Ierland herdenkt vrijheidsstrijder
Voetzoekers en zevenklappers...
Kryptogram
Uitstekend debuut
van Erwin Bergsma
NIEUW
OP DE
BOEKEN
PLANK
OPLOSSING
MAANDAG 31 DECEMBER 1979
EXTRA
PAGINA 19
Het Haagse Studiecentrum
heeft beslag gelegd op de
landstitel voor viertallen. Een
knappe prestatie van Leo van
der Brom, André Mulder,
Paul Feiten en vooral Erwin
Bergsma. Deze laatste had
nog nooit hoger gespeeld dan
hoofdklasse in het district
Amsterdam en zijn debuut op
dit niveau was bepaald in
drukwekkend; mede dank zij
Paul Feiten die zeker geen
gemakkelijke partner is maar
die zich tegenover de onerva
ren Bergsma van zijn beste
zijde liet zien.
Het duo, evenals het nevenpaar,
speelde Paul's nieuwste sys
teemsnufje, het Nieuw Am-
stelveens alla Garozzo; het
zelfde systeem dat ook de na
tionale jeugdselectie han
teert. En Erwin Bergsma
deed zijn best. Hij studeerde
iedere dag een uur en pompte
aldus het systeem er in korte
tijd in. 2,e hadden maar wei
nig misverstanden en toen
dat zich een keer voordeed
bleek dat Erwin het goed
had gedaan en Paul zich had
vergist
Het meest spectaculaire spel
van het laatste weekeind was
ongetwijfeld het allerlaatste:
2
10652
O 843
V9764
B10 AV765
V AVB9843 H
O AH O BI095
AIO H85
H9843
7
O V762
B32
West gever, O-W kwetsbaar. In
de wedstrijd tussen USS 2 en
Bridgekring bood Hans Ver
goed als west 7 Ha en maakte
dat via schoppenstart voor
het aas, twee hoge ruitens, Ha
H en Ru B na; toen zuid niet
dekte gooide west zijn verlie
zende schoppen af. Zonder
schoppenstart zou Vergoed
waarschijnlijk 3x ruiten heb
ben gespeeld, de derde ge
troefd, in de hoop dat de
vrouw valt.
Lukt dat niet dan houdt hij nog
diverse dwangmogelijkhe-
den over met altijd nog de
schoppensnit achter de hand.
Nu vertrouwde hij het niet
("het duurde me te lang voor
dat die Sch 2 op tafel kwam")
en volgde hij zijn intuïtie.
In de wedstrijd tussen HOK en
Studiecentrum bood het
Hok-paar 6 Ha, precies ge
maakt, maar Mulder-v.d.
Brom stoomden door naar 7
SA. In de vue graph-zaal ont
stond een uitgebreide discus
sie of dat nu wel of niet kan
worden gemaakt. Er werden
weddenschappen afgesloten
op André Mulder, maar de in-
zetters verloren; André ging
één down (hartenstart), via
een mislukte schoppensnit in
de 12e slag. Toch kan het con
tract worden gemaakt, op een
heel ingenieuze manier.
Hartenstart is voor de heer
waarna KI H volgt, Ru H en
alle hartens.
Dat leidt tot-
2
geen
O 8
V9
B10
AV
geen
geen
O A
O
B10
«f» A
geen
4> H9
geen
O V7
geen
West speelt KI A (van tafel Sch
V weg) en zuid zit in, wat de
Engelsen noemen, een "criss
cross" dwang. Het doet er niet
toe wat hij afgooit, west
maakt de rest.
TON SCHIPPERHEIJN
FRANKRIJK - We zijn toe aan
de laatste Franse zegels van
dit jaar; alle overigens al in
roulatie. Op 3 december ver
schenen bijvoorbeeld reeds
de jaarlijkse Rode-Kruisze-
gels, zoals gewoonlijk twee
stuks. De zegels laten deze
keer details zien van ge
brandschilderde ramen uit de
kerk Jeanne d' Are te Rouen:
1,10 0,30 franc, het hoofd
van een vrouw en 1,30 0,30
franc, het hoofd van een man.
Van beide zegels, die zijn uit
gevoerd in bruin, groen en
rood, zijn 4 miljoen stuks
aangemaakt. Evenals voor
gaande jaren zijn van de Ro-
de-Kruiszegels ook boekjes
samengesteld; in de boekjes
vier zegels van elke waarde.
Verkoopprijs: 12 franc.
Zoals we in een van de vorige
rubrieken hebben opgemerkt
stonden er voor dit jaar twee
zegels op het Franse uitgif
tenprogramma onder het
motto "Création philatéli-
que". De eerste van de twee
zegels verscheen op 19 no
vember en liet een werk zien
van Salvador Dali. Op 3 de
cember kwam dan de tweede
zegel uit van deze reeks. Af
gebeeld wordt op deze zegel
die een waarde heeft van 3,00
franc (bruin en bronsgroen;
oplage 6 miljoen) een werk
van Chapelain-Midy, voor
stellende de Vuurdanser uit
de opera Die Zauberflöte van
Mozart.
De laatste Franse zegel van dit
jaar is gewijd aan de fabrikage
van muziekinstrumenten in
Frankrijk. Od een zeeel van
1,30 franc (donkerrood, zwart
en purper) een viool. Oplage:
10 miljoen; dag van uitgifte:
10 december.
GUERNSEY - Het Kanaalei
land Guernsey heeft op 1 ok
De Ierse zegel ter herdenking van Patrick Pearse
tober het feit herdacht dat
men tien jaar geleden toe
stemming kreeg van de Britse
posterijen (tegelijk met Jer
sey) om eigen zegels uit te ge
ven. Ter gelegenheid van
"tien jaar eigen postdienst"
kwamen vier zegels uit, die
overigens ook in een blokje
zijn te vinden: 6 pence, het
hoofdpostkantoor van
Guernsey; 8 pence, een post-
besteller in gesprek met een
telegrambesteller 13 pence,
auto's van de pakketpost en
15 pence, een overzicht van de
zaal waar de filatelistische
dienst van het eiland is geves
tigd.
IERLAND - De Ierse post heeft
op 10 november met een zegel
van 12 pence (oplage 10 mil
joen) Patrick Henry Pearse
(1879-1916) herdacht. Pearse.
pedagoog, journalist, literator
en vrijheidsstrijder werd in
Dublin geboren. Van 1903 tot
1909 was hij redacteur van
een tweetalig tijdschrift, maar
voordien had hij zich reeds
ontwikkeld tot "spraak
kunstleraar".
Als literator schreef hij gedich
ten en drama's in het Iers en
Engels en hij stak oude sagen
in een nieuw jasje. In 1912
sloot hii zich aan bii enkele
politieke stromingen; de acti
viteiten van deze stromingen
culmineerden in de paasop-
stand van 1916.
Bij deze opstand werd Patrick
Pearse uitgeroepen tot presi
dent van de voorlopige rege
ring en tot bevelhebber van
de revolutionaire troepen. Hu
was een van de onderteke
naars van de proclamatie van
de revolutie, die hij op paas
maandag voor het hoofd
postkantoor voorlas. Op 3 mei
1916 werd hij door een execu
tiepeloton terechtgesteld.
De zegel toont het profiel van
fV.tr met het hoofdpost
kantoor op de achtergrond en
een symbolisch vrijheidsmo
nument. naar een werk van de
Franse schilder Delacroix.
De Ierse kerstzegels z»jn op 15
november aan de loketten
verkrijgbaar gesteld, twee
stuks in waarden van 9Vt pen
ce (oplage 10 miljoen) en 20
pence toplage 2 miljoen).
Op de zegels Madonna en
Kind uit een paneel dat be
kend staat als rehkwieschrun
Domnach Airgid.
Dan verschenen op 6 december
pas de Ierse Europazegels, die
evenals de rest van de CEPT-
zegels van dit jaar in het teken
staan van de post- en tele-
graafgeschiedenis. Een 12
pence-zegel (oplage 3 mil
joen) toont een Bianconi-
reiskoets uit 1836 en een zegel
van 13 pence (oplage 2 mil
joen) laat het leggen zien van
transatlantische kabels.
Traditiegetrouw geef ik vier maal per jaar een aantal
korte partijen met of zonder vuurwerk. Het interes
sante van deze "bliksempartijtjes" is, dat een ver
enigingsspeler (maar ook de huisschaker!) stellig
wat leerstof kan boekstaven en zich kan wapenen
tegen overrompelingen in de opening. Maar of dat
altijd lukt is een tweede en dat kunt u mij niet euvel
duiden
In het schaakjargon zijn vele
benamingen voor korte ge
vechten gemeengoed gewor
den. Ik heb al eerder geschre
ven, wélke benamingen on
der schakers gebezigd wor
den en nog steeds komen er
nieuwe "strofen" bij!
Zo hoorde ik kortgeleden o.a.
"drogbeeld" en "blubberzet",
tijdens een competitiewed
strijd van de LSB.
Ik heb zo het vermoeden dat
studenten veel hebben bijge-
De nu volgende partijtjes zijn
uit meestertoernooien. Beide
matadoren zijn dus geen be
ginners.
Hoofdtoernooi Biel 1979
Kreiko (Zwitserland)
Kreie (w-duitsland)
I.e2-e4 e7-e5 2.Pgl-f3 Pb8-c6
3.d2-d4 (Schots) e5xd4 4.Lfl-
c4 Pg8-f6 5.0-0 d7-d5? (Dat
moet u nooit doen, waarde le
zer!) 6.e4xd5 Pc6-a5?? (Ook
een "blubberzet!" Na
6...Pd5: 7.Tel+ Le6 8.Pg5
komt wit het eerst aan bod)
7.Ddl-el+ Lf8-e7 8.Delxa5
(1-0).
Een prachtig doelpunt!
Clare-Benedict-toernooi 1979
Robatsch (Oostenrijk)
Hvenekilde (Denemarken)
I.c2-c4 Pg8-f6 2.Pbl-c3 e7-e6
3.Pgl-f3 d7-d5 4.d2-d4 Lf8-e7
(Damegambiet) 5.Lcl-f4 0-0
6.e2-e3 Tf8-e8? (Beter c7-c6)
7.Tal-cl Pb8-d7 8.a2-a3 c7-c6
9.Lfl-d3 a7-a6 10.c4-c5 b7-b6?
11.c5xb6 c6-c5?? (Hoe bestaat
*t!)
Toen de zwartspeler zag wat hij
gedaan had gaf hij direct op.
Er volgt namelijk 12.Lf4-c7 en
de zwarte dame gaat verloren.
Had de zwartspeler angst
voor zijn tegenstander? Ro
batsch is, hoewel niet meer zo
jong, grootmeester!
In hetzelfde toernooi moest
Robatsch zijn koning omleg
gen tegen de "nieuwbakken"
grootmeester John Nunn. Het
leeftijdsverschil is te groot!
Nunn (Engeland)
Robatsch (Oostenrijk)
I.e2-e4 c7-c5 2.Pgl-f3 Pb8-c6
3.d2-d4 c5xd4 4,Pf3xd4 Pg8-
f6 5.Pbl-c3 d7-d6 6.Lfl-c4
Lc8-d7 7.0-0 Ta8-c8 8.Lc4-b3
g7-g6? (Misschien is 8 .h6
beter) 9.Pd4xc6 Ld7xc6 10.
Lcl-g5 Lf8-g7 1 l.Pc3-d5 e7-
e6? (Noodzakelijk was Ld5:
enz.) 12.Pd5xf6+ Lg7xf6
13.Lg5xf6 Dd8xf6 14.Ddlxd6
Df6xb2 15.Tal-dl Db2-f6
16.Tfl-el Tc8-d8 17.Dd6-c5
Td8xdl 18.Telxdl a7-a6
19.Dc5-d6 Lc6xe4 (Schaak-
jargon: "onweersbui
20...f7xe6 21.Dd6-b8+ Ke8-
e7 22.Db8-c7+ Ke7-e8 23.Dc7-
c8+ Zwart gaf op.
Het woord "zevenklapper" heb
ik in een aantal toernooien
wel eens opgevangen, maar
geheel duidelijk is het mij
niet. Vermoedelijk gebruikt
men deze term wanneer een
partij binnen 20 zetten uit is.
Meestertoernooi Biel 1979
Beijar
Kaufmann (W-Duitsland)
I.e2-e4 c7-c5 2.Pgl-f3 Pb8-c6
3.Lfl-b5 (Ongewoonlijk, maar
niet slecht) Dd8-b6 4.Lb5xc6
Db6xc6 5.Pbl-c3 b7-b5? (Be
ter 5 d6 enz.) 6.Ddl-e2 b5-
b4 7.Pc3-d5 e7-e6? 8.d2-d4
Pg8-e7 9.Pf3-e5 Dc6-b7.
(Zie diagram)
19
T i
i
a*
ü:«iri
H
mm
m
E
man r
53
iii si
m
n H m
m
BI
Hgg
m
B
(Wit vindt nu een leuke slot-
combinatie) 10.De2-f3! e6xd5
H.Pe5xf7 Pe7-g6 12.Pf7xh8
Pg6xh8 13.e4xd5 Db7-a6
14.Lcl-g5 Da6-g6 15.0-0!
Dg6xg5 16.Tfl-el L18-e7
17.d5-d6 (1-0).
In het toernooi te Biel vond ik
ook nog de volgende specta
culaire partij, waarin de wit-
speler een z.g. "stikmat" be
werkstelligde. Omdat de vij
andelijke koning aan alle kan
ten wordt belaagd, kunnen
we hier spreken (in verband
met oudjaar) van een "voet
zoeker"
I.e2-e4 d7-d6 2.d2-d4 g7-g6
3.Pbl-c3 Lf8-g7 4.Lfl-e2 Pg8-
f6 5.Pgl-f3 0-0 6.0-0 Pb8-d7
7.h2-h3 c7-c6 8.Lcl-f4 h7-h6
9 Ddl-d2 Kg8-h7 10.e4-e5
d6xe5 11.d4xe5 Pf6-e8 12.Le2-
d3 Pe8-c7 13.Tal-dl Pc7-e6
14.Lf4-g3 Kh7-g8 (Uit de dia
gonaal van Ld3!) 15.Dd2-e2
Dd8-c7 16.Tfl-el a7-a6 17.h3-
h4 b7-b5 18.h4-h5 g6-g5
19.De2-e4 Tf8-e8 20.De4-h7
Kg8-f8 21.Pc3-e4 Pe6-f4
22 Pe4xg5! Pf6xh5 23.e5-e6
Ph5xg3 24.e6xf7 Pd7-f6
25.Ld3-g6! Te8-d8 26.Dh7-
g8+ Pf6cg8 27.Pg5-h7+ Mat!
Langs deze weg wens ik alle le
zers van deze rubriek in 1980
veel succes op de 64 velden!
BISHOP
„Het kleurenfotografieboek".
A. Bailey/A. Holloway G. Ebe-
ling. Uitg. Zomer en Keuning.
Prijs 62,50
„Luwte". Elly de Waard. Uitg.
De Harmonie. Prijs 14,90.
Luwte is de tweede bundel van
Elly de Waard, een aantal van de
gedichten werd overigens al
eerder gepubliceerd in het lite
raire tijdschrift De Revisor.
„China na Mao". Steye Raviez.
De Gooise uitgeverij. Prijs
39.90
Een uniek fotoboek van Haagse
Postfotograaf Raviez, die na een
tweetal reportagereizen het
westen informeert over de ont
wikkelingen binnen het nieuwe
i China.
„Bomen, Bos en Hout". Her-
bert Edlin. Uitg. Zomer en
Keuning. Prijs 49,50,
"Vliegen" (handboek voor
luchtreizigers). Nederlandse
vertaling en bewerking: B. van
der Klaauw. Uitg. Zomer en
Keuning. Prijs 29,90
Een boek voor de geïnteres
seerde leek, die wil weten hoe
een Vliegtuig werkt, wat er in
een verkeerstoren gebeurt, wat
er in de cockpit omgaat enz.
„Volksverhalen uit Gelder
land, Utrecht en het Gooi, Zee
land en de Zuidhollandse ei
landen, Oost- en West-Vlaan-
deren".
Auteurs resp. G. J. H. Krosen-
brink, Willem de Blécourt, Wil
lem Geldlof en Drs. Renaat van
der Linden/Prof Lieven
Cumps. Uitg. Spectrum. Elk
deel 29,50.
Vier nieuwe delen in de veer-
tiendelige reeks 'Onze Volks
verhalen', die in zijn geheel on
der leiding staat van Dr. T. W. R.
de Haan. Elke provincie heeft
zijn eigen cultuur, in sommige
lag het erfgoed voor het grijpen,
in andere moest uitvoerig
speurwerk worden verricht.
„De geheime oorlog". Brian
Johnson. Uitg. Zomer en Keu
ning. Prijs 34,90.
Een onthullend boek over de
geheime wapens van de Twee
de Wereldoorlog, de immense
oorlogsindustrie en de weten
schapswedloop in de jaren
'40-'45. De 'oorlog achter de
oorlog'.
„Vrouw 2000". Samensteller:
Virginia Kidd. Ned. vertaling:
Annemarie Kindt. Uitg. Spec
trum. Prijs 15.90.
Vijf science fiction verhalen
van vrouwelijke auteurs en een
nieuwe SF-roman van Ursula
LeGuin.
"De Nazi Connectie". W.F.
Winterbotham. Uitg. Spec
trum. Prijs 17,50.
De auteur was in de jaren dertig
hoofd van de afdeling Lucht
macht van M. 16 en heeft, met
tussenpozen, van 1934 tot 1939
in nazi-Duitsland gewerkt. Hij
gaf zijn boek als ondertitel mee:
'De belevenissen van een mees-
ter-spion in Hitler-Duitsland.
"Balladenboek". dr. Tjaard
W.R. de Haan.
Uitg. Spectrum. Prijs 7,50,-.
In deze bundel vindt men de
oude 'classics', nieuwe mees-
terballaden en een aantal be
roemde balladen uit het bui
tenland.
"Seneca, het gelukkige leven".
Drs. Ivo Gay. Uitg. Het We
reldvenster. Prijs 19,50
"Taalverandering in Neder
landse dialektcn. Red. Marincl
Gerritsen. Uitg. Coutinho.
Prijs 45,-.
"De naakte mens in beeld".
Edward Cohen. Uitg. Spec
trum. Prijs 29,50.
Eerste deel in de nieuwe serie
"Wij en de Kunst".
"Lekkernijen uit dertig lan
den" en "Gezond Eten". Beide
van Anette Wolters. Uitg.
Spectrum. Prijs 20,75.
"Gevangene van Stalin en Hit-
Ier" Margarete Buter-Neu-
mann. Uitg. Unieboek. Prijs
29.50
"Priesters, vrouwen, dokters
en andere monsters" Poggio de
Florentijn/Gerrit Komrij,
Uitg. Arbeiderspers. Prijs
21.50
De eerste druk van dit 273 histo-
rische anecdoten tellende boek
van Poggio de Florentijn
(1380-1459)- vertaald door Gcr-
rit Komrij - verscheen in 1968
onder de titel 'Groot grollen
boek. boerten en verhalen uit de
vijftiende eeuw'.
"Schrijvers op de rand van
tachtig" Frank van Dijl. Uitg.
Loeb en v.d. Velde. Prijs 28,50.
In dit boek geeft Frank van Dijl,
kunstredacteur van het Vrije
Volk, een momentopname van
de Nederlandse en Vlaamse li
teratuur op de grens van twee
decennia.
"Weven op het heupgetouw".
Barbara Taber en Marijn An
derson. Uitg. Zomer en Keu
ning. Prijs 27,50.
rde pure
"Nederland. Oranje en de
Doofpot" Jacqueline Doorn.
Uitg. Europese Bibliotheek.
Prijs 45.-.
De geschiedenis van Nederland
in de periode van 1800 tot 1900
dient als décor voor de beleve
nissen van de Oranjes, waarbij
de schrijfster zich niet concen
treert op puur politieke, maat
schappelijke of familiezaken,
maar op die dingen waarover
destijds slechts fluisterend
werd gesproken.
Horizontaal
1. De stier onder de boten.
8. Dat vind ik enkele kleding.
9. Het klinken van een men-
«;enboom.
JL2. De noot van de familie
«-.troomt eruit
13. 1s t de vrouw van Moos die
regeerde?
14. En, Frans, heb je de bol ver
pakt?
17. Dit was een sport tot het ui
terste!
18. De noot is een c en die moet
u loven, zo onderwijzen ze U.
u i tgelate r a b
sH0HnHPHwM°MMu
STEE KMO M M E 2 W A A I
MlMeH°MnNt
hi> r i l b 0 0 rhn a t j e
t a c h t i gmn a a m v a l
RMHMR^Wf4<AMEMA
ui t,l 0 0 phb eceren
FkEHo^M>
■L L EMS TEMPEL5N
EMKMEMtMrHaMUNS
Hf'fl E tWr echt
lu i zebe
nI^t'aWtyVc'e
i 0 t n
De prijs van 25.- werd toe
gekend aan G.J. Roest,
Oostban 4, 2451 ZA Leimui-
den. De prijs wordt de win
naar toegezonden. Oplos
singen met vermelding
"Kruiswoordraadsel" op
briefkaart of enveloppe voor
donderdag zenden aan:
Redactie Leidsch Dagblad,
Witte Singel 1,2311 BG Lei
den.
19. Niet mannelijk insect als
maltresse.
22. Ze staan bij U in de winkel.
24. En niet Anton staat borg
voor Uw veiligheid.
25. Ik kwam uit het water op de
weg.
26. Al lang geen statussymbool
29. Het noot-huisje is verbor-
30. Met een kleine schop naar
boven.
31. De Haagse voorzitter is zó
neergelegd.
Verticaal
2. De heer Soer heeft veel met
liefde te maken.
3. We zun tot de laatste opgave
gekomen.
4. Een stuk grond met een
deuk. daarop hebben we ons
gevcsUgd.
5. Zij was een mei«je als een
bloem.
6. Vlugge vogel!
7. Dit z(jn de oude steenmas
sa's.
10. Wreed kantoor voor levend-
brengend vocht.
11. Geen buitentuin voor de re
gering.
15. Wat een omspringen hebt u
met de noot
16. Dat is iets van waarde, mijn
lief.
20. H(j is nog flink ondanks z'n
gemopper op vis.
21. Het uur dat wc gaan begin
nen staat ook voor verkorting
als we eerder ophouden
22 t is dat ik vee wegnam uit
die schuur.
23. Met deze handigheid is 't net
een kleine auto.
27. Was hu of waren zijn oren zo
wreed?
28. Wees blu dat u hem hebt
