33 330$
Hoofdprijs
lickt vitt
Hoofdprijs
ZATERDAG 26 JANUARI 1980
Een stralende mevrouw Jansen, een van de vier hoofdprijswin
naars, toont vol trots haar "uitvinding"het plastic rolgordijn.
Voor isolatie van ramen breng ik sinds twee jaar in ons huis tijdens
de koude periode plastic schuifgordijnen aan. Het effect is
enorm. Je voelt geen tocht of kou meer door de ramen komen. De
luchtlaag tussen het vensterglas en plastic isoleert goed. Even
tuele tocht ontwijkt slechts aan de bovenkant. Dat is geen ramp
want een beetje ventilatie moet er zijn. Wel moet ik af en toe
condenswater van de ramen halen.
Iedereen kan zonder veel moeite en met weinig kosten dergelijke
gordijnen aanbrengen. Het plastic is tot een breedte van drie
meter in de handel. De steunen van plastic vitrage-rail worden
vervangen door zogenaamde overlap-steunen, waardoor een rail
voor het plastic gordijn kan worden bijgevoegd. Eerst wel zorgen
dat beide rails in de steunen zitten, dan pas de steunen weer vast
schroeven.
De gordijnen dienen het raamgat met ongeveer 20 centimeter te
overlappen en nog ongeveer 40 centimeter over de vensterbank
heen te hangen. Eventueel worden ze achter de radiator gestopt.
Die warmte kunnen ze namelijk wel verdragen.
In huis is het plastic achter de vitrage nauwelijks zichtbaar en het
neemt ook niet merkbaar licht weg. Vanaf de straat is het een
minder fraai gezicht. Mijn idee is dan ook: laat men overgaan tot
fabricage van luchtdichte energie-vitrage. Mensen die zich geen
dure dubbele ramen kunnen veroorloven zouden hier zeker mee
gebaat zijn. En in de lente kan men deze gordijnen weer bij de
kerstballen opbergen.
De heerJS. Crama uit Roelof ar endsveen heeft een map met ontwerpen
voor stickers ingestuurd. Deze inzending wordt beloond met een bedrag
van 250 gulden. Deze sticker vond de jury het meest origineel.
LEIDEN - Behalve de uitvin
dingen van de dames Jansen
en Van Buuren zijn nog twee
energie besparende ideëen
met "goud" bekroond, en wel
die van de A. Kroon uit Wou-
brugge en L. Hoogstraten uit
Leiden. Deze vondsten zijn
minder geschikt om in z'n ge
heel te plaatsen omdat ze nog
al wat technische gegevens
bevatten. Technische details
willen we u zoveel mogelijk
besparen daarom zullen we
beide inzendingen hieronder
samengevat weergeven.
Warmteterugwinninq
De heer A. Kroon oppert het idee
om warmte terug te winnen
uit het condensaat dat vrij
komt bij stroomverwarming
Bij een CV-installatie met
stoom als energiedrager
wordt zoals bekend zal zijn de
uit het stoom verkregen
warmte overgedragen. Bij
deze overdracht verandert de
stoom in water of condensaat
dat uiteindelijk wordt afge
voerd terwijl de temperatuur
nog uitzonderlijk hoog is.
Volgens de heer Kroon is het
mogelijk om de warmte die in
het condensaat aanwezig is te
gebruiken voor ondermeer
warm-tapwater en voorver-
warming van CV-water.
De heer Kroon beweert tenslotte
dat zijn vondst in bijvoor
beeld gemeentelijke gebou
wen zo'n tien procent in het
energieverbruik zou kunnen
besparen
Thermostaat
Volgens de heer Hoogstraten zou
het een regelrechte uitkomst
zijn om grote electrische for
nuizen, zoals die in bejaar
dencentra worden gebruikt,
uit te rusten met een thermo
staat.
"De gewoonte van elke gebrui
ker is om 's morgens direct een
aantal (soms alle) kookplaten
op "full speed" (dé hoogste
stand) te zetten omdat men
vaak plotseling over een hete
plaat moet beschikken. Wan
neer een dergelijke plaat ge
schakeld wordt via een ther
mostaat, meen ik uit de prak
tijk te kunnen aantonen dat
dit een besparing oplevert van
ongeveer 20 procent", aldus
de heer Hoogstraten in zijn
brief aan de jury.
Hij beweert verder dat 12 met
een thermostaat uitgeruste
fornuizen net zo veel energie
zouden besparen als nodig is
voor de jaarlijkse stroomver-
ziening van maar liefst 21
woningen.
Jury-lid Bessie Schadee over
deze vondst: "Wij gaan samen
met de heer Hoogstraten een
brief opstellen die gestuurd
zal worden aan alle instellin
gen zoals bejaarden- en dien
stencentra in deze regio. In
deze brief zullen we de direc
ties met klem verzoeken om te
proberen iets in deze richting
te gaan ondernemen".
Mevrouw Van Buuren ontvangt uit handen van jury-voorzitter
Hans van Dam een van de vier hoofdprijzen, een enveloppe met 750
gulden.
Mijn energie besparende idee is zeer simpel en gemakkelijk in het
gebruik. Overdag heb ik een zogenaamde tochtstrip voor mijn
kachel.
Ik woon in een oud huis en gebruik een gashard met thermostaat.
Bij de meeste kachels is deze thermostaat vrij gevoelig. Bij een
klein beetje tocht gaat de kachel harder branden. Als huisvrouw
loop je de hele dag door het huis te banjeren. Deur open, deur
dicht. Resultaat kachel hoog terwijl het helemaal niet nodig is.
Wanneer je nu een plankje aan de zijkant van de gashaard plaatst
dan komt de tocht, veroorzaakt door het openen en sluiten van
deuren, niet bij de thermostaat. Het plankje moet tien centimeter
langer zijn dan de zijkant van de kachel. De temperatuur in de
kamer blijft hetzelfde omdat de voorkant van de kachel vrijblijft.
Staat de kachel recht tegenover een deur dan plaats je de tocht
strip vóór de kachel. In dat geval moet het staande plankje 4 tot 8
centimeter van de kachel staan zodat de huistemperatuur voor de
kachel voelbaar blijft.
De strip, die 's avonds gewoon weggehaald kan worden (zo'n strip
hoeft overigens beslist geen "rot gezicht" te zijn), hoeft niet hoger
te zijn dan 5 tot 8 centimeter. In plaats van hout kan men ook een
strip van eterniet maken.
De ideeënbusactie van de
gemeente Leiden met
betrekking tot de ener
giebesparing heeft vol
gens de uit acht man en
één vrouw bestaande
jury een verheugend
resultaat opgeleverd.
De gemeentelijke
ideeënbussen werden
de afgelopen maanden
overspoeld door een
ware vloedgolf van in
totaal zo'n driehonderd
energiebesparende uit
vindingen, vondsten en
tips.
Een vloedgolf die voor zestig
procent werd veroorzaakt
door de Leidse ambtenaren
en voor de overige veertig
procent door de bevolking uit
de regio. De inzendigen wa
ren afkomstig uit alle lagen en
leeftijdscategorieën van de
bevolking. Variërend van
technische mensen tot huis
vrouwen en van jongeren tot
bejaarden. Conclusie: Het
energievraagstuk laat Leiden
beslist niet koud. Sterker nog.
Er wordt over deze problema
tiek in brede kring nagedacht.
Lokkertje
Een lokkertje betekende na
tuurlijk de rijkelijk gevulde
prijzenpot die aan de ideeën
busactie was verbonden.
Naast de vier hoofdprijzen is
er nog een groot aantal geld
prijzen de deur van het Stad
huis uitgegaan. Bovendien
werden 22 inzendingen be
loond met een aanmoedi
gingsprijs, de Teleac-cursus
energiebesparing.
Hieronder volgt een soort
bloemlezing van bekroonde
en niet bekroonde, maar op
zich wel leuke, vondsten.
Zo stelt een inzender voor om
oude huizen te voorzien van
luiken en daar subsidie voor
beschikbaar te stellen. Dit
idee is beloond met een aan
moedigingsprijs.
Een aanmoedigingsprijs was er
ook weggelegd voor het idee
om radiatoren in "rare" ruim-
Bij het beoordelen van de
inzendingen heeft de jury
gemerkt dat het ambtelijk
ideeënbusreglement bij
deze actie slecht bruikbaar
was. Volgens dit regle
ment wordt de hoogte van
de prijs bepaald door
meetbare besparing als
het idee is uitgevoerd. De
besparing wordt dan ook
nog gekoppeld aan de vra
gen "kon de inzend(st)er
dit idee verzinnen vanuit
de werksituatie, door zijn
haar opleiding?" enz.
Voor de vier hoofdprijswin
naars was dit niet van toe
passing. Zij ontvangen al
len 750 gulden. Voor be
paalde technische ideeën
van ambtenaren die wel
licht uitgevoerd gaan
worden is de volgende
oplossing gekozen. De wi
naars krijgen een prijs (100
of 150 gulden) en het idee
komt verder in de gewone
procedure van de ideeën
buscommissie van de be
treffende dienst, afdeling
of bedrijf.
De jury van de ideeënbusac
tie werd gevormd door
wethouder drs. H. van
Dam (voorzitter), H. van
Aalderen, hoofd Be
scherming Bevolking, ir.
H.W. Brooshooft, direc
teur energiebedrijf Rijn
land, dr. L.J.F. Hermans,
Rijksuniversiteit Leiden,
ir. C. de Jong, directeur
Leidsche Duinwatermaat
schappij, R. Quint, des
kundige van de Stichting
Voorlichting Energiebe
sparing Nederland, drs.
C.W.E. Schadee, lid Ener
giecommissie, F.H. van
der Velde, chef perso
neelszaken gemeente Lei
den en ir. P.J. de Visser,
voorzitter Energiecom
missie.
tes waar de temperatuur snel
uit de hand loopt, zoals de
raadzaal, uit te rusten met een
thermostaat.
De telefoniste op het Stadhuis
mevrouw Den Heiden-Van
Kins stelt voor om in de win
ter de variabele werktijden op
het Stadhuis en het Stads-
bouwhuis af te schaffen.
Hoewel de jury vindt dat er
nogal wat haken en ogen aan
dit plan kleven (problemen
met spitsuur, discussie met
de vakbonden) heeft men be
sloten om deze inzending
toch met een bedrag van 100
gulden te honoreren.
Samenstelling:
Jaap Visser
Een zelfde prijs was er wegge
legd voor de heer Plankeel uit
Leiden die oppert om in de
wintermaanden de middelba
re scholen één a anderhalf uur
later te laten beginnen. Een
goed idee volgens de jury
maar omdat Leiden een der
gelijk initiatief niet op eigen
houtje kan nemen zal het
worden doorgespeeld naar
het ministerie van onderwijs.
Buiten de prijzen vielen de vele
inzendingen met betrekking
tot de stadsverlichting. "La
ter aan en eerder uit", zo
wordt massaal geopperd.
Maar volgens de jury is er al
een uitgebreid onderzoek
naar de mogelijkheden hier
toe ingesteld. Ook stellen veel
Leidenaren voor om de gale
rijverlichting in flats korter te
laten branden.
Mevrouw Van Rooijen-Poppe
ontving een Teleac-cursus
voor haar suggestie om de sop
van wasmachines op te van
gen voor de schoonmaak van
vloeren etc.
De heer Devilee, suppoost in De
Lakenhal, is met het inzenden
van zijn energiebesparende
vondst 150 gulden rijker ge
worden. Volgens de heer De
vilee is het namelijk mogelijk
om de verlichting in De La
kenhal later in te schakelen.
Naar de mening van deze
suppoost zouden er op deze
manier per jaar maar liefst 360
branduren kunnen worden
bespaard. "Weliswaar" een
kleine bijdrage maar .zoals we
weten, vele kleintjes maken
één grote", zo besluit de heer
Devilee zijn inzending.
Kledingkast
Een prijs van 150 gulden ging
ook naar de heer Van Dale uit
Katwijk. Hij is werkzaam bij
de Leidsche Duinwatermaat
schappij. Bij deze maat
schappij werkt men met trans
portbanden voor zand die de
hele dag door draaien. Ook als
er geen zand wordt getrans
porteerd. De heer van Dale
stelt voor om deze transport
banden uit te rusten met een
schakelaar die alleen aanslaat
wanneer er zand op de band
valt.
Een heel aardige vondst was af
komstig van de in Zoetermeer
woonachtige H. Fokke, werk
zaam op het Stadsbouwhuis
in Leiden. Deze forens die da
gelijks vanuit zijn woonplaats
naar leiden fietst, en omge
keerd, beweert dat meer
mensen de auto zouden laten
staan wanneer er kledingkas
ten in overheidsgebouwen
zouden staan.
"Daar deze fietstochten gedu
rende het gehele jaar in alle
weersomstandigheden
plaatsvinden in een voor een
gemiddelde fietser hoge
snelheid is het noodzakelijk
na afloop van de rit het
zweettruitje" of regenkle
ding om te wisselen in dage
lijks tenue", aldus de heer
Fokke. Zijn idee werd be
kroond met een aanmoedi
gingsprijs.
Ruim 20 inzendingen werden beloond met een aanmoedigingsprijs in de vorm van eei
van de prijswinnaars op de kiek tijdens de prijsuitreiking gisteravond in "De Waag'
Teleac-
energiebesparingEen gedeelte
