Onrust in
er Suriname
VAN DER WIEL
De schilderi
kree
van
Terreurbestrijding succes
voor Italiaanse premier
V.S. WAARSCHUWDEN HERHAALDELIJK
zonder goede bril
was zij nu al gezakt
Kabul: stil
en gespannen
Premier Arron spreekt van "staatsgreep
Bonn vaardigt verbod
neo-nazi-groep uit
een goede bril maakt aHe verschil!
DONDERDAG 31 JANUARI 1980
BUITENLAND
PAGINA 9
WASHINGTON (ANP) - De Verenigde
Staten hebben de Sowjet-Unie eind vo
rig jaar verschillende keren gewaar
schuwd dat zij militair optreden in Af
ghanistan zeer ernstig zouden opnemen,
verklaarde gisteren de Sowjetdeskundi-
ge van het ministerie van buitenlandse
zaken Marshall Shulman.
Shulman, adviseur van minister Vance, zei
op een hoorzitting in het congres dat de
waarschuwingen waren geuit toen er te
kenen waren van Russische militaire
voorbereidingen en het vooruitzicht op
het uiteenvallen van het pro-Russische
bewind in Afghanistan van Amin.
"Wij hebben de Sowjet-Unie bij mijn we
ten bij ongeveer vijf gelegenheden ge
waarschuwd hoe ernstig wij militair op
treden in Afghanistan zouden opne
men", zei Shulman.
Hij zei verder dat hij geloofde dat de Rus
sen de situatie in Afghanistan grotelijks
hadden onderschat en gedacht dat zij be
trokken zouden zijn bij een actie van een
dag of negentig. Het doel van de aanwe
zigheid van tussen de 85.000 en 90.000
Russische soldaten in Afghanistan is
volgens hem het bezetten van de grote
steden en het bewaken van belangrijke
wegen.
Zouden de Russen de zware taak van het
vechten tegen de opstandelingen op zich
nemen, aldus Shulman, dan zouden ze
waarschijnlijk twee keer zoveel mensen
nodig hebben en een langdurige en
kostbare operatie moeten verwachten.
Er zijn volgens hem tekenen die erop wij
zen dat de Sowjet-Unie niet zulk een in
ternationale reactie op de inval heeft
voorzien - ook niet de vrijwel eenstem
mige oppositie ertegen van de Moham
medaanse wereld.
"Het komt mij een misrekening van histo
rische omvang voor", aldus Shulman.
Hij verklaarde dat de Amerikaanse straf
maatregelen tegen de Sowjet-Unie als
vergelding voor de interventie zouden
worden volgehouden. De Verenigde
Staten hopen daarbij wel dat het te zijner
tijd politiek haalbaar zal zijn het verdrag
over beperking van de strategische be
wapening tussen de Verenigde Staten en
de Sowjet-Unie van kracht te doen wor
den.
Thatcher
Margaret Thatcher heeft gisteren gepleit
voor een meer eensgezind standpunt
van west-Europa ten aanzien van de
Russische interventie in Afghanistan.
Op een gezamenlijke persconferentie
met de Italiaanse premier Cossiga in
Londen gaf zij als haar mening, dat west-
Europa een betere manier moet vinden
om snel en gecoördineerd te reageren op
gebeurtenissen zoals die in Afghanistan.
De Britse eerste-minister die veel kritiek
heeft op het Russische militarisme,
neemt een krachtiger standpunt in dan
andere leden van de Europese Gemeen
schap. Toen haar werd gevraagd hoe zij
haar opvattingen kon rijmen met de
houding van West-Duitsland, waar ver
zet is tegen handelsmaatregelen tegen
Moskou, verklaarde zij te hopen, dat zij
de regering in Bonn ervan kan overtui
gen dat Engeland het bij het juiste eind
heeft en "de bondsrepubliek wellicht
niet geheel"
Overigens vond mevr. Thatcher dat de
reacties in west-Europa op het Russi
sche optreden in Afghanistan "elkaar
geleidelijk naderen". Cossiga die twee
dagen overleg heeft gevoerd in Londen,
verklaarde dat de Westeuropese staten,
ondank^ mogelijke verschillen in hun
reacties, wel eensgezind het Sowjet-in-
grijpen in Afghanistan veroordelen.
PARAMARIBO (ANP, SNA) - De Surinaamse regering
heeft de zeven bestuursleden van de Bond van Militair
Kader bij de Surinaamse krijgsmacht buiten functie ge
steld en naar verluidt gearresteerd.
ühp
PREMIER ARRON
Alle overige onderofficieren en
korporaals van de bond moesten
de Membre Boekoekazerne in -
Paramaribo verlaten. De oproer
politie had gedreigd te zullen
schieten wanneer de actievoer
ders niet zouden vertrekken.
Premier Arron zei op een perscon
ferentie: "De situatie is zo ernstig
dat ik van een staatsgreep kan
spreken"
Een en ander is het uitvloeisel van
een al enige maanden slepend
conflict tussen de Surinaamse
onderofficieren, georganiseerd in
de Bond van Militair kader, ener
zijds, en de legerleiding en de Su
rinaamse regering anderzijds.
Volgens de Bond van Militair Ka
der zijn de huidige moeilijkheden
bij de Surinaamse krijgsmacht
(SKM) veroorzaakt, doordat de
regering-Arron haar toezeggin
gen aan het leger niet is nageko-
ADVERTENTIE
Neusverkouden? Nasivin neusdruppels of -spray helpen u snel. Uitsluitend
verkrijgbaar bij apotheker of drogist. Lees eerst de gebruiksvoorschriften
NASIVIN EEN HELE OPLUCHTING
BONN (GPD) - Minister van bin
nenlandse zaken Gerhart Baum
(FDP) heeft de zogenaamde
Wehrsportgruppe Hoffmann uit
Zuid-Duitsland verboden. Deze
para-militaire groep is de groot
ste neo-nazi-organisatie in de
Bondsrepubliek. De ongeveer
400 leden, voornamelijk jonge
ren, maakten bij hun 'weerbaar
heidsoefeningen' gebruik van
talloze wapens, vrachtauto's en
jeeps. Ze liepen rond in zwarte
uniformen met het doodskopte
ken van de SS. Volgens leider
Karl Heinz Hoffmann dienden de
oefeningen om de leden 'tucht,
orde en weerbaarheid' bij te
brengen. De minister van bin
nenlandse zaken is echter van
mening dat de groep doeleinden
nastreeft, die in strijd zijn met de
Grondwet.
Het verbod van de Wehrsportgrup
pe, die meer dan zeven jaar vrij
ongestoord haar gang kon gaan,
is mede bedoeld als signaal. Dat
namelijk duidelijk is, aldus
Baum, dat de staat niet bereid is
dit soort zaken te tolereren. Mi
nister Baum zei verder dat de ac
tiviteiten van Hoffmann en zijn
groep de Bondsrepubliek in het
buitenland een slechte naam
hadden bezorgd. In Duitsland is
door verschillende organisaties,
waaronder vde bond van anti-fas
cisten, talloze keren geëist dat de
Wehrsportgruppe zou worden
verboden.
ADVERTENTIE
Nieuwe Rijn 62, Leiden. Tel.: 071 - 124108
Het gaat hier om de belofte
tal vrijwilligers over te laten gaan
in beroepsdienst. De Bond heeft
enige weken geleden een brief
geschreven aan de onderminister
van defensie, mr. Willemzorg,
waarin ze een beroep op de rege
ring doet om zich aan de gedane
beloften te houden. De Bond
meent dat er sprake is
onrechtmatige daad, nu de rege
ring geen stappen onderneemt.
Tot het schrijven van de brief
de onderminister werd beslo
op een bestuursvergadering
de Bond van Militair Kader. Die
bijeenkomst werd gehouden in
de onderofficiersmess op het ka
zerneterrein in Paramaribo, wat
volgens de legerleiding in strijd is
met de geldende regels. Boven
dien zijn de twee hoogste Suri
naamse militairen - opperbevel
hebber kolonel Elstak en batal
jonscommandant luitenant-ko
lonel Essed - van mening dat be
doelde brief niet rechtstreeks aan
de onderminister gericht had
mogen worden, maar via de
"geëigende kanalen" had moeten
lopen.
Dat was voor het opperbevel van de
SKM aanleiding om de bondsbe-
stuurders Sital en Neede onder
licht arrest te plaatsen. Toen de
legerleiding niet van zins bleek
deze straffen ongedaan te maken
stuurde het bestuur van de Bond
een telegram aan premier Arron.
Daarin werden Elstak en Essed
ervan beschuldigd "handelingen
tegen de regering uit te lokken
aan de vooravond van de alge
mene verkiezingen". Die worden
op 27 maart aanstaande gehou
den.
Premier Arron noemde Surina
me een democratische staat en
verzekerde dat "de regering zich
zal verzetten tegen elke poging,
van wie dan ook, om deze demo
cratische staat in gevaar te bren
gen. We zullen deze tendenzen de
kop indrukken'
Arron maakte wel bekend dat de
bond nog gelegenheid krijgt om
haar beschuldigingen aan het
adres van de legerleiding te ko
men toelichten. Daartoe heeft de
bond tot 2 februari aanstaande de
gelegenheid gekregen.
Inmiddels blijft het nog onduide
lijk hoe de zaken er bij de SKM
precies voorstaan. Oorzaak daar
van is het feit dat de Bond van
Militair Kader voor de pers onbe
reikbaar bleek en bovendien ging
premier Arron niet duidelijk in
op een aantal hem voorgelegde
vragen tijdens een persconferen
tie. Zo vond hij de vraag, of de
SKM nog goed functioneert "ge
vaarlijk". Hij voegde daar echter
wel aan toe, dat als "een vijand
Suriname zou aanvallen deze zou
merken dat de krijgsmacht wel
degelijk functioneert".
In de loop van woensdag heeft zich
een incident voorgedaan bij de
"Membre Boekoe kazerne" in
Paramaribo. Bij de ingang wer
den de buiten functie gestelde
militaire kaderleden tegenge
houden.
Bij het incident werd door de mili
taire en gewone politie ingesla
gen op militairen die het hek rond
de kazerne probeerden te force
ren. Voorzover bekend zijn daar
bij geen gewonden gevallen.
Beroering op
universiteiten
NEW YORK (AFP) - Aan drie grote
Amerikaanse universiteiten is
gisteren betoogd tegen de plan
nen van president Carter om
weer over te gaan tot registratie
van dienstplichtigen met het oog
op eventuele herinvoering van de
dienstplicht.
Op de Columbia-universiteit van
New York kwam het tot hand
gemeen tussen voor- en tegen
standers en op de terreinen van
Yale in Connecticut en de univer
siteit van Californie in Berkeley,
werden vijandige leuzen tegen
registratie geroepen.
Dit waren de eerste betogingen op
universiteiten sinds het aflopen
van de oorlog in Vietnam
I KABUL, Afghanistan - Een grote colonne Russische militaire voertuigen rijdt door de straten van Afghanis-
llcms hoofdstad Kabul. Het is nu ongeveer een maand geleden dat de Sowjet-Unie het land binnenviel.
KABUL (Reuter) - "Vroeger
was het zo dat Russische sol
daten buiten en Afhanen bin
nen waren. Nu zitten de Rus
sen daar en staan de Afgha
ni op straat", zei de taxi
chauffeur toen hij voorbij het
zwaarbewaakt presidentiële
paleis in Kabul reed.
Sjafi Mohammeds opmerking
weerspiegelt de boosheid die
de trotse Afghanen voelen nu
zij het in eigen land niet meer
voor het zeggen hebben door
de installatie ruim vier weken
geleden van een bewind dat
op een Russische tank bin
nenkwam.
Zo op het oog gaat het leven in
de Afghaanse hoofdstad zijn
gewone gang en verdraagt de
zware sneeuwval die de belof
te van een goede oogst in
houdt. Toch hangt er een on
wezenlijke sfeer, is er iets van
spanning merkbaar.
De inwoners van Kabul zitten al
geruime tijd binnen wanneer
de avondklok van elf uur in
gaat. Nachtclubs en café's zijn
dicht omdat de mensen toch
niet tot laat op de avond op
straat durven toeven.
De stilte in de lege straten wordt
verbroken door de Russische
patrouilles.
In de nachtelijke uren rijden
met veel lawaai gepantserde
kolonnes met manschappen
en materieel door de stad, op
weg naar kampementen bui
ten Kabul.
Overdag wordt men de onheil-
spellehde aanwezigheid van
tanks gewaar. Zij staan op
hopen steen ter ondersteu
ning van Afghaanse schild
wachten bij de toegang tot re
geringsgebouwen.
Bezoekers van sleutelministers
worden gefouilleerd alvorens
naar binnen te mogen.
Ministers ziet men zelden in het
openbaar.
In de dichtbevolkte, chaotische
bazaar van Kabul zien de Af
ghanen er wat ontdaan maar
niet verslagen uit. Velen er
kennen dat de Russische
troepen hun vrees inboeze
men, maar zij zijn niet zo bang
meer dat zij hun mening niet
zouden geven.
De Russische militairen wagen
zich niet in de bazaar, zeker
niet nadat vorige week op een
drukke straat in Kabul twee
hunner werden doodgescho
ten. Maar een koopman in ge
droogd fruit had een andere
verklaring.
"Ze hebben geen geld om iets te
kopen", zei hij.
Radicaal sprak ruim tien uur achtereen
ROME (GPD) - In het Italiaanse
parlement werd dezer dagen een
record gebroken: de radicale af
gevaardigde Alessandro Tessari
begon dinsdag om twee uur een
redevoering tegen de anti-terro-
rismebesluiten van de regering
en sprak, voor een verlaten zaal,
tien uur en 35 minuten onafge
broken. Zijn collega Adele Fac-
cio, die hem opvolgde, moest om
10 over vier gistermorgen afha
ken, omdat, zo zei ze veront
schuldigend tot kamervoorzitter
Nilde Jotti, ze zich zo draaierig
begon te voelen. Ze moest per au
to worden afgevoerd, maar werd
in het parlement afgelost door
een weliswaar wijdlopige, maar
geen record brekende neo-fascist.
Dergelijke scènes zullen waar
schijnlijk nog de hele week du
ren: de radicalen, in het onge
makkelijk gezelschap van de neo
fascisten, hebben een praatmara
thon ingezet tegen de regerings
besluiten, omdat zij tegen een
aantal verscherpingen van de an-
ti-terreurwet zijn gekant. Andere
partijen zijn dat ook, met name
socialisten en communisten, en
hebben een aantal amendemen
ten ingediend met betrekking tot
het zogenaamde politiearrest, de
uitbreiding van de huiszoekings-
en afluisterbevoegdheden, en de
verlenging van het voorarrest
voor verdachten van terroristi
sche daden of deelneming aan
gewapende benden.
In plaats van zich daarbij aan te
sluiten en zo een redelijke kans te
maken op verbetering van de
wet, dienden de radicalen 7500
eigen amendementen in. Als zij
die, zoals het kamerreglement
toestaat, stuk voor stuk met alle
18 afgevaardigden zouden gaan
verdedigen, was er geen enkele
kans meer om het regeringsbe
sluit binnen de voorgeschreven
60 dagen (die op 14 februari ver
lopen) in een wet om te zetten.
Om het automatisch vervallen van
het besluit te voorkomen, stelde
de regering de vertrouwenskwes
tie. Nu komt er geen enkel a
dement meer aan de orde,
dient het besluit globaal te
den goedgekeurd of verworpen.
Iedere parlementariër mag ëén
keer spreken, en wel zolang als
hij wil, maar ook zo kunnen de
radicalen het niet tot 14 februari
meer rekken. Wat zij ermee be
reiken, is slechts dat het besluit
nu ongetwijfeld in zijn geheel en
zonder verbeteringen zal worden
aangenomen, en dat de regering-
Cossiga een vertrouwensvotum
krijgt, ook van partijen die daar
om geen enkele andere reden toe
bereid zouden zijn.
Premier Francesco Cossiga, voor
wiens aanblijven enkele weken
niemand een stuiver zou hebben
gegeven, zit nu weer vast genoeg
in het zadel om althans het ko
mende partijcongres van zijn
christen-democratische partij
rustig te kunnen afwachten en
misschien zelfs tot de plaatselijke
verkiezingen van mei door te
blijven regeren.
Dat ligt niet alleen aan de radicalen,
maar ook aan de manier waarop
hij in Washington bij president
Carter het standpunt van de Eu
ropese Gemeenschap ten aanzien
van Afghanistan en andere inter
nationale vraagstukken wist te
vertolken (Italië heeft voor de
eerste zes maanden van 1980 het
voorzitterschap van de Gemeen
schap). en voor een ander deel
zeker ook aan de successen van
politie en carabinieri bij het
steeds verder oprollen van de ter
roristenorganisaties.
Voor de christen-democraten geeft
dat weer enig respijt, nadat de so
cialisten in december hadden
vastgesteld dat Cossiga's dagen
waren geteld. Al wensten zij ook
geen regeringscrisis "in het duis
ter", dit wil zeggen: zonder dat er
een vervangend team klaar
stond, was de algemene verwach
ting dat het kabinet ieder
ogenblik kon vallen. Nu Cossi
ga's positie weer is verbeterd,
greep zijn partij de gelegenheid
aan om het partijcongres, dat al
herhaaldelijk was uitgesteld, nog
eens te verschuiven: van 1 tot 15
februari.
De officiële reden was, dat de ka
merleden gelegenheid moesten
hebben om het anti-terreurbe-
sluit er op tijd door te krijgen. In
werkelijkheid gaf het hun de
kans hun standpuntbepaling
over de toekomstige regerings
coalitie weer wat verder op de
lange baan te schuiven. Zij staan
opnieuw onder zware druk om
ook de communisten tot de rege
ring toe te laten en er althans in
toe te stemmen na hun congres
een programmatische bijeen
komst te houden met alle "consti
tutionele partijen'' (een uitdruk
king waarmee in Italië alle partij
en, van communisten tot libera
len. worden bedoeld, met uitzon
dering van neo fascisten, radica
len en enkele jongere, uiterst
linkse partijtjes) en wel "zonder
vooropgezette ideologische af
wijzingen"
Het voorstel ging uit van de gema
tigde republikeinen en er zijn
voldoende aanwijzingen, dat een
deel van de christen-democrati
sche top niet ongenegen is er se
rieus op in te gaan. Nu hoeft dat
nog bepaald niet te betekenen dat
Italië binnenkort communisti
sche ministers zal krijgen, maar
wel dat het idee alleen al niet
meer stuit op reacties van af
schuw en totale weigering. Het
wordt zeker de centrale kwestie
op het partijcongres en zal aan
leiding geven tot harde botsingen
en verdeeldheid.
Mondale
naar
Lake Placid
LAKE PLACID (ANP) - De
Amerikaanse vice-president
Walter Mondale zal tijdens de
openingsplechtigheid van de
Olympische winterspelen
van Lake Placid het Witte
Huis vertegenwoordigen.
Een woordvoerder van de or
ganisatie maakte gisteren be
kend dat Mondale Carter zou
vervangen. Carter heeft zich
teruggetrokken in verband
met de crises in Iran en Af
ghanistan.
De Zwitserse regering heeft in
zake een mogelijke boycot
van de Spelen van Moskou
geen standpunt ingenomen.
De regering laat de beslissing
over aan het Olympisch Co
mité en de atleten van het
land. Afhankelijk van de poli
tieke ontwikkelingen zal de
Zwitserse regering in een la
ter stadium met een verkla
ring komen.
Het Olympisch Comité
Nieuw-Zeeland heeft een of
ficieel antwoord op de boy
cot-oproep uitgesteld. Verte
genwoordigers gaan voorlo
pig door met de voorberei
dingen voor Moskou. In een
speciale vergadering heeft
het comité de kandidaat
deelnemers aangeraden het
zelfde te doen.
De Olympische Comité's van
IJsland en Denemarken zul
len een ploeg naar de Spelen
van Moskou sturen.
