Ook in Senaat
botsing over
hyp otheekaf trek
Tussentijds vertrek van
ministers moet kunnen
Eis tien jaar
voor moord in
Arnhems bos
Comité vraagt steun sportjournalisten
Tussen regeringspartijen
Stoffelijk
overschot
langs spoorlijn
Den Uyl: nu
niet met VVD
PERS BEVORDERDE
SURINAAMSE TREK
TOETSING MENSENRECHTEN IN RUSLAND
WOENSDAG 19 DECEMBER 1979
BINNENLAND
PAGINA 7
DEN HAAG (GPD) - De Tweede
Kamer en minister Wiegel (bin
nenlandse zaken) zijn het erover
eens dat ministers tijdens de „rit"
van een kabinet moeten kunnen
aftreden zonder dat dit aanlei
ding is tot grote politieke
problemen. Deze mening kwam
gisteren tijdens de behandeling
van grondwetswijzigingen in de
Kamer naar voren.
Het tussentijds aftreden is geen
zaak die in de nieuwe grondwet
geregeld zal worden. Brinkhorst
(D'66) bepleitte het vervangen
van zwakke bestuurders onder
de bewindslieden als een moge
lijkheid om de kwaliteit van een
kabinet te verbeteren. De
Kwaadsteniet (CDA) vond dat
ministerswisseling moet kunnen
plaatsvinden „zonder dat men
zich een ongeluk schrikt".
In de politieke praktijk levert het
vertrek van een minister tot nog
toe grote spanningen op. De uit
spraken van de woordvoerders
van PvdA, CDA en WD en mi
nister Wiegel maken duidelijk
dat de politieke praktijk in dit op
zicht kan veranderen.
Wiegel sprak zich uit tegen het
voorstel van D'66 om in dit ver
band grotere bevoegdheden te
geven aan de minister-president.
Volgens Wiegel is de minister
president slechts voorzitter van
de ministerraad en geen politiek
leider van een kabinet die in zijn
eentje over het lot van een minis
ter zou kunnen beslissen.
Wiegel is het niet eens met het
standpunt van D'66 en de PvdA
dat bij elke wijziging in de sa
menstelling van een kabinet ver
kiezingen gehouden moeten
worden. Volgens Van Thijn
(PvdA) is het inmiddels gewoon
terecht geworden dat niet op de
uitslag van één verkiezing twee
verschillende kabinetten gefor
meerd kunnen worden. Dat was
bijvoorbeeld het geval in 1965,
toen na het kabinet-Marijnen
(christen-democraten met libe
ralen) zonder verkiezingen het
kabinet-Cals-Vondeling (chris
ten-democraten met socialisten)
tot stand kwam. Volgens Wiegel
is het ter beoordeling van de poli
tieke partijen of zij na de val van
een kabinet behoefte hebben aan
nieuwe verkiezingen of dat zij
zonder verkiezingen een nieuwe
ploeg willen formeren. De minis
ter meent dat het ongeschreven
staatsrecht op dit gebied zich nog
aan het ontwikkelen is.
Wiegel sprak zich uit tegen het
voorstel van de PvdA om de Eer
ste Kamer het recht te ontnemen
een wetsontwerp te verwerpen.
Van Thijn (PvdA) wilde de Eerste
Kamer alleen nog maar het recht
geven een wetsvoorstel binnen
drie maanden terug te sturen
naar de Tweede Kamer. Dit voor
stel maakt echter geen kans, om
dat zowel CDA als WD de Eerste
Kamer in haar huidige vorm wil
len laten voortbestaan.
BLERICK (ANP) - Kort voor het
station Blerick heeft de politie
gistermiddag het stoffelijk over
schot van de 18-jarige Peter Jan
sen uit Blerick langs de spoorlijn
Eindhoven-Venlo gevonden.
De politie vermoedt dat de jongen,
die in Eindhoven studeerde, uit
de intercity Eindhoven-Venlo is
gesprongen om sneller thuis te
zijn. Daarbij heeft hij waar
schijnlijk de snelheid van de trein
verkeerd geschat.
De spoorwegrecherche en de poli
tie stellen een onderzoek in naar
de juiste toedracht van het on
geluk.
Hoger beroep
tegen vrijspraak
van apotheker
ASSEN (ANP)-De officier van jus
titie mr. L. C. M. Meijers heeft ho
ger beroep aangetekend tegen
het vonnis van de rechtbank in
Assen van 23 november, waarbij
de 35-jarige apotheker S. R. uit
Tynaarloo (gem. Vries) werd vrij
gesproken. R. was schuld aan het
toebrengen van zwaar lichame
lijk letsel ten laste gelegd omdat
hij als apotheker van het Wilhel-
minaziekenhuis in Assen in
maart 1978 ondeugdelijk bereid
infuus had verstrekt. Daardoor
werden tien patiënten ernstig
ziek, van wie er drie later overle
den. De officier had tegen hem
acht weken gevangenisstraf
geëist
ADVERTENTIE
Daar onze showrooms vanaf
21 december gesloten zijn
wensen wij u nu vast
prettige
feestdagen
-
en hopen wij u op
2 januari weer te mogen
begroeten om een
toost uit te brengen op een
voorspoedig 1980.
DEN HAAG (GPD) - Ook de Eerste-Kamerfracties van
CDA en VVD zijn het volslagen oneens over het voorstel
tot beperking van de aftrek van hypotheekrente. Beide
fracties vinden dat hun opvatting voorwaarde moet zijn
bij het eventueel aanvaarden van de zgn. Hofstra-voor-
stellen. Hierbij wordt de belasting geschoond voor de
gevolgen van de inflatie.
CDA-senator Christiaanse zei gis
teren bij het debat over het belas
tingplan voor 1980: „Het is eigen
lijk het één of het ander. Zonder
beperking van de hypotheekren
te-aftrek geen evenwichtige
inflatieneutrale belastingheffing.
Wenst men deze beperking van
de aftrek niet, dan komt men in
derdaad tot een afwijzing van het
rapport-Hofstra".
Hierbij maakt het volgens Chris
tiaanse niets uit, of een dergelijk
besluit genomen wordt om het
eigen woningbezit te bevorderen,
of om een andere reden. Zijn
WD-collega Van Tets dacht er
echter heel anders over. Hij is
voorstander van de invoering van
de Hofstra-plannen, behalve op
het punt van de hypotheekrente.
Beperking van deze aftrek zou
nadelig kunnen werken voor het
eigen woningbezit, aldus de libe
rale senator.
Kritiek
Vanuit de Eerste Kamer kwamen
verder slechts weinig echt kriti
sche opmerkingen over het be
lastingplan. Opmerkelijk was het
daarom dat vrijwel unaniem de
Senaat op tal van andere punten
kritiek had op het algemene fi
nanciële beleid van minister An-
driessen. Zijn eigen fractie (het
CDA) ging daar misschien nog
wel het verst mee. De minister zal
vandaag op de gemaakte opmer
kingen antwoorden.
Terwindt (CDA) verweet de be
windsman onder meer een te gro-
DEN HAAG (ANP) - Oppositielei
der Den Uyl (PvdA) sluit samen
werking met de huidige WD uit.
In een reactie op het ontwerp
herziene beginselprogramma
van de WD, Manifest 1980, zegt
Den Uyl dat voorzitter Geertse-
ma van de herzieningscommissie
doelt op een hervormde WD als
hij zegt dat ook een kabinet van
VVD, PvdA en D'66 mogelijk
moet zijn. "Hier wordt gedoeld
op een situatie die er nu niet is".
Maar de PvdA sluit de ogen niet
voor een toekomstige situatie
waar een vernieuwde WD het
voor de PvdA wel mogelijk
maakt samen te werken. Voorlo
pig echter wordt vastgehouden
aan de uitspraak van het PvdA-
congres, dat geen samenwerking
mogelijk is met de WD van nu,
aldus Den Uyl.
Negen jaar cel
UTRECHT (ANP) - De Utrechtse
rechtbank heeft gisteren de 28-ja-
rige Frans Z. uit Driebergen ver
oordeeld tot negen jaar gevange
nisstraf. Volgens de rechtbank is
bewezen dat Z. op 13 augustus bij
een inbraak in een woning van de
86-jarige Evert Vermeer in Over-
berg (gem. Amerongen) diens 68-
jarige huishoudster Willie Ros-
bach zolang met een wielmoer-
sleutel op haar hoofd heeft gesla
gen dat zij later aan haar verwon
dingen overleed.
te monetaire (d.i. met behulp van
de drukpers) financiering. „Het
was voor de hand liggend ge
weest de extra aardgasbaten, of
minstens een deel daarvan, in te
zetten voor de terugkeer naar een
meer aanvaardbaar financie
ringstekort", zei hij.
Ook Van Tets wees het gebruik van
de extra aardgasbaten (als gevolg
van de olieprijsverhogingen)
voor een versterking van de col
lectieve sector van de hand. „Het
heeft ons teleurgesteld dat het
kabinet heeft gekozen voor een
weg waarbij de lonen op de nul
lijn worden gesteld en de boven-
modalen op negatief, maar vooral
heeft het ons teleurgesteld dat
daarbij de collectieve sector op
nieuw wordt vergroot en de posi
tie van het bedrijfsleven opnieuw
wordt verslechterd".
Vanzelfsprekend wijst ook de
PvdA, als voornaamste opposi
tiepartij, het beleid van Andries-
sen af. Senator Zoon twijfelde
aan het nut van het arbeidsplaat
senplan van minister Albeda (so
ciale zaken). Ook waren er vol
gens hem tot nog toe geen aan
wijzingen, dat het kabinet erin
geslaagd was het noodzakelijke
vertrouwen bij brede lagen van
de bevolking te verkrijgen. Een
dergelijk vertrouwen was nodig
om steun te krijgen voor het
voorgestelde matigingsbe-
leid.
CDA en PvdA vonden elkaar op het
punt van de invoering van een 4
procent BTW-tarief voor dagbla
den. Beide fracties wijzen het
plan af. Zij kunnen het wetsvoor
stel echter niet wijzigen, omdat
de Eerste Kamer geen recht heeft
wijzigingen in wetten aan te
brengen. Daarom bepleitte
Christiaanse een heroverweging
bij het kabinet, vanwege het
principiële aspect dat een dage
lijkse genuanceerde nieuwsvoor
ziening uitermate belangrijk is.
De socialist Simons wees hierbij
op het grote belang van een pluri
forme pers.
De Eerste Kamer stemde voorts in
meerderheid in met het wets
voorstel tot aanpassing van de
sociale uitkeringen en het mini
mumloon (kortingswet).
Eenzame wandelaars zoeken zich een weg door de enorme hoeveelheden
aangespoeld wrakhout op het strand. De grote hoeveelheid is voornamelijk
te danken aan de storm van de afgelopen dagen.
DEN HAAG (ANP) - De Neder
landse pers, met name de
dagbladpers, heeft ertoe bijge
dragen dat veel Surinamers voor
en na de Surinaamse onafhanke
lijkheid (1975) naar Nederland
zijn gekomen. Er is altijd negatief
over de jonge Zuidamerikaanse
republiek geschreven waardoor
velen het zekere voor het onzeke
re namen en de oversteek naar
Europa waagden. Dat is de me
ning van de woordvoerder van de
regering-Arron, Hcring, die deze
maand een bezoek aan ons land
heeft gebracht.
"We kunnen die uittocht als over
heid moeilijk aanpakken", zo
verklaarde hij. "Zou Paramaribo
er wel wat aan doen, dan zou ie
dere Surinamer zich gaan afvra
gen of zijn land wel zo democra
tisch is".
Als tweede oorzaak voor de grote
trek naar Nederland noemde de
Surinaamse regeringswoord
voerder de enorme propaganda
die vanuit Nederland is gemaakt.
Veel Surinamers in Nederland
schreven hun familieleden in het
tropische land dat ze het vliegtuig
naar Schiphol moesten nemen
omdat Nederland een veel beter
leefklimaat heeft. "Het moet al
die mensen die willen vertrekken
duidelijk gemaakt worden dat
Nederland niet het aards paradijs
is", aldus de heer Hering.
Hij verweet de Surinaamse opposi
tie dat die het is geweest die de
eerste aanzet heeft gegeven voor
de uittocht, nog voor de Suri
naamse onafhankelijkheid. "De
genen die nu zoveel kritiek heb
ben op de regering Arron hebben
indertijd openlijk de uittocht ge
propageerd".
Ongeveer 200 000 Surinamers heb
ben inmiddels voor Nederland
gekozen. Per maand komen er
volgens offiele cijfers nog 2000
bij
Op het ogenblik raakt Suriname
steeds meer aangewezen op gast
arbeiders, die voornamelijk ko
men uit Guyana, Barbados en
Brazilië. Hieruit zou blijken dat
in Suriname niet echt sprake is
van werkloosheid. De algemeen
directeur van het planbureau Su
riname, drs. Rijsdijk, zei half no
vember hierover dat de meest
wegtrekkende landgenoten on
voldoende scholing of ervaring
hebben, waardoor ze in Suriname
geen 'passende arbeid' konden
vinden.
ARNHEM (GPD) - Vriendenbezoek was de reden waarom de 20-ja-
rige Oosterbeekse Ineke Jacobs op 1 september rond 9 uur 's
avonds de ouderlijke woning verliet en per fiets naar Arnhem
reed. Het zou haar laatste tocht worden. Even na middernacht
werd het meisje verkracht en vermoord gevonden in de bossen
langs de Schelmseweg in Arnhem.
Tien jaar gevangenisstraf was gistermiddag voor de Arnhemse
rechtbank de eis van de officier van justitie mr. W. F. Th. Roos-
mule Nepveu tegen de 20-jarige kok René H. uit Arnhem, die er
van wordt verdacht deze verschrikkelijke feiten te hebben ge
pleegd.
Met een stuk hout moet H., volgens de officier, het jonge meisje na
verkrachting hebben gewurgd. Bij het politieverhoor had H. na
lang aandringen zijn schuld bekend. Voor de rechtbank wist de
kok niet van wijken en ontkende hardnekkig op de fatale avond
in de buurt van de plaats des onheils geweest te zgn. Een niet te
begrijpen zaak voor de rechtbankpresident, mr. C. H. de Kat. „U
hebt zelfs meegewerkt aan de reconstructie van de gebeurtenis
sen. De toedracht van de aanranding en de gevolgen heeft u
daarbij zelf aangegeven".
H. bleef bij zijn overtuiging door de politie gedwongen te zijn tot
een bekentenis. „Zij hebben me van tevoren verteld hoe het in
zijn werk is gegaan. Ik heb toegegeven, omdat ik in het politiebu
reau ontzettend slecht behandeld werd. Ik wilde eruit".
De reconstructie van de moord werd gisteren met behulp van vi-
deo-apparatuur voorgeschoteld aan de leden van de rechtbank.
Volgens de versie van de politie hebben Ineke Jacobs en H.
elkaar op het fietspad langs de Schelmseweg ontmoet. Na een
aanrijding zou H. op zijn bromfiets het meisje hebben gevolgd.
Hij zou haar voorts hebben meegesleurd in de bossen, waarna de
verkrachting volgde. Omdat de Oosterbeekse begon te gillen en
te krijsen, zou H. zijn slachtoffer, volgens zijn aanvankelijke be
kentenis, van het leven hebben beroofd.
Volgens de rechercheurs, door wie de verdachte is verhoord en bij
wie hij de bekentenis aflegde, is de gang van zaken H. door hen op
geen enkele wijze ingegeven. „Ik heb het gedaan, dat geval van
dat meisje aan de Schelmseweg", aldus zou de verklaring van H.
geweest zijn.
Een van de rechercheurs wist bij een telefoongesprek op te vangen
dat de kok zijn moeder ook van zijn vreselijke daden op de hoogte
stelde. H. is, volgens eigen zeggen, op die bewuste avond, na een
kort bezoek aan een café in Arnhem vóór half tien thuisgekomen
om het veijaarspartijtjc van zijn moeder mee te vieren. De officier
van justitie rekende voor dat de verdachte pas na tienen thuis
kwam. Hij baseerde dit op verklaringen gegeven door vier feest
gangers.
De eerste bekentenis van H. bevat, volgens mr. Roosmale Nepveu,
zo veel overeenkomsten met de wijze waarop de gebeurtenissen
bij de Schelmseweg zich moet hebben afgespeeld, dat niemand
behalve de dader daarvan op de hoogte kan zijn. „Het slachtoffer
heeft gezegd dat ze een afspraak had. Dat klopte precies. Zoiets
kan een wildvreemde nooit gehoord hebben en verklaren".
De officier van justitie achtte doodslag en verkrachting, begaan
door H., bewezen. De verdachte moet, aldus de officier, een stuk
hout voor de wurging hebben gebruikt, gezien het bloed dat
gevonden is aan drie takken die op de plaats van het misdrijf zgn
gevonden. De officier van justitie eiste geen onvoorwaardelijke
terbeschikkingstelling van de regering, omdat daarop in het rap
port van de Psychiatrische Observatie Kliniek (POK) niet wordt
aangedrongen.
Raadsman mr. J. R. Soons pleitte voor vrijspraak van beide ten
laste gelegde feiten. Het was niet bewezen dat het slachtoffer
tegen haar wil in is verkracht. „Aangenomen mag worden dat zij
op gewelddadige wijze om het leven is gebracht. Uit niets blgkt
echter opzet. Op het slachtoffer is bovendien niets gevonden dat
de aanwezigheid van mijn client kan verklaren. Hij is het dus niet
geweest", aldus mr. Soons.
Een verzoek van H. om onmiddellijke invrijheidstelling werd door
de rechtbank, die uitspraak doet op 27 december, afgewezen.
Meer verkeersovertredingen
DEN IIAAG (GPD) - Dit jaar werden 2,9 miljoen verkeersovertredingen
geverbaliseerd. In 1970 waren dat er maar 1,6 miljoen. Het is welis
waar nog geen 31 december, maar het Centraal Bureau voorde Statis
tiek heeft het alvast uitgerekend. Het loopt snel op met de verkeers
overtredingen, want vorig jaar waren er 200.000 minder.
Vorig jaar zijn 570.000 misdrijven ter kennis van de politie gekomen. Dit
jaar 609.000. Het percentage opgeloste misdrijven was zowel vorig als
dit jaar 33. Ook dat zit dus niet goed. Ter vergelijking: ih 1977 kwamen
266.000 misdrijven ter kennis van de politie en 41 procent van de zaken
werd opgehelderd.
Er waren vorig jaar 535.000 verkeersongevallen, dit jaar 492.000. Er
waren dit jaar 2020 verkeersdoden, vorig jaar 2294.
We worden iets zuiniger met aardgas (43,5 miljoen m3 dit jaar tegen 44
miljoen vorig jaar) en met benzine (5,2 miljoen liter tegen 5,3), maar
het elektriciteitsverbruik steeg van 61,6 miljard kWh naar 64,3, zodat
de einduitkomst van het energieverbruik negatief uitvalt, ondanks
alle aanmaningen zuinig te zijn.
Het bioscoopbezoek loopt terug, het bezoek aan voetbalwedstrijden
ook. De bezoeken aan musea, schouwburgen, concerten en bibliothe
ken zijn constant. De zomer u as slee lit. BUT e\ i-u.ils m 1978 u i reien
5,8 miljoen hotelovernachtingen van buitenlanders geregistreerd.
Van de honderd Nederlanders gingen dit jaar 76 op vakantie. Vorig
jaar 75. In 1970 konden slechts 56 van de honderd Nederlanders een
vakantie betalen.
Met de bromfietsen gaat het slecht. Dit jaar zijn er 53.000 verkocht, vorig
jaar 79.000, in 1970 280.000.
ARNHEM (GPD) - Het Nederlands Comité
Olympische Spelen en Mensenrechten
gaat volgend jaar april in Den Haag, sa
men met gelijkgerichte groeperingen uit
Frankrijk, België en Noorwegen, toetsen
op welke wijze Rusland de aansporingen
om de mensenrechten te eerbiedigen, in
praktijk heeft gebracht.
„Een toetsingsconferentie, waarbij bekeken
zal worden of er in Rusland inderdaad
meer bewegingsvrijheid is gekomen voor
de dissidenten. Blijkt het tegendeel en
zijn er aanwijzingen voor een „grote
schoonmaak" van Moskou, die bij de
Olympische Spelen voltooid moet zijn,
dan zullen we een harder standpunt gaan
innemenaldus gisteren op het nationaal
sportcentrum Papendal de voorzitter van
het comité, Tweede-Kamerlid Ed van
Thijn.
Samen met Amnesty International hield het
Comité Olympische Spelen en Mensen
rechten daar een bijeenkomst voor de
(sport)pers, die geïnformeerd werd over
de huidige situatie in de Sowjet-Unie. Een
bijeenkomst die in het verlengde ligt van
de activiteiten die het comité ook ont
plooit in de richting van de olympische
sportkandidaten, de sportbonden en het
Nederlands Olympisch Comité. „Overi
gens wil ik nog eens heel duidelijk stellen
dat wij de sportlieden zelf zeker niet als
speerpunt willen gebruiken", benadrukte
Van Thijn.
Het Comité Olympische Spelen en Mensen
rechten deed tijdens de vooral informa
tieve bijeenkomst op Papendal, een be
roep op de (sportjournalisten om zich in
de aanloop naar Moskou en tijdens de
Olympische Spelen zelf, naast de sport
verslaggeving ook bewust op het terrein
van de mensenrechten te begeven.
„Er is vooral behoefte aan heel concrete in
formatie, verkregen uit contacten met de
dissidenten. Uiteraard die categorie, die
zelf gekozen heeft voor het open staan te
genover buitenlandse journalisten", aldus
Ed van Thijn, die nog eens benadrukte dat
zgn comité van Rusland vraagt zich ge
woon te houden aan de internationale af
spraken over de mensenrechten.
Of het Comité Olympische Spelen en Men
senrechten ook met steun uit Frankrgk,
België, Noorwegen, en een aantal sympa
thiserende Engelsen inderdaad kans ziet
de eventueel gewenste hardere houding
in daden om te zetten, bleef gisteren op
Papendal in het ongewisse.
Ook Hans de Vreg van Amnesty Internatio
nal, Martin van den Heuvel, wetenschap-
pelgk medewerker aan het Oost-Europa
Instituut, en Koen Koch, wetenschappe
lijk medewerker aan de Rgks Universiteit
van Utrecht, vroegen de (sport)pers actief
te zijn bg het zoeken naar contacten met
de dissidenten.
„Vraag autoriteiten om commentaar, richt
officiële verzoeken om kampen te mogen
bezoeken. Een weigering is in strgd met
de universele regels van de mensensrech-
ten", aldus De Vrij. „Besef dat bg een
vermindering van de publiciteit in het
Westen over de dissidenten, hun positie
alleen maar moeilijker wordt. Zg zelf wil
len graag die contacten. Juist ook de hier
minder bekende dissidenten. De beken
den houden straks zelf wel open huis",
aldus Coen Koch.
