De Bonneterie is morgen gesloten. Spelen podium van politieke onenigheid Palestijnse probleem is geweten Iraanse revolutie Lezers schrijven PLO-leider Jasser Arafat: Navratilova etaleert 'perfect' damestennis PAGINA 12 VARIA DINSDAG 8 JANUARI 1980 (Van onze correspondent Rienko Wilton) BEIROET-Ondanks het feit dat hij al 15 uur onafgebroken aan het werk is, maakt PLO-chef Jasser Arafat een ont spannen indruk. Terwijl bukxjanuaristormen door de verlaten straten van Beiroet huilen, moeten wij - om het kwartier voorzien van nieuwe thee en koffie - midden in de nacht bij Arafat antichambreren. Vóór ons ontvangt hij een (ongewapende) Iraanse delegatie. Het duurt uren Maar om vier uur in de morgen is het zover "Eenmaal in zijn kantoor - zo groot als een kleine woonkamer - be gint Arafat adviezen te geven over de opstelling van de camera enz. Hij is interviewen gewend. Op film komt hij soms hard over. Maar wanneer de cassette moet worden verwisseld, wanneer het niet nodig is de „act" op te voe ren, is hij sympathiek, zeer men selijk. Hij wil elke vraag beant woorden. Arafat is goedgemutst na zijn besprekingen eerder die dag met de Belgische oud-pre mier en nu Europees politicus Leo Tindemans Steun - Wat is precies uw doel met het Palestijnse diplomatieke offen sief in West-Europa? „Mijtt doel is meer vrienden te vin den. Voor de rechtvaardige zaak van het Palestijnse volk. Om meer steun te krijgen in brede la gen van de Europese publieke opinie" - Denkt u dat Europa Amerika werkelijk kan beïnvloeden? „Zeer zeker. Europa heeft een enorme invloed, niet alleen in Amerika, maar in heel de we reld" - Maar ondanks het feit dat u meer vrienden krijgt in Europa, blijft de regering-Carter bij haar wei gering om met de PLO te pra ten" „Dat is waar. Maar vergeet niet dat we beginnen wat vrienden te krijgen onder de Amerikanen zelf: onder de zwarte bevolking, onder christelijke organisaties, onder de kerken, zelfs in het Amerikaanse Congres hebben we enige vrienden tegenwoordig. Dus heel voorzichtig boeken we toch wat vooruitgang" - Weer even terug naar uw diplo matieke offensief in Europa: ziet u tekenen van Israëlische opposi tie daar tegen? „Wij realiseren ons heel goed dat Israels belangrijkste bondgeno ten Europa en Amerika zijn. Al leen door jullie toedoen is Israël gesticht, groot geworden. Wij kunnen eenvoudigweg niet ver geten dat Israël tot voor kort juist door Europa economisch, poli tiek en militair op de been werd gehouden: de Franse Mirages, de atoombom die de Israëli hebben, de miljarden marken uit West- Duitsland, wapens uit Nederland aan de vooravond van de Israë- lisch-Arabische oorlog en niet te vergeten de Engelsen, die het probleem in wezen creëerden met hun Balfour Declaration en hun mandaat in Palestina. Dit zullerj wij nooit vergeten" .Israël heeft nog steeds grote in vloed in Europa. Maar het is aan het veranderen. Europa is niet meer een grootmacht en daarom zijn de Israëli - wat hun steun be treft - overgeswitched naar de Amerikanen. Het zijn nu de Ame rikanen, de belastingbetalers daar, die door Israël worden uit gemolken" Veranderd -In Europa heeft men het gevoel dat de PLO op dit moment is aange land in een proces van gematigd heid. Komt dat omdat de PLO werkelijk is veranderd of omdat Europa anders tegen het Israë lisch-Arabische conflict aan kijkt? ..Niet wij, maar Europa is veran derd. Men begint steeds meer dei feiten, de realiteiten in het Mid den-Oosten onder ogen te zien. Het is een begin. Wij zijn er van overtuigd dat het begrip in Euro pa voor ons standpunt verder zal toenemen. De Europese regerin gen begrijpen precies waar het in het Midden-Oosten om gaat, om dat ze in feite hebben bijgedragen aan het leed, ons Palestijnen ruim dertig jaar lang aangedaan - Nog geen drie maanden geleden was de wereld getuige van de Palestijnse diplomatieke door braak in Europa en van toene mende Israëlische onbuigzaam heid. Denkt u niet dat de ontwik kelingen in Iran en Afghanistan de aandacht van de wereld opei- sen en dat dientengevolge de in ternationale druk op Israël is af genomen? „Dat lijkt alleen maar zo. Het is een vertekend beeld. Het werkelijke probleem in dit gedeelte van de wereld zijn wij, de Palestijnen Het is de kern van het Midden- Oosten-conflict. Waarom denkt u dat die Iraanse vrijwilligers zo graag met ons tegen Israël willen vechten? Omdat het Palestijnse probleem het geweten is van de Iraanse revolutie. „Palestina" is een term met enorme politieke betekenis vandaag in Iran, zoals het decennia lang in de Arabische wereld is geweest en nog steeds is. Men moet naar de kern van het probleem kijken, niet naar de bij verschijnselen" Iraanse vrijwilligers - Hoe staat het eigelijk met die Iraanse vrijwilligers? „Die zitten alleen in Syrië, niet hier En die Iraanse delegatie die u hier net zag, dat was een politieke de legatie. Ik ontvang minstens twee tot drie Iraanse delegaties per week. Dat zegt niets over Iraanse vrijwilligers in Zuid-Libanon, want die zijn er niet. Misschien één of twee, een dokter of een verpleger. Onze tegenstanders maken er een geweldige ophef van. Het is propaganda" - Bent u niet bang dat Israël het als voorwendsel zal gebruiken om weer in Zuid-Libanon toe te slaan? „Toen Israël Zuid-Libanon in maart '78 onder de voet liep, wachtte het ook niet op een voorwendsel. Zij begonnen de afmattingsoorlog tegen ons al veel eerder. Er is op dit moment nog steeds sprake van militaire confrontatie in Zuid-Libanon Dacht u werkelijk dat de Israëli een voorwendsel nodig hebben om hun agressie tegen ons en Li banon te rechtvaardigen? Israël bezet ons land, bezet een deel van Libanon, van Syrië, een deel van de Sinaïwoestijn, zelfs eén deel van Saoedi-Arabië (Safraan-ei- landen in de Rode Zee). Voor al dit bezet-houden van Arabisch land hebben de Israëli geen ex cuus nodig. Zij vestigen gewoon hun imperium van de Nijl tot de Eufraat". Jasser Arafat: "Mijn doel steun te krijgen onder brede lagen van de Europese publieke opinie PARIJS (UPI)- De verstandhouding tussen politiek en Olympische Spe len wordt van oudsher gekenmerkt door weinig begrip en veel on enigheid. Het besluit van Saoedi-Arabië om weg te blijven van de Olympische zomerspelen in Moskou wegens het Sowjetrussische ingrijpen in Afghanistan en de daarop vol gende aankondiging van de Brit se rugby-bond om deze zomer toch een team naar Zuid-Afrika af te vaardigen, in weerwil van boy cotdreigingen uit andere delen van Afrika, zijn geheel in lijn met een lange traditie De meeste Olympische Spelen hebben te maken gehad met soortgelijke dreigementen als de Amerikaanse president Carter vrijdag uitsprak, toen deze zei dat verdere 'agressieve daden' van de Sowjet-Unie een boycot van de Amerikaanse atleten ten gevolg zouden kunnen hebben. De meest directe confrontatie tus sen sport en politiek brachten de Zomerspelen van 1936 in Berlijn. De propaganda van Hitler- Duitsland stelde zowel officials als deelnemers voor het dilemma van geweten en handelen. Dick Southwood, destijds winnaar in de dubbeltwee en nu 73, herin nert zich hoe Berlijn 1936 één spektakelstuk was ter verheerlij king van het nationaal-socialisme en hoe de meerderheid van de deelnemers de kop in het zand stak in de hoop dat het vanzelf voorbij zou gaan. De Sowjetrussische onderdruk king van de Hongaarse opstand twaalf dagen voor het begin van de Zomerspelen van 1956 in Mel bourne had het wegblijven tot gevolg van Nederland, Noorwe gen en Zwitserland, terwijl Egyp te en Libanon het lieten afweten uit protest tegen de Brjtse en Franse invasie bij het Suez-ka- naal. De uitsluiting van Zuid-Afrika van alle spelen sinds 1960 en van Rhodesië sinds 1968 werd ge volgd door de massale uittocht van de Afrikaanse landen in 1976, omdat Nieuw Zeeland zijn sport- relaties met Zuid-Afrika niet had verbroken. Vier jaar eerder had de terroristi sche organisatie 'Zwarte Sep tember' met een overval op de Is raëlische ploeg het grootste sportfestival ter wereld veran derd in een platform voor het uit dragen van hun overtuiging. Al degenen, die dat willen hebben één troefkaart in handen: de Spelen moeten doorgaan, zoals Brundage destijds in München sprak. Het internationaal Olym pisch Comité zal alles in het werk stellen om dat voor elkaar te brengen. Ook dit jaar zal het IOC proberen de eigen doelstelling uit le dragen en temidden van 'de turbulente ont wikkelingen in Moskou een ei land van vrede en begrip op te bouwen. Maar bij die pogingen zullen de politici altijd aan het langste eind trekken. Zij spelen het spel nu eenmaal volgens an dere regels. Als u niet weet waarom, komt u donderdag - en óók de dagen daarna - dan maar eens kijken. de BONNETERIE de Bonneterie en Pander, Amsterdam de Bonneterie, Dm Haag óók in Baby Ion) LANDOVER (ANP) - Martina Na vratilova heeft met overmacht het Masterstoernooi voor dames gewonnen. In de eindstrijd versloeg de uitge weken Tsjechoslowaakse speel ster de Amerikaanse juniore Tra cy Austin met 6-2 en 6—1. De wedstrijd om de derde plaats tussen Chris Lloyd-Evert (Vst) en Wendy Turnbull (Aus) eindig de in een sprekende overwinning voor de Amerikaanse, 6-1, 6-1. Martina Navratilova heeft gisteren in Landover het volmaakte da mestennis heel dicht benaderd. De 23-jarige Wimbledon-winna- res speelde vrijwel foutloos en had het karwei met Tracy Austin (17) binnen het uur geklaard. Haar beloning voor een voortref felijke demonstratie was 75.000 dollar, ruim 132.000 gulden. De troostprijs voor Tracy Austin was 40.000 dollar, zon 76.000 gulden. Navratilova had in het recente ver leden vier partijen van Tracy Austin verloren. Die wetenschap was voor haar aanleiding haar te genstander geen kans te geven lange rallies aan te gaan. Martina Navratilova oefende voortdu rend druk uit en de 10.000 toe schouwers zagen dat de jonge Amerikaanse speelster zich ei genlijk geen moment aan die druk kon ontworstelen. "Het is", zei Navratilova na afloop, "eigenlijk erg eenvoudig. Wan neer ik slecht speel, verlies ik van Tracy Austin en als ik goed speel, win ik. Dit keer ging alles per fect" De finale was in wezen voorbij na de vijfde game in de eerste set. Tracy Austin had haar achter stand van 1-3 teruggebracht tot 2-3 door de service van Navrati lova te doorbreken. Navratilova, die eerder in het Masterstoernooi slechts één opslag had moeten prijsgeven, nam onmiddellijk wraak en haalde met letterlijk en figuurlijk machtig tennis de vol gende drie games De tweede set was zo mogelijk nog eenzijdiger. Na 1-1 haalde Tracy Austin geen game meer en won nauwelijks nog een slagenwisse ling. In de zeven games van de tweede set behoefde Navratilova slechts acht punten af te slaan. Afghanistan - Veel Arabische landen hebben openlijk de Russische invasie in Afghanistan veroordeeld. Wat is het PLO-standpunt? Aarzelend: „Wij zijn in de eerste plaats geïnteresseerd in ons eigen Palestijnse probleem". - (stilte) Maar de gevolgen van de Afghaanse kwestie gaan u aan. de PLO heeft altijd gezegd fel te genstander te zijn van Ameri kaanse militaire bases in bij voorbeeld Egypte en Israël. De kans bestaat nu, juist ten gevolge van Afghanistan, dat de Ameri kanen militair zullen intervenië ren in het Midden-Oosten. „De Russen hebben zelf gezegd meteen uit Afghanistan terug te trekken zodra daar de rust zal zijn teruggekeerd. En de Amerikanen hebben geen excuus voor inter ventie nodig: Sadat en Begin zijn veel te blij om nu de politieman namens Amerika in het Midden- Oosten te mogen spelen. Israël zelf is eigenlijk één grote Ameri kaanse militaire basis, de speer punt van het Amerikaans impe rialisme in het Midden-Oos ten". - Het feit dat de PLO tot nu toe wei gert haar handvest (waarin tot de ontmanteling van de theocrati sche staat Israël wordt opgeroe pen) te veranderen, wordt door de Israëli altijd als anti-Palestijnse propaganda gebruikt". „Wat is er verkeerd aan ons hand vest? We zijn er trots op. We gaan het beslist niet veranderen. Het handvest verzet zich tegen de be zetting van ons thuisland, tegen de agressie tegen ons volk, het verwijst naar ons recht op terug keer, ons recht op zelfbeschik king en ons recht om een eigen onafhankelijke staat te stichten. Wat is daar verkeerd aan? Wat is er verkeerd aan de Nederlandse constitutie, of die van België. Elk volk of natie heeft het. Waarom bemoeit men zich altijd met ons handvest? Waarom vraagt de we reld niet dat Begin's Likoed-par- tij z'n handvest verandert. Begin, en niet alleen hij, wil in feite een groot-Israël, van Egypte tot Irak Dat is expansionisme, niet ons handvest" Erkenning - Begin zegt dat Israël nooit met de PLO zal praten, ook niet als de PLO haar handvest zou verande ren of de PLO Israël zou erken- Jk zit niet op Israëls'erkenning te wachten. Wij Palestijnen zijn een feit, een realiteit hier in het Mid den-Oosten, of Israël dat nu leuk vindt of niet. Enkele jaren gele den werd Dajan gevraagd over het Palestijnse verzet in de bezet te gebieden. Hij antwoordde toen dat wij als „een ei in zijn hand" waren die hij maar hoefde dicht te knijpen. Maar nu heeft die zelfde Dajan toch indirect moe ten toe geven dat niets kan wor den opgelost door zomaar over de Palestijnse rechten heen te stap pen. Wij zijn hier, geen oplossing, geen politieke regeling, geen vei ligheid is mogelijk zonder erken ning van de Palestijnse rechten op zelfbeschikking, op terugkeer, op het stichten van een Palestijn se staat". - Uw minister van buitenlandse za ken Khadoumi heeft gezegd dat de PLO Israël niet zal erkennen ook niet na het stichten van een Palestijnse staat" „Erkenning is een van de belang rijkste elementen bij souvereini- teit. Zijn er voorwaarden voor onze souvereiniteit? Natuurlijk niet, het is ons elementair recht. Voor de rest is het een zaak voor de toekomst, hoe wij er dan over zullen denken. Wij zijn een de mocratie; wij bepalen dus zelf met wie wij te maken willen heb ben of zullen hebben" <- Is een Palestijnse mini-staat op de westelijke Jordaanoever en Gaza een eind- of een tijdelijke oplos sing voor de PLO? Vele Israëli zijn namelijk bang dat de Pale stijnse Arabieren in Israël zelf, bijv. degenen die in Galilea wo nen, zullen proberen zich bij die Palestijnse ministaat aan te slui- ten op het moment dat uw rege ring in Arabisch Oost-Jeruzalem zal zetelen. Nijdig: „Jullie maken je altijd druk over Israëlische angsten. Jullie negeren geheel onze aspiraties en angsten, de rechten van de slachtoffers. Wij zijn de slachtof fers, de underdogs in het Midden- Oosten, niet de Israëli. Zestig procent van het Palestijnse volk is z'n land uitgezet en leeft in de diaspora, als vluchteling, staten- loos. Het is een drogreden, een grote grap 'dat een Palestijnse ministaat ooit een bedreiging kan vormen voor wie dan ook. Waar om willen de Israëli garanties? Is raël heeft twaalf tot vijftien atoombommen. Ze zijn de groot ste militaire macht in West-Azië, en toch zeggen ze dat ze bang zijn voor de Palestijnen. Het is iets in hun mentaliteit. Ze wéten dat ze eigenlijk de agressors zijn. Wij zijn de slachtoffers, wij moeten de garanties krijgen, niet zij" Groot onrecht - U vecht voor het recht voor de Pa lestijnen om terug te keren, ook voor hen die in 1948 in de oorlog wegvluchtten of werden verdre ven door de Israëli. Betekent dat Palestijnen zouden accepteren terug te keren naar hun huizen bijv. in Jaffa en onder Israëlisch bestuur zouden willen leven? Arafat, zeer geemotioneerd: „Vindt u het dan rechtvaardig dat een ie der alléén omdat hij jood is uit Rusland, uit Nederland, uit Duitsland of Amerika gewoon naar Israël kan emigreren, en ik en met mij honderdduizenden andere Palestijnen niet mogen terugkeren naar ons eigen thuis land en onze woonsteden? Dit is het grote onrecht. Het is tegen het handvest van de Verenigde Na ties, tegen de resoluties van de VN, tegen het internationale recht. Het is onmenselijk" - Veronderstel dat de Israëli bereid zouden zijn naar u te luisteren, met de PLO te praten, te onder handelenu te erkennen, zou het dan mogelijk zijn dat de PLO een meer verzoenend standpunt zou Arafat onderbreekt de vraag: „Al tijd maar veronderstel, veronder stel, veronderstel. De Israëli zeg gen dat ze ons nooit zullen erken nen. Op „veronderstel dat" en „als, als, als" kan ik de toekomst van mijn volk niet bouwen". - Nederlands minister van buiten landse zaken Van der Klaauw heeft gezegd de PLO niet te zullen erkennen zolang niet vaststaat dat de Palestijnen zelf de PLO hebben gekozen? „Er zijn verkiezingen/Ik ben geko zen als voorzitter van de PLO door de Palestijnse Nationale Raad, dat is ons parlement in bal lingschap. Hierin zijn alle lagen van het Palestijnse volk verte genwoordigd: alle guerrilla-or ganisaties, maar ook vakbonden, vrouwen- en studentenorganisa ties, beroepsorganisaties en de Palestijnse gemeenschappen in het buitenland, tot die van in Amerika toe. Bovendien zijn er in '76 onder toezicht van de Israëli sche bezetters gemeenteraads verkiezingen gehouden op onze westelijke Jordaanoever vrijwel alleen sympathisanten van de PLO zijn toen gekozen. Duidelij ker kon het niet. Dus wat meneer Van der Klaauw zegt, is niet juist -en ik hoop dat hij z'n zienswijze zal herzien". - Hoe ziet u het Nederlandse stand punt ten opzichte van de PLO he den ten dage? Begrip „Hoewel Holland nog steeds een weinig flexibele houding ten aanzien van ons binnen de EG inneemt, zijn er zeker tekenen van .vooruitgang. Onder het Ne derlandse publiek is een toene mend begrip voor de Palestijnse zaak bespeurbaar. Ik heb ge hoord van dat onderzoek waarbij 90 procent van het Nederlandse volk positief blijkt te staan te genover het idee van een onaf hankelijke Palestijnse staat. Dit is erg belangrijk voor ons. Ik ben er erg blij mee". - Meent u dat de aanivezigheid van een Nederlands bataljon in Unifil heeft bijgedragen tot deze ont wikkeling in de Nederlandse publieke opinie? „Zonder twijfel. Nederlanders, Ne derlandse soldaten en officieren zijn nu in de gelegenheid de on derdrukking van ons volk, de volkerenmoord tegen de Pale stijnen, de Israëlische agressie in Libanon met eigen ogen te - Kort geleden heeft het Nederland se parlement zich in grote meer derheid uitgesproken voor het aangaan van feitelijkecontac ten met de PLO. Hebben deze con tacten al plaats gevonden? „Nog niet. Maar we hopen dat het in de zeer nabije toekomst zal ge beuren. Nederlandse parlemen tariërs hadden al contact met de PLO, maar half januari, zo heb ik begrepen, komt er weer een dele gatie naar Libanon. Als ik in Bei roet ben, ben ik bereid hen per soonlijk te ontvangen dit keer. Ze zijn welkom" Het plaatsen van brieven van lezers betekent niet dat de redactie de daarin weergege ven mening onderschrijft. Brieven kunnen van redac- tiewege worden ingekort. Afghanistan Zal nu eindelijk ook de meerder heid van onze Tweede Kamer een duidelijk protest laten horen aangaande de inmenging van een vreemde mogendheid m.n. in Af ghanistan en daarbij de regering mededelen dat deze het Olym pisch bestuur met klem zal ver zoeken af te zien van deelname aan de Olympische Spelen in Moskou Wordt er soms met twee maten gemeten zoals bij Zuid Afrika waar geestelijke vrijheid mogelijk is en waar mensen hun land kunnen verlaten als zij dat willen? Ook wij zijn verantwoor delijk voor de vrijheid van onze broeders welke in landen leven waar de mensenrechten met voe ten worden getreden en waar ontvluchten haast onmogelijk is. als wij niet duidelijk protesteren tegen deze niemand ontziende brute Sowjets welke slechts één doel voor ogen hebben, n.l. de volledige wereldheerschappij. S.P. Verberg Franchimontlaan 13 Leiden Enquête Met dit schrijven wil ik enige kant tekeningen plaatsen bij het arti kel op de frontpagina van deze krant van 27-12-79, betreffende de uitkomsten van de landelijke E.R.B.O.-enquète over het wel en wee van het Nederlandse be drijfsleven, welke gehouden is door de "Vereniging van Kamers van Koophandel en Fabrieken" in Nederland. Mijn kanttekenin gen betreffen de waarde van de geproduceerde gegevens: de om zet, winst, investeringen etc. De argumentatie hiervoor is de vol gende: 1. De gegevens die door de onder nemingen over voornoemde za ken verstrekt zijn, worden noch op enige wijze gecontroleerd noch door een accountants verklaring gedekt: 2e. De in het le punt aangehaalde zaken betreffende winst, omzet etc. worden niet in absolute waarden in de enquête gevraagd, maar alleen in de vrijblijvende vraagstelling "voldoende" of on voldoende" of "gunstig"- "on gunstig"; 3e. In het verlengde van wat in het eerste punt reeds is opgemerkt, is de afhankelijkheid voor een goe de betrouwbaarheid van deze enquête teveel afhankelijk ge steld van de bedrijven, c.q. per sonen die deze enquête ingevuld hebben. Zijdelings zij nog opgemerkt dat in het bedrijfsleven met de invul ling van enquêtes in zijn algem eenheid niet zo nauwkeurig wordt gehandeld als zou mogen worden verwacht.Uit het voor gaande kan men dus concluderen dat de waarde van de uitkomsten van deze enquête sterk gerelati veerd dienen te worden en daar door slechts als kleine vingerwij zing dienst kunnen doen. Het voor mij opvallende is dat deze zaken als absolute waarden in de publiciteit worden gebracht, zonder enige kritische opmer king over de vorm en gebruikte methode van deze enquête. C. Blaauw Rozenstraat 37 Alphen a/d Rijn

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1980 | | pagina 12