Meeste bier
in VS komt
uit Nederland
"Wij hebben geen
macht in Nederland'
Arabische landen aan de top
Shell-president De Bruyne:
DONDERDAG 27 DECEMBER 1979
HTMt-iiir
BONN (AP) - Nederland is eind december nog
steeds de grootste bierexporteur naar de Ver
enigde Staten maar de West-Duitse brouwerij
en zijn vast van plan hun aandeel in het Ame
rikaanse verbruik te vergroten.
Op zijn minst zes brouwerijen in de
Bondsrepubliek zijn bezig te
proberen hun verkoop in de V.S.
Lancia Delta
tot auto van
1980 gekozen
PARIJS (Reuter!AP) - Een jury
van Europese journalisten
heeft de nieuwe Fiat-Lancia
Delta gekozen tot Europese
auto van het jaar. De onder
scheiding, die in 1963 werd
ingesteld door het Franse
sportblad l'Equipe en vijf an
dere Europese bladen, werd
toegekend door 52 journalis
ten uit 16 Europese landen.
De vijftien auto's die in aan
merking kwamen, werden
beoordeeld naar ontwerp,
comfort, veiligheid, zuinig
heid en weggedrag
De Delta behaalde een record
aantal van 396 punten. Een
nieuwe versie van de West-
duitse Opel Kadett werd
tweede met 301 punten en de
Peugeot 505 derde met 190
punten.
De winnaar van vorig jaar was
de Simca Horizon.
en elders op té voeren. "Wij moe
ten wel, want het gebruik in eigen
land is na drie achtereenvolgende
koele zomers zeer gedaald", al
dus een woordvoerder van de
brouwerij Beck en Co te Bremen.
De Westduitsers gelden nog altijd,
met per hoofd van de bevolking
145 liter per jaar, als 's werelds
grootste bierdrinkers. Tot 1978
toe waren de Westduitsers de
grootste exporteurs van bier in de
gehele wereld.
Nadien werden zij van de eerste
plaats verdrongen door de Ne
derlanders. Ofschoon de Neder
landse bierproduktie slechts een
zesde bedraagt van de Westduit-
se, exporteerden de Nederlandse
brouwerijen in 1978 3.155 miljoen
hectoliter tegen de Westduitsers
2.765.
Heineken is sinds 1972 de grootste
leverancier van bier aan de V.S.
Van alle geïmporteerde bieren in
de V.S. wordt 40 procent door de
ze brouwerij geleverd, tegen on
geveer 12 procent door de West-
duitse rivalen. Door samenwer
king met Amerikaanse brouwe
rijen trachten de grote Westduit-
se brouwerijen nu de Nederland
se positie in de V.S. aan te tasten.
Er zullen daarbij onder meer groot
scheepse reclamecampagnes ge
voerd gaan worden.
WEERRAPPORTEN g
van hedenmorgen 7 uur
c Sf
- o
s&sjjjl
Ê3>Êc«
Amsterdam
De Bilt
Deel en
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Zd. Limburg
Aberdeen
Athene
Barcelona
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
Lissabon
Locarno
Londen
Luxemburg
licht bew.
swaar bew.
licht bew.
onbew.
onbew.
half bew.
onbew.
geh. bew.
Mallorca
München
Oslo
Parijs
Split
Stockholm
Casa Blanca
Istanbul
Beiroet
Tel Aviv
Tunis
half bew.
onbew.
half bew.
half bew.
geheel bew.
onbew.
geh. bew.
ZVhalf bew!
onbew.
onbew.
licht bew.
onbew.
geheel bew.
half bew.
geheel bew.
licht bew.
half bew
geheel bew.
geheel bew.
zwaar bew.
UTRECHT (GPD) - „Dat vind ik nou zo jammer:
als je je auto volstopt met benzine staat er wel
„Shell" op die pomp en niet het portret van aja-
tollah Chomeini of sjeik Jamani. En als die volle
tank dan een hoop guldens kost, heeft de Shell
het gedaan, zijn wij de kwaaie pier. Maar dat
zelfde publiek, dat het toch al niet op een multi
national heeft begrepen, dat bovendien nog via
krantekoppen kan lezen dat we winst blijven
maken, dat gelooft in sprookjes over geheime
olievoorraden die wij achter de hand houden om
noodsituaties te kunnen uitbuiten - dat publiek
vergeet dan maar tevens dat meer dan de helft
van zijn literprijs wordt bepaald door de accijn
zen die de Nederlandse overheid op ons product
legt.
Als er geklaagd moet worden, als de benzineprijs
pijn doet in de portemonnaie, als er weer eens
een tekort dreigt, dan zoeken ze een zondebok.
Shell dus. Want Shell helpt - en dan vooral zich
zelf, dat is de dooddoener, het Grote Sprook
je".
Drs. Dick de Bruyne, sinds kort de
hoogste op de lange ladder van
Shell, waarlangs ook Kees Brus-
se herhaaldelijk omhoog klautert
om ons in tv-spotjes de hulp van
dit Nederlands-Britse wereldbe-
drijf aan te prijzen, schikt zich
eerst wat ongemakkelijk, maar
allengs met verve, in de ongewo
ne rol van verdediger. De stapels
cijfermateriaal die hij meebracht,
blijven onaangeroerd. De Shell
van de brochures kennen we wel
zo n beetje. De Shell van de
macht niet.
„Waanzin", roept De Bruyne voor
het eerst in dit gesprek. „Ik ken
dat sport verhalen. De Financial
Times had onlangs ook weer zo'n
verhaal: „Shell heeft een enorme
omzet, De Bruyne is de topman,
dus moet-ie wel knap machtig
zijn". We hebtfèn geen macht in
Nederland. Wat is macht? De po
litieke macht ligt bij het parle
ment, grote economische macht
bij de vakvereniging. Dat is
macht. Andere macht is er niet.
Wie luistert er nou helemaal naar
"Weren kantoren slechte zaak"
DEN HAAG (ANP) - Door ongenuanceerd te kiezen voor het wonen en
door selectief op te treden tegen nieuwe kantoorvestigingen hebben B
en W van Den Haag een gevaarlijke weg ingeslagen. Een dergelijk beleid
tast de uitbreidingsmogelijkheden voor de werkgelegenheid in de ter
tiaire en de kwartiaire sector in de residentie aan.
Dit schrijft de Haagse Kamer van Koophandel en Fabrieken in een reactie
op de, door B en W in september van dit jaar uitgebrachte, nota "Eerste
stap structuurplan 's-Gravenhage". In deze nota stelt het college zich
kritisch op tegenover het groeiend aantal kantoren en spreekt zich uit
voor het vergroten van de hoeveelheid woningen in de stad.
Wanneer de gemeente een selectief investeringsbeleid voor de kantoren
sector gaat boeren ontstaat het gevaar dat kantoren die voor de werkge
legenheid in de regio van groot belang kunnen zijn, verloren gaan, zo
stelt de kamer van koophandel.
"Wijnpias" kost
ons veel geld
BRUSSEL (ANP) - Het Europese
beleid om de "wijnpias" te ver
kleinen heeft de laatste acht jaar
de belastingbetalers binnen de
EG 410 miljoen dollar gekost, zo
heeft de Europese Commissie la
ten weten. Van de totale produk-
tie van 116 miljard liter is 3,9 mil
jard liter gedistilleerd.
Er werd 4,4 miljard liter wijn inge
voerd. In 1977 en 1978 was bijna
zestig procent van de importwijn
afkomstig uit Griekenland, Por
tugal en Spanje. Tot 1985 wil de
Europese Commissie nog 700
miljoen uittrekken om produktie
en verbruik van wijn binnen de
EG op elkaar af te stemmen. Hier
toe is een programma opgesteld
dat voornamelijk is gebaseerd op
kwaliteitsverbetering.
- Nou, noudat klinkt bijna zie-
Hg-
„Nee, zeg nou zelf, onze macht is
beslissen over investeringen. Als
die investering gedaan is, zitje in
de fuik. Maar daar spelen wij
geen politieke rol bij".
- Maar daar oefen je toch economi
sche druk bij uit
„Die mogelijkheid is beperkt. In
vesteren doen we zelf toch wel en
verdienen doen we er ook aan.
Verdienen moetje, anders schiet
je te kort in het uitoefenen van je
taak. Die bestaat in de eerste
plaats uit het bijdragen in de na
tionale energievoorziening. Maar
je moet ook je bedrijf laten draai
en: we hebben een taak jegens
ons personeel, we moeten onder
zoek kunnen blijven doen, we
moeten onze aandeelhouders
gelukkig houden, we moeten
bankleningen kunnen aflossen.
Maar ja, als je winst, noodzakelij
ke winst dus, blijft maken terwijl
er oliecrises opdoemen, dan word
je al snel de zondebok, dan wordt
je gepromoveerd tot crisis-ma
ker".
„Dan heet het dat je wel ergens een
paar tankers bij Vuurland laat
ronddobberen totdat de vraag zo
groot is geworden dat je met een
prachtprijs de markt kunt be
stormen. Waanzin De voorraden
worden allemaal geregistreerd.
Het Internationaal Energie
Agentschap weet precies wat we
hebben. De regeringen ook. En
laat de Amerikaanse kustwacht
nou maar de zee op gaan om naar
spooktankers te zoeken, die vin
den ze toch niet, want ze zijn er
niet".
- Doet u nou bewust iets tegen die
argwaan, dat slechte imago
„Ik begrijp best dat er argwaan is. U
bent zelf ook argwanend. En als u
dat al bent, dan is het publiek het
zeker. Ik zal u een voorbeeld ge
ven. Het embargo van 1973- 74
tegen Nederland. Ons land
steunde Israel, dus zaten we met
autoloze zondagen. Wc kregen
niets meer. Mis. Wij van Shell cn
andere industrieën hebben er
voor gezorgd dat Nederland in
die moeilijke maanden toch be
voorraad werd. We hadden uit
eindelijk net zoveel als de ons
omringende, niet-geboycotte
landen. Wij stuurden onze tan
kers met Arabische olie naar an
dere landen, waar de Arabieren
het niet op gemunt hadden, cn
die landen loodsten vervolgens
hun olie uit andere bronnen naar
Nederland".
Luchtje
r Shell-topman De Bruyne
„Prompt wérd er in ons parlement
geroepen dat „er een luchtje aan
zat". Er kwam zelfs een parle
mentair onderzoek. De Shell
werd van alle blaam gezuiverd.
Maar dat stond niet op de voor
pagina's! Het vermoeden van
manipulatie haalde knalkoppen,
de ontkenning was geen nieuws
meer. Toch blijven wij doorgaan
het enige juiste middel tegen de
geruchtvorming te gebruiken:
duidelijk overkomen als een
commercieel, betrouwbaar be
drijf, technisch geavanceerd en
bereid tot helpen. Ook tot bespa
ren. Want dat helpt ook".
-Hoe rijm je Shell's roep lot bezui
niging met Shell's behoefte om
winst te maken?
„Wij doen ons best om aardig over
te komen, niei als die keiharde
maatschappij die alleen maar op
winst uit is. Ik heb u al gezegd dat
die winst echter wel nodig is. Be
zuinigen is dat ook. Waarom? Als
we nu niet bezuinigen, kunnen
we straks niets meer verkopen.
Want er dreigt wel degelijk een
schaarste. Alleen niet doordat er
geen olie meer zou zijn, maar om
dat de politiek de olievoorziening
beheerst. Zonder die politiek zou
ik niet zo pessimistisch zijn over
onze energievoorziening".
Politiek
-Schaarste, echt of politiek; en toch
blijft Shell winst maken. Dat irri
teert het publiek: ,X>e schaarste
komt ze weer goed uit" heet het
dan. Is het zo dat u eigenlijk niet
langer probeert de verkoop te be
vorderen, maar de schaarste in de
hand te houden?
„Daar gaat het wel naar toe, ja. Nu
zegt de OPEC: wij houden onze
olie liever zo lang mogelijk in de
grond, we moeten spaarzaam
gaan leveren, want de westerse
verbruikers houden ons aan de
praat om de periode te overbrug
gen tot ze zelf afdoende alterna
tieven hebben gevonden. Als het
zover is, hebben we onze macht
verloren. Maar de OPEC houdt,
tegenover welk alternatief dan
ook. een groot voordeel: olie blijft
altijd het goedkoopst. De pro
duktie van een barrel woestijno-
lie in het Midden-Oosten kost
zegge en schrijve één dollar".
- Op die alternatieven willen we
nog terugkomenu heeft al een
paar maal erg moeilijk gekeken
als het woord politiek op tafel
kwam. Waarom?
„Ik zal u een paar voorbeelden ge
ven. Steeds meer olieproducen-
ten willen vandaag de oliemaat
schappijen gaan passeren en
rechtstreeks met staten gaan on
derhandelen. Ik maak me daar
ongerust over. Het gevolg kan
namelijk zijn dat er contracten
van één staat met één staat wor
den gesloten. Dat kan een ge
vaarlijke politieke binding ge
ven. U hebt zelf kunnen zien dat
toen Spanje en Irak een recht
streeks contract sloten, de vol
gende dag Arafat in Madrid op de
stoep stond. Voelt U?"
„De producent vindt het natuurlijk
prachtig, want die kan zo een
greep op de verbruiker krijgen. Is
het niet voor politieke doelein
den, dan op zijn minst om finan
ciële redenen. Ik vind dus dat de
oliehandel uit handen van staats-
overheden moet worden gehou
den. Afgezien van de ongewenste
politieke binding tussen één
klant en één leverancier, begin je
zo natuurlijk ook aan de grote af
brokkeling van de oliemaat
schappijen die intussen wel, veel
meer dan staten, de know-how
hebben, de transportmiddelen en
de distributie-doelmatigheid.
Iran
„Ik voorzie bij zo'n ontwikkeling
dan ook alleen maar pure ellende.
En kijk nu eens naar het Iraanse
voorbeeld. Shell kreeg begin dit
jaar nog 300.000 barrel per dag
van de 600.000 die we oorspron
kelijk uit dit land haalden. Nu
zijn het er door alle het politieke
gemier nog maar 190.000, en het
zal in 1980 wel weer minder zijn.
Ik heb nu nog geheel geen aan
duiding dat we weer een contract
kunnen sluiten. We kunnen daar
niet meer met de vaklui van de
NIOC (Iran's oliemaatschappij)
praten. Tegenwoordig kijken de
geestelijke en arbeidscomités
over hun schouders mee. De aja-
tollah s bepalen nu wie er een
goeie klant is on wie niet'*.
„Als de overheid hier de oliehandel
in handen zou nemen, lijkt me dat
dus onverstandig en nutteloos.
Hoe zorgt die voor de aanvoer0
Want daar gaat het om. En wie
houdt die aanvoer gaande als er
weer politiek gedonder komt. En
pas op, d'r gebeurt altijd wel iets
geks nu de politiek meespeelt.
Vandaag is het Iran, morgen een
ander. Ik meen trouwens te we
ten dat de Nederlandse regering
daar ook weinig voor voelt".
Accijns
„Even terug naar die besparing op
het energieverbruik: ik noemde
daarstraks de accijnzen van de
Nederlandse overheid op de ben
zine. Ik ben, als u die indruk
mocht hebben gekregen, hele
maal geen tegenstander van die
accijnzen als wapen in de bezui-
nigingsstrgd. De overheid zou
dat wapen nog veel meer moeten
hanteren om het besparen te be
vorderen".
„Je zou de accijns kunnen verho
gen als voorschot op verwachte
prgsverhogingen. Het geld vloeit
dan in eerste instantie ook niet
weg naar de olielanden. Later
kun je de accijns altijd nog wat
terugdraaien. Maar dat weten de
olielanden ook, want die zien dat
de regeringen in de afnemerlan-
den van hun produkt profile-
Kernenergie
- Terug naar de alternatieven voor
de schaarse olie. Shell is uit de
kernenergie gestapt. Hoe dat
„Wij zijn van dé produktie van reac
torsystemen afgestapt, ja. Kern
energie is sterk onderhevig aan
overheidsingrijpen. De afnemers
(elektriciteitsmaatschappijen)
trouwens via tarief-afspraken
Ook. Er komt ook te veel andere
inmenging bij, die vertraging
oplevert. En dat kan het veel
duurder maken dan oorspronke
lijk geraamd".
- AI weer die vrees voor de overheid
Houdt u trouwens rekening met
milieugroepen'.' Die zouden nu
best kunnen claimen dat ze door
hun acties Shell van de kernener
gie hebben afgehouden.
„Je moet rekening houden met
maatschappij-invloeden. Als je
dat niet doet, deugt je lange-ter-
mijnplanning niet. Maar laten we
wel wezen, hoe gevaarlijk is die
kernenergie nou helemaal? Na
tuurlijk schrok ik van Harris-
burg. Ik begrijp de angst ook wel
van de mensen. Maar wat ge
beurde daar met die waterge-
koelde reactor (gevaarlijker dan
minder snel oververhitte gasge-
koelde waar wij aan werkten)?
Een stel paniekerige operators
drukte op allerlei verkeerde
knoppen. En toch is er niets ge
beurd. Daar kun je ook wel een
bewijs voor de veiligheid uitha
len".
„Op een poster in New York stond
onlangs een grove grap: „Er
stierven meer mensen in Ted
Kennedy's auto dan in Harris-
burgIk vind 'm onsmakelijk,
maar ik begrijp best dat Amerika
probeert de angst weg te nemen.
Want kernenergie moet. ondanks
de bezwaren die wij ertegen kun
nen hebben. Kernenergie is
broodnodig".
- Broodnodig, maar u ziet er geen
brood in'
„Ho, ho, kernenergie is gewoon een
zaiücide overheid, KQk maar
eens om u heen. Amerika. Frank
rijk. Spanje, België, die zijn al een
heel eind".
WASHINGTON (AP) -
De ongelijke inko
mensverdeling over
de wereld is de afge
lopen twee jaar niet
noemenswaardig ver
anderd.
De rijkste 15 procent van. de we
reldbevolking geniét ongeveer
zestiende van het wereldinko
men, terwijl de armste 20 procent
nog geen 2 prpcent moet verde
len. In 1977 hadden 21 landen met
Ongelijke wereldinkomensverdeling nauwelijks veranderd
ongeveer eenvijlde van de we
reldbevolking een inkomen per
hoofd van 200 dollar of minder.
Negenentwintig landen, be
woond door een-zevende deel
van de wereldbevolking, hadden
een inkomen per hoofd van 5.000
dollar of mper
Dit staat in de veertiende uitgave
van de "Wereldbank Atlas", die
gisteren in Washington is ver
schenen.
De verenigde Arabische Emiraten
bleven, gemeten naar het bruto
nationaal produkt per hoofd van
de bevolking, in 1979 het rijkste
land ter wereld met een inkomen
van 14.800 dollar per hoofd. Koe
weit volgde op de tweede plaats
met 12.690 dollar, daarna Qatar
met 1 1.370 en Zwitserland met
11.080 dollar.
Tot de top tien behoren verder
Zweden met een inkomen per
hoofd van 9.340 dollar. Denemar
ken met 9.160, de Verenigde Sta
ten met 8 750. West-Duitsland
met 8,260, Noorwegen met 8.570
n Canada mat 8 850 dollar.
Andere landen met een inkomen
per hoofd van meer dan 5.000
dollar zijn naast Nederland. Au-
tralk Ooitenrtyk, Beigie. Fin
land. Frankrijk, IJsland, Japan.
Libië, Luxemburg. Saoedi-Ara-
bie en de Maagden-eilanden.
Landen met een inkomen per
hoofd van 2.000 tot 5 000 dollar
zijn Griekenland, Hong Kong.
Ierland, Italië, Israel, Nieuw-
Zeeland, Puerto Rico, Singapore,
Spanje, Groot-Brittannie, de
Sowjet-Unie, Venezuela en Joe-
goslai ié
Uit de inkomenscijfers blijkt vol
gens de atlas dat het ree Ie bruto
nationaal produkt in 1977 en 1978
met gemiddeld 3 procent is ge-
224,00 222 00
o VB 214.00 212.30
215.00 212.50
DONDERDAG
27 DECEMBER 1979
ABN 100
AmRo 20
Deli-Mij 75
HVA-Mijen
KNSM eert
KLM 100
100
Óliê 20
'led. 10
»yd 50
184.40 183.10
166.00 166,00
142.00 142,00
106.70 106,90
BINNENLANDSE
AANDELEN
ADM Beheer
Arnh. Schbu
218.00c 218,00
0,50c Duiker App
220.50 220.50 EMBA
205,00b 206.00b Ennia
1315.00 1315.00
162.50 161.10
950,OOf 950.00e
Co 170.00c 172,00e
9.00 169.00
130,00b 160.00b
135.50 134,50
1850,00 1850,00
382.00 383.0
312.00 312,00
122.00e 122.30
242.00 240.00
IBB Kondor
Internatio M.
Ned Sheepsy 224,00a 224,00
270.00 270.00b
Pont Hout
Porcel Fles
Proost L Br.
Rohte Jisk
Rijn-Schelde
2110.00 Schei
3880,00 3820,00
Teleifraaf
Textiel Tu
Tllb Hvp h
147.50e 152.rx
BELEGGINGS
INSTITUTEN
186,00c Aljr. Fondsc
159.50 157.80
America FND n7 00 |'|7
640.00c IKA E
117,50 117.50
452,00 453.00
Drcyfux F'.
Fedelty F.
Investor* M.
Japan Fund.
Vance Sand. li 30 11.50b
GOUD EN ZILVER Per km»
BUITENLANDS
GELD
1.58 1 W
46.00 4900
118.23 12115
44.25 47 23
36.50 39,50
AMSTERDAM (ANP) - De Kerst
stemming zat er op de Amster
damse effectenbeurs nog goed in
vandaag. Zaken doen was er bij
na niet bij op de vloer, waar een
serene stilte heerste. Bij de aan
vang van de officiële handel was
de stemming verdeeld. Ondanks
de 1 cent lagere dollar konden de
internationals zich redelijk
handhaven Kon Olie moest
ruim 1 t.-rug op 147,70 n
Unilever veertig cent op 114.
Heineken werd dertig cent duurder
op 73 Kil DeU .n HYA
iets terug moesten.
De scheepvaart zat in het slop
KNSM zakte veertig cent op
103.10.
De banken deden het goed. ABN
was 2,50 hogerop ƒ318 en Amro
negentig cent op 66.10. Natio
nale N«-derlanden daarentegen
verloor dertig cent op 119
