
nieuwe machine is daardoor
een speelduur van acht uur
mogelijk
Dat Philips (samen met Grun
dig, Metz, Korting, Lowe Op-
ta en ITT) een totaal nieuwe
weg is ingeslagen op het ge
bied van video, was noodza
kelijk. De voorlopers, video
recorders uit de 1500- en 1700-
serie waren wat systeem be
treft niet het einde. De 1500
met name diende met beleid,
maar vaker nog met een
schroevedraaier bediend te
worden.
Philips' nieuwe video-topman,
W. G. Maeyer, heeft in ge
sprekken toegegeven dat
Philips hier de prijs van de
vooruitgang heeft moeten be
talen. De prijs namelijk die je
betaalt als je als een van de
eerste fabrikanten ter wereld
met een nieuw produkt wil
komen. Jammer natuurlijk
dat de consument meebe
taalt: zijn oude banden zullen
niet meer bruikbaar zijn.
Sterkste punt van de nieuwe
VCR-2020 is vooral het mi
nieme bandgebruik, wat ook
al uit de twee maal vier uur-
speelduur blijkt. Ten opzich
te van de voorganger is de
breedte van het video(beeld)
spoor vier maal verkleind.
Daardoor zal het bandver-
bruik nog maar f10 per uur
bedragen.
Voor het volgen van zo'n mi
niem spoor zijn tal van elek
tronische kunstgrepen ver
richt. Het aftastkopje wordt
elektronisch-mechanisch
bijgestuurd als hij „uit het
spoor" dreigt te lopen en
daarmee zijn de bekende
„tracking"-problemen over-
Makkelijk
ingewikkelde machine „con
sument-vriendelijk" te ma
ken, d.w.z. dat met behulp
van mini-computersteentjes
de bediening gemakkelijk is
gemaakt. Dit zijn de moge
lijkheden: het geheugen van
de 2020 kan 16 dagen vooruit
kijken en dap maximaal vijf
programma's opnemen met
een totale speelduur van vier
uur. De machine kan 26 ver
schillende zenders onthou
den. Hij heeft een handig
zoeksysteem met cijfertjes
waarmee het apparaat zelf
programma's kan terugvin
den.
De cassette is precies als de au
dio-cassette door middel van
een lipje te beschermen tegen
ongewild wissen. Er komen
cassettes van twee maal één,
twee maal twee, twee maal
drie en twee maal vier uur.
Prijs van de nieuwe VCR, net
als de Sony en de meeste
VHS-typen zo rond de
f3000.
Let dus op mijn woorden: op de
komende Firato zullen de
vergelijkbare videorecorders
rijen dik staan opgesteld. En
zijn het er overdréven veel,
dan komt dat omdat de Spe
len in Moskou niet door zijn
gegaan!
HUGO VAN DER HEEM
UTRECHT - Moeten eerst foto's
van volkomen aangevreten
koeiekadavers en opgezwolle
kinderlijkjes de voorpagina's
van de kranten weer „sieren"
voordat er hulp komt voor de
honderdduizenden mensen in
het Afrikaanse Sahelgebied, die
met een grote hongersnood
worden bedreigd? Dit vraagt Els
van Huiten, de echtgenote van
oud-staatssecretaris Michel van
Huiten, zich af.
Michel van Huiten coördineert nu al weer
bijna twee jaar de hulp van de interna
tionale organisatie Euro Action Accord
in de Afrikaanse staat Mali. Van Huiten
trok onlangs bij ontwikkelingssamen
werkingsorganisaties als de Novib aan
de bel, zijn vrouw benut haar verblijf
hier in Nederland om de publieke opinie
wakker te schudden. Want er is hard
hulp nodig.
In een gebied in het noordoosten van Mali,
zo groot als de Benelux, West- en Oost-
Duitsland en Polen samen, worden
850.000 mensen met een acuut voedsel
tekort bedreigd. In feite is de hongers
nood al begonnen, zeker voor de kinde
ren die volgens traditie in Mali altijd pas
aan de beurt komen als de mannen en
vrouw al hebben gegeten.
In november liep in Mali het oogstseizoen
ten einde en werden de meest sombere
voorspellingen bewaarheid. De oogst
was mislukt. In het noordoosten, in de
streek rond de steden Gao en Timboek-
toe, deed een tekort aan regenval de
graanoogst mislukken. Een verwoes
tende regenbui in de Niger-vallei maakte
een eind aan de rijstopbrengst.
De Malinese minister van landbouw becij
ferde voor het hele land het voedselte
kort op 250.000 ton, zijn collega van bui
tenlandse en internationale samenwer
king noemde een cijfer van 260.000 ton
en de staatsonderneming OPAM, die
verantwoordelijk is voor de verkoop van
landbouwprodukten, kwam zelfs op een
tekort van 270.000 ton.
Mannen eerst
Het zijn cijfers die op het eerste gezicht
weinig zeggen, maar in het noordoosten
van Mali zijn al dorpen waar maar een
maaltijd in de twee dagen wordt genut
tigd: de mannen eten het eerst, dan de
vrouwen en wat er overblijft is voor de
kinderen.
Dat gaat al eeuwen zo bij het nomaden
volk, de Toearegs, dat het noordoosten
van Mali bevolkt. Het eten wordt nu ge
meenschappelijk klaargemaakt, zodat
niemand de gelegenheid krijgt voor
zichzelf wat extra eten achter te houden.
Een dergelijke sociale controle is nodig,
want de Toearegs, die vroeger een goed
functionerend systeem van burenhulp
kenden, hebben tijdens de grote droogte
van 1972 en 1973 wel geleerd dat het „ie
der voor zich, God voor ons allen" ten
minste hun eigen kinderen in leven
hield, althans langer.
Michel van Huiten, en met hem de rege
ring van Mali, trekken nu aan de bel voor
hulp aan de streek rond Gao en Tim-
boektoe. In de streek is altijd al een
structureel voedseltekort van zo'n 16.000
ton, maar dat werd andere jaren opge
vangen door overproduktie in de rest
van heiland. Nu is het met die overpro
duktie gedaan.
Alleen in een klein gebied tussen de steden
Bamako en Sikasso is geen tekort ont
staan, in Sikasso is zelfs sprake van een
kleine overproduktie, echter zo mini
maal, dat dat ook geen zoden aan de dijk
zet. De staatswinkels in Mali die zorgden
voor de voedselverdeling kunnen al niet
meer worden bevoorraad. Wat overblijft
is de honger.
Droogte
En die honger dreigt ernstiger te worden
dan in de rampjaren 1972 en 1973. Er is
dit jaar nog minder regen gevallen dan in
die beruchte „droogtejaren". Het enige
dat de mensen misschien van de hon
gersdood redt zijn de maatregelen die zij
zelf na die rampzalige droogte hebben
genomen. Naast het hoeden van hun
veestapel, iets wat zij traditioneel deden,
zijn veel Toearegs overgegaan op het be
bouwen van een stukje land. Maar dat
levert niets op als er geen regen is.
In de streken rond Gao en Timboektoe
wonen 850.000 mensen, er is een voed
seltekort van zo'n 30.000 ton graan. Mi
chel van Huiten en de Malinese regering
vragen aan vijf hulporganisaties in Eu
ropa in totaal geld voor 10.000 ton. Het
absolute minimum. Het betekent dat de
helft van de bevolking gedurende 100
dagen zo'n 250 gram graan of sorghum
per dag krijgt. „Daar word je niet vet
van", zegt Els van Huiten.
Als die aangevraagde hulp er onmiddeiiijK
komt, dan nog is het veel te laat. Je krijgt
het voedsel niet meer over de hele streek
vervoerd. Vanaf half februari is de rivier
de Niger niet meer voor transport te ge
bruiken, dus alles zal over de weg of over
het land moeten worden vervoerd. Maar
in Mali kunnen geen grote trucks rijden,
alles moet met vrij kleine vrachtwa
gens.
Michel van Huiten vraagt de organisaties
dan ook een gedeelte van het geld te be
steden voor de aankoop van kleine
trucks, want anders krijg je het voedsel
nooit weg: in de streek rond Gao zijn
maar acht kleine trucks beschikbaar
Wat Van Huiten ook vraagt is het voedsel
aan te kopen in de Westafrikaanse kust
staten als Ivoorkust, Benin en Nigeria,
dan verklein je zo de afstand en daarmee
de vertraging. In totaal heeft Van Huiten
10 miljoen gulden nodig, de Novib zou 2
miljoen moeten bydragen, maar of dat
lukt?
Pessimistisch
Els van Huiten: „Michel was erg pessimis
tisch, hoewel hij dat anders nooit is. het
is gewoon erg moeilijk iets los te krijgen,
ik denk wel eens dat we die foto's met
lijken echt nodig hebben". Els vertelt
een schrijnend verhaal hoe er hier in Ne
derland met een hulpaanvraag kan wor
den omgesprongen. In mei werd er ook
al eens gevraagd om voedselhulp. Het is
ook nooit gekomen. Els van Huiten: „Er
wordt gewerkt op een afstand, als je hier
zit voel je de nood niet aan den lijve"
Hongersnood betekent niet alleen de on
dervoeding en dood van honderden, het
betekent ook een geweldige terugslag
voor projecten die erop waren gericht de
bevolking zelfstandiger te maken. Van
Huiten is in de streek rond Gao en Tim
boektoe bezig met een vijfjarenplan, een
onderdeel daarvan is een alfabetisatie-
cursus. In december kwamen er van de
25 leerlingen in een dorp slechts 12 op
dagen: cië rest was op zoek naar voedsel.
De technisch assistent van een coöpera
tie vertrekt, hij moet voedsel voor zijn
gezin zoeken. Els van Huiten: „Alle goe
den stappen op, wat achter blijft zijn de
zwakken en de mensen die passief blij-
Wordt het erger dan tijdens de „grote
droogte"? Er is in ieder geval minder re
gen gevallen, de kuddes vee (en daarmee
de mensen) zitten nu al veel zuidelijker
dan zou moeten. Dus ook daar wordt het
gras eerder weggevreten. Het gras dat dit
jaar maar zo'n 20 centimeter hoog is,
normaal is een hoogte van 80 centimeten
het is dus ook eerder op.
De Toeareg-bevolking is dit jaar eerder op
zoek gegaan naar voedsel, dus nu komen
de foto's van kadavers nog uit het ar
chief. Als er geen hulp komt wordt het
opgezwollen kinderlijkje een actuele fo
to.
RIAN KUPPENVELD
