op springen
Kryptogram
Internationale Hof van
Justitie op VN-postzegel
e
H
H
4
Bied niet
meer dan
strikt
nodig is
1
2
A
Oplossing
ra nm
n
n
H
r
2
C
n
n
n
n
n
n
n
n
Mnnnn
M
n
H
2
1
2
2
2
2
E
j
Win
nu
n
MMM
2
2
2
nnn
MMMMM
c_
H
en
B
2
E
r
H
2
H
nnn
MB
n
nnn
M
r
2
2
2
2
2
M
MMMMM
n
EL
J
E
J
J
ZATERDAG 12 JANUARI 1980
Het is altijd lastig een sterk spel
te bieden als de tegenpartij
begint met één van uw beste
kleuren te openen. In een
competitiewedstrijd gebeur
de dat en het demonstreert
weer eens hoe agressiviteit
kan lonen, terwijl de passieve
aanpak dit keer leidde tot
groot verlies:
1054
C? H10632
O 92
1095
HB86 9
AVB 75
O 104 A752
AV76 HB8432
AV732
984
O HVB63
geen
Noord gever, allen kwetsbaar.
Zuid opende aan beide tafels
in de derde hand met 1 Sch,
waarna de wegen aan beide
tafels zich scheiden. De ene
west volgde 1 SA, ondanks
het gemis van een ruitendek
king. Oost liet er geen gras
over groeien en bood 3 SA
onder het motto, dat de kla-
verkleur voldoende slagen
zou kunnen opleveren. Hij
kreeg het gelijk aan zijn zijde.
Noord startte nietsvermoe
dend met schoppen en de buit
was binnen.
De andere west vond niet dat hij
een goed bod tot zijn be
schikking had en hij paste na
1 Sch. Ook noord paste, waar
op oost 2 KI bood. Zuid paste
en nu maakte west zijn grote
kracht kenbaar door 2 Sch te
bieden. Oost bood 3 Ru, zuid
doublet en west alsnog 3
SA maar het was te laat.
Noord startte met Ru 9 en
west ging uiteindelijk twee
down, omdat hij in de eindfi-
guur nog de snit op Ha H pro
beerde. Een leuke illustratie
overigens van een aloude
Acolwaarheid: Bied niet meer
dan strikt nodig is: der Feind
hört mit.
Tot besluit een klein speel-
B4
A10732
O V4
AV65
HV852 10963
VB5 geen
<>85 10762
1072 B9843
A7
H9864
O AHB93
4b H
Zuid speelt 6 SA, uitkomst Sch
Hoe maakt zuid 12 slagen zon
der dat O-W daar iets tegen
kunnen doen?
TON SCHIPPERHEIJN
Het is niet gebruikelijk dat in een schaakrubriek drie
nederlagen van een en dezelfde speler worden op
genomen. In dit geval is het van bijzonder belang
omdat de verliezer, de Hongaarse grootmeester
Lajos Portisch, een der kandidaten is voor de we
reldtitel. Ondanks de drie nederlagen in Rio de Ja
neiro (tegen mindere goden) werd Portisch, zoals
men reeds weet, gedeelde eerste met Petrosjan en
dr. Hübner.
Portisch, met een Elo van 2640,
behoort nog steeds tot de bes
te grootmeesters in de wereld.
Hij schaakt zoveel, dat hij
soms tegen minder sterke
meesters opeens een neder
laag moet incasseren, wat be
grijpelijk is. Men raakt
"schaakmoe" of onderschat
een tegenstrever die ergens
onderaan de ranglijst huist.
Dit is ook onze Jan Timman
meermalen overkomen! Een
belangrijk punt is ook m.i.,
dat men in een vrijwel gelijke
stelling de kwaliteit gaat offe
ren, in de veronderstelling dat
de grotere routine (en hogere
meesterschap!) wel de door
slag zal geven.
In de nu volgende partij zien we
zo'n dergelijk geval: Portisch
vindt dat hij beter staat en of
fert de kwaliteit. Het liep ech
ter anders
Wit: Lajos Portisch
Zwart: B. Torre (Filippijnen)
Konings-Indisch
I.d2-d4 Pg8-f6 2.c2-c4 g7-g6
3.Pbl-c3 Lf8-g7 4.e2-e4 d7-d6
5.f2-f3 c7-c5 6.d4xc5 d6xc5
7.Ddlxd8+ Ke8xd8.
Zwart is de rokade kwijt en
staat deswege minder, zeggen
de theorie-kenners, maar zo
eenvoudig is het in 1980 niet
meer! Deze speelwijze is al
vele malen op het bord ver
schenen. In bijna alle geval
len wist zwart remise te be
reiken. Torre werd in Rio ge
deelde zevende (Elo 2520) en
bleek dus wel wat in z'n mars
te hebben. 8.Lcl-e3 Pf6-d7
9.Pgl-e2 Pb8-c6 10.0-0-0 b7-b6
Il.f3-f4 Lc8-b7 12.g2-g3
Gewoonlijk speelt men 13.e5.
Wit kiest een ander plan.
12.Pc6-a5! 13.b2-b3 e7-e6
14.Lfl-h3 Kd8-e7 15.f4-f5!?
Lg7-e5. Op 15.ef5: komt
16.Thel! enz. 16.Le3-f4 Pa5-c6
17.f5xe6 f7xe6 18.Pc3-b5 Pd7-
f6 19.Tdl-d6!?
Het grote moment! Omdat
zwart na Tad8 beter staat, gaat
Portisch over tot dit kwali
teitsoffer, dat er enigszins
plausibel uitziet.
19 .Le5xd6 20.Lf4xd6+
Ke7-f7 21 .Th 1-f 1 e6-e5 22.Lh3-
d7 Pc6-b4!
De weerlegging. Waarschijnlijk
door Portisch overzien.
23.Pb5-c7 Ta8-d8 24.Ld7-e6
Kf7-g7 25.Ld6-e7 Pf6xe4!
26.Le6-d5 Lb7xd5 27.c4xd5
Td8xd5! 28.g3-g4! Th8-c8.
Er volgde nog: 29.Pd5: Pd5:
30.Lh4 c4 31.Kb2 c3 32.Ka3
Pe3 (het gaat vanzelf) 33.Tgl
Pc2+ 34.Ka4 Pd4 en wit gaf
op.
13
i 6
H 11
i»
H
1 i j
1
i m
\m
-
I
B
n
1
Mum
H
m
>,J IIÜ'
W§
H
3
:S;.
E
4;
De zwartspeler was de grote
verrassing in het Interzonaal-
toernooi te Rio de Janeiro. Hij
wist niet alleen van Portisch
te winnen, maar ook remise te
bereiken tegen Petrosjan en
Timman, hetgeen onze land-
genootde "das omdeed"! Had
Timman gewonnen.Maar
dat weet u reeds!
Portisch staat in het diagram
gewonnen. Zonder nadenken
speelde hij echter: 41.Tcl-
c8?? Schaakblindheid?
41 ...Th5xh3 en Portisch
gaf op.
Hoe het verder gaat moet u zelf
uitrekenen. Het is niet zo
moeilijk!
In de nu volgende partij speelde
grootmeester Portisch tegen
S. Kagan (Elo 2445). Geen
sterke meester. Hij eindigde
in Rio dan ook op de laatste
plaats en kon 10 nederlagen in
zijn almanak schrijven
Maar zie hoe hij tegen de
Hongaar uit zijn pantoffel
schoot!
Konings-Indisch
l.Pf3 d6 2.d4 g6 3.c4 Lg7 4.Pc3
Pd7 5.c4 e5 6.Le2 Pe7 (Men
zegt dat Kagan altijd op winst
speelt!) 7.de5: de5: 8.b3 0-0
9.0-0 b6 10.La3 Te8 11.h4 (Be
ter Pd5) Lb7 12.Pg5 h6 13.Pf3
Pc6 14.h5 g5 15.Ph2 Pd4
16.Pg4 Pf6 17.Pf6: Df6:
18.Lg4 LIB 19.Lb2 c6 (Wit
heeft te fel toegeslagen en
moet nu de nadelen onder
vinden) 20.Pe2 Tad8 21.Pd4:
ed4: 22.Dd3 c5 23.Tael Ld6
24.g3 Te7 25.Te2 Tde8 26.Tfel
a6 27.Lf5 Dg7 28.Kh2 Lc8
29.Lc8: Tc8: 30.Lcl Te5 (Met
Kg2, gevolgd door f3 en g4
kan wit ook niets bereiken)
3l.Kg2 Tce8 32.Ld2 g4! 33.Lf4
T5e6 34.Dd2 Le5 35.Dd3 Dh8
36.Ld2 Dg7 37.Thl Tf6! 38.b4
(Wit staat niet best. Hij heeft
geen enkel aanknopingspunt.
Portisch heeft Kagan wel
sterk 38.Tf3 39.Dbl d3
40.Teel Ld4 41.Thfl De5!
42.Le3 Hier werd de partij af
gebroken.
Kagan had 42.Le3:onder
couvert afgegeven. Portisch
gaf na bekendmaking van de
ze zet de partij op.
Een merkwaardige partij die
Portisch nog lang zal bijblij
ven, denk ik!
Het meest opmerkelijke in deze
rubriek is, dat Lajos Portisch
drie nullen kreeg te incasse
ren met de witte stukken!
Speelt de kleur der figuren dus
toch geen dominerende rol?
BISHOP
ISRAËL - Ook in deze tweede
rubriek van de jaren '80 moe
ten we ons nog weer bezig
houden met uitgiften uit de
nadagen van de jaren '70.
Het eerst aan de beurt bij dit
„opruimen" is Israël, dat op
13 november met drie emis
sies kwam. Aan de serie
„Prominente figuren uit Is-
raëls moderne geschiedenis"
werden drie zegels toege
voegd: 7 I£, dr. Arthur Rup-
pin; 9 I£, Joseph Trumpeldor
en 13 I£, Aaron Aaronsohn.
Eveneens drie zegels kregen
de titel mee „Kinderen schil
deren Jeruzalem": waarden
1,80, 4,00 en 5,00 I£. Tot slot
een zegel van 8,501£ die in het
teken staat van het interna
tionale „jaar van het kind".
MAN - Het eiland Man heeft in
de loop der geschiedenis al
tijd een groot aandeel gele
verd in het bemannen van de
Britse vloot. Een recordjaar
was wel 1798. Van de 28.000
mensen die het eiland toen
telde voeren er niet minder
dan 3.000 onder Britse vlag.
Een van hen was kapitein en
parlementslid John Quilliam
(1771-1829). Aan hem zijn vier
gewijd die op 19 okto
ber in roulatie werden ge
bracht in waarden van 6p, 8p,
13p en 15 pence.
Ook in Man is het „jaar van het
kind" niet aan de aandacht
ontsnapt. Twee zegels ver
schenen er op 19 oktober, een
zegel van 5 pence waarop een
meisje en een van 7 pence met
een kerstman. Dan kwam op
19 oktober nog een zegel uit
van 15 pence waarop het vi
kingschip Odin's Raven,
waarmee van 27 mei tot 4 juli
een tocht rond het eiland
werd gemaakt in het kader
van de festiviteiten rond 1000
jaar Tynwald, het parlement
van het eiland Man.
PORTUGAL - Prachtige tegel
tableaus waarop afbeeldin
gen rond Christus' geboorte
komen voor op drie kerstze
gels waarmee Portugal op 5
december aan de loketten
kwam: 5,50, 6,50 en 16,50 esc.
TURKIJE - Wat Turkije betreft
moeten we terug tot 5 sep
tember, toen weer een emis
sie verscheen in het kader van
samenwerking tussen Tur
kije, Iran en Pakistan: 5, 7V2
en 10 lira. Op 17 september
werden vier zegels gewijd aan
het 10e wereld mijnbouw-
congres. Op de zegels mine
ralen: 6, 71/z, 10 en 15 lira. Een 5
lira-zegel kwam op 24 sep
tember uit naar aanleiding
van het 8e congres van Euro
pese verkeersministers. Drie
zegels met symbolische voor
stellingen herinneren aan de
werken en hervormingen van
Ata turk: 5, 3V2 en 5 lira. In
heemse planten staan afge
beeld op vier zegels die op 26
november verschenen: 5, 7V2,
10 en 15 lira. Op 30 november
een 10 lira-zegel ter gelegen
heid van 250 jaar Turkse na
tionale drukkerij. Dan op 3
december vijf zegels waarop
beschermde Europese die
ren; alle zegels hebben een
waarde van 5+1 lira; het
beeld loopt door over de ze-
NATIONS UNIES
gels. Tot slot kwamen in de
afgelopen maanden vijf
nieuwe permanente zegels
uit waarop het portret van
Ataturk: 1 lira (16 augustus),
2V2 lirag (26 september), 5 lira
(14 oktober), 7 V2 lira (28 no
vember) en 10 lira (eveneens
28 november).
De postadministratie van de
Verenigde Naties heeft op 9
november een emissie gewijd
aan het Internationale Hof
van Justitie in Den Haag. Het
lijkt in dit geval wel iets op
voorzienigheid als we denken
aan het conflict de Verenigde
Staten versus Iran dat aan het
Hof is voorgelegd en dat de
afgelopen weken heeft ge
diend. De emissie bestaat uit
vier zegels, twee in Zwitserse
waarden en twee in dollar
waarden. Op de zegels van
0,80 en 1,10 Zwitserse franc
staat het Vredespaleis met
daarvoor een weegschaal af
gebeeld en op zegels van 15 en
20 dollarcent een zwaard met
een weegschaal.
De eerste VN-uitgifte in 1980
kwam gisteren 11 jan. in roo-
latie.
Daarbij zit voor het eerst ook
een zegel met Oostenrijkse
waardeaanduiding. Verder
kwam een permanente zegel
uit van 4 schilling. In een van
de komende rubrieken daar
over echter meer.
WEST-BERLIJN - Op 1 juli
1855 werden in Berlijn de eer
ste ronde aanplakzuilen in
gebruik genomen, als gevolg
van een „verdrag" dat uit 1854
dateert. Ter gelegenheid van
„125 jaar ronde aanplakzuilen
in Berlijn" gaf de Landes-
postdirektion op 14 novem
ber een 50 pf.-zegel uit waarop
een dergelijke zuil staat afge
beeld.
HERO WIT
Hoewel voor vele 1
periode van absolute rust is
aangebroken, behoudens de
uitstapjes op de lange latten
en de tred naar het lokale café,
wordt er in Den Bierdeghel
aan de Vestestraat le te Lei
den sportief, maar fel voor de
punten geknokt.
Inzet is dan ook de titel van
LDDB, alsmede deelname
aan het kampioenschap van
Zuid-Holland voor senioren
en junioren. Wie er op dit
moment de meeste kans
maakt is niet met stelligheid
te zeggen. Dit geldt voor de
senioren. Bij de junioren
heeft Casper van der Tak zich
volledig waargemaakt.
Alhoewel nog niet alle partijen
in mijn bezit zijn, toch een
partij tussen finalisten. De
gelukkigen, tussen aanha
lingstekens, zijn de Rijnsbur
ger Piet van Egmond en de
Hazerswoudenaar Jan Fase.
Vooral Öe manier waarop de
laatste zijn punten in de voor
rondes bijeen sprokkelde,
was uiterst merkwaardig. De
ene zaterdag de tegenstander
grandioos van het bord zet
ten, om de andere een remise
eindspel uit handen te geven.
Onderstaande wedstrijd werd
in deze voorrondes gespeeld
op de tweede speeldag. Fase
heeft wit.
1. 32-28 18-23 2. 34-29
Fase haalt een oude variant van
de Chefnoeud-opening uit de
schijvendoos. Tegenwoordig
speelt men meestal 2.33-29.2.
...23x34 3. 40x29 19-24
Zo speelt Van Egmond altijd!
De tekstzet is natuurlijk niet
zwak, let daar goed op, maar
het getuigt niet van een aan
wezig zijnde agressiviteit of
creativiteit. 4. 37—32(?)
Onbegrijpelijk dat wit hier niet
4. 38-32 speelt. Zwart moet
dan altijd een beslissing ne
men omtrent het oplossen
van de gebonden linker vleu
gel van zwart. Achteraf lijkt
het gerechtvaardigd te ver
onderstellen dat Fase gedacht
zal hebben dat zwart ook na
een direct (14-19), (20-25) etc.,
naar de rand zou zijn gegaan.
4. 14-19 5. 41-37 20-25 6.
29x20 25x14 7. 39-34 12-18 8.
34^30 7-12 9. 45-40
Fase doet er alles aan om de
strijd interessant te maken.
Met de tekstzet tracht hij met
behulp van het Fabre-drie-
hoekje 35-34-30, uiteraard na
40-34, een aanval op te zetten.
Waarom zet hij het niet door?
Dat weet natuurlijk alleen
Jan zelf, maar ik denk dat de
opstelling van zijn lange
vleugel dat heeft verhinderd
en wel in overgrote mate het
gesloten veld 32. Hierdoor
slaagt zwart er altijd in om het
spel klassiek te maken. 9.
...14-20 10. 30-25 10—14(Zo
moet wit ook nog rekening
houden met (4—10) gevolgd
door (19-23), (10x19), met een
agressieve stand. Als ik zwart
geweest was, dan zou ik op de
elfde zet (1-7) gespeeld heb
ben om nog wat te pesten en
dan toch de opbouw (4-10)
gekozen hebben. 11. 40-34
Thans is de positie gesloten
klassiek. Van Egmond neemt
een tamelijk ongrijpbare,
d.w.z. lastige - voor de tegen
stander - stelling in. De nu
volgende opbouwfase zal
door iedereen weer anders
gespeeld worden. 14. 21-26
15. 50-45 12-18 16. 49-^13 8-12
17. 37-31 26x37 18. 42x31
11-17
Niet op het juiste moment ge
speeld. Beter lijkt (12-17) om
dat 27-22 dan niet mag, maar
na 34-29 en 27-22 kon schijf 24
wel eens te wankel komen te
staan. Iets beters is (2-8) of
meteen (14-20). 19. 31-26 2-8
20. 47-41.
Lijkt een vreemde zet en is het
ook. Slecht als hij is, specu
leert wit op (17-21?) 26x17
(12x21) om dan toe te slaan
met 27-22, 25-20, 34-30,
40x18, 28x26 en 27 valt. De
tekstzet is daarom zo gemeen,
omdat zwart na (17-21x21) de
hele linker vleugel van wit
gaat controleren. Tevens ver
liest 1-7 door 34-29, 27-22,
28-33 etc. 20.14-2021.25x14
9x20 22. 36-31 5-10 23. 41-36
Met 34-30 kon wit de zwarte
linker vleugel onvoltooid op
sluiten omdat (20-25) faalt.
Jan mist hier een goede kans.
23. 10-14
Nu slaat wit natuurlijk wel toe.
Hier moest (4-9) Met de dia
gramstand verlaten we u. De
rest volgt volgende week.
RONALD VAN EGMOND
9
9
u
mmmmm
17
IB
29
50
32
V
m
m
-
-
-
1 Het is ongerust gebracht.
4 Is vaak lopend en nogal
warm.
8 Schatten zien we er door
heen.
11 Eigenlijk maar een heel klein
beetje.
12 Daar hebben de paren elkaar
gevonden.
13 Hoe ongezond is A met z'n
rochel.
14 Zij is niet zo fit.
15 Het dier wordt om de slee
verpakt.
De prijs van 25,- werd toege
kend aan: Mevr. C. C. H. van der
Horst, Haagweg 80. 2321 AG
Leiden.
De prijs wordt de winnaar toe
gezonden. Oplossingen met
vermelding "kruiswoordraad
sel" op briefkaart of enveloppe
voor donderdag zenden naar:
Redactie Leidseh Dagblad, Wit
te Singel 1, 2311 BG Leiden.
17 Oriëntatiepunt" van iedere
plaats.
20 Een vlinder in de kerk.
23 Verschuilt zich vaak in t
gras, naar men zegt.
26 Nevenvader.
27 Niet zo kletsen maar
scheepshout verbouwen.
29 Een varken had een vriendin
in Parijs. Dat was z'n twee
de.
31. Ronde toegang, lekker.
32 Heb je 't voedsel gegeten?
33 Welke persoon heeft deze
lucht opgesnoven?
34 De dominee deed een mooi
gebed aan zee.
VERTICAAL.
1 De imker brengt in de auto
z'n handel weg.
2 We zullen ze hiermee afdro
gen!
3 Hard lopende kip!
5 Vacantieeten meenemen
naar 't buitenland.
6 Kleine afdeling van de
boom.
7 We zetten de logé lof voor.
9 "Hondsmoe" volgens deze
leer!
10 Uw gezicht en t aspect
daarvan.
16 Dat kreeg U vroeger als U
stout was.
18 We hopen het allen te wor
den.
19 Trekt U daarmee een voer
tuig of een wapen?
21 Vader L en Moeder R wonen
in Italië.
22 Gekoppeld aan de prijzen.
23 Bram E zat onder de hars.
24 Zie dat U 't beurt anders kunt
U fluiten naar Uw centen.
25 Spanning om het einde van
de ton.
28 Dat deert U toch niet op de
trap?
30 De spreuk van het insect met
het meisje.
