Waldheim vandaag naar Iran
Nieuwe regering
Portugal rond
Wankel bestand Rhodesië onder grote druk
Paus ontneemt professor Hans
Küng definitief zijn bevoegdheid
Chomeini en bezetters willen niet onderhandelen
Salarisverlaging piloten El Al
Staking
dreigt
in Britse
staal
.IP*
MAANDAG 31 DECEMBER 1979
TÜBINGEN (DPA) - Aan de in Tubingen docerende Zwitserse theoloog
professor Hans Küng zal definitief diens kerkelijke doceerbevoegdheid
worden ontnomen.
Vrijdagavond had paus Johannes Paulus II in zijn zomerverblijf te Cas-
telgandolfo in Italiï een gesprek met vijfWestduitse bisschoppen over de
Vaticaanse schorsing van Küng als docent in de dogmatiek aan de
universiteit van het Westduitse Tubingen.
Het gesprek heeft vijfuu r geduurd en na afloop werden geen mededelingen
gedaan. Een woordvoerder van de bisschoppen stelde zaterdag wel een
communiqué in het vooruitzicht.
Het gesprek met de paus werd bijgewoond door Ka rdinaal Seper,de Joego
slavische prefect van de congregatie voor de geloofsleer en door Kardi
naal Casaroli, staatssecretaris van het Vaticaan. De beslissing van de
paus en de bisschoppen is gisteren m Rome bekendgemaakt.
In de gemeenschappelijke verklaring heet het nog. dat na een diepgaand
onderzoek van de jongste uitlatingen van professor Küng alle deelne
mers aan het beraad tot de slotsom zijn gekomen, dat zij helaas geen
voldoende grond voor een wijziging opleveren van de in de verklaring
van 15 december genomen beslissing.
Op 15 december had de congregatie van het Vaticaan voor de geloofteer
voor het eerst het besluit genomen tot het ontnemen van de doceerbe
voegdheid aan Küng.
In de verklaring die gisteren is bekendgemaaktwordt er dc nadruk op
gelegd, dat professor Küng met mag voortgaan met de uitoefening van
de hem door de kerk verleende doceeropdrachl.
Als argument waren in de verklaring van de congregatie in Rome bovenal
het standpunt van Kung met betrekking tot de onfeilbaarheid van het
kerkelijk leerambt, dus van de paus, en de 'vragen' die hij opwierp met
betrekking tot de goddelijke natuur van Christus vermeld. Kung had
zich niet slechts niet aan zijn toezegging gehoudenzijn mening niet meer
open lijk te ui ten .maar had deze ook nog i n scherpe re Vi
Deze toezegging van Küng had in 1975 tot stopzetting
lopende kerkelijke procedure geleid. Kung was teve
standpuntbepaling uit de weg gegaan.
Kung verklaarde gisteren in antwoord op het besluit van het Vatiraan.dat
de paus een man had veroordeeld, die hij niet gehoord had. Het Roomse
devies, de andere te horen, gold kennelijk niet voor het pauselijke Rome,
aldus Küng.
Ondanks verscheidene brieven aan de paus en tenslotte het dringende
verzoek om een gesprek door de bisschop van Rottenburghad de paus het
niet nodig gevonden, een theoloog aan te horen, die zijn kerk een kwart
eeuw lang naar beste wegen en geweten poogde te dienen, zo *ei Kung.
Küng heeft te verstaan gegeven, dat hij niet alleen lid en priester van de
RK. kerk blij ft, maar ook gewoon hoogleraar voor dogmatiek en oecume
nische theologie.
ook gewoon hoogle-
Carter ziet
af van debat
met Brown
en Kennedy
DES MOINES (IOWA) (AFP) -
President Carter heeft laten
weten dat hij afziet van een
debat dat hij op 7 januari in
Des Moines (Iowa) voor de te
levisie zou voeren met sena
tor Kennedy en gouverneur
Edmund Brown. Volgens de
president heeft hij het te
druk met zaken als de gijze
ling in Teheran en de gebeur
tenissen in Afghanistan en
kan hij nu niet in Washing
ton worden gemist.
Het zou de eerste confrontatie
zijn tussen de drie Democra
ten die dingen naar de presi
dentskandidatuur van hun
partij.
De reactie van senator Kenne
dy was dat hij zich "teleur
gesteld" voelde. Brown zei te
geloven dat Carter de gijze
lingsaffaire gebruikt om een
confrontatie uit de weg te
gaan.
(Van onze correspondent Jan Halkes)
LISSABON - Het nieuwe Portugese kabinet zal vooral een
regering van gematigde sociaal-democraten zijn. Van de
15 ministers zijn er slechts vier afkomstig uit de Christen-
Democratische Partij, terwijl de monarchisten en 'refor-
madoren', die deel uitmaken van de conservatieve meer
derheid in het parlement, niet in het kabinet zijn verte
genwoordigd.
NEW YORK (AFP) - VN-secretaris-generaal Kurt Wald
heim gaat vandaag naar Iran. Een officiële VN-woord-
voerder maakte bekend dat Waldheim voor recht
streekse onderhandelingen over de vrijlating van Ame
rikaanse gegijzelden naar Teheran vliegt. "Gebaseerd
op zijn contacten met Iraanse autoriteiten is zijn aan
bod om Iran te bezoeken aanvaard,'.
De Verenigde Staten hebben giste
ren bij de Veiligheidsraad van de
Verenigde Naties een ontwerp
resolutie ingediend volgens wel
ke de raad op 7 januari a.s. op
nieuw bijeenkomt om de resulta
ten te bestuderen van de missie
die secretaris-generaal Kurt
Waldheim aan Iran brengt.
Ingeval de Amerikaanse gegijzel
den in Teheran niet zouden zijn
vrijgelaten zou de raad dwingen
de internationale sancties jegens
Iran afkondigen, aldus de ont-
werp-resolutie.
De ontwerp-resolutie veroordeelt
het gevangen houden sedert 4
november van de gegijzelden en
vraagt de Iraanse regering "on
middellijk alle Amerikaanse gij
zelaars in Iran vrij te laten, hun
bescherming te verzekeren en
hen toe te staan het land te verla
ten".
Herinnerd wordt aan de resolutie
van de veiligheidsraad van 4 de
cember en de uitspraak van het
Internationaal Gerechtshof in
Den Haag.
Secretaris-generaal Waldheim
wordt gevraagd vóór de bijeen
komst van de Veiligheidsraad
van 7 januari verslag te doen van
zijn missie van goede diensten.
Op de bijeenkomst van de raad
op 7 januari moet de situatie in
Iran opnieuw worden bestu
deerd. De VS vragen de aanvaar
ding van "doeltreffende maatre
gelen" ingeval Iran zich niet zou
conformeren aan de tekst van de
ze resolutie als zij wordt aange-
Chomeini zal Waldheim niet ont
moeten. Dit heeft een woord
voerder op de residentie van de
cyatollah meegedeeld.
De woordvoerder deelde mee dat
"De imam zei: Ik aanvaard die
man niet als hij naar Iran komt".
De bezetters van dc Amerikaanse
ambassade in de Iraanse hoofd
stad wijzen nog steeds 'elke mo
gelijkheid om te onderhandelen
over de kwestie van de gegijzel
den' van de hand, zo heeft een van
hen telefonische verklaard.
Over de komst van VN-secretaris-
generaal Waldheim in Teheran
zei hij, dat Waldheim als particu
lier mag komen, maar dat er van
onderhandelen geen sprake zal
zijn.
buitenlandse zaken Cyrys Vance in gesprek met de secretaris-generaal i
tenlandse zaken Cyrus Vance
had zich zaterdag bereid ver
klaard de eis tot internationale
sancties tegen Iran uit te stellen
in de hoop dat Waldheim, per
soonlijk naar Teheran zou gaan
om te proberen de Amerikaanse
gegijzelden vrij te krijgen.
VAnce sprak zaterdag anderhalf
uur met Waldheim.
Naar in New York wordt verno
men, is het Amerika niet gelukt,
de vereiste negen van de vijftien
leden van de Veiligheidsraad
mee te krijgen voor sancties te
gen Iran. Vooral de niet-gebon-
den landen drongen er bij Ame
rika op aan, eerst Waldheim een
kans te geven. Deze landen voe
len niet voor sancties
Chomeini, de leider van de islamiti
sche revolutie in Iran, heeft in dc
zondageditie van de 'New York
Times' het Amerikaanse Volk in
een "kerstboodschap" ertoe op
geroepen "zich te verzetten tegen
de onderdrukking" en de onder
drukte volkeren te hulp te ko-
Met kerst had de boodschap, die nu
door de Iraanse ambassade te
Washington als advertentie was
ingezonden, in de Washington
Post" moeten verschijnen, maar
die weigerde, omdat dc directie
van de krant de tekst "lasterlijk"
achtte.
Na
De samenstelling van het nieuwe
Portugese kabinet zal overigens
pas donderdag officieel bekend
worden gemaakt.
De nieuwe premier Francisco Sa
Carneiro werd zaterdagmiddag
door president Eanes uitgeno
digd een kabinet te formeren. Op
basis van de verkiezingsover
winning van de Conservatieve
Democratische Alliantie kon
moeilijk anders worden ver
wacht en lag het voor de hand dat
Carneiro met deze formatie al ver
gevorderd was.
De vier christen-democratische
ministers zijn de CDS-leider Frei-
tas do Amaral, die vice-premier
en minister van buitenlandse za
ken wordt, Amaro da Costa, die
defensie krijgt, en Basilio Horta
en Joao Porto op achtereenvol
gens het ministerie voor handel
en toerisme en het ministerie van
openbare werken. Het is voor het
eerst dat de post van defensie niet
in militaire handen komt. Tot nog
toe kon de president, generaal
Ramalho Eanes, als hoofd van de
strijdkrachten, zijn voorkeur
doen gelden bij deze benoeming.
Hoewel de verschillende minder
heidsgroepen binnen de conser
vatieve meerderheid niet in het
kabinet vertegenwoordigd zijn
kunnen deze groepen toch een
belangrijke invloed uitoefenen
door steeds de absolute meer
derheid waarover Sa Caneiro in
principe beschikt, in de waag
schaal te stellen.
Op de belangrijke ministeries van
financiën, binnenlandse zaken en
landbouw en visserij zijn sociaal
democraten benoemd die tot nog
toe geen opvallende rol speelden
in de Portugese politiek. De be
noeming van Cardoso Cunha op
het omstreden ministerie van
landbouw zou tegen de zin van de
conservatieve vereniging van
boeren en grootgrondbezitters
(CAP) zijn. De CAP wordt als de
gezworen vijand van de commu
nisten beschouwd en zou voor
grote moeilijkheden kunnen zor
gen binnen het kabinet, wanneer
niet radicaal en definitief de
landhervorming wordt terugge
draaid zoals het verkiezingspro
gramma had beloofd.
Ook de van va de partijloze Joao
Morais Leitao op het ministerie
van sociale zaken roept vraagte
kens op. Hij ziet zich gesteld voor
het probleem van de totstand
brenging van een nationale ge
zondheidszorg waartoe dit jaar
tegen de zin van de conservatie
ven besloten werd. De minister
van financiën, Anibal Cavaco
Silva, was het hoofd van het on
derzoeksbureau van de Bank van
Portugal en lid van de Portugese
onderhandelingsdelegatie met
het Internationale Monetaire
Fonds.
In de inleiding van de de resolutie
wordt anderzijds melding ge
maakt van de "grieven" van de
Iraanse regering jegens de VS en
wordt herinnerd aan "de ver
plichting van de staten hun ge
schillen door vreedzame midde
len op te lossen".
Uitstel
De Amerikaanse minister van bui-
TEL AVIV (Reuter) - De dreiging dat de Israëlische
luchtvaartmaatschappij vandaag haar werkzaamhe
den zou beëindigen is weggenomen nadat de gezag
voerders akkoord zijn gegaan met een salarisver
mindering van 40 procent en nadat grondpersoneel
had beloofd minstens vijfjaar niet te zullen staken.
Dit heeft een woordvoerder van El Al gisteren mee
gedeeld.
Vertegenwoordigers van de piloten hadden op 21 de- De directie bereikte
cember in beginsel ingestemd met salansverminde-
ringen maar zij moesten het voorstel daartoe nog aan
hun collega's voorleggen. Deze gingen na een storm
achtige discussie akkoord waarna ook het grondper
soneel instemde i
week onderhandelingen stemde het vliegend
personeel ermee in persoonlijk volledige inkom
stenbelasting te betalen die tot nu toe door de maat
schappij werd voldaan. Dat zal een salarisverminde-
ring van 40 procent betekenen. Maar daar het vlie
gend personeel extra-uren zal werken zal 20 procent
van het verlies worden goedgemaakt.
de lede
bonden behoren. De werknt
in de komende vijfjaar niet
zien van grote bedragen aa
gen.
enstemming met grond-
n tot vijf verschillende
.•mers stemden ermee m
te zullen staken en af te
n achterstallige betahn-
LONDEN - Het is vrijwel zeker
dat de genationaliseerde Brit
se staalfabrieken woensdag
lamgelegd zullen worden
door een nationale staking
van de arbeiders die loons
verhogingen eisen Premier
Margaret Thatcher heeft zich
echter op het standpunt ge
steld dat de regering zich bui
ten het conflict zal houden.
De voormalige premier Ja
mes Callaghan, die om een
spoedzitting van het parle
ment heeft gevraagd, zei dat
het een zeer langdurige sta
king zou kunnen worden
Tot een parlementaire spoedzit
ting zal het niet komen, ge
zien het standpunt van pre
mier Thatcher. Bovendien
zou het parlement op 14 ja
nuari toch al bijeen komen na
de schorsing voor de afgelo
pen feestdagen. Callaghan
waarschuwde dat het wel
eens zo ver zou kunnen ko
men, dat de Britse staalindus
trie het definitief zou moeten
afleggen tegen het buiten
land.
De British Steel Corporation,
de overkoepelende over
heidsinstantie van de gena
tionaliseerde staalfabrieken,
heeft toegegeven al plannen
te hebben voor het importe
ren van staal uit het buiten
land om te voorkomen dat de
Britse markt wordt overge
nomen door concurrenten.
Het is echter de vraag of bui
tenlands staal de fabrieken
kan bereiken, omdat aange
sloten vakbonden, zoals die
van de spoorwegarbeiders en
de transportrijders en ook
buitenlandse bonden, zich
solidair hebben verklaard
met de Britse stakers.
Het zal de eerste staking in de
Britse staalindustrie zyn
sinds 1926. Volgens berichten
beschikken staalverwerken-
de bedrijven nog over voor
raden voor twee tot zes we
ken. Vakbondsleiders zeggen
dat
de
i de
grote smelterijen worden ge
doofd, het wel eens twee jaar
zou kunnen duren voordat
deze fabrieken weer op gang
zouden kunnen komen (an
deren stellen die termijn op
timistischer - en waarschijn
lijk realistischer - op twee
maanden).
De vakbonden van de staalar-
beiders hebben om een
loonsverhoging van 17 pro
cent gevraagd. De BSC wil
niet verder gaan dan 6 pro
cent. De vakbonden zouden
dan ook akkoord moeten
gaan met het vrijwillig afvoe
ren van 50000 ovwbodiflt
werkplaatsen. Dc staalarbei-
d.-ig /hm in het f W— feltO
men nadat de mijnwerkers
een loonsverhoging kregen
van 20 procent, maar verple
gend personeel verwacht een
verhoging van 28 procent te
krijgen.
Een van de eerste slachtoffers
van een staking zou British
Leyland zyn. dc Britse au-
toindustnc, die toch al te lij
den heeft van stakingen bin
nen het eigen bedrijf
(Van c
correspondent Karl Breyer)
SALISBURY - Ondanks de optimistische geluiden van de
Britse militaire autoriteiten in Rhodesië over de giste
ren één dag oude wapenstilstand, is het einde van de
burgeroorlog: in Rhodesië niet in zicht.
De laatste dagen stierven minstens demonstratie in Salisbury bij de
dertig mensen. De chaotische terugkeer van verscheidene
guerrillaleiders en vooral talrijke
schendingen van de wapenstil-
standsoveieenkomst zijn op zijn
minst tekenen dat een vreedzame
oplossing van het Rhodesische
probleem zeer pijnlijk zal zijn en
nog vele offers zal vergen.
Uren nadat de wapenstilstand van
kracht werd. werden verschil
lende boerderijen en
kleinere
geheel met het Patriottisch Front, de verkiezingen zullen ingaan
dorpjes overvallen en staken
zwaarbewapende eenheden van
het Patriottisch Front de grens
met Botswana en Mozambique
over, alhoewel dit volgens de
overeenkomst van Londen ver
boden is. De Britse gouverneur
Lord Soames heeft gisteren troe
pen naar de grens tussen Rhode
sië en Mozambique gestuurd om
verdere infiltraties door guerrilla-
troepen te voorkomen.
Ook de aanwezigheid van Zuid-
afrikaanae troepen In het iuM»
lijk grensgebied vormt nog
steeds een struikelblok voor het
uitvoeren van de verdragen van
Lancaster-House. Volgens het
Zuidafrikaanse zondagsblad
Rapport zouden Zuidafrikaanse
huursoldaten plannen hebben
om Joshua Nkomo te vermoor
den zodra hij in Salisbury aan
komt. De Londense correspon
dent van het blad meent dat de
Engelse geheime dienst en de
Zuidafrikaanse ambassade in
Londen volledig op de hoogte
zyn van deze plannen en naar de
geheimzinnige Zuidafrikaanse
huursoldaten zoeken.
Troepen van de Gemenebest-vre
desmacht, bestaande uit militai
ren uit Groot-BiItUnniè, Kenia,
de Fidji-Eilanden, Australië en
Nieuw-Zeeland, hebben slechts
g<'dec111111k hun ob—rvatiepoi
ten bij de verzamelpunten voor
de guerrilla-eenheden van het
Patriottisch Front kunnen inne
men. Er zijn 23 verschillende ver
zamelplaatsen, waar Engelse sol
daten en guerrillaleiders de strij
ders uit de bossen moeten op
vangen
Er zyn nog meningsverschillen
tussen de Britse regering van
gouverneur Lord Soames in Sa
lisbury en de Frontlynstaten over
de terugkeer van tussen de
210.000 en 250 000 vluchtelingen
uit Zambia en Mozambique.
Intussen is men in Britse kringen in
Salisbury van mening dat de
troepen van Joshua Nkomo eer
der op de wapenstilstandsvoor
waarden zullen reageren dan die
van Robert Mugabe. Vooral de
dood van Josiah Tongogara, die
verleden weck op raadselachtige
wyze bij een verkeersongeval in
Mozambique om het leven
kwam. wordt als een grote tegen
slag beschouwd. Tongogara
pleitte voor een gemeenschap
pelijke verkiezingscampagne
van het Patriottisch Front, terwijl
Robert Mugabe gistci en besloot
dat hy met zyn ZANU-organisa
tie afzonderlijk de komende ver
kiezingen op 27 en 28 febniai i /al
ingaan. Een gesprek tussen Mu
gabe en Nkomo. dat oorspronke
lijk in Dar-es-Salaam en daarna in
Maputo zou plaatsvinden, werd
hcrhaaldeiyk uitgesteld, waarna
Mugabe een eenzydig besluit
Verschillende kringen in Salisbury
beweren inmiddels dat Tongoga
ra. die by de guerriUatroepen zeer
populair was, vermoord
Jen westerse diplomaat zei over de
situatie ..De weg naar vrede in
Rhodes ie ligt net zo vol landmij
nen als de zand - en modderwegen
in het grensgebied". Desondanks
zyn dc Britse diplomaten in Rho
desië nog steeds optimistisch. Zy
menen ci.it alle Frontlynstaten
genoeg hebben van de oorlog, die
tot dusver 20 000 doden heeft ge
kost, en ernaar snakken om de
grenzen met Rhodesic te openen,
r dat vooral president Samo-
Machel
Ut
druk
mbique
toefent op Ro-
een vreedzame
aarden.
ist dat de handel
spoedig moge
lyk wordt hervat, waardoor dc
havens van Maputo en Beira weer
rendabel aoudin woi<i. n v..i-
gens een westerse diplomaat in
Maputo zou Machel zelfs aan Mu-
gabo duidelijk gemaakt hebben
dat hty n I mei i vanuit Mown
tuque zal kunnen opereren, in
dien hy de overeenkomst van
Londen niet aanvaardt.
cft de directeur var
;en in Mozambique,
['into, reeds een plar
t.irel gele
Rhodes ie
vliegtuig
hor\ utten Het eerste
n Mozambique Air-
gisteren in Salisbu-
op nieuwjaarsdag vanuit Machi-
panda in Mozambique naar het
Khodesische grensstation Umtali
vertrekken.
