Binnenskamers in poggenpohl keukens/bad NAVO zal wel berusten afwijzing Nederland Uw kleurenfoto In 3 dagen klaar. helpt u kiezen: CHU wil dat regering motie niet uitvoert f4 Vrouw steekt vriend dood met broodmes Van Agt over modernisering kernwapens MAANDAG 10 DECEMBER 1979 ROTTERDAM (GPD) - De CHU wil dat de regering de kernwapenmotie die donderdag door de Tweede Kamer is aan genomen naast zich neerlegt. Het kabinet moet volgens de Unie in Brussel deze week gaan onderhandelen op basis van de CDA-vertrekpunten. Dit bleek zaterdag op een bijeenkomst van de Unieraad, het vertegen woordigende lichaam van de CHU. De Unieraad sprak er verder zijn teleurstelling over uit, dat de CDA Tweede-Kamerfractie don derdag verdeeld stemde. In het bijzonder bekritiseerde de raad de opstelling van de tien dissi denten die kwam op het moment, dat het kabinet internationale steun voor de CDA-vertrekpun ten zocht. (Deze vertrekpunten behelzen voorlopig wel produce ren, maar geen stationering van moderne kernwapens.) Vandaar dat de CHU nog eens nadrukke lijk het vertrouwen uitsprak in het kabinetsbeleid. Dit bleek ook uit het verzenden van twee tele grammen, aan premier Van Agt en defensie-minister Scholten, waarin beiden sterkte werd ge- Nederland zal woensdag in Brussel in elk geval niet akkoord kunnen gaan met een besluit tot produk- Veel aandacht voor Van Agt in pers VS NEW YORK (ANP) - De Ameri kaanse pers heeft zaterdag uit voerig aandacht besteed aan de bezoeken van drie kleinere NA- VO landen aan de Verenigde Staten om te praten over de op handen zijnde modernisering van NAVO-kernwapens. Een Amerikaanse regerings woordvoerder verklaarde te genover de "New York Times" dat president Carter de Noorse premier Nordli en de Neder landse premier Van Agt had meegedeeld dat de Verenigde Staten niet alle geplande 572 nieuwe kernraketten zou hoe ven te produceren, wanneer de Sowjet-Unie in de volgende Salt-ronde zou instemmen met het terugbrengen van de om vang van zijn op West-Europa gerichte raketteiimacht. De Amerikaanse president ver trouwt er, volgens de "New York Times" nog steeds op dat een meerderheid van de NAVO-lan- den voor de modernisering zal stemmen. Het dagblad de "Washington Post" bericht dat "premier Van Agt, wiens coalitie-regering zou kunnen vallen op de modernise ring van de kernwapens, onze kerheid liet bestaan over het uiteindelijke Nederlandse standpunt". Amerikaanse rege- rings-woordvoerders spreken in deze krant de hoop uit dat de Nederlandse regering een ma nier zal vinden om zich bij de modernisering van de kernwa pens aan te sluiten. wenst voor het beraad in de ko mende dagen. De Unie voelt duidelijk niets voor een machtsstrijd binnen het CDA tussen de Imker- en de rech tervleugel. De Unieraad stelde zich dan ook gematigd op, zodat een prestigestrijd wordt voor komen. Voor de dissidenten moet de weg terug open worden gehouden, zodat het gezichtsver lies voor hen zo klein mogelijk wordt. De raad stelde zich verder op het standpunt dat het CDA tien maanden voor de fusiedatum geen scherpe tegenstellingen kan verdragen. De commentaren van de CHU- voormannen in het eerste deel van de bijeenkomst logen er an ders niet om. Na de middag ging het streven naar verzoening ech ter overheersen. Voorzitter Van tie én plaatsing van 572 nieuwe raketten, zo wordt in Den Haag gezegd. Minister-president Van Agt zei zaterdag op Schiphol waar hij met minister Van der Klaauw terugkeerde van zijn be zoek aan de Amerikaanse presi dent Carter, „wel de indruk te hebben dat de bondgenoten zul len berusten in een afwijzende Nederlandse beslissing" CDA-leider Lubbers zei gisteren in een radio-gesprek er van uit te gaan dat het kabinet in het NA- VO-overleg niet met plaatsing en produktie van 572 kernraketten akkoord kan gaan. Hij verwacht daarom geen kabinetscrisis over deze zaak. Op deze manier zouden de CDA- vertrekpunten worden uitge voerd. Het kabinet - en de CDA- top - hopen dat dat in elk geval voor een aantal van de tien loya listen uiteindelijk toch voldoen de zal zijn om het kabinet niet naar huis te sturen. Maar dat is allerminst zeker. Minister-president Van Agt zei za terdag op Schiphol tijdens zijn verblijf in Washington „begrip ontvangen te hebben voor de moeilijke positie van de Neder landse regering" Dat begrip komt volgens hem voort uit de grote vriendschap tussen Ne derland en de Verenigde Staten De premier, die zaterdagmiddag weer een fruitveiling in Zetten opende, wilde nog niet zeggen hoe het kabinet zich woensdag in de NAVO gaat opstellen. Daar over zal het kabinet waarschijn lijk vanavond vergaderen. Van Agt, die zaterdag op Schipho. de situatie „knap moeilijk" noemde, zei de tien CDA'ers die voor de motie van de oppositie stemden hun houding niet te willen verwijten. Hij noemde het „ongebruikelijk en niet heuglijk" dat geestverwanten het kabinet geen steun willen geven. Vin dingrijkheid, overleg en solidari teit zijn volgens hem nodig om deze problemen zonder crisis op te lossen. Hoewel hij niet verwacht dat een Leeuwen had toen al gesproken over zijn gevoelens van „bitter heid en zorg" over dat een ka mermeerderheid zich op het standpunt stelde dat er maar vanuit de Kamer door de opposi tie moet worden geregeerd. „Het lijkt erop dat leden van de CD A-fractie in de Tweede Kamer onvoldoende vertrouwen hebben gehad in het kabinet en met name in de eigen bewindsman op de fensie". Daarmee was de regering haar geloofwaardigheid tegen over de bondgenoten ontnomen, aldus Van Leeuwen. Hij riep verder op tot eenheid bin nen het CDA, ook al lag de fusie datum nog tien maanden in het verschiet. Hij wees hierbij op de onlangs gehouden CDA-bijeen- komst over kernwapens, waarbij motie van wantrouwen tegen het kabinet het zal halen, gaf CDA- fractieleider Lubbers in het weekeinde toe, dat hij de eenheid van de CDA-fractie in de discus sies over de kernbewapening heeft overschat. Het ging daarbij met name om de CDA-motie Frinking, die bedoeld was om de fractie op één lijn te brengen te genover de motie-Stemerdink van de oppositie. In de motie-Frinking werd uitge sproken dat de produktie van nieuwe kernwapens in strijd is met de wapenbeheersing. De mo tie bevatte echter geen „op dracht" aan het kabinet. Frinking en Lubbers meenden dat door het indienen van de motie de CD A-gelederen zouden worden gesloten, maar dat bleek niet juist te zijn. ARP-voorzitter en dissident Hans de Boer heeft de beschuldiging juist de ARP nauwelijks was ver tegenwoordigd. Van Leeuwen verweet diegenen die vinden dat het CDA zich alleen dan christe lijk mag blijven noemen, als het moderniseringsbesluit wordt af gewezen, eenzijdigheid. De CDA-fractievoorzitter in de Eerste Kamer, prof. Van Hulst, noemde het een „schoolvoor beeld van minderheidsdicta tuur" dat een kleine groep van loyalisten het voortbestaan van het kabinet in handen heeft. Daar een eind aan te maken, zal vol gens hem wel kunnen, maar dan moet eerst in de fractie worden gestemd over controversiële on derwerpen, waarna alle CDA- kamerleden het hier uit voort komende meerderheidsstand punt unaniem in de Kamer zou den moeten steunen. Een derg- dat de dissidenten zich in feite te gen het kabinet hebben gekeerd „een smerige verdachtmaking" genoemd. Eén van de tien CDA-dissidenten, Fred Borgman, zei zaterdag „nog steeds het volste vertrouwen in het kabinet te hebben". Hij be treurde de uitspraken van VVD- leider Rietkerk, die de zaak „in de crisissfeer trekt". Volgens Borg man gaat deze zaak partijpolitie ke belangen te boven. Het hoofdbestuur van de Anti-re volutionaire Jongeren Organisa tie (ARJOS) heeft zaterdag in stemming betuigd met de uit komst van het Tweede-Kamer debat van donderdag. De Tweede Kamer heeft daarmee recht ge daan aan de onrust die in brede lagen van de Nederlandse bevol king leeft, met betrekking tot de kernwapen-wedloop, zo stelde de ARJOS in een verklaring. ADVERTENTIE lijke methode noemde hij echter immoreel; „Het middel is wel licht erger dan de kwaal". Van Hulst verklaarde verder dat de kiezers bij de verkiezingen in de afgelopen jaren (gemeente-, pro vincie- en Europese verkiezin gen) tot driemaal toe ook het ver trouwen in het kabinetsbeleid hadden uitgesproken. Hij betwij felde of de kiezers ook de stelling van ARP-voorzitter De Boer zou den honoreren, dat de natuurlijke plaats van het CDA naast de PvdA is. Een kabinetscrisis zou er in elk geval toe leiden dat bij voorbeeld de sanctiewet voorlo pig niet door de Senaat zou wor den besproken. Van Hulst ver klaarde dat de Eerste Kamer juist onlangs had besloten tot behan deling van deze wet. Ook politiek leider Van Leijenhorst wees op deze gevolgen. Een crisis in de komende weken zou bete kenen dat wetsvoorstellen met betrekking tot de korting op de sociale uitkeringen, het basison derwijs en het arbeidsvoorwaar denbeleid niet meer zouden wor den behandeld". „Het is niet in het belang van het land indien deze taken niet tot uitvoering komen", zei hij. D'66-fractieleider Terlouw noemde het zaterdag „onvermijdelijk dat het kabinet valt". De VVD kan niet meer terug, de CDA-dissi denten niet en ook minister Scholten van defensie niet, zei hij. Uitstel van de NAVO-beslis- sing is volgens hem de enige kans voor het kabinet. Volgens PPR-leider Ria Beckers zijn de tfen CDA'ers niet schuldig als het kabinet over deze zaak valt. Zij sprak van een doorbraak omdat voor het eerst een absolute meerderheid van de Tweede Kamer zich tegen een ongeremde ontwikkeling van de kernbewa pening heeft uitgesproken. De kerngroep van de PPR bepleitte inmiddels de instelling van een minister voor ontwapening en het opzetten van een stelsel van „sociale verdediging" DEN HAAG (GPD) - De kem- tvapendiscussie die vorige week voor zoveel opschudding zorgde ivordt deze week in Brussel voortgezet door de NAVO-leden. Waarschijnlijk vergadert het kabinet van avond over deze zaak. Het re sultaat van het Brusselse be raad zal volgende week onge twijfeld opnieuw voor grote politieke opschudding zorgen. Maar de hoofdmoot voor déze week zijn de zogenaamde kor tingswetjes. Kortingswetjes Het zit het kabinet niet mee in deze donkere dagen voor Kerstmis. Eerst meningsver schillen tussen CDA en VVD over de kinderbijslagdaarna kiest een deel van het CDA voor de oppositielijn in het debat over de kernwapens. Terwijl deze zaak tot politieke hoogspanning leidt, moet mi nister Albeda (sociale zaken) deze week de kortingswet in de Kamer verdedigen. En daarbij zal hij ongetwijfeld opnieuw als arbiter tussen de beide regeringspartijen moe ten optreden, want niets leidt zo tot discussie als voorstellen die tot doel hebben te snoeien in de sociale uitkeringen. Waar gaat het om? Tweemaal eerder heeft de Kamer inge stemd met wetsvoorstellen om de sociale uitkeringen te ont doen van systeemfoutenDeze wetjes, waarbij de uitkerin gen telkens werden gekort tus sen 02 en 0,7 procent, liepen vooruit op een definitieve wet voor de regeling van de uitke ringen. Deze wet komt deze week in de Tweede Kamer aan de orde. Maar er is meer aan de hand, want niet alleen wil het kabinet-Van Agt deze systeemfouten er voor eens en voor altijd uithalen, ook de opvattingen over de bereke ningswijze van de uitkerin gen zijn veranderd. Centraal staat het uitgangs punt van de regering dat werkenden met langer bereid zijn een deel van hun inkomen af te staan aan de niet-actie- ven. Met andere woorden: de uitkeringen zijn te hoog ge worden in verhouding met de verdiende lonen. Dit is een ge volg van de stijgende premies voor de sociale uitkeringen, die echter niet hoeven te wor den betaald door mensen die zelf zo'n uitkering krij gen. Naarmate de premies stegen, werd het verschil kleiner tus sen bijvoorbeeld een netto minimumloon en de laagste uitkering. In enkele tiendui zenden gevallen is de uitke ring zelfs wat hoger dan het netto loon. Daarnaast wil het wetsontwerp bereiken dat be staande toeslagen die onder deel uitmaken van het cao- loon niet meer worden ver werkt in de uitkeringen. Het ziet er naar uit dat onder veel gezucht en gesteun het kabinet met de beide rege ringsfracties een compromis zal kunnen bereiken. Beide hebben al op voorhand laten weten geen principiële be- z war en tegen het wetsont werp te hebben. Maar in het debat dat donderdagnacht moet uitmonden in een stem ming zal de regering geen en kele steun van de oppositie krijgen integendeel. De PvdA en de kleine linkse partijen hebben zich zo fel tegen de plannen van het kabinet af gezet waarbij de vakbewe ging hen voorgingI. dal zij ze ker hun stem aan het wets ontwerp zullen onthou den. Onderwijs De Kamer stemt morgen over de onderwijsbegrotingDe Open Universiteit, waarvoor mi nister Pais bijna 12 miljoen had gereserveerd, zal door wijzigingsvoorstellen van de regeringspartijen WD en CDA zodanig worden uitge kleed dat er nog maar ruim 3 miljoen overblijft. De twee partijen willen het geld beste den ten gunste van liefhebbe rijen als het christelijk (CDA) en humanistisch (WD) on derwijs. PvdA-woordvoeder Van Keme- nade heeft opgemerkt dat het zeer merkwaardig is dat mi nister Pais met deze voorstel len uitdrukkelijk akkoord gaat. ,f)oor de Open Univer siteit zo te laten uitkleden, geeft Pais zijn eigen beleid helemaal prijs. De amende menten van de regeringspar tijen heejï hij zonder mokken overgenomen, maar voor de afwijzing van de voorstellen van de oppositie heeft hij niet eens meer argumenten gege ven", aldus Van Kemena- de De PvdA-woordvoerder heejï zelf voorgesteld 10 miljoen van de Open Universiteit (die nog m een opbouwfase ver keert) af te halen. Hij wil dat geld ten goede laten komen aa n de Open Schoolwaa rmee aan volwassenen die weinig onderwijs hebben gehad een kans wordt geboden de schade in te halen. Hoe weinig belang in de Kamer gehecht wordt aan het snel op zetten van de Open Universi teit blijkt u-el uit de wijzi gingsvoorstellen. Het totaal bedrag van de voorstellen om iets af te halen ran de post Open Universiteit bedraagt 22 mihoen gulden. Als alle voorstellen zouden worden aangenomen wat natuurlijk niet gebeurt), zou de regering ergens anders 10 miljoen vandaan moeten halen omdat er maar zo'n 12 miljoen in het potje zit. Grondwet De Tweede Kamer speelt vol gende week ook nog een u*»d- stnjd opeigen terrein. Aan de orde komt namelijk een pak ket voorstellen tot herziening ran de grondwetsartikelen over inrichting, samenstel ling, verkiezing, bevoegdhe den en werkwijze van het parlement. Een wereldschokkende herzie ning is het overigens niet Van de punten waar vooral linkse politici jarenlang op hebben gehamerd - gekozen kabinets formateur .afschaffing van de Eerste Kamer, invoering van een districtenstelsel bij par lementsverkiezingen - is in de voorstellen niets meer terug te vinden. Het gaal nu vooral om het moderniseren van het gezicht van de grondwet door het weglaten van duidelijk verouderde bepalingen en het aanpassen van andere arti kelen aan gewijzigde inzich ten. Toch gaat het niet alleen om een echo van de vernieuwings drang uit het eind van de ja ren zestig. Er zit ook nog wel een aantal onderwerpen bij waar best een principieel de bat over te voeren ls. Eén daarvan, de vraag of minis ters en staatssecretarissen ook aan een minderheid van de Kamer alle gevraagde inlich tingen moet verstrekken, leidde vorig jaar nog tot een aanvaring tussen staatssecre taris Brockx en de PvdA in de Tweede Kamer. De regering stelde zich toen - en ook nu - op het standpunt dat zo'n formeel recht ran de minderheid in de Kamer op inlichtingen niet in de Grondwet moet worden vast gelegd. Wel stelt de regering vast dal dit recht op inlich tingen ruim moet zijn en dat de mogelijkheden om ge vraagde inlichtingen te wei geren, beperkt moeten zijn. Jiet recht op inlichtingen vormt een van de hoekstenen van onze parlementaire de mocratie. Zonder de moge lijkheid om inlichtingen te krijgen, kan het parlement zijn taak niet naar behoren vervullen", aldus het rege ringsstandpunt. Een ander belangrijk punt zal ongetwijfeld de plaats van de Eerste Kamer in ons parle mentaire stelsel zijn. De PvdA pleit al jaren - zonder succes - voor afschaffing van de Se naat, onder meer omdat het hier slechts zou gaan om een doublure ran al I n dl de Kamer behandelde wetsvoor stellen. Voorstanders van de Eerste Kamer voeren aan dat het nodig is een „bezinnings- kamer" te hebben als waar borg tegen overhaaste wetge ving. Een ander plan - om dan ten minste de Eerste Kamer recht streeks te laten kiezen en een zittingsduur van vier jaar te geven, net als de Tweede Ka mer- is in de loop der tijd ook gesneuveld. Het blijft dus zo als het is: indirecte verkiezing van de Eerste Kamer door de Provinciale Staten, waarbij om de drie jaar de helft van de afgevaardigden aftreedt. Het geheel van de voorgestelde wijzigingen omrat een groot aantal punten. Eén daarvan is het voorstel om ook in het buitenland wonende Neder landers kiesrecht te geven. Ze moeten zich dan wel laten re gistreren ais fcienr. Vender wordt voorgesteld in de Grondwet een mogelijkheid op te nemen Prinsjesdag en de troonrede eerder te hou den. De regering voelt niets voor het vastleggen in de Grondwet van een bepaling over de poli tieke partijen en hun organi satie. Ook de wens tot het in voeren van een beperkt dis trictenstelsel - waarbij een deel van de parlementszetels zou worden gekoppeld aan een bepaald deel van het land - wordt niet gehonoreerd Duidelijk is wel dat wijziging van de Grondwet niet alleen een langdurige procedure is, maar ook een bijzonder moei lijke. Drempel is t>ooral de twee-derde meerderheid die in tweede instantie moet wor den verkregen in de her nieuwde volksvertegenwoor diging. Jezien de machtsverhoudingen in het parlement maken poli tieke stokpaardjes helemaal geen kans en zullen alleen voor vrijwel alle partijen aanvaardbare compromissen een kans maken op aanraar- ding. Kamerradio Met de pol i f lefce spa nu mg in het kabinet kan de agenda ian de Kamer van het ene moment op het andere tvaardeloos wor den. Met dat voorbehoud in het achterhoofd kunt U voor morgen rekenen op een groot aantal stemmingen tumar- onder die ran Onderwijs). Daarna volgen de rest ran de week afwisselend debatten over de kortingswetjes en de grondwetsherziening. Er zijn momenteel nog geen vragen ingediend voor hel wekelijkse vragenuurtje op donderdag ochtend om 10.15 uur ADVERTENTIE Kleuren kwaliteit perfekt bv Gebr. Rolffs Handelmij. Industrieweg 14 De Grote Polder Zoeterwoude-Rijndijk Tel 071-899206 Winkelcentrum Babyion Den Haag Tel 070 - 85 13 08 LEIDEN HAARLEMMERSTR 122 Bejaarde (81) slachtoffer van misdrijf AMSTERDAM (ANP) - De groep ernstige delicten van dc Amsterdamse recherche stelt een onderzoek in naar de dood van de 81-jarige me vrouw H. Jorritsma. Zij kwam vrijdagavond om het leven by een brandje in haar woning aan de Havikslaan in Amsterdam-Noord. De om standigheden waaronder het stoffelijk overschot werd aangetroffen, duiden volgens de recherche op misdrijf. "Wij denken aan roofmoord. De brand werd vermoedelyk op zettelijk gesticht om zowel sporen van de roof als de vrouw te laten verdwijnen", aldus een woordvoerder. Verondersteld wordt dat me vrouw Jorritsma slachtoffer is geworden van één of meer inbrekers. Zij is waarschijn lijk op een stoel vastgebon den. Problemen door werkloosheid en alcoholisme BRUNSSUM (ANP) - Tegenover de gemeentepolitie van Brunssum heeft de 29-jarige vrouw A. P. C. gisteravond bekend haar vriend, de 41-jarige F. Hartkamp, met wie zij samenwoonde, te hebben doodgestoken met een broodmes. Het slachtoffer was gescheiden en vader van twee kinde- Een dag lang heeft de gepleegd. Pas giste menselyke tragedie", zo >u w gesuggereerd dat haar vriend zelfmoord had ond biechtte zij het ware relaas op. "Een diep de politie gisteravond. de v, beide? gescheiden, woonden een halfjaar samen. Werkloosheid cn vooral alcoholisme waren voor hen ernstige proble men die vaak tot onderlinge ruzies aanleiding gaven. Uit de bekentenis van de vrouw kwam de politic er achter dat het slachtoffer reeds vier dagen geleden om het leven is gebracht. Volgens de vrouw heeft het drama zich afgespeeld donderdagavond tussen zes en zeven uur in de keuken van haar woning. Zij nam na haar daad slaappillen in en belde zaterdagmorgen rond half twaalf de geneeskundige dienst met de mededeling dat haar vriend zelfmoord had gepleegd De geneeskundige dienst schakelde meteen de politie in. Die trof het stoffelijk overschot van Hartkamp aan en arres teerde de vrouw. De verklaringen van de vrouw strookten niet met de resultaten van een gehouden buurtonderzoek. DEN HAAG (GPD) - In politiek Den Haag is ook het afge lopen weekeinde koortsachtig gezocht naar mogelijk heden om een kabinetscrisis over de kernbewapening te voorkomen. Tussen de CDA-top en premier Van Agt werd overlegd over de kansen op een oplossing die de tien CDA-dissidenten binnenboordkan houden. CDA-leider Lubbers vindt dat hij „de eenheid in de CDA-fractie heeft overschat" .v, "r - T. f 9 ZETTEN - Hoewel het kabinet door de kernwapenkwestie in grote moeilijkheden verkeert schijnt het humeur van premier Van Agt er niet onder te lijden. Zaterdagmiddag zorgde hij in Zetten voor een vrolijke opening van de jaarlijkse kerstveiling door het zwaaien met een antieke ratel die vroeger werd gebruikt voor het wegjagen ran spreeuwen van boomgaarden

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1979 | | pagina 7