Rabobank S
Twijfel rond aantal gegijzelden
Rode Rudi"" Dutschke overleden
NORIT
De Arke zomerprogramma's
liggen nü bij de Rabobank
voor u klaar!
Israël houdt
vast aan
Jordaanoever
Lancering
Ariane
nu gelukt
Haig gaat
bedrijf in
ONLUSTEN
IN TURKIJE
boek snel
voor het beste eruit is
DONDERDAG 27 DECEMBER 1979
KOUROU (AFP) - Maandag om
18.14 uur Nederlandse tijd is van
de Franse ruimtevaartbasis Kou-
rou in Frans Guyana de Europese
ruimteraket Ariane met succes
gelanceerd. Alle drie trappen van
de raket hebben goed gewerkt en
de kunstmaan is in een baan om
de aarde gekomen.
De afgelopen tien dagen moest de
lancering tweemaal worden uit
gesteld wegens technische man
kementen. Ook maandag nog
moest een defect aan een ventiel
worden verholpen.
De lancering van de 200 ton wegen
de raket was de eerste van vier
proeflanceringen. Het project
van het Europese ruimtevaartbu
reau (ESA) moet de elf deelne
mende Europese landen, waar
onder Nederland, onafhankelijk
van Amerikaanse raketten ma
ken voor het in een baan om de
aarde brengen van satellieten
voor onderzoek en telecommuni
catie.
Er zullen eerst vier Arianes de
ruimte in gaan. Als tenminste
twee lanceringen en vluchten
volgens plan verlopen zal in 1981
de eerste lancering worden ver
richt van een Ariane die "opera
tioneel" zal zijn.
Aan het Ariane-project is door de
Europese dienst voor de ruimte
vaart, ESA, in totaal 18 jaar ge
werkt en ongeveer 1,6 miljard
dollar besteed. Aan het ontwik
kelen van de raket is meegewerkt
door de meeste West-Europese
landen maar in de eerste plaats
door Frankrijk en de Bondsre
publiek.
De kans bestaat dat de Ariane nog
eens z'n geld gaat opbrengen
want de internationale commu
nicatie-organisatie Intelsat heeft
nu ook een bestelling geplaatst
voor een satelliet te leveren in
1981 en een optie genomen op een
tweede.
De ESA heeft nu bestellingen in
portefeuille voor 10 Arianes in de
periode tot en met 1984 waaron
der voor satellieten voor de tele
communicatie, rechtstreekse tv-
uitzendingen, de navigatie voor
de scheepvaart en voor weten
schappelijke doeleinden.
Het Ariane-project is voor onge
veer 60 procent Frans eigendom,
voor 20 procent West-Duits en
voor de rest van andere Europese
landen.
r Rudi Dutschke
BONN - De Westduitse vroegere
studentenleider Rudi Dutschke
(39) is dinsdag in de Deense stad
Aarhus overleden. In een huis
van vrienden werd hij dood aan
getroffen in het bad. Volgens
mededelingen van de Deense
politie kreeg Dutschke een toeval
terwijl hij een bad nam en is hij
verdronken. Hij was docent aan
de universiteit van Aarhus en
heeft ook enige tijd aan de uni
versiteit van Groningen colleges
gegeven in sociologie en filoso
fie.
Dutschke werd in 1940 in het ten
noorden van Berlijn gelegen
Schonfeld geboren als zoon van
een postbeambte. Toen dat deel
van Duitsland na de Tweede We
reldoorlog communistisch werd,
weigerde Dutschke dienst te ne
men in het Oostduitse Volksleger
en week hy - na een tijd als verte
genwoordiger tussen Oost-en
West-Berlijn heen en weer te
hebben gependeld - in 1960 uit
naar West-Berlijn. In 1961 ginghij
sociologie studeren aan de Vrije
Universiteit in het westelijk deel
van de stad en werkte hij mee aan
het uitgeven van een links geo
riënteerd tijdschrift.
„Rode Rudi", welke bijnaam hij al
snel kreeg, werd onder de West
duitse studenten een bekende fi
guur. Hij groeide uit tot de onver
zoenlijke leider van een linkse
studentenbeweging die zich fel
verzette tegen de „grote coalitie"
tussen christen democraten en
sociaal-democraten en de oorlog
in Vietnam.
Nadat in juni 1967 tijdens een de
monstratie tegen het bezoek van
de inmiddels afgezette sjah aan
Berlijn een student door politie
kogels werd gedood, lanceerde
Dutschke samen met de Socialis
tische Duitse Studenten (SDS)
een „antiautoritaire campagne".
Deze was het begin van een golf
van ongeregeldheden en beto
gingen die in het voorjaar van
1968 een groot deel van West-Eu
ropa in een chaos stortten.
Kort daarna, op 11 april 1968, werd
Dutschke het slachtoffer van een
aanslag. De 23-jarige rechts-ex-
tremist Josef Bachmann schoot
hem drie, kogels in bovenkaak,
borst en schedeL Dutschke
overleefde de aanslag; Bach
mann werd tot zeven jaar veroor
deeld, maar pleegde in de gevan
genis zelfmoord. Na twee maan
den in het ziekenhuis verlieten
Dutschke. zijn Amerikaanse
vrouw en zoontje Hosea-Che
West-Berlijn.
Eind 1968, toen Dutschke nog
steeds n.et hersteld was van de
aanslag op hem. ging het gezin
naar Engeland. Hij wilde zijn
studie sociologie afmaken aan de
universiteit van Cambridge,
maar werd door de toenmalige
conservatieve regering uitgewe
zen wegens „subversieve activi
teiten". Hierna week het gezin-
Dutschke uit naar het Deense
Aarhus.
Tijdens de grootscheepse jacht op
de leden van de Baader-Meinhof-
groep aan het begin van de jaren
zeventig weigerde Dutschke te
rug te keren naar West-Duitsland.
Volgens hem zou zijn leven in ge
vaar zijn bij zoveel politiegeweld.
De laatste tijd was Dutschke
weer redelijk veel in het Duitse
nieuws door zich in te zetten voor
de „Groenen" (bescherming van
het milieu). Zo stond hij op de
nominatie om bestuurslid te
worden van de over enkele we
ken op te richten nieuwe Groene
Partij.
ADVERTENTIE
Kerstweekeincle zonder hoop op verandering
redactie buitenland)
TEHERAN, WASHINGTON - Het kerstweek
einde heeft voor de gegijzelden in de Ameri
kaanse ambassade in Teheran geen enkele hoop
op verandering van hun situatie gebracht.
Verwachtingen dat een aantal van
hen zou worden vrijgelaten,
kwamen niet uit. Familieleden
werden niet tot de ambassade
toegelaten. Wel mochten drie
Amerikaanse en een Algerijnse
geestelijke een kerstdienst hou
den in het zwaar bewaakte ge
bouw, met als enig voor de bui
tenwacht zichtbare resultaat toe
nemende verwarring over het
precieze aantal Amerikaanse ge
gijzelden.
Dinsdag verklaarde een van de
Amerikaanse geestelijken, aarts
bisschop Thomas Gumbleton
van Detroit, dat hij 39 gegijzelden
had geteld. Zijn presbyteriaanse
collega William Coffin uit New
York kwam op 43 uit. De drie
hadden een lijst met 35 namen
meegenomen en 33 fotokopieën
van brieven aan familieleden. Het
ministerie van buitenlandse za
ken in Washington houdt echter
vol dat er 50 Amerikanen gevan
gen worden gehouden door de
studenten en sluit de mogelijk
heid niet uit dat de geestelijken
niet alle gegijzelden hebben ge
zien. De afgelopen weken is al
verscheidene malen gemeld dat
ADVERTENTIE
een aantal Amerikanen naar an
dere plaatsen in de stad is over
gebracht om een Amerikaanse
militaire bevrijdingsactie te be
moeilijken.
De vier geestelijken hebben in de
kerstnacht ongeveer vijf uur in
het ambassadegebouw doorge
bracht. Zij waren op uitnodiging
van de Iraanse autoriteiten naar
Teheran gekomen. De bezetters
hadden om veiligheidsredenen
geen toestemming gegeven voor
een gemeenschappelijke kerk
dienst. De geestelijken spraken
daarom steeds met vier of vijf
mensen afzonderlijk en droegen
voor een grotere groep een
nachtmis op.
De Algerijnse aartsbisschop Leon
Duval zei dinsdag na terugkeer in
zijn hotel, dat de gegijzelden in
goede gezondheid verkeren: „De
mensen die ik heb ontmoet, had
den geen specifieke problemen".
Duval keeide na een onderhoud
met minister van buitenlandse
zaken Ghotbzadeh „hoopvol"
naar Algiers terug. Zijn optimis
me werd vooral ingegeven door
de „welwillendheid" waarmee
Ghotbzadeh over de gijzelings
zaak had gesproken.
Onenigheid
HEBRON (UPI) - Voor de eerste
keer in meer dan 20 maanden
heeft de Israëlische premier Me-
nachem Begin zich gisteren naar
de westelijke Jordaanoever be
geven. Aan zijn tocht verbond hij
de belofte dat Israël de controle
over dit gebied niet zal afstaan.
Begin (66) kwam gistermiddag aan
in de joodse buitenwijk Kirjat
Arba, van de Arabische stad He-
bron, enkele uren nadat de Knes
set met een overweldigende
meerderheid van 44 tegen 5
stemmen een wetsontwerp had
afgewezen waarin om annexatie
van de westelijke Jordaanoever
werd gevraagd. De Israëlische
leider zei in het parlement dat een
dergelijke stap niet zal worden
gezet zolang de vredesonderhan
delingen voortduren. Rechtse ex
tremisten noemden Begin een
"verrader" omdat hij is akkoord
gegaan met onderhandelingen
over zelfbestuur voor de Palestij-
nen in de bezette gebieden. In de
zaal van een religieuze school in
Kirjat Arba werd her en der ge
schreeuwd toen Begin daar met
andere leden van zijn kabinet en
religieuze leiders een inwij
dingsplechtigheid bijwoonde.
"Ik zal niet ophouden te werken
voor het land van Israël tot mijn
laatste uur, omdat we het land
van Israël hebben en het van ons
zal blijven", zo zei Begin tot de
ongeveer 500 aanwezigen. De
omschrijving "land van Israël" is
een verwijzing naar het bijbelse
Israël, waartoe ook behoorde wat
nu de westelijke Jordaanoever is.
Begin was voor de laatste maal op
de westelijke Jordaanoever in
april 1978. Zijn opmerkingen van
gisteren lijken bedoeld om mili
tante religieuze joden gerust te
stellen die het recht eisen zich op
de bezette oever te kunnen vesti
gen.
De leider van de Israëlische onder
handelingsdelegatie over Pale
stijnse autonomie, minister van
binnenlandse zaken Josef Burg,
zei dat Israël van plan is op de
westelijke Jordaanoever te blij
ven. "We zijn hier omdat we hier
al eerder waren en we zijn van
plan hier te blijven". Een van de
twee opperrabbijnen van Israël,
Shlomo Goren, voegde daaraan
nog toe dat "joden hier in ons be
vrijde land zullen blijven, niet
alleen in Kirjat Arba. Hebron
moet een joodse stad zijn".
Militante tegenstanders onder lei
ding van de voormalige New-
yorkse rabbijn Meir Kahane
trachtten de toespraak van Begin
te verstoren en van een van riep
Begin toe: "U bent een verrader.
U hebt de joodse natie verraden".
Veiligheidsbeambten herstelden
de rust.
Intussen lijkt zich een controverse
af te tekenen tussen de bezetters
en de Revolutionaire Raad, het
hoogste gezagsorgaan in het land.
Gisteren werden de studenten in
de ambassade verplicht hun ex
cuses aan te bieden voor een tv-
uitzending, waarin zij de Bevrij
dingspartij van oud-premier Ba-
zargan hadden beschuldigd van
illegale contacten met de Ver
enigde Staten. Hun excuus lieten
de bezetters vergezeld gaan van
de verklaring „wij zijn bereid el
ke religieuze straf voor onze fou
ten te ondergaan".
Een tweede teken van groeiende
onenigheid zijn de uitlatingen
van de voorzitter van de Revolu
tionaire Raad, ajatollah Beheshti,
naaste medewerker van Chomei-
ni. Beheshti liet gisteren door
schemeren dat het spionagepro-
ces tegen Amerikaanse gegijzel
den mogelijk geen proces tegen
individuen zou worden, maar een
politieke rechtszitting, waarin de
Amerikaanse inmenging in
Iraanse binnenlandse aangele
genheden aan de kaak zou wor
den gesteld. De studenten heb
ben steeds gedreigd de gegijzel
den te zullen berechten, wanneer
de sjah niet aan Iran wordt uit
geleverd (het afgelopen week
einde heeft de Iraanse regering
Panama officieel om uitlevering
gevraagd). Beheshti legde geen
enkele relatie tussen proces en
uitlevering en noemde evenmin
een datum voor het proces.
Veiligheidsraad
Amerika heeft inmiddels secreta-
De drie Amerikaanse geestelijkendie in de bezette Amerikaanse ambassade in Teheran een kerstdienst t
gegijzelden hielden, gaven na afloop een persconferentie.
ris-generaal Kurt Waldheim van
de Verenigde Naties verzocht de
Veiligheidsraad op korte termijn
bijeen te roepen. De Raad zou
volgens Washington „maatrege
len moeten overwegen die Iran
ertoe brengen zijn internationale
verplichtingen na te komen".
Over economische sancties werd
in de brief niet gesproken. Waar
nemers achten het niet uitgeslo
ten dat Washington in de Veilig
heidsraad probeert de Sowjet-
Unie te dwingen te kiezen tussen
een veto dat in de internationale
opinie slecht zal vallen of (des
noods met stemonlhouding) ak
koord te gaan met gematigde
Amerikaanse economische
maatregelen tegen Teheran.
Moskou heelt zich tot op dit mo
ment niet duidelijk uitgelaten
over de bezettingsactie in de
Iraanse hoofdstad. Gesteld is wel,
dat de internationaal geldende
regels voor bescherming van di
plomatieke vertegenwoordigin
gen nagelëefd moeten worden,
maar deze kritiek aan het adres
van de Iraanse regering werd
steevast vergezeld door een uit
haal naar de Amerikaanse be
trokkenheid in de binnenlandse
aangelegenheden van Iran.
Het Russische persbureau Tass
heeft de Amerikaanse plannen
vooreen economische tegenactie
gisteren betiteld als een poging
andere landen in het conflict met
Iran te betrekken. Tass vermeld
de overigens niet of dergelijke
plannen door een Russisch veto
zullen worden getroffen. Zowel
uit Washington als Moskou
kwam verder geen enkel com
mentaar nadat maandag in Mos
kou de Amerikaanse ambassa
deur Watson en de Russische mi
nister van buitenlandse zaken
Gromiko elkaar voor de tweede
keer in vier dagen ontmoet
ten.
Twee Amerikaanse gegijzelden dranken tijdens de kerstviering c
kende Amerikaanse frisdrank en aten er een broodje bij.
HARTFORD (AFP) - "United
Technologies", een van de groot
ste ondernemingen in de Ver
enigde Staten, heeft gisteren be
kendgemaakt dat generaal-b.d.
Alexander Haig, hoofd van de
staf van het Witte Huis onder pre
sident Richard Nixon en opper
bevelhebber van de NAVO-
strijdkrachten in Europa, is be
noemd tot hun algemeen direc
teur, in plaats van Harry Gray.
In het weekeinde voorafgaande aan
Kerstmis had Haig bekendge
maakt dat hij geen kandidaat zou
zijn voor het presidentschap van
de Verenigde Staten voor de Re
publikeinse Partij in 1980.
"United Technologies", eigenaars
onder meer van de vliegtuigmo-
torenfabriek Pratt and Whitney,
behoort tot de 20 industriële reu
zen in de Verenigde Staten. Hun
omzet beliep vorig jaar
6.270.000.000 dollar en hun winst
bedroeg 234 miljoen dollar.
ANKARA (Reuter/UPI) - Ook
dinsdag is het :n twee grote Turk
se steden tot gewelddadigheden
gekomen, waarbij twee mensen
het leven verloren. Het aantal do
den bij de onlusten van maandag
en dinsdag is thans gestegen tot
elf.
Volgens de politie zijn in totaal
4.850 arrestaties verricht in An
kara en Istanbul alleen al.
De onlusten vólgden op betogingen
van leerlingen van middelbare
scholen, ter gelegenheid van de
eerste verjaardag van bloedige
onlusten in het zuiden van Tur
kije.
De militaire autoriteiten verklaar
den dinsdag, dat bijna 2500 men
sen, merendeels leerlingen en le
raren van middelbare scholen in
Ankara, zijn aangehouden we
gens het wegblijven van school.
In Istanbul waren 1.100 scholie
ren en arbeiders gevangen ge
nomen wegens pogingen scholen
en fabrieken te bezetten.
ADVERTENTIE
geld en goede raad
