Fiscus gaat personeel uitbreiden Financiënwil meer weten van spaarder Twee jaar geëist voor dodelijk schot op bijeenkomst van Turken Middeltjes ter ontnuchtering vaak gevaarlijk Oudste inwoner vandaag 110 jaar Scheveningse haven geblokkeerd Kindergebit vaak aangetast door zoete flesvoeding ZATERDAG 5 JANUARI 1980 BINNENLAND PAGINA 7 DEN HAAG - De fiscus wil van de belastingbetaler meer te weten komen over het bedrag dat hij aan spaarcenten heeft en over de ma nier waarop hij die centen heeft vastgelegd. JHet doel hiervan is meer inzicht te krijgen in het inko men van de belastingbetaler. De belastingdienst hoopt daardoor ook meer zwart geld boven water te krijgen Tot nog toe werd alleen aan de ruim 600.000 Nederlanders die vermo gensbelasting betalen gevraagd hoeveel spaarcenten zij hadden. Dit jaar zal die vraag ook worden voor gelegd aan iedereen die een aan slagbiljet voor de inkomstenbelas ting moet invullen. Dat zijn bijna 4 miljoen Nederlanders. De groep die alleen loonbelasting betaalt en minder verdient dan 45.000 gulden, krijgt over het algemeen geen aan slagbiljet voor de inkomstenbelas ting. Aan deze groep worden dan ook geen „lastige" vragen voorge legd over spaarcenten die op bank rekeningen staan of in toonderpa pieren zijn belegd. of men giro- en bankrekeningen, spaartegoeden of andere vorderin gen heeft en wat de totaalbedragen daarvan zijn; hoeveel geld men in kas heeft als dat bedrag meer dan 5000 gulden is; hoe groot het bedrag van hypo thecaire of andere schulden is waarvoor men rente-aftrek toepast; voor welke bedragen men spaar- bewijzen gekocht heeft (kasbiljet- ten, spaarbiljetten, rentespaarbrie- hoeveel onroerend goed men be zit. Al deze gegevens moeten ver strekt worden naar de stand op 31 december 1979. Beter inzicht De bedoeling van de belasting dienst is beter inzicht te krijgen in het inkomen van de betrokkene. Volgens voormalig staatssecretaris Van Rooijen (CDA) werpen deze vragen een drempel op als het gaat om het verzwijgen van zwart geld. Alleen degenen die geen aanslag biljet inkomstenbelasting krijgen, zullen van deze „beproeving" be spaard blijven. De anderen plegen fraude als zij hun spaarcenten (die ze misschien zwart verdiend heb ben) verzwijgen. Behalve op bankrekeningen zit zwart geld ook vaak in toonderpa pier en, die anoniem gekocht en verkocht kunnen worden. Vooral deze papieren zullen de komende jaren veel aan populariteit verlie zen. Enerzijds komt dat door de vragen die de belastingdienst nu gaat stellen. Anderzijds bereidt het ministerie van financiën een sys teem voor, waardoor zwart geld in toonderpapieren boven water kan gehaald worden. Het ministerie zal met de banken overleg voeren om tot een systeem te komen waarbij de verkoper van zo'n toonderpapier geregistreerd gaat worden. Die gegevens zouden dan ter beschikking kunnen ko men van de belastingdienst. Het zal niet gemakkelijk worden een slui tend systeem te ontwerpen. Er zijn allerlei sluipwegen denkbaar, waardoor zwart geld toch nog in toonderpapieren belegd kan wor den. Spreiding Ook spaarcenten die verspreid over verschillende banken zijn belegd, zullen nog moeilijk te achterhalen blijven. Tot nog toe moest de belas tingbetaler opgeven als hij meer dan 600 gulden rente uit spaarte goeden ontving. Het nieuwe biljet verplicht hem nu om in eil geval op te geven hoe groet het spaartegoed De belastingdienst informeert ech ter maar zelden bij een bank naar spaartegoeden. Hij doet dat alleen (als hij het idee heeft dat een be paalde belastingplichtige niet alle gegevens heeft verstrekt. De ban ken kunnen zich weliswaar niet be roepen op een bankgeheim, maar de fiscus heeft slechts weinig mo gelijkheden om de banken tot me dewerking te dwingen. Als spaar tegoeden bovendien bij verschil lende banken zijn uitgezet, is het helemaal moeilijk alles boven wa ter te halen. En geld dat in een oude sok bewaard wordt, kan natuurlijk erg moeilijk achterhaald worden wanneer niet eerlijk opgave wordt gedaan aan de belastingen. De nieuwe vragen op het aanslag biljet zullen dan ook niet veel ver anderen. De belastinginspecteur weet tot nog toe alleen van de men sen die vermogensbelasting beta len hoe hun spaartegoeden er uit zien. Dat zal hij nu ook te weten komen van iedereen die inkom stenbelasting betaalt. Daarmee kan hij dan nauwkeuriger nagaan hoe veel die mensen eventueel aan be lasting over ontvangen rente moe ten betalen. Bovendien krijgt hij een betere kijk op de manier waar op het inkomen verkregen en uit gegeven wordt. Dat is voor hem al lemaal waardevolle informatie. PIETER MAESSEN DEN HAAG (GPD) - De personeelssterkte van de belas tingdienst zal in 1980 worden uitgebreid met 131 men sen ten opzichte van vorig jaar. In feite gaat het zelfs om een uitbreiding met 1002 mensen ten opzichte van de aanvankelijke plannen voor 1980, die een vermindering met ruim 800 arbeidsplaatsen te zien gaven. Deze personeelsuitbreiding is voor het overgrote deel bestemd voor de intensivering van de regeling i controle op de belasting- Dat blijkt uit een gisteren door mi nister Andriessen (financiën) bij de Tweede Kamer ingediende wijziging van zijn begroting voor 1980. De uitbreiding van hét be lasting-personeel gaat ongeveer 53 miljoen gulden kosten. Overigens is een deel van de 1002 banen bedoeld als opvulling van vacatures, die zijn ontstaan door veranderingen in de werkwijze van de dienst. Maar er zit ook een flink stuk werkelijke uitbreiding in. Ook gaan nog enkele tiental len nieuwe arbeidsplaatsen naar het douaneapparaat. De uitbreiding van het personeel van de belastingdienst ten op zichte van eerdere plannen is vooral bedoeld om de controle op de belastingaangiften en -aansla gen te verbeteren. Dit past in het vooral dit jaar geïntensiveerde beleid om te komen tot opsporing van het „zwarte geld" in onze sa menleving. Met de uitbreiding zit de belasting dienst 131 plaatsen boven het personeelsniveau van 1979. Toen telde de belastingdienst 28.213 werknemers. In de begroting voor 1980 was rekening gehou den met een personeelsbestand van 27.342, een vermindering dus met 871 plaatsen. Die vermindering kwam voort uit automatisering, het vervallen van de werkzaamheden ten behoeve van de waterschappen, de beper king van de kinderaftrek en ver beteringen in de doelmatigheid. Die vermindering wordt nu dus door het aantrekken van 1002 ministerie van financiën. Het personeelsbestand van de overi ge diensten van het ministerie wordt in 1980 met 78 uitge breid. TWELLO (ANP) - Grada Hurenkamp-L uit Twello viert vandaag haar honderdtiende verjaardag. Ze is hierdoor de oudste inwoner van Nederland. Haar gezond heid is nog goed. Voor een bejaardentehuis voelt ze daarom nog niets. Ze blijft het liefst wonen op de boerderij bij haar 72 jaar oude zoon. Rond twee uur gistermiddag werd met een kotter de toegang tot de Scheveningse binnenhaven geblokkeerd. Op de achtergrond de noodlijdende scheepswerf. (Van één onzer verslaggevers) SCHEVENINGEN - Werknemers van de failliet ver klaarde scheepswerf de Sleephellingsmaatschappij Scheveningen (SMS), het moederbedrijf van de Leidse scheepswerf Boot, hebben gistermiddag rond twee uur met een kotter de ingang van de Sche veningse binnenhaven geblokkeerd. Met de blokkade die ruim een uur duurde wilden de personeelsleden van de werf kracht bij zetten aan hun eis tot behoud van de SMS. De actie werd ge steund door de Industriebonden van de FNV en het CNV. De Haagse gemeenteraad gaat zich aanstaande maandag beraden over de toekomst van het bedrijf. Het noodlijdende bedrijf werd in november van het vorig jaar failliet verklaard door de Haagse recht bank. Enkele weken later gebeurde hetzelfde met Boot Leiden. Volgens bestuurder Ter Wisscha van de Industriebond FNV zijn er nog mogelijkheden voor de nog 11 bij Boot werkzame personeelsleden wanneer de scheepswerf in Scheveningen geopend blijft. "Ge beurt dat niet dan zal voor de produktie van straal- buizen een gegadigde in Leiden moeten worden ge zocht", aldus Ter Wisscha. Bij Boot zijn inmiddels 11 van de 22 personeelsleden ontslagen. Bij de SMS kwam de laatste maanden ongeveer de helft van het 48 man tellende perso neelsbestand op straat te staan. Eén van de curatoren in het faillissement verklaarde enkele weken geleden dat hij mogelijkheden zag voor het behoud van de SMS voor de Scheveningse haven. Volgens hem waren er twee gegadigden voor de overname van de werf. Hiermee zou de werkgele genheid voor de overgebleven 22 man zijn verzekerd. breiding. omgebogen i uit- Twee derde van de nieuwe ar beidsplaatsen zal worden gefi nancierd uit de gelden van het arbeidsplaatsenplan voor de be lastingdienst. Voor de rest wordt geput uit een reservepotje voor personeelsdoeleinden van het Vragen over proeven met psychiatrische patiënten DEN HAAG (ANP) - De PPR wil garanties van Volksgezondheid voor ernstig depressieve patiën ten van de psychiatrische inrich ting "Bloemendaal" in Den Haag, die het onderwerp zouden wor den van experimenteel onder zoek. Fractievoorzitter in de Tweede Kamer Ria Beckers heeft staatssecretaris Veder-Smit daarover schriftelijke vragen ge steld. Bij dat onderzoek zouden genees middelen worden gebruikt, die nog niet zijn geregistreerd of en kele jaren geleden uit de handel zijn genomen. De belangen van de patiënten moeten Veilig wor den gesteld en er moeten maxi male waarborgen zijn ten a; van de vrijwilligheid en lichting, aldus de PPR. ARNHEM (ANP) - Een even dra matische als merkwaardige zaak. Met deze woorden opende de Arnhemse officier van justitie, mr F. Boerwinkel, gistermiddag zijn requisitoir tegen de Turk, die ervan wordt verdacht op zaterdag 22 september in het concertge bouw De Vereeniging in Nijme gen tijdens een anti-grijze wol- ven-symposium zijn vriend en landgenoot Kemal Güngörmüs (18) al dan niet met opzet met een pistoolschot te hebben gedood. Mr Boerwinkel eiste twee jaar gevangenisstraf tegen de ver dachte, de thans 25-jarige O.N. uit Amsterdam. Tijdens de behandeling van de zaak bleek eens temeer hoe politiek verdeeld de Turken in ons land zijn. Het symposium zelf was met hulp van de FNV georganiseerd door de op Moskou gerichte Ver eniging van Turkse arbeiders in Nederland, de HTIB. Zowel de verdachte in deze zaak als zijn slachtoffer behoorden tot een van deze HTIB afgesplitste groep met de naam Bevrijding van het Volk (genoemd naar een anti-fascis tisch blad in Turkije zelf). De HTIB beschuldigt deze "bevrij ders van het volk" van China-ge- zindheid. De verstoring van het symposium in Nijmegen werd zodoende ver oorzaakt door leden van linkse groeperingen en niet, zoals velén van tevoren hadden gevreesd, door leden of aanhangers van de fascistisch georiënteerde Grijze Wolven. "In de zaal was kennelijk geen en kele "Grijze Wolf' aanwezig", concludeerde N.'s verdediger, mr F. Wijnakker uit Arnhem. Het dodelijke schot viel buiten het concertgebouw bij een achter uitgang. Het symposium - ge richt tegen de terreurdaden van de Grijze Wolven - was kort tevo ren verstoord door pamfletten uitdelende leden van weer een andere linkse splintergroep, de Revolutionaire Jeugd. De ongeveer zevenhonderd, hoofd zakelijk Turkse bezoekers van het symposium zagen vervolgens hoe de ordedienst van de bijeen komst hardhandig poogde de pamflettenverspreiders de zaal uit te werken. In de gang naast de zaal ontstond een forse vechtpar tij, waarbij ook N. en het latere slachtoffer betrokken raakten. De vechtende Turken verplaat sten zich langzaam naar de ach teruitgang en N. trok, net buiten gekomen, zijn pistool en schoot, naar eigen zeggen, drie keer in de lucht. "Ik wilde de rust herstellen en de mensen bang maken", verklaar de de Turkse schutter na afloop tegenover de politie en gisteren tegenover de rechtbank. Eén ko gel doorboorde niettemin het hoofd van Güngörmüs, die vrij wel op slag dood was. Mr Wijnakker concludeerde, dat de Turkse gemeenschap in ons land er van overtuigd is, dat er die za terdagmiddag sprake was van een afschuwelijk ongeluk. De verdediger had een aantal getui gen "meegebracht" om die bewe ring te staven. Deze getuigen verklaarden unaniem, dat de verdachte al drie jaar bevriend was met zijn slachtoffer. Mr Boerwinkel daarentegen meen de, dat beide jonge Turken hele maal niet zo bevriend waren als de verdachte zelf, diens verdedi ger en de getuigen deden voor komen. Beide Turken zouden herhaaldelijk, vooral politieke meningsverschillen hebben ge had. De officier beriep zich daar bij op een verklaring van de broer van het slachtoffer, volgens wie beide Turken een week voor het symposium in Nijmegen in Leeuwarden een heftige politie ke ruzie hadden gekregen: de broer zou de verdachte toen het huis uit hebben gezet. N. ontkende gisteren gericht te hebben geschoten. N. vluchtte na het gebeuren per auto, maar meldde zich nog dezelfde avond bij de politie in het Utrechtse IJs- selstein. Uitspraak 18 januari. (Door Kees Wiese) GRONINGEN - Wie in deze donkere maar gezellige winterda gen wat meer alcohol nuttigt dan gebruikelijk, moet met denken dat hij de effecten daarvan te niet kan doen met een pilletje of een drankje. De apothekers drs. G. van den Brink en drs. J. J. de Gier bekeken voor de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) alle onderzoek naar ontnuchte ringsmiddelen op de Nederlandse en Westduitse markt en hun conclusie is ontnuchterend: die middeltjes helpen niet of nau welijks. En soms zijn ze levensgevaarlijk door de schadelijke nevenwerkingen. Hun onderzoek bevestigde wel wat iedere niet-geheelonthouder al wel weet het effect van alcohol is minder als men het gebruikt op een goed gevulde maag. Met name koolhydraten (suikers), vetten en eiwitten (yoghurt en melk in grote hoeveelheden) vertragen de opname van de alcohol in het bloed. Koffie daaren tegen werkt averechts: vele koppen koffie drinken na alcohol gebruik versterkt alleen de negatieve effecten van dat alcohol gebruik en een enkele kop koffie heeft geen enkel effect. Op basis van deze kennis zijn middelen ontwikkeld als de sui kerpreparaten Alsavar, Mobiletten en Almi. Mierzoete drankjes, die inderdaad op zichzelf genomen de opname van alcohol in het bloed enigszins vertragen. Maar dan moeten ze wel voor of tij dens het alcoholgebruik worden geslikt in heel grote hoeveel heden en weer niet op een volle maag (dan helpen ze niet). Het achteraf innemen heeft geen enkele zin. Maar ook bij het tijdig en in de juiste hoeveelheden slikken van dit soort preparaten valt het effect tegen. „Dit soort middelen", aldus de apothekers, „kan van nut zijn in omstandigheden waarbij men van te voren weet dat men alcohol gaat gebruiken en er zo min mogelijk gevolgen van wil ondervinden, bijvoor beeld op een receptie. De uitwerking is dan ongeveer hetzelfde als van het klassieke ontnuchteringsmiddel: de bitterbal". Onder de namen Dopar R, Sinemer R en Madopar R zijn, op recept, middelen verkrijgbaar tegen de ziekte van Parkinson, die ook ontnuchterend zouder. wer' en. De middelen bevatten levodapa. En daarvan stellen deapoüiekers: „Het gebruik ervan weegt niet op tegen de mogelijke schadelijke nevengevolgen van dit geneesmiddel". Die bijwerkingen kunnen zijn: misse lijkheid, braken, verstopping, verlaagde bloeddruk, spiertrek- kingen, sufheid, opwinding, verwardheid en hallucinaties. Hetzelfde geldt voor stoffen als fedrine en amynofilline. Als bijwerkingen zijn o.a. bekend: hartkloppingen, rusteloosheid, slapeloosheid, duizeligheid, hartritmestoornissen, misselijk heid, hoofdpijn en krampen. Deze geneesmiddelen zijn zonder recept verkrijgbaar, maar dat zijn alcoholhoudende dranken tenslotte ook. preparaten als Sobaro (voornamelijk houtskool) en Sted-eze (B- vitaminen) bleken geen enkele invloed te hebben op de effecten van alcoholgebruik. Dat geldt ook voor Duitse preparaten met welluidende namen als ^ekasin, Gothania anti-alkohol pastilles Elektrovid, Polysan, Laevoson, Contra, Stop, Promill-Ex, Cho co aus Milch, Bacchantyn en Bavarin 604. Het grote aantal middelen op de Duitse markt noemen de apo thekers „opvallend". Maar het is wel verklaarbaar. Tot voor kort was het registratiebeleid in West-Duitsland soepeler dan in Ne derland, waar voor toelating op de markt onder meer wordt geëist, dat de werkzaamheid van het middel is aangetoond. Een stof die wel in staat is gebleken de afbraak van alcohol enigszins te kunnen versnellen is fructose. Maar niet alleen zijn de effecten van deze stof grillig en voor de individuele patiënt niet voorspelbaar, het moet - wil het werken - ook niet worden ingenomen, maar in de aderen worden ingespoten in doses van ,100 gram en meer. Neemt men het in, dan veroorzaakt het slechts buikpijn en diarree. „Onder normale omstandigheden niet bruikbaar" is het com mentaar van de apothekers. De abnormale omstandigheden, waarop zij doelen is een acute alcoholvergiftiging. Maar het toedienen in de bloedbaan van deze stof bij patiënten is niet zonder risico. Het kan leiden tot een te zuur worden van het bloed (waardoor de patiënt het bewustzijn verliest) en-of tot een te hoog zuurgehalte van de urine (wat een jichtaanval kan ver oorzaken). „Mexicaanse bitterbal Toch is er nog één middeltje, waarvan de apothekers de moge lijkheid niet uitsluiten dat het in staat is de alcoholconcentratie in het bloed te verlagen als het gelijktijdig met alcohol wordt genuttigd. Dat middeltje is de Mexicaanse kruidendrank San- grita, dat o.a. azijn, Spaanse peper, zwarte peper, gember, knoflook, koriander, nootmuskaat, dille, mosterd en kaneel be vat op een basis van een soort tomatensap. Een soort vloeibare Mexicaanse bitterbal dus, die mogelijk enig effect heeft als men er tenminste meer dan 500 milligram van slikt. Dat laatste behoeft geen bezwaar te zijn: de apothekers melden dat het drankje „aangenaam zou smaken". Zekerheid over de werkzaamheid bestaat eehterniet: de apothekers sluiten de mogelijkheid niet uit omdat de onderzoeksresultaten, die zij bestudeerden, elkaar tegenspreken. Meer onderzoek is dus nodig. Maar zulk onderzoek zal volgens de apothekers echter alleen een wetenschappelijk doel dienen. „Op grond van de op dit ogenblik beschikbare gegevens valt niet te verwachten, dat de eerstkomende jaren een middel ont wikkeld zal kunnen worden, dat op bevredigende wijze de di verse verstoringen zal kunnen tegengaan, die alcohol teweeg brengt in het zo complexe centrale zenuwstelsel", schrijven zij. Het enige bruikbare middel tegen de effecten van alcoholge bruik blijft dus als vanouds: niet drinken. UTRECHT (ANP) - De gewoonte om zuigelingen zoete flesvoeding zoals gesuikerde melk, rozebot- telsiroopoplossing en zoete drin- kyoghurt te geven werkt bij de kinderen al op zeer vroege leef tijd een agressieve aantasting van de (melk)tanden in de hand. Cijfers wijzen uit dat op twee eneen halfjarige leeftijd nog maar tien procent van de kinderen caries heeft, een jaar later is dat percen tage echter al toegenomen tot 65 en van de kleuters van vijf en een half jaar heeft negentig procent een aangetast gebit, aldus tand arts F. A. Toors in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde. Het aangetaste kindergebit is nog maar het begin van alle ellende, want volgens het blad heeft het voortijdige verlies van de boven snijtanden tot gevolg dat het kind gaat "tongpersen" waardoor af wijkende slikgewoonten ont staan. Het krijgt spraakmoeilijk heden (slissen) en krijgt te maken met psychische problemen dat verrotte voortanden nu een maal geen fraaie aanblik leveren. Het kind wordt er op school ook mee gepest. Door het voortijdige verlies van de melktanden blijken de blijvende tanden vertraagd door te breken, waardoor volgens het blad de kans op een afwijkende tandaf- stand in het blijvende gebit toe neemt. Kinderen met kiespijn slapen slechter met verstoorde nachtrust van gezinsleden tot ge volg. Onderzoek toonde kinderen met sterk aangetaste boventanden lichter wegen dan hun leeftijdgenootjes met een gaaf gebit. Gewenning aan zoete flesvoeding werkt tevens de voorliefde voor zoete snoepwa- ren op latere leeftijd in de hand. Veel ouders blijven volgens tand arts Toors in het tijdschrift de flesvoeding te lang voortzetten. Er lijkt een verband te bestaan tussen vroege gebitsaantasting en lange voortzetting van fles voeding. Uit een onderzoek is gebleken, dat van een groep van 59 kinderen met een gemiddelde leeftijd van drie jaar en drie maanden, die allen ernstig aange taste boventanden bezaten, er nog 16 flesvoeding kregen. De overige 43 waren daar pas op een leeftijd van gemiddeld 22 maan den mee gestopt, normaal wordt flesvoeding na gemiddeld veer tien maanden gestaakt. De gewoonte om het kind 's nachts met de zuigfles in bed te stoppen (ook alzit er melk in) kan even eens ernstige gevolgen voor het gebit hebben. Als melk tijdens de slaap urenlang in direct contact met de tanden is, dan zal volgens het blad carieuze aantasting het gevolg zijn. Dit wordt nog ver sterkt door de minimale speek- selproduktie tijdcnd de ilnp waardoor het kind minder slikt. Onder normale omstandigheden heeft melk nauwelijks slechte in vloed op het gebit. Gezinnen zuiniger met gas DEN HAAG (ANP) - Volgens de Vereniging van Gasbedrijven (VEGIN) zijn de huishoudingen in ons land in het afgelopen jaar zuiniger met gas geweest dan in het jaar daarvoor. De VEGIN re kent dan niet de extra hoeveel heid gas mee, die wegens de bij zonder koude winter werd ver bruikt. Dit extra verbruik becij fert de VEGIN op gemiddeld 300 kubieke meter gas per huishou den. De gezinnen hebben om het huis goed warm te houden tijdens de felle kou gemiddeld 85 gulden meer aan gas moeten uitgeven. Het gasverbruik der huishoudin gen is met 7,5 procent gestegen tegenover 1978, terwijl het ge middeld acht procent kouder is geweest. Het gasverbruik is dus niet in dezelfde mate toegeno men als de temperatuur is ge daald. Dit leidt de VEGIN tot de conclusie dat men zuiniger met gas heeft omgesprongen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1980 | | pagina 7