Schaakwedstrijden op de tv
WK-dammenSneek:teleurstellend
fjsgi
BH
Voor het eerst haalt zomer
zegel drie miljoen-oplage
KRUISWOORD
Nakaarten
heeft als
regel heel
weinig zin
OPLOSSING
ZATERDAG 5 JANUARI 1980
PAGINA 29
Nakaarten heeft als regel wei
nig zin. Degenen die het doen
leren er niets van, degenen
die er naar luisteren nog min
der. Heel gevaarlijk is het na
kaarten aan de hand van het
resultaat. Het is nl. onmoge
lijk conclusies te trekken
zonder dat men spel-en bied-
verloop kent. Hoe is het in
vredesnaam mogelijk zoveel
down te gaan? Het contract
lijkt inderdaad onverlies baan
B2
93
O HVB 10862
AH3 IJS8764
cp AH C> VB105
O A975 O geen
A865 HB1°
V5
87642
O 43
V943
O-W waren beland in 7 SA na
een biedverloop dat niet in
aanmerking komt voor een
schoonheidsprijs. Maar west
was een speler van wereld
formaat en het contract lijkt
van schokbeton. Op de
noordstoel zat evenwel ook
een kampioen en die gooide -
uitkomst Ru H voor het aas -
onder Sch A zonder enige
aarzeling de boer.
West incasseerde Ha A H en
stond nu voor een pijnlijke
beslissing. Zou zuid van huis
uit Sch V x x hebben gehad
dan is die vrouw er uit te snij
den, maar daartoe zin twee
entrees op tafel nodig, één om
te snijden, één om de vrije
schoppen ten incasseren.
West besloot de gok te wagen,
speelde een kleine klaveren
naar de boer en ging 7
down.
Veronderstel nu eens dat een
dergelijke score voorkomt op
een scorestaat; zou men dan
niet twijfelen of de kaarten
wel goed in het board zijn ge
stopt?
En zie dan ter vergelijking dit
spel:
7652
H62
O B63
HV3
HB94 83
VB54 O 108
O 104 O 52
1052 AB98764
AV10
972
O AHV987
4k geen
Oost opende (n-Z kwetsbaar)
met 4 KI, een preëmptief bod
om het de tegenpartij lastig te
maken. Zuid bood 5 KI
(sterk), noord 5 SA (partner,
ik heb wel iets, kies je beste
kleur maar op zes-niveau) en
zuid tenslotte 6 Ru.
De klaverstart was voor heer en
aas en getroefd. Twee ronden
troef werden gevolgd door KI
V (zuid schoppen weg) en
klaveren getroefd. Nu volg
den de resterende troeven en
op de laatste moest west af
gooien in deze voor hem ver
velende situatie:
7652
H62
O geen
geen
HB9 83
VB54 V 108
O geen geen
geen B98
AV
A972
O V
geen
Gooit west schoppen af, dan
volgt Sch A en V, waarna op
tafel twee vrije schoppens
overblijven. Zou west harten
afgooien dan volgt drie maal
harten; west aan slag, die ver
volgens in de schoppenvork
moet spelen. En opnieuw de
vraag: zou men niet twijfelen
als men een dergelijke score
genoteerd zou zien staan?
TON SCHIPPERHEYN
In eigen land is hij weinig actief, maar velen kennen
hem als hoofdscheidsrechter bij het wereldkam
pioenschap: Lothar Schmid uit West-Duitsland. In
het jaarlijkse B.B.C.-toernooi in Engeland versloeg
hij (voor de televisie!) in de voorronde de vice-we-
reldkampioen Viktor Kortsjnoi en in de finale de
Amerikaan Walter Browne. Schmid werd verdiend
De twee groepen in de
den bestonden uit A-groep:
Schmid, Kortsjnoi, Byrne
(USA) en Stean (Engeland).
B-groep: Browne (USA), dr.
Nunn (Eng), Hort (Tsj Slow)
en dr. Pfleger (W-Duitsl).
Elke speler had tijdens de partij
een uur bedenktijd. Bij een
dergelijke limiet is "tijdnood'*
(de Satan voor de meeste
grootmeesters!) het grote eu
vel en een paar matadoren
gingen dus "door de vlag"
De partij Kortsjnoi-Schmid is
nog niet in mijn bezit, maar ik
kan u wel iets bijzonders laten
zien uit de andere gevechten.
Denkt u er bij het naspelen
aan, dat beide grootmeesters
slechts één uur bedenktijd tot
hun beschikking hebben?
Franse Partij
l.e4 e6 2.d4 d5 3.Pc3 Lb4 4.e5 c5
5.a3 Lc3:+ 6.bc3: Pe7 7.Pf3
Da5 8.Ld2 Pbc6 9.Ld3 c4
lO.Lfl f6 ll.efti: gf6: 12.Ph4
0-0 (Niet goed is 12...Pg6
13.Dh5 enz) 13.g3 Tf7 14.Lg2
Ld7 15.0-0 Pg6 16.Pg6: hg6:
17.h4 Th7 (Er dreigde h5)
18.Tel Te8 19.Df3 Kg7 20.Lf4
Pd8 21.Te2 Pf7! (Een stelling
die Kortsjnoi graag heeft)
22.Te3 Thh8 23.De2 Lc6
24.Dd2 Te7 25.Te2 The8 26.g4
e5 27.Lg3 e4 28.g5? fg5:
29.hg5: Ld7! 30.Lf4 Lg4
31.Te3 Da6 32.Tg3 De6 33.De3
Df5 34.KH?! (Veel beter is
Lh3, maar wat doet men in
zon kort tijdsbestek?)
34 .Th8 35.Kei LIB! 36.Kd2
(En niet 36.Lf3: eC3: 37.De7:
Thl 38.Kd2 Df4:+ en het
lied is uit) 36...Th4 37.Lb8
Lg2: 38.Tg2: Th3 39.Tg3 Tg3:
40.Dg3: Pg5: 41.Kcl PR
42.La7: Dg5+ 43.Dg5: Pg5:
44.Lb8 TH 45.Tbl e3! 46.f4
Pe4 47.Kb2 g5 48.fg5: e2
49.Tel Tf2 en wit gaf op.
Wat mij bijzonder intrigeerde
was het groot aantal zetten in
de gepubliceerde partijen. Zo
telde de partij Schmidt-
Browne maar liefst 72 zetten.
Men kan dus in één uur heel wat
werk verzetten, ondanks de
grote werkloosheid in en bui
ten de schaakwereld
Veel sneller ging het in de nu
volgende partij. Kortsjnoi
maakte in zijn partij met zijn
sécondant Stean (denkt u nog
wel eens aan de rommelige
match Karpov-Kortsjnoi?)
korte metten!
Engelse opening
I.c2-c4 Pg8-f6 2.Pbl-c3 e7-e5
3.Pgl-f3 Pb8-c6 4.d2-d3 g7-g6
5.g2-g3 Lf8-g7 6.Lfl-g2 0-0
7.0-0 Tf8-e8 8.Tal-bl a7-a5
9.a2-a3 d7-d5.
Voorzichtiger is 9d6 enz.
10.c4xd5 Pf6xd5 ll.Pc3xd5
Dd8xd5 12.Lcl-e3 Dd5-b5?!
De zwarte dame moest naar d6
13.Ddl-c2 Lc8-f5 14.Pf3-g5
h7-h6 15.Pg5-e4 Ta8-d8 16.a3-
a4! Pc6-b4.
Hier ziet men dat de zwarte da
me slecht staat. Op 16Db4
komt natuurlijk 17.Lc5 enzo
voort. 17.Dc2-dl Db5-c6?!
18.Tbl-cl Lf5xe4 (Er is niet
beters) 19.Tclxc6 Le4xc6
20.Ddl-cl h6-h5 21.Lg2xc6
Engelse opening
I.c2-c4 c7-c5 2.Pgl-f3 Pg8-f6
3.g2-g3 b7-b6 4 Lg2 Lb7 5.0-0
e6 6.b3 Le7 7 Lb2 0-0 8.d4 cd4:
9.Dd4: d6 10.Pc3a6 (Vanwege
de plaatsruimte vanaf de 3e
zet in korte notatie. Gaan we
thans over tot het gebruike
lijke commentaar) Il.h2-h3
Dd8-c7 12 g3-g4"' Beter is
12.Tfdl of Tacl enz. 12h7-
h6 13.g4-g5?! e6-e5' 14.Dd4-e3
(Op Dh4 komt Ph7!) h6xg5
15.Pf3xg5 Pb8-d7 16.Tal-cl
Lb7xg2 17.Kglxg2 b6-b5
18.c4xb5 Dc7-b7 19.De3-f3
Db7xf3+ 20.Pxf3 a6xb5
21.Tfl-dl Pd7-c5 22.b3-b4
Pc5-e4 23.Pc3xe4 Pf6xe4
24.a2-a3 Tf8-c8 25.Pf3-el (7-f5
26.Tclxc8+ Ta8xc8 27.f2-f4'?
e5xf4 28.Tdl-d5 Le7-h4
29.Pel-d3 Tc8-c2! 30.Kg2-R?
(Zie diagram)
Pb4xc6 22.Dcl-c4 Te8-e6
23.Tfl-cl b7-b6 24.Dc4-b5
Td8-d6 25.Db5-a6 (Om tijd te
winnen) Pc6-d4 26.Da6-c8+
Kg8-h7 27.Le3xd4 e5xd4
28.Tclxc7 Te6-f6 29.Dc8-b7
Td6-e6 30. Kgl-fl! en zwart gaf
op (1-0).
Een schaakpartij tussen twee
grootmeesters via de televisie
kent in de landen Rusland,
Engeland en West-Duitsland
duizenden aanhangers. Dat
Nederland in gebreke blijft
(eens zagen we een "zwakke"
Teleac-cursus) ligt
delijk aan de vele "praat-
show's" die de NOS op het
scherm brengt.
Omdat ook de landen Japan,
Brazilië en Argentinië be
langstelling tonen, is ons
land, met meer dan een mil
joen beoefenaars (club en
huisschakers) wel wat stief
moederlijk bedeeld! En dan
te bedenken dat op bijna alle
scholen in Nederland
schaakles wordt gegeven
De beslissende fout. Noodza
kelijk was stellig 30.TF5 met
goed tegenspel. Maar
ja .wat is een naam en wat is
een uur?! 30 g7-g6! 31.Lb2-
d4 Pe4-g5+ 32.Kf3xf4 Tc2xe2
33.Ld4-e3 Te2-a2 34.Td5xd6?
Te veel eten is nooit goed ge
weest voor de gezondheid!
34 .Lh4-g3+35.Kf4xg5
Lg3xd6 36.Le3-c5 Ta2xa3! en
wit gaf op.
Ook Duitsland 3 (ZDF) start de
ze maand met schaakpartijen
op de televisie.
BISHOP
NEDERLAND - Voor het eerst
in het bestaan van de zomer-
zegels zijn van één exemplaar
uit een serie meer dan drie
miljoen stuks verkocht. Dat is
het geval met een van de zo-
merzegels 1979 en wel die van
55 20 cent (fragment van
gebrandschilderd raam uit de
St Janskerk te Gouda) waar
van er, om precies te zijn,
3.089.076 stuks werden ver
kocht. De verkochte aantal
len van de overige zegels zijn:
40 20 cent, 2.892.244; 45 20
cent, 2.890.512 en 75 25 cent;
2.921.107.
Nog een "oplage-nieuwtje De
oplage van de langlopende
postcodezegel van 40 cent, die
op 14 maart 1978 werd uitge
geven, bedraagt in totaal 98,/a
miljoen. Deze zegel werd vier
keer herdrukt. De postcode
zegel van 45 cent is negen
keer herdrukt; in totaal zijn
daarvan dusver IOOV2 miljoen
stuks aangemaakt.
De postcode-zegel van 40 cent
zal in verband met de komen
de tariefwijziging niet meer
worden herdrukt. Er zal geen
postcode-zegel in het nieuwe
drukwerktarief (50 cent) wor
den aangemaakt.
GRIEKENLAND - Ten behoe
ve van de volledigheid zullen
we nu verder (in het kort) van
een aantal landen de emissies
van de laatste tijd de revue la
ten passeren. Griekenland
kwam op 15 december met
niet minder dan vijftien toe
ristische zegels waarop wa
terverfschilderijen die ons
meevoeren naar alle mogelij
ke en onmogelijke plaatsen
van het land; nog voor het
massa-toerisme Griekenland
had ontdekt. Waarden: 0,50,1,
HONGARIJE - In Hongarije
verscheen in september ter
gelegenheid van het negende
numistatische congres in
Bern (Zwitserland) een serie
van vijf zegels waarop mun
ten die in de jaren 1000 tot
1516 in omloop zijn geweest:
1,2,3,4 en 5 forint. Op 15 sep
tember kwam een 10 forint-
blokje uit naar aanleiding van
de "dag van de postzegel".
Vier zegels van 5 forint (in een
blokje) kwamen 19 oktober
uit om het feit te herdenken
dat de spoorlijn Oedenburg-
Ebenfurt 100 jaar bestaat. Op
29 oktober een 1 forint-zegel
naar aanleiding van wereld-
spaardag. Eveneens om
streeks die tijd zes zegels
waarop beschermde dieren
(40 en 60 filler en 1, 2, 4 en 6
20.,
forint). Op 29 oktober ook een
zegel van 1 forint met een
schilderij van Victor Vasa-
rely. Tot slot in december ze
ven zegels (40 en 60 filler en 1,
2,3,4 en 5 forint) en een blokje
(20 forint& "jaar van het
kind" en zes luchtpostzegels
(40 en 60 filler en 1, 2, 4 en 6
forint.) en een blokje (20 fo
rint) ter gelegenheid van de
Olympische Winterspelen in
Lake Placid.
JERSEY - Het Kanaaleiland
Jersey heeft in tegenstelling
tot Guernsey het tienjarig be
staan van een eigen post
dienst geen luister bijgezet
door de uitgifte van een bij
zondere serie zegels. Slechts
een postzegelboekje ter
waarde van 1,20 pond werd in
roulatie gebracht: daarin zit
ten acht permanente zegels
Jersey, dat het nog steeds rustig
aandoet met het uitgeven van
zegels sloot het jaar op 8 no
vember af met de derde serie
zegels waarop wilde dieren:
6p, 8p, lO'kp, 1 lp en 13 pence.
JOEGOSLAVIË - Tot slot zes
emissies uit Joegoslavië. Op
15 november werd een groot
verzamelaar van folkloristi
sche werken herdacht, Marko
Cepenkov (2,00 dinar-zegel),
die 150 jaar geleden werd ge
boren. Op 17 november ver
scheen een 2,00 dinar zegel
naar aanleiding van het 10-ja-
rig bestaan van de universi
teit van Pristina en op 29 no
vember kwamen vijf zegels
uit waarop Romeinse sculp
turen: 2, 3,40, 4,90, 6 en 10 di
nar. Het 30-jarig bestaan van
de universiteit van Serajevo
werd op 1 december postaal
gememoreerd (2,00 dinar). De
communistische revolutio
nairen Djuro Djakovic en Ni-
kola Hecimovic, die eind april
1929 bij een incident aan de
Joegoslavisch-Oostenrijkse
grens werden doodgeschoten
staan afgebeeld op een 2,00-
dinar-zegel die op 10 decem
ber verscheen en tot slot op 14
december vier zegels met
schepen gewijd aan de zgn.
Donau-overeenkomst uit
1948.
HERO WIT
Het wereldkampioenschap
dammen voor dames en ju
nioren in Sneek is voor de
Nederlandse deelneemsters
en deelnemers geen groot
succes geworden. In het ver
leden wilde er zich nog wel
eens een individueel succesje
bij de junioren voordoen -
denk aan de jeugdwereldtitel
van Rob Clerc, die van Geert
van Aalten en Bauke Bies -
maar dit jaar kwamen beide
titels bij de USSR terecht in
de personen van Elena Alts
joel, gedeeld met Ludmilla
Sochr.enko en Yefgenie
Skliarof. De laatste won deze
titel ook al in 1976.
Bij de dames lijkt de hegemonie
van Elena Michailowskaja
doorbroken. Zij won alle vijf
voorafgaande titeltoernooi-
en! De vijftienjarige (in april)
Russin Altsjoel nam haar de
ze titel terecht af. Met gedurfd
spel en niet het klassieke gef-
rutsel, wist zij de vijfvoudige
kampioen zelfs in de eerste de
beste ronde een nul te bezor
gen.
Wat „onze dames tekort kwa
men is moeilijk te zeggen, al
leen bij nationaal kampioene
Lenie Geurts was hef euvel
duidelijk. Ze speelde teveel.
en vooral te direct na de ope
ning, op klassiek spél.
Onze grote troef bij de jeugd,
Jos Stokkel, is in het geheel
niet uit de verf gekomen. Zo
speelde hij de ene ronde een
beresterke aanvalspartij, om
de daaropvolgende ronde
zich als een beginneling in
een positioneel zeer wankele
positie te laten dringen. Ik
denk dat een overdosis on
derschatting of een ongezon
de hoeveelheid zelfoverschat
ting hieraan schuld geweest
De tweede Nederlandse kans
hebber, Tjeerd Harmsma,
werd in het begin nogal bekri
tiseerd. Zo stond hij tegen
Stokkel vrijwel zeker verlo
ren, maar ook Jos had zijn dag
niet. Tegen de Israëliër
Schwarzman en ook tegen
Lemmen§ kon Tjeerd niet
overtuigen. Zijn stijl bleek te
steriel, waardoor het voor
hem vooral moeilijk was de
zwakkere?! broeders te ver
slaan. Daarentegen was het
weer wel Harmsma, die de
spanning in de zevende ronde
terugbracht, door koploper
Weltman, een naar Canada
geemigreerde Rus, een ge
voelige nederlaag toe te bren
gen.
Het breekpunt voor beide Ne
derlanders kwam in de partij
en tegen de werkelijke kam
pioenskandidaten. Hun ach
terstand was op dat moment
dusdanig, dat op winst spelen
de enige mogelijkheid was
om nog een geslaagde greep
naar de damtroon te doen.
Gevolg was echter dat zowel
Stokkel, in die gedenkwaar
dige zevende ronde, als
Harmsma, in de negende, van
Skliarof verloren.
Het verschrikkelijke pak slaag
dat Harmsma in die ronde
kreeg, laat ik u hieronder zien.
Onze landgenoot heeft zwart.
1. 32-28 16-21
Deze va-ban-que zet werd in dit
kampioenschap zeer vaak ge
speeld.
2. 31-26 18-22 3. 38-32
Ook Skliarof speelt op winst!
3. ...11-16 4. 43-38 7-11 5. 49-43
1-7
Kiest nu al voor de principiële
strijd, die op de 9e zet ont
staat. Veel vaker wordt hiei:
(13-18) 37-31 (21-27) 32x21
(16x27) 42-37 (19-23) etc ge
speeld, maar op hoog niveau
is iets dergelijks bij mijn we
ten nog nimmer gespeeld.
6. 37-31 21-27 7. 32x21 16x27 8.
42-37 11-16 9. 37-32 16-21 10.
47-42 20-24 11.41-37 14-20 12.
34-29! zie diagram 1.
m 9
m m
a a a
a a a
m
9 O ij
O O
O O O
j o o;
wordt voldoende ontzenuwd
door de voortzetting: 12. 7-11
13. 46-41 20-25 14. 29x20
15x24 15. 40-34 12-18 16.
44-40! 10-15 17. 50-44! en
zwart staat lastig.
12. ..10-14 13. 46-41 7-11 14.
39-34 12-18 15. 44-39 8-12 16.
34-30 2-7 17. 30-25 18-23 18.
29x18 12x23 19. 39-34 03x08
20. 34-29 23x34 21. 40x29 8-12
22.43-39 13-18 23.35-30 24x35
24. 29-23 18x29 25. 33x13
22x44 26.50x39 9x18 27. 31x9.
Zie diagram 2.
Het lijkt nu of 12. 20-25 13.
29x20 15x24 erg sterk is.
Vooral omdat na 40-34 (7-11)
28-23 uit den boze is. Echter
direct 28-23 is metoen win
nend. Daarom speelt zwart
geen 20-25. I.p.v. 12... 10-14
zou 7-11 beter zijn. Dan was
na 46-41 (20-25) 29x20 (15x24)
wel een mogelijkheid ge
weest. Vooral omdat na
28-23x23 de dam (27-32,
24-30, 13-19) toch de nodige
moeilijkheden zal gaan ople
veren. Maar deze dreiging
we nu de tweede diagram-
stand even bekijken, dan we
ten we waarom zwart hier, to
taal overspeeld, opgaf.
RONALD VAN EGMOND.
HORIZONTAAL 33.
1. straalkapel 35.
4. inhoudsmaat 37.
7. boom 39.-
11. te 40.
12. sik 41.
14. niet deelbaar 42.
door.2
15. onmeetbaar getal 43.
17. akelig 46.
19. plaats
21. landbouwwerktuig 49.
22. Europeaan 50.
24. jongensnaam 52.
26. sprookjesfiguur 53
27. rund 55.
30. muzieknoot
lengtemaat
ongaarne
jongensnaam
maanstand
kaasstadje
Europeaan
symbool voor
Tantalium
deel v. d. voe
pek
anonymus
huidontsteking 1
daar 2
pers.vnw. 3
voegwoord 4
64. mestvocht
66. spijsverteringskanaal
69. lidwoord
70. titel
1 het jaar der wereld
VERTIKAAL
isge"
31.
1 Italu
32. soort van aap
familielid
mannetjesbij
boksterm
10.
knoot
3. rivier in Duitsland
I jongensnaam
5. water in N.-Brabant
6. gebogen
8. aanbieding
9. voegwoord
trijdmacht
12. uitroep
13. muzieknoot
16. hij (spreektaal)
18. spil
20. dwarsmast
21. water in Friesland
23. kleur
25.
26. stoer
28. duif
29. snuisterij
31. oprakelen
34. inhoudsmaat
35. keurig
36. telwoord
37. loot
38. voertuig
44. uniek
45. menigte
De prys van 25 gulden werd
toegekend aan A G. de Rooij-
Bolter, Rijn en Schiekade 115,
Leiden.
De prijs wordt de winnaar toe
gezonden
Oplossingen met vermelding
"Kruiswoordraadsel" op brief
kaart of enveloppen vooi don
derdag zenden aan Redactie
Leidsch Dagblad. Witte Singel
1,2311 BG Leiden.
51. uitbouw
54. zuidvrucht
56. militair
57. muzieknoot
58. jongensnaam
59. bloedvat
60. rcgenngs-reglement
62. ten bedrage van
64. vlaktemaat
65. soort onderwijs
