Volgens Van Agt
Nederland niet
verantwoordelij 1
Ex-dissidenten: val kabinet had
niets opgelost
Vfe weten niet wat
beter is: üw Peugeot
of onze service.
Verzet van artsen tegen overheid
Voor modernisering van de kernwapens
Uit in de Randstad
DONDERDAG 20 DECEMBER 1979
JH3XE3ZEQH
PAGINA 7
DEN HAAG (GPD) - „Als wij
nu op deze zaak het kabinet
ten val hadden gebracht, wat
hadden we daar dan mee be
reikt. Het zou de zaak van de
terugdringing van de kern
wapens geen stap verder
hebben gebracht. De andere
landen zouden, ondanks een
Nederlands nee gewoon zijn
doorgegaan".
Deze opvatting klonk de afge
lopen nacht na het kamerde
bat over de kernwapen-mo
dernisering, uit de mond van
alle tien ex-dissidenten. Het
was de belangrijkste
rechtvaardiging voor hun
stemgedrag, dat ertoe leidde
dat het kabinet kon blijven
zitten.
Maar bij de tien overheerste één
stemming: ernstige teleur
stelling. Zowel over de hou
ding van het kabinet als over
die van henzelf. Ze gaven
zonder uitzondering toe dat
ze eigenlijk tegen hun zin
door de knieën zijn ge
gaan.
Tegen hun zin omdat aan de in
houd van hun bezwaren vol
strekt niet tegemoet is geko
men. De regering heeft in
Brussel een standpunt inge
nomen, waar de overgrote
meerderheid van de Tweede
Kamer tegen is, zonder dat
dat duidelijk in een kamer
uitspraak is vastgelegd. Al
geven de tien toe dat er voor
het kabinet in Brussel ook
niet méér in zat. „Het uiterste
is eruit gehaaldl', zei Jan-Nico
Scholten.
Tot op het laatst waren er dissi
denten, zoals de KVP'er Stef
Dijkman, die tegen het kabi
net wilden stemmen. Maar
uiteindelijk trokken zij alle
maal één lijn en stemden te
gen de motie van de opposi
tie. Toen zij eenmaal hadden
vastgesteld dat zij het kabinet
niet wilden laten vallen, slo
ten de tien - in elk geval bij de
stemming - de rijen.
De eenheid van de groep van
tien, maar zeker ook van de
CDA-fractie, speelde een
hoofdrol. Ook Dijkman, de
enige KVP'er onder de dissi
denten, zei dat hij zijn verzet
had gestaakt teneinde de so
lidariteit in de CDA-fractie te
bewaren. „Ik voel er niets
voor om de enige dappere
CD A'er uit te hangen. Dat zou
onrecht doen aan de anderen,
die ook hard hebben gevoch
ten voor deze zaak".
Dijkman zei dat hij zich door de
motie-Stemerdink te steunen
in feite buiten de CDA-fractie
zou hebben gemanoeuvreerd.
Het uitspreken van het on
aanvaardbaar door het kabi
net heeft volgens hem geen
rol gespeeld bij het door de
knieën gaan van de groep van
tien. „Aan dat onaanvaard
baar had ik geen bood
schap"
Maar de ontstemming over de
houding van de regering was
toch algemeen groot. „De re
gering heeft op geen enkele
wijze antwoord gegeven op
de vraag of zij mede verant
woordelijk is voor het NAVO-
besluit om tot plaatsing van
572 nieuwe raketten in Euro
pa over te gaan", was de al
gemene teneur.
Hoewel de regering weigerde
zich daarover uit te laten zei
een ontdane Hans de Boer
„aan te nemen dat de regering
die verantwoordelijkheid niet
is aangegaan". Maar het
klonk niet erg overtuigd. De
Boer was erg teleurgesteld
door het feit dat het kabinet
met een „onaanvaardbaar" op
de proppen kwam.
„Het ging ons om de zaak en
niet om de partijpolitiek", zei
De Boer. „En die zaak hadden
we met het wegsturen van het
kabinet geen stap dichterbij
gebracht. Ondanks zo'n
standpunt zouden de andere
NAVO-landen gewoon door
zijn gegaan".
En Jan-Nico Scholten: „Je
moet natuurlijk toegeven dat
het kabinet toch wel iets be
reikt heeft. Een verder gaan in
ons verzet zou isolering bete
kend hebben. Voor mij is de
essentie, dat de regering
plechtig heeft verklaard door
te zullen gaan met haar inzet
bij de wapenbeheersing".
Scholten wijst erop dat de CDA-
fractie als geheel de mede
verantwoordelijkheid voor de
plaatsing van 572 raketten
niet heeft aanvaard. Boven
dien is er volgens hem in het
CDA een toenemende inte
resse voor deze materie, ook
bij de rechtervleugel.
,Er is een discussie aan het
groeien. We zouden die dis
cussie door een nee hebben
afgeknapt". Een kabinetscri
sis zou bovendien tot ernstige
problemen binnen het CDA
hebben geleid. „Een aantal
partijgenoten zou dat niet
hebben kunnen verwer
ken".
Volgens Scholten hebben de
tien twee weken geleden de
motie-Stemerdink gesteund
„om het kabinet voor het
NAVO-beraad op scherp te
stellen". Dat de tien nu ook
als groep tegen de nieuwe
PvdA-motie stemden ge
beurde volgens hem „om een
nadere splitsing onder de tien
te voorkomen". Over deze
houding hebben de tien on
derling regelmatig beraad
gehad.
Willem de Kwaadsteniet hoopt
dat de verklaring van Lub
bers, dat in elk geval het CDA
niet medeverantwoordelijk
wil zijn, zal doorklinken. „Ik
vind dat onze opvattingen
over de kernbewapening niet
zijn ondergesneeuwd. Het is
alleen jammer dat de regering
deze koers niet eerder heeft
ingezet".
Henk Couprie zei dat het weg
sturen van het kabinet „alles
kapot gemaakt zou hebben"
Drie ex-dissidenten in gesprek, v.l.n.r. ScholtenDe Boer en Cou-
Er zou niets mee zijn bereikt.
„Als er ook maar één raket
minder door zou zijn geko
men, dan had ik het gedaan".
Hij zei zwaar teleurgesteld te
zijn dat het kabinet het on
aanvaardbaar heeft uitge
sproken over de moties.
Fikse botsing
VVD en D'66
DEN HAAG (ANP) - WD-de-
fensiespecialist Ploeg is gis
teravond tijdens het kernwa
pendebat in de clinch gegaan
met D'66. Met name de D'66-
er Brinkhorst kreeg van de li
beraal de wind van voren.
Ploeg verweet D'66 geen
standpunt te hebben over de
kernwapenzaak en inhoude
lijk niets te hebben inge
bracht in het debat. 'Tot nu
toe heeft D'66 alleen maar be-
laten horen'
Fractievoorzitter Terlouw
greep op een gegeven mo
ment woedend in en verweet
de liberaal insinuaties te ver
kopen. aan het adres van
Brinkhorst die hij niet kon
waar maken. 'U speelt in op
de aanwezigheid van de tele
visie vanavond', zo beet Ter-
louw de liberaal toe.
De communist Bakker maakte
tenslotte een einde aan het
gekrakeel door de twee ka
merleden te verzoeken zich
weer bezig te houden met de
raketten.
raCWhe'»d'
DEN HAAG (GPD) - Het kamerdebat over de kernbewa
pening draaide gisteren voornamelijk om de vraag of
Nederland medeverantwoordelijkheid draagt voor het
gezamenlijke besluit van de NAVO-landen om tot pro-
duktie en plaatsing van 572 nieuwe raketten over te
gaan. Zoals bekend heeft Nederland de beslissing over
plaatsing van 48 raketten op ons grondgebied twee jaar
uitgesteld.
Premier Van Agt ontkende de collectieve verantwoordelijkheid van de
NAVO, dus van Nederland, voor de modernisering van 572 raketten. De
oppositie trachtte deze aan de hand van talrijke voorheelden en citaten
van Amerikaanse en Nederlandse bewindslieden wél aan te tonen
CDA-fractieleider Lubbers sprak
zelf geen oordeel uit over deze
vraag, maar vroeg opheldering
aan premier Van Agt. Deze zei
echter dat hij alle feiten op een rij
had gezet en dat de Kamer (lees:
Lubbers) nu zelf maar een oor
deel moest geven. Wel voegde
Van Agt er aan toe dat naar zijn
mening van een collectief besluit
geen sprake was, omdat het veer
tien souvereine NAVO-staten be
treft, een opvatting, die onder kri
tiek van de oppositie werd bedol
ven en die door Van Agt maar
nauwelijks kon worden weer
legd.
Den Uyl bestreed de opvatting van
Van Agt dat Nederland al zijn in
vloed in het NAVO-overleg over
wapenbeheersing zou kwijtra
ken, als wij „nee" zouden zeggen
tegen modernisering op dit mo
ment. Volgens Den Uyl hecht
Amerika juist heel sterk aan het
meepraten door kleine NAVO-
landen, zelfs als ze geen atoomta-
ken hebben. Nederland behoudt
nog altijd zes atoomtaken en is
een belangrijk lid van de NAVO.
Hij vroeg Van Agt of deze concrete
aanwijzingen had voor zijn vrees
dat Nederland buiten spel gezet
zou worden. Van Agt antwoordde
ontkennend maar verklaarde dat
die indruk zich bij de Nederland
se bewindslieden had gevormd
tijdens hun rondreizen.
CDA-fractieleider Lubbers vroeg
Van Agt of Nederland nog pogin
gen heeft gedaan om ook een
voorbehoud ten aanzien van de
gehele modernisering in het
communiqué opgenomen te krij
gen. Dit bevestigde Van Agt,
maar deze poging is niet gelukt
Onjuist
kameruitspraak van begin deze
maand zelfs niet in het NAVO-be-
raad heeft willen inbrengen. Hij
noemde het een volstrekt onjuis
te voorstelling van zaken dat, zo
als Van Agt heeft gezegd, de pro-
duktiebeslissing in Brussel niet
aan de orde was.
PPR-woordvoerder Waltmans
noemde het een volstrekt onge
loofwaardige politiek van de
NAVO om eerst verder te willen
bewapenen en daarna te zeggen:
nu willen we graag onderhande
len over ontwapening. De PPR
verzette zich „uit gezond ver
stand" tegen de modernisering,
zoals Waltmans het zei.
De PSP'er Van der Spek noemde
het een hooghartige houding van
de NAVO-landen om te eisen dat
het slotcommuniqué eenstem
mig moest zijn waardoor het Ne
derlandse voorbehoud er niet in
kon worden opgenomen. Neder
land zit wel in allerlei NAVO-
commissies, maar wat hebben we
te vertellen: niets, aldus Van der
Spek.
Van Dis (SGP) verzette zich niet te
gen het regeringsbeleid. Voor
hem was de positie van Neder
land in de NAVO een belangrijk
punt. „Juist vanwege de nood
zaak dat de kernwapens uitein
delijk de wereld uit moeten, is het
van belang betrokken te blijven
bij verdere onderhandelingen ter
zake"
Chauffeur
ADVERTENTIE
bij
na uur in
wagen bekneld
GOUDA (ANP) - Een 31-jarige
vrachtwagenchauffeur uit
Schiedam-Kethel is gistermid
dag zwaar gewond opgenomen in
het Dijkzigtziekenhuis in Rotter
dam nadat hij bijna een uur be
kneld had gezeten in de cabine
van zijn auto. De cabine van de
wagen was zwaar beschadigd tij
dens een kop-staartbotsing bij de
Gouwebrug in de buurt van
Gouda. Volgens de politie was de
man in een file voor de brug met
zijn met tien ton puin geladen
wagen tegen een voor hem rij
dende trailer gereden.
Als gevolg van het ongeval heeft
het verkeer op rijksweg 20 zowel
in de richting Rotterdam als in de
richting Utrecht veel vertraging
opgelopen. De weg moest gedu
rende enkele uren voor het ver
keer in beide richtingen worden
afgesloten
Leiden: showroom Levendaal 71-79 Tel. 071 -140441
Werkplaats Magazijn: Zoeterwoudsewcg 23 Tel. 071-766700
Oegstgeest: showroom Werkplaats Magazijn:
Rhijngeésterstraatweg 42-46 Tel. 071-1 52945
„Vestigingsbeleid ontneemt huisartsen hun vrijheid
UTRECHT (GPD) - De artsenorganisatie
KNMG gaat zich fel verzetten tegen het ves
tigingsbeleid van de overheid voor huisart
sen en andere hulpverleners. Toetssteen
wordt de kwestie in Lelystad, waar de ge
meenteraad een verordening heeft aanvaard
die volgens de KNMG de huisartsen hun
vrijheid ontneemt.
Protest bij Lelystad hielp niet, de artsenorgani
satie zal nu verzet aantekeneil bij de minis
ters van binnenlandse zaken en volksge
zondheid. Tegelijkertijd willen zij trachtten
een „alleenstaande" huisarts in Lelystad te
doen vestigen, zodat een proefproces kan
worden aangespannen over de rechtmatig
heid van de vestigingsverordening.
In Lelystad heeft de adviesraad (wordt straks
omgezet in gemeenteraad) onlangs een ver
ordening aangenomen die de vestiging van
huisartsen, tandartsen, apothekers, verlos
kundigen, fysiotherapeuten, wijkverpleeg
kundigen en maatschappelijk werkers ver
biedt zich zonder vergunning in bepaalde
wijken te vestigen. Aan het verlenen van zo'n
vergunning zullen voorwaarden worden
verbonden, zoals de bereidheid om in een
gezondheidscentrum te werken.
Landdrost H. Lammers van de Zuidelijke IJs-
selmeerpolders, die nu nog Lelystad be
stuurt, heeft deze verordening goedgekeurd.
Maar de inhoud en de strekking gaat de art
senorganisatie te ver. Zij is in strijd met de
Wet op de Uitoefening van de Geneeskunst,
waarin vrijheid van vestiging wordt voorge
schreven. Bovendien is zij in strijd met de
grondslag van het wetsontwerp Voorzienin-
Stemerdink, De Vries, Den Uyl, Ter
Verbrugh (GPV) stemde in met het
regeringsbeleid. Terugdringing
van de invloed van de kernwa
pens betekende voor hem vooral
er voor te zorgen dat ze nooit
worden gebruikt. Dat zou niet be
reikt kunnen worden door one
venwichtigheid.
Volgens CPN-woorvoerder Wolff
heeft de mening van „het bui
tenland" bfj de NAVO-beslissing
zwaarder gewogen dan die van
het Nederlandse parlement. Ne
derland kon zich volgens hem
gewoon tegen produktie van de
wapens uitspreken zoals dat ook
gebeurd is bij het debat over de
neutronenbom.
Luns: ik heb
mij vergist
DEN HAAG (GPD) - De secretaris
generaal van de NAVO, mr. Luns,
zegt ten onrechte gemeend te
hebben dat Nederland tijdens het
NAVO-beraad in Brussel heeft
ingestemd met de produktie van
572 nieuwe kemraketten. Ne
derland heeft echter gezwegen
over dit onderdeel, waardoor
Luns dacht dat Nederland het
wel met de produktie eens zou
zijn.
Premier Van Agt kwam tijdens het
debat vrij verrassend met een
brief van Luns op de proppen,
toen hij door de oppositie werd
aangevallen over de beweerde
Nederlandse instemming met de
produktie van kernwapens.
PvdA-woordvoerder Stemerdink
verwees naar de officièle pers
conferentie van Luns na afloop
van het NAVO-beraad, waarvan
zondagavond voor de VPRO-te-
levisie beelden waren te zien.
Luns zei toen: „Nederland heeft
deelgenomen in de beslissing tot
produktie van deze wapens".
Van Agt, die de televisieuitzending
ook had gezien, heeft toen dins
dag per brief bij Luns ophelde
ring gevraagd. Dit omdat Van Agt
de afgelopen week steeds heeft
volgehouden dat de produktie
van kernwapens uitsluitend een
Amerikaanse aangelegenheid is,
waar Nederland buiten staat.
Luns bevestigt nu op verzoek van
Van Agt dat de produktie uitslui
tend een Amerikaanse verant
woordelijkheid is.
De PvdA'er Stemerdink vroeg
hierna aan Van Agt of deze ook
brieven heeft gestuurd aan de
Amerikaanse ministers Vance,
Brown en zijn eigen collega Van
der Klaauw. Deze hebben im
mers ook verklaard dat in Brussel
wel degelijk de produktie van de
kernwapens en niet alleen de
plaatsing aan de orde was. Van
Agt zei echter dat meer brieven
voor hem niet nodig waren.
gen Gezondheidszorg, dat nu bij het parle
ment aanhangig is.
Daarin wordt bepaald dat een vergunnings
stelsel alleen mag worden ingevoerd als bij
algemene maatregel van bestuur is vastge
steld dat „een behoefte aan of spreiding van
een bepaalde categorie personen, werkzaam
op het terrein van de gezondheidszorg, hier
toe aanleiding geeft".
Lelystad loopt hierop vooruit en heeft niet
vastgesteld dat behoefte en spreiding aanlei
ding zijn tot het uitvaardigen van de veror
dening. De KNMG constateert strijdigheid
met het algemeen belang en zal ook op die
grond pogingen doen de verordening nietig
te doen verklaren.
De KNMG is beducht voor een „olievlekwer
king" van een gemeentelijk vestigingsbeleid
voordat landelijk op dit gebied maatregelen
van kracht worden.
AMSTERDAM
Concertgebouw - do 20, grote zaal: Concertgebouworkest olv Ber
nard Haitink. Za 22, grote zaal: 15 uur, matinee op de vrije zater
dag, Radio Philharmonisch orkest. Zo 23, grote zaal: 20.15 uur,
Rotterdams Philharmonisch orkest, olv David Zinman Radu
Lupu, piano. Ma 24, grote zaal: St. Diensten met Belangstellen
den, m.m.v. 2 jeugdkoren, 21 uur. Di 25. grote zaal: 11.30-12.30
uur. Di 25, grote zaal: Eurovisie kerstmatinee, 14.45 uur. Wo 26,
grote zaal; 11.30—12.30 uur, kerstconcert, Albert de Klerk, orgel.
Marijke Smit Sibinga, clavecimbel. 14.30 uur. Het Nederlands
Kamerorkest, olv Jos van Immerzeel/Walter van Hou we en Kees
Boeke, blokfluit.
Stadsschouwburg - do 20, 20.15 uur, het Nationale Ballet met
"Agon". Vrij 21 en za 22, 20.15 uur, Publiekstheater met "Luci
fer", van Joost van den Vondel. Zo 23. 14 uur, het Nationale
Ballet, "Etudes". Ma 24, 20.15 uur, het nationale ballet, "Romeo
en Julia". Di 25, 14 uur, het Nationale Ballet, "Midzomernachts-
droom".Woe 26. 14 en 20.15 uur, Publiekstheater, "Lucifer", van
Joost van den Vondel.
Carré - t/m 29 dec. (beh. zo en ma), "Vandaag of morgen", Paul van
Vliet.
Theater de Balie - t/m 22 dec. Peter Faber in "Maat 45". 20.30 uur
Centrum Bellevuc t m za 29. 20.30 uur en di 25 en woe 26. 14 15
uur, cabaretgroep Nar, "Zat ik maar thuis met een goed boek"
Paradiso - di 25,23-05 uur. Kerst Jam, m.m.v. o.a. American Gipsy.
DEN HAAG
Koninklijke Schouwburg vrij 21 en di 25, Haagse Komedie met
'Het wederzijds huwelijksbedrog", van Picter Langendijk, 20.15
uur. Za 22, Haagse Komedie, "Volpone", 20,15 uur. Zo 23 en woe
26, 20.15 uur, Haagse Komedie, "Geleerde vrouwen".
Appeltheater 20, 21 en 22. "Op de bodem", de Appel. 20 15 uur.
Diligentia - do 20. 20 15. Flairck Vry 21. 20 15 uur. de Argentijnse
gitarist Eduardo Falu. Zo 23,11.30 uur, gezinsconcert Di 25,14.30
uur, kerstmatinee met Frédédric Melders, piano. Woe 26. 14.30
uur. kerstmatinee met Daniel Wayenberg, piano.
IIOT-theater - 20, 21 en 22, Haagse Komedie. "Gebed voor mijn
dochter", 20.30 uur Zo 23, kindertheater PssstL Comedia del
Smarte", 14 uur. Woe 26, 20.30 uur, De rode draad (muziekpro
gramma door het Willem Breuker koUektief, e-
Nederlands Congresgebouw - 21, 22, 23 en 26. 20.15 uur. "De
moordkuil thriller, met o.a. Henk van Ulsen, Ank van der Moer
e.a. Vry 21. 20.15 uur. Residentie orkest Za 22 en Zo 23. "De
Club", met o.a. Jenny Arean, 20.15 uur.
Theater dc Tobbe (Voorburg) vrij 2120.30 uur, cabaret "Mooi van
lelijkheid", door Hans Dorrestijn en Willem Wilmink.
LEIDEN
Schouwburg - do 21, 20.15 uur toneelgroep Splien, met "Slau",
over het leven en werk van Jan Jacob Slauerhufr. Vrij 21. 20 15
uur, "De Bolhoedmannen", uit de wereld van Magritte's schilde
rijen. Za 22, cabaret Don Quishocking, 'Trappen op", 20 15 uur.
Microthcater Imperium - 21 en 22, 20.30 uur, "Waar?., of niet",
toegang gratis
K O-Hooglandse kerk - vrij 2120.15 uur, kerstconcert, door het
Gewestelijk Orkest, olv David Porcelijn.
