Verklaring vier
CDA-voorzitters
valt verkeerd
I
I
Wiegel: vacatures snel vervullen
Vrouwelijke
artsen voor
vrije abortus
Inkomens per
individu nagaan
Ook binnen de
krijgsmacht
problemen met
kernwapens
Boete voor Koekoek
mtvrm
OVER KERNWAPENDEBAT
Gretige assistentie...
Honorering medisch
personeel AZ nog
steeds niet geregeld
ACTIE WERKWINST'80 BIJ OVERHEID
Sweet-d' Buster
ZATERDAG 26 JANUARI 1980
ARNHEM (GPD) - Het gerechtshof te Arnhem heeft het Tweede-
Kamerlid Hendrik Koekoek (Boerenpartij) veroordeeld tot een
voorwaardelijke gevangenisstraf van een week met een proeftijd
van twee jaar en een geldboete van duizend gulden of 20 dagen
hechtenis.
Het Bennekomse Tweede-Kamerlid had vorig jaar een van zijn
pony's op een dusdanige manier verwaarloosd, dat het dier op 4
december met een spuitje moest worden afgemaakt.
Het gerechtshof achtte overigens opzet niet bewezen en veroor
deelde Koekoek op grond van onopzettelijke verwaarlozing. De
procureur-generaal meende dat het kamerlid zijn pony wel op
zettelijk had verwaarloosd en eiste op 11 januari een voorwaar
delijke gevangenisstraf van twee weken met een proeftijd van
twee jaar plus een geldboete van f 1500.
CAPELLE AAN DEN IJSSEL
(GPD) - Een vrouw mag niet ge
dwongen worden een voor haar
onaanvaardbare zwangerschap
te voldragen. Daarnaast dient de
strafbaarheid van de vrouw en
van de arts voor het afbreken van
zwangerschap uit de wet te ver
dwijnen.
Dit is het meerderheidsstandpunt
van de Vereniging van Neder
landse Vrouwelijke Artsen
(VNVA). De meerderheid van de
vrouwelijke artsen vindt ook dat
de beslissing tot abortus door de
vrouw zelf dient te worden ge
nomen. De standpunten van de
minderheid wijken daar nauwe-
lijks van af, maar zijn iets anders
geformuleerd.
De formulering luidt dan dat „een
vrouw over zwangerschap in haar
lichaam beschikt" en dat de „uit
eindelijke" beslissing tot abortus
door de vrouw zelf wordt geno
men. Alle vrouwelijke artsen zijn
het erover eens dat het verrichten
van een abortus moet worden ge
zien als een medische handeling.
Abortus zou om die reden ook moe
ten worden opgenomen in het
ziekenfondspakket. De vrouw
moet zich direct - zonder inscha
keling van haar huisarts - tot een
abortuskliniek kunnen wenden.
Ook mag zij een andere arts dan
haar huisarts inschakelen. Ten
slotte vindt de VNVA de buiten
landse vrouwen die in hun eigen
land geen mogelijkheden hebben
voor abortus, in Nederland ge
holpen moeten kunnen worden.
UTRECHT (GPD) - In het CDA-bestuur is men niet onverdeeld gelukkig
met de kritische verklaring van de vier CDA-voorzitters over de houding
van premier Van Agt in het kernwapendebat van december. Toch sprak
het dagelijks bestuur gisteren in Utrecht zijn vertrouwen uit in zijn voor
zitters.
Met name in het KVP-bestuur zijn
ernstige bezwaren tegen de ver
klaring geuit. Vooral de passage
waarin het kabinet wordt verwe
ten het eigen voortbestaan be
langrijker te hebben gevonden
dan de zaak van de kernwapens
zelf, heeft in de KVP kwaad bloed
gezet. KVP-voorzitter Van Zeil
had volgens deze partijgenoten
zo'n scherpe verklaring nooit
mogen ondertekenen.
Tot een veroordeling van de voor
zitters kwam het in het CDA-be
stuur echter niet. CDA-voorzitter
Steenkamp hield het bestuur
voor dat de voorzitters een eigen
verantwoordelijkheid hebben.
„Wij hebben gezegd het recht te
hebben verklaringen uit te geven
en dat is ook niet betwist", zei
Steenkamp na afloop.
Om een langdurig twistgesprek te
vermijden, besloot men op voor
stel van Steenkamp de discussie
te verplaatsen naar de weten
schappelijke instituten van het
CDA, die tijdig voor het opstellen
van het nieuwe CDA-programma
mèt voorstellen over het kernwa-
penbeleid moeten komen.
Oproep
Tot zo lang roept het CDA-bestuur
allen in het CDA, ook de drie AR-
leden Goudzwaard, Aantjes en
Laning, die uit onvrede over het
kernwapendebat hun werk in de
W erkge vers-voorzitter
MAASTRICHT (GPD) - „Als me-
vrouw-modaal het inkomen van
Jan in belangrijke gaat aanvul
len, verliest' de koopkracht van
Jan Modaal als maatstaf zijn be
tekenis. In de jaren '80 zullen we
het begrip koopkracht mijns in
ziens niet meer kunnen afmeten
aan de modale man, die de kost
moet verdienen voor vrouw en
twee kinderen".
Dit zei voorzitter S. J. van Eijkelen
burg van het Nederlands
Christelijk Werkgeversbond
(NCW) gisteren op de jaarverga
dering van de Maatschappij voor
Nijverheid en Handel Midden- en
Zuid-Limburg. Volgens de NCW-
voorzitter moeten we naar een
„individueel gericht inkomens
beleid", waarbij de koopkracht
varieert naar gelang de gekozen
arbeidsduur, het werken in ploe
gen of in het weekeinde en het al
dan niet verrichten van onaange
name arbeid.
Voor Van Eijkelenburg staat het
vast dat de doelstelling van vol
ledige en volwaardige werkgele
genheid in de jaren '80 alleen
maar kan worden bereikt, als ie
dereen „enige aantasting" van de
koopkracht voor lief neemt. Maar
een meer individueel gericht in
komensbeleid is „alleen haalbaar
als het bedrijfsleven inspeelt op
gewijzigde verlangens ten aan
zien van de arbeidsduur".
Een meer individueel inkomens
beleid kan bovendien alleen
functioneren in samenhang met
een sterkere rol van de inciden
tele loonstijgingen. Deze zullen
volgens de NCW-voorzitter meer
dan voorheen de beloningsver
houdingen reëler moeten maken.
Van Eijkelenburg: „Het is een
zeer belangrijk instrument ter
verbetering van de arbeidsmarkt.
Wij moeten dan ook af van ideeën
dat financiële prikkels immoreel
zouden zijn".
CDA-programcommissie op
schortten, om weer aan de slag te
gaan. Het CDA-bestuur sprak
gisterenoverigens ook zijn ver
trouwen uit in de CDA-kamerle-
den en de bewindslieden, inclu
sief Van Agt, zoals Steenkamp
Steenkamp zei overigens wel erg
geschrokken te zijn van de vaak
zeer felle reacties op de verkla
ring van de voorzitters (Steen
kamp, CDA; Van Zeil, KVP; De
Boer, AR en Van Leeuwen,
CHU). „Er is een grote storm op
gestoken", aldus Steenkamp.
„Maar ik vind het jammer dat een
aantal zaken uit die verklaring
verkeerd zijn overgekomen".
Met name doelde hij op het feit dat
de verklaring een direct gevolg
was van de vele reacties uit het
land over het verloop van het
kernwapendebat, en niet direct
een rechtstreekse kritiek van de
voorzitters zelf was. „In het land
was de indruk ontstaan dat het
kabinet zijn eigen voortbestaan
voorop stelde". De vraag of
Steenkamp dat zelf ook vindt,
wilde hij niet concreet beant
woorden. „Die indruk leefde wel
bij mij, maar werd versterkt door
de reacties uit het land".
ARP
Het algemeen bestuur van de ARP
sloot zich vrijdag, ook bijeen in
Utrecht, aan bij de verklaring van
de vier partijvoorzitters, zoals vo
rige week ook het dagelijks be
stuur van de AR al gedaan had.
Het algemeen bestuur volgde het
dagelijks bestuur ook in het be
roep op de drie AR-leden van de
CDA-programcommissie om hun
werkzaamheden weer te hervat
ten.
AR-voorzitter Hans de Boer na af
loop: „De loopplanken zijn uit
gelegd om verder te gaan. Ik heb
goede hoop dat het ook zover
komt". De Boer zei blij te zijn met
de aangekondigde brede kern
wapendiscussie in het CDA. De
onrust in de partij had immers
een sterk inhoudelijke kant, zo
zei hü.
Verbod slaapmiddel
DEN HAAG (GPD) - Het slaap-
midden "methaqualon" mag niet
meer verstrekt worden. De mi
nisterraad heeft besloten het
middel onder het regime van de
Opiumwet te brengen. Gebleken
is dat methaqualon tot ernstige
schade kan leiden voor de ge
zondheid van de gebruiker en tot
schade voor de samenleving.
Het middel blijkt het bewustzijn
van de gebruiker te beïnvloeden.
AMSTERDAM (ANP) - Een Amsterdamse vuilnisman kreeg gisteren bij
het station Sloterdijk gretig assistentie van voorbijgangerstoen hij een
lading suikerzakken die van een vrachtwagen was gevallen, moest op
ruimen. Zij wisten, veelal voorzien van tassen, de suiker opvallend snel
weg te werken...
DEN HAAG (ANP) - Een definitie
ve regeling voor de honorering
van het medisch personeel in de
academische ziekenhuizen is op
korte termijn nog niet in zicht.
Minister Pais van onderwijs heeft
dit meegedeeld in antwoord op
schriftelijke vragen van het CDA-
kamerlid Lansink. Inderdaad
moet daarbij ook verband wor
den gelegd met de eventuele
overgang van deze ziekenhuizen
naar het departement van volks
gezondheid, zo beaamt de minis
ter op de vraag van Lansink. Met
name zal de manier waarop het
honoreringsprobleem kan wor
den opgelost mede afhangen van
de toekomstige status van de
academische ziekenhuizen.
Naar de mening van de minster
dienen de universitaire medische
specialisten, voor zover het be
treft hun werkzaamheid als be
handelend medicus in het aca
demisch ziekenhuis, zoveel mo
gelijk in gelijke positie te worden
gebracht als hun collegae in de
niet-academische ziekenhuizen.
Over de nadere concretisering van
deze gedachten vindt dezer da
gen overleg plaats met de Ko
ninklijke Nederlandse Maat
schappij ter Bevordering van de
Geneeskunst en met het bureau
academische ziekenhuizen. Pais
is van plan over deze problema
tiek tezijnertijd ook overleg te
plegen met de vereniging van
Nederlandse ziekenfondsen.
Samenspraak met minister Gin
jaar van volksgezondheid is, vol
gens Pais evenzeer geboden.
Ziekenhuizen
overheveling
lost niets op
DEN HAAG (ANP) - Het overhe
velen van de academische zie
kenhuizen van het ministerie van
onderwijs en wetenschappen
naar dat van volksgezondheid
lost geen enkel probleem op. Het
is een politieke ingreep voor de
onuitgesproken doelstelling de
kostenstijging te beperken. Het
plan berust niet op een analyse
van de problemen en de positie
van de academische ziekenhui-
Dit hebben de acht academische
ziekenhuizen, de besturen van de
betreffende universiteiten en fa
culteiten der geneeskunde de
Tweede Kamer geschreven. Ze
reageren hiermee op het plan van
de ministers Pais en Ginjaar om
de politieke verantwoordelijk
heid voor de academische zie
kenhuizen straks op de eerste
plaats te leggen bij de minister
van volksgezondheid. Bij de uit
werking van dit plan wordt vol
gens de ziekenhuisbesturen te
eenzijdig de nadruk gelegd op de
patiëntenzorg.
DEN HAAG (ANP) - Minister Wie
gel (binnenlandse zaken) heeft
gisteren het actieplan Werkwinst
1980 naar de Tweede Kamer ge
stuurd. De actie is er op gericht de
beschikbare werkgelegenheid bij
de overheid zo volledig en goed
mogelijk te bezetten. Vacatures
moeten niet onnodig lang open
staan, zeker niet die vacatures die
ontstaan door aanvullende ar
beidsplaatsenplannen ter be
strijding van werkloosheid.
Plaatsen die vrijkomen doordat
oudere ambtenaren vervroegd
uittreden moeten zo snel moge
lijk weer worden bezet.
Volgens Wiegel is een belangrijk
vraagstuk bij de actie de manier
waarop en de mate waarin ook de
lagere overheden bij dit plan
kunnen worden betrokken. In de
sfeer van overleg zal worden ge-
ADVERTENTIE
donderdag 31 januari toegangsprijs 10,-,
aanvang 20.30 uur Stadsgehoorzaal Leiden.
Voorverkoopadres Gé Hofenk, Haarlemmerstraat 66, Leiden.
probeerd ook bij gemeenten en
provincies de feitelijke werkge
legenheid met het daarvoor uit
getrokken geld te vergroten. Zo
wel voor de ministervan binnen
landse zaken als voor de centrales
van overheidspersoneel ligt hier
een belangrijke taak, vindt Wie
gel zelf.
In de komende jaren zal op alle mi
nisteries een functie- en organisa
tie-administratie tot stand ko
men. De bestaande procedures
voor uitbreiding van de perso
neelsformaties zullen worden
aangepast. Over personeelsuit
breidingen voor de departemen
ten die in de bpgroting zijn voor
zien, zal in een zo vroeg mogelijk
stadium voor de aanvang van het
begrotingsjaar overleg worden
gevoerd tussen de betrokken de
partementale afdelingen, de di
rectie formatiezaken en de in
spectie van rijksfinanciën.
In overleg met enkele grote regio
nale gespreide diensten van de
rijksoverheid zal een aantal grote,
zo mogelijk gecoördineerde,
wervingsacties worden uitge
werkt die specifiek op jongeren
worden gericht. Verbetering van
informatie en voorlichting over
de vraag van de overheid op de
arbeidsmarkt wordt verder nage
streefd.
Een project van tijdelijke arbeids
plaatsen voor jonge werklozen bij
de personeelsafdelingen van de
rijksdiensten wordt in 1980 inge
voerd. Het beleid zal er op gericht
zijn om overwerk in de rijks
dienst te beperken.
Ook zal er naar gestreefd worden
om zo weinig mogelijk uitzend
krachten bij de rijksoverheid in
te schakelen. Eind november
1979 werkten ongeveer 2000 uit
zendkrachten bij de ministeries.
Centrales
De vijf centrales (vakbonden) van
overheidspersoneel stemmen in
grote lijnen in met het actieplan
"werkwinst" van minister Wie
gel.
Dat heeft ACO^-voorzitter Dutman
gisteravond namens de vijf cen
trales gezegd.
De vrees van de centrales dat Wie
gel zijn plannen niet zou kunnen
verwezenlijken, is enigszins
weggenomen door de toezegging
van de minister, dat het kabinet
achter de nota staat en dat deze
niet zal worden ondergraven
door de extra bezuinigingen in de
collectieve sector.
Dutman zei dat de centrales tevre
den zijn met de inspraakmoge
lijkheden die hun bij de uitwer
king van de plannen via de bij
zondere commissies en de
dienstcommissies worden gebo-
Slechts één krant meldde in ok
tober 1978 het besluit, zeer
beknopt „Wegens princi
piële bezwaren tegen de in
troductie van de neutronen
bom heeft sergeant-majoor
Pauli (47) uit Apeldoorn ont
slag genomen bij de lucht
macht. Sergeant-majoor
Pauli worstelde al lange tijd
met gewetensproblemen over
de atomaire bewapening. Hij
had niet eerder ontslag dur
ven nemen vanwege zijn leef
tijd en zijn vrees om „niet
meer aan de bak te komen".
De komst van „het verschrik
kelijke wapen" heeft voor
hem echter de emmer doen
overlopen".
De angst van sergeant-majoor
Pauli voor zijn toekomst was
terecht. Nog steeds heeft hij
geen werk kunnen vinden.
Het gezin leeft van de bij
stand. Volgens Pauli waren er
meer collega's die met het
zelfde probleem zaten. Alleen
zij durfden de consequentie
van de werkloosheid niet
De discussie over de nucleaire
bewapening beperkt zich in
de krijgsmacht inmiddels
niet meer tot gefilosofeer aan
de bar. Het blad 'Carré' van de
Nederlandse Officiersvereni
ging waarbij officieren van
land- en luchtmacht zijn aan
gesloten, heeft al een vrij
groot aantal ingezonden brie
ven over het onderwerp ge
publiceerd, het ziet er niet
naar uit dat het einde van die
reeks snel in zicht is.
Officieel is er op de discussie in
'Carré' nog niet gereageerd.
Ook de politieke partijen
hebben tot op heden niets van
zich laten horen. Toch lijkt
het vraagstuk niet onbelang
rijk, want de kwestie is in feite
deze: in hoeverre kan de
krijgsmacht op de militairen
vertrouwen, oftewel hoe is de
inzetbaarheid van het Ne
derlandse leger.
De legerleiding gaat de discus
sie uit de weg. Henk Bos en
Wim Hey, twee in de land
macht werkzame humanisti
sche raadslieden, hebben die
stellige overtuiging. „Mis
schien is men bang dat het uit
de hand loopt, dat te veel
mensen de nucleaire taak af
wijzen", zegt Henk Bos. Hij
waarschuwt „Als er niet op
de discussie wordt gerea
geerd, is het duidelijk dat de
leiding haar verantwoorde
lijkheid uit de weg gaat en de
mensen in de kou laat
staan".
Misschien vinden de generaals
het gepraat over kernwapens
maar flauwekul. Kernwapens
zijn immers in het belang van
de veiligheid. Dat behoeft
toch geen betoog? Zeker is
dat ze vooralsnog geen dissi
denten in het leger willen toe
staan. Dat kan worden afge
leid van het negatieve ant
woord op het verzoek van een
beroepsmilitair om hem een
andere mobilisatiebestem
ming te geven, omdat zijn
huidige een nucleaire taak
inhoudt. Henk Bos: „Uit het
antwoord bleek: die taak uit
voeren, anders ontslag ne
men. Kortom, befehl is be-
fehl. Voor gewetensbezwar
en is geen enkele ruimte aan
wezig".
De twee humanistische raads
lieden uit 't Harde en Havelte
hebben contact met diverse
militairen die over de atoom
bewapening zitten te pieke
ren. Ze willen zich echter niet
uitlaten over de omvang van
de groep die zich niet wil ver
dedigen met kernwapens. De
geestelijke verzorgers gelo
ven met het topje van een gro
te ijsberg hebben te maken.
Volgens hen durven velen
niet met hun problemen voor
de dag te komen. Uit angst
verdacht te zijn.
Er blijkt moed voor nodig te zijn
om de twijfels over het nut
van atomair verdelgingsma
teriaal te uiten. Wim Hey: „Ik
liep mee met een demonstra
tie tegen atoomwapens. Werd
ik later uitgemaakt voor
landverrader". Henk Bos: „In
diezelfde demonstratie droeg
ik een uniform. Zei een offi
cier naderhand: „Jullie zijn
niet te vertrouwen, jullie ste
ken een mes in onze rug".
Onder het dienstplichtig perso
neel is er nauwelijks discussie
over de kernbewapening.
Hey: „Er zijn incidenteel jon
gens die er moeite mee heb
ben. Die worden geruisloos
overgeplaatst naar een ander
onderdeel. De leiding wil dat
soort zaken het liefst onder ta
fel werken door hoe dan ook
geen dienstweigering uit te
lokken. Want dan komt het in
de publiciteit".
De beroepsmatige landverde-
digers die met Bos en Hey
spreken over het onderwerp
vinden de atoomwapens geen
garantie voor de veiligheid.
Het tegendeel is volgens hen
zelfs eerder waar. Het
nucleaire materiaal is on
bruikbaar om enig zinnig doel
te bereiken. De kernwapens
hebben tenslotte ook niet
kunnen voorkomen dat Rus
land Afghanistan binnen viel.
Bovendien is het spul ethisch
onaanvaardbaar. Alle normen
die ze als militair bezitten, zo
als het buiten de strijd hou
den van de burgerij, worden
overboord gegooid.
Een groot aantal beseft echter
niet wat er aan de hand is,
denken Bos en Hey. Oorzaak:
de sluipende binnenkomst
van de nucleaire wapens. In
het begin van de jaren '50
werd het allemaal prima ge
vonden. Acht jaar na de
Tweede Wereldoorlog was er
behoefte aan veiligheid. Men
sprak over de atoomparaplu,
hoewel niemand precies wist
wat dat betekende.
„De legerleiding is bang voor
een schokeffect", vervolgt
Hey, „dat is de reden dat we
zenlijke informatie wordt
onthouden. Voor het eigen
voortbestaan van de krijgs
macht is het juist belangrijk
openheid van zaken te geven.
De raadsman is in het bezit
van een telegram van het Ne
derlands territoriaal com
mando aan alle kazernecom
mandanten dat zijn betoog
moet onderstrepen. „Ten be
hoeve van een documentaire
van KRO's 'Brandpunt' over
de rol van het kernwapen
wordt personeel van de Ko
ninklijke Landmacht bena
derd voor het medewerken
aan interviews. Gelet op de
klassifieatie van de daarbij
betrokken gegevens, mag
over kernwapenaangelegen
heden binnen de KL geen en
kele mededeling worden ge
daan. Ik verzoek u nadrukke
lijk al het daarvoor in aan
merking komende personeel
hier uitdrukkelijk op te wij-
De humanistische raadslieden
hebben ondertussen een
werkgroep gevormd met le-
gerprèdikanten en aalmoeze
niers om gewetensbezwaarde
beroepsmilitairen te helpen.
„Iemand kan met hart en ziel
aan de krijgsmacht zijn ver
knocht, maar toch geen
nucleaire taak willen. Die
bin
het
leger blgve
Henk Bos en Wim Hey willen
daarnaast opkomen voor de
rechtspositie van beroeps
mensen met gewetens
problemen. Ze hopen dat er
een regeling komt, zodat af
vloeiing geen maatschappe
lijke gevolgen heeft. Ser
geant-majoor Pauli is het
trieste voorbeeld van een mi
litair, die jaren met zijn gewe
ten worstelde en zijn carrière
zag eindigen voor het loket
van de sociale dienst. Bos:
„Zo moet het dus niet. Mis
schien kunnen we hoop put
ten uit het feit dat de tegen
standers van kernwapens, die
zich openlijk hebben uitge
sproken in 'Carré', nog geen
nadelige gevolgen hebben
ondervonden".
WEERT SCHENK
