Industriebond
"Geen simpele
strijd om geld"
Hong Kong profiteert mee van
China's moderniseringsprogramma
Beleggingsbeleid FNV
ondergaat wijzigingen
Nieuwe kip
in Laos
Markt
berichten
Venezuela wil weer
uniforme olieprijs
MAANDAG 10 DECEMBER 1979
ECONOMIE
PAGINA 25
UTRECHT (ANP) - De Industriebond FNV is
bang dat 1980 voor de vakbeweging een verlo
ren jaar zal worden nu een centraal akkoord
tussen werkgevers en werknemers voor verbe
tering van arbeidsvoorwaarden is mislukt.
Het plan dat vorige week zaterdag
voor een dergelijke overeen
komst op tafel heeft gelegen in de
stichting van de arbeid was voor
de Industriebond een mogelijke
basis voor cao-onderhandelin
gen. Het mislukken van een cen
traal akkoord wijt de bond ge
deeltelijk aan anderen binnen de
FNV, bij wie tijdens de onder
handelingen het geld voorop
stond.
BANGKOK (AFP) - De rege
ring van Laos heef vandaag
stappen gedaan tot volledige
vernieuwing van biljetten en
munten, die uitgegeven wor
den door de nationale bank.
Met ingang van 06.00 uur Ne
derlandse tijd zijn alle kips
(de nationale munt), die niet
aangegeven zijn, waardeloos
geworden, zo heeft radio-
Vientiane bekendgemaakt.
Premier Phomvihane heeft
aangekondigd, dat de gehele
bevolking, 'alsmede officie
ren, militairen, arbeiders in
het hele land en personeel van
ambassades en intematio-
nale organisaties' al hun
geldbedragen in kips moeten
aangeven.
In het desbetreffende, door de
premier getekend communi
qué wordt niet gerept over een
wijziging van de koers van de
kip, hetgeen schijnt te beteke
nen, dat de nieuwe kip dezelf
de waarde zal hebben als de
oude.
In alle steden en dorpen zijn
'wisselkantoren, ingericht,
waar nieuwe kips worden
verstrekt voor oude.
Deze maatregelen zal gevolgen
hebben voor duizenden Lao-
tianen die naar het buiten
land zijn uitgeweken (in het
bijzonder naar Thailand) en
kips bezitten.
BEZITSVORMINGSFONDS -
De ministerraad is er mee ak
koord gegaan dat met ingang van
1 januari 1980 het maximumbe
drag van renteloze leningen uit
het bezitsvormingsfonds dat nu
2.400 gulden bedraagt, op 3.600
gulden wordt gesteld.
De laatste jaren is de belangstelling
voor de renteloze leningen uit het
fonds ten behoeve van een eigen
woning sterk afgenomen.
STERKE YERKE - Met het vlot
Sterke Yerke is alles in orde, al
leen de omroepzender is kapot.
Deze melding kreeg Schevenin-
gen radio zaterdagavond door
van een schip dat zich in de om
geving van het Leeuwarder vlot
- bevond. De opvarenden van de
Sterke Yerke hadden gevraagd of
het schip die gegevens aan Sche-
veningen radio wilde doorgeven.
De opvarenden bevinden zich
momenteel in de omgeving van
Trinidad.
Dit staat in „Zin", het blad van de
Industriebond FNV. De bond
zegt het mislukken van de over
eenkomst zeer te betreuren, om
dat er aanzetten mee hadden
kunnen worden gegeven voor
verbetering van de arbeidsvoor
waarden. De Industriebond FNV
was vooral wat dat betreft wel te
vreden over de concept-over
eenkomst. Andere FNV-bonden
hadden er veel meer moeite mee,
onder meer over de beperking
van de loonsverhoging tot twee
procent.
De Industriebond stelt dat hij voor
rang wil blijven geven aan vast en
goed werk. "Wel handhaving van
de koopkracht, maar geen sim
pele geldstrijd", aldus de bond.
"Begin dit jaar hebben we de
werkgevers nadrukkelijk ge
vraagd om daarover met ons mee
te denken. Ze zijn er toen niet op
in gegaan.'
Te laat
Volgens de Industriebond is het, nu
de werkgevers kennelijk beslo
ten hebben om er nu wel op in te
gaan, te laat. "Te laat in elk geval
voor het afsluiten van een cen
traal akkoord met richtlijnen
voor de onderhandelingen", al
dus de bond. In 1980 zal het. door
het aarzelen van de werkgevers
en door hun angst voor het nieu
we, volgens de bond alleen maar
om geld gaan. "Voor de werkelij
ke oplossing van de problemen
dreigt 1980 een verloren jaar te
worden", aldus de Industrie
bond.
Te lang hebben de werkgevers vol
gens de Industriebond, samen
met de overheid, de werknemers
matiging aangepraat en "op de
nullijn gedrukt". En te plotseling
zijn die werkgevers nu volgens de
bond overstag gegaan en begon
nen om met geld de veelal door
slechte arbeidsomstandigheden
veroorzaakte problemen af te ko
pen. "Het effect was voorspel
baar", meent de bond. "De reac
tie werd: het zit er wel in, de
werkgevers zijn wel bereid om de
lonen te verhogen".
De Industriebond zegt er geen en
kele behoefte aan te hebben om
hetgeen er in 1979 bereikt is als
een schitterend succes te be
stempelen. Resultaten als de in
voering van nieuwe regelingen
voor vervroegd uittreden en uit
breiding van bestaande regelin
gen, uitbreiding van het aantal
vakantiedagen, extra roostervrije
dagen en wijzigingen in de ploe-
genroosters, verbleken volgens
de bond bij datgene wat niet werd
bereikt: doorbreking van de 40-
urige werkweek.
HONGKONG - Het met zijn vijf miljoen inwoners uit
zijn voegen barstende Hongkong hoopt te profite
ren van China's moderniseringsprogramma. Zaken
doen met China, liefst op grote schaal, heeft talrijke
buitenlandse firma's en banken naar de kroonkolo
nie gelokt.
Daarbij zijn het vooral de Ame
rikaanse oliefirma's die er na
de olievondsten in de Zuid-
chmese Zee op rekenen de
Chinezen de uitrusting voor
de olie-exploratie en -produk-
tie te kunnen leveren.
De talrijke buitenlandse firma's
die de China-euforie naar
Hongkong heeft gebracht,
hebben echter er mede toe
bijgedragen dat de huren re
cordhoogten hebben bereikt.
De laatste maanden zijn de
huren met 30 tot 150 procent
gestegen. Het is geen uitzon
dering dat de huur voor een
flat van 500-650 vierkante me
ter in korte tijd van 9000
Hongkong dollar (f3300) tot
20.000 (f7500) weiu ver
hoogd.
De maandelijkse huren voor
zogenaamde luxe-flats be
dragen 100.000 Hongkong
dollar (f 37.000) en meer. Maar
de op geld beluste landlords
uit Hongkong zijn niet alleen
schuldig aan de enorme
huurverhogingen. Medeve
rantwoordelijk is de regering,
die te weinig grond voor de
woningbouw ter beschikking
stelt.
Kroondomein
De verkoop van kroondomei
nen is uiteindelijk de voor
naamste bron van inkomsten
voor de regering. Daarbij
komt nog dat het in de laatste
jaren uitgebreide ambtena
renkorps ook de vraag naar
woonruimte deed toenemen.
Maar de huren voor de Engel
se ambtenaren worden door
de regering gedragen, zoals
ook de grote bedrijven al ge
ruime tijd de huren voor hun
buitenlands personeel beta
len.
Maar enkele firma's die niet di
rect in de handel met China
zijn geinteresseerd, lopen met
de gedachte rond zich naar
Singapore of elders te ver-
plaaten, waar ze niet - zoals in
Hongkong - 10 miljoen
Hongkong dollar per jaar aan
huur voor hun personeel
moeten betalen.
Samen met de huren zijn ook de
prijzen voor alle andere goe
deren omhoog gegaan, zodat
men in Hongkong voor het
eerst van inflatie zou kunnen
x de flats in Hong Kong. De huren zijn de afgelopen tijd aanzienlijk gestegen.
spreken. In september stegen
de prgzen met 15 procent.
Peking heeft zich tot nu toe
nauwelijks gestoord aan de
stijging van de kosten voor
het levensonderoud en ge
troost zich grote moeite in
Hongkong nog grotere win
sten dan tot nu toe te maken.
De semi-officiele Chinese in
stellingen in Hongkong, zoals
de „Bank of China", „China
Resources", „Far East Enter
prises" en Peking-gezinde
zakenlieden hebben hun ac
tiviteiten uitgebreid en heb
ben zich allang op het terrein
van de lucratieve bouwbusi-
ness begeven.
Zo wil China nu in Hongkong
een grote cementfabriek,
scheepswerven pakhuizen.
4000 flats en een luxueus
handelscentrum van 50 eta
ges bouwen. Hongkong
wordt daardoor steeds nau
wer met de Volksrepubliek
China verbonden, vooral met
de naburige provincie
Kwangtoen, waar vooral Chi
nese zakenlieden uit Hong
kong investeren en joint-ven-
tures met Chinese over
heidsinstellingen moeten
aangaan.
De Chinese invloed in Hong
kong is groot doordat Peking
twee grote dagbladen, de
grootste vakbond, talrijke
scholen, divetse banken, een
warenhuisketen, speciaalza
ken, bouwfirma's, scheep
vaartmaatschappijen en ver
zekeringsfirma's controleert,
waardoor de winsten in de
schatkist van Peking
vloeien.
Maar voor de Volksrepubliek is
Hongkong nog steeds de
grootste afzetmarkt, die in de
afgelopen jaren goederen
kocht ter waarde van meer
dan 2 miljard Amerikaanse
dollar en waarvan een deel
opnieuw werd geëxporteerd.
Hongkong is echter ook weer
op China aangewezen, dat de
helft van de levensmiddelen
en een derde van het water le
vert.
Immigranten
Een andere nu juist niet gewen
ste export uit de Volksre
publiek vormen de illegale
immigranten, waarvan er dit
jaar tegen de 200.000 in
Hongkong zullen aanxomen.
Tot eind oktober werden
62.600 illegale immigranten
opgepakt en weer over de
grens gezet. Men neemt aan
dat het aan minstens het dub
bele aantal lukt om onopge
merkt Hongkong binnen te
komen.
Hoewel Hongkong tot nu toe
bijna geen werkloosheid
kent, hebben toch de jonge
vluchtelingen uit China
meestal niets geleerd of wil
len niet werken, zodat velen
naar de misdaad gnjpen om
het hoofd boven water te
houden. Zo is ten opzichte
van het vorige jaar het aantal
roofovervallen en inbraken
aanzienlgk gestegen en daar
aan zijn de „China Boys" voor
een groot deel schuldig. Deze
benden zouden in de toe
komst bovendien mq niet b
onderschatten gevaar kun
nen zgn
Hoewel Peking onlangs ook
heeft verzekerd dat de status
quo van Hongkong zal big ven
gehandhaafd, zgn er voor de
toekomst nauwelgks progno
ses te maken. Zou het moder
niseringsprogramma van
China als een zeepbel uiteen
spatten. dan zou dit. evenals
een vernieuwde politieke in
stabiliteit op het vaste land.
geen toe te juichen uitwer
king op Hongkong hebben,
maar het zou wel de huren
doen zakken
Onlusten
Een ander gevaar voor de stabi
liteit van Hongkong is echter,
dat samen met de voortdu
rend stijgende kosten voor
het levensonderhoud, de on
tevredenheid onder de brede
massa zo groot wordt dat er
stakingen en onlusten voor
komen.
Voorlopig blijft Hongkong ech
ter verder een groot zakelgk
casino, waarin de oude we
reld. evenals het communisti
sche China, snelle winsten
hoopt te maken.
De nagestreefde samenwerking
tussen het „laissez faire"kap>
talisme van Hongkong en de
door de staat gestuurde eco
nomie van China, is echter in
wezen een anachronisme met
een onzekere toekomst.
CHRISTIAN ROLL
UTRECHT - De FNV wil haar beleggingsbeleid op een
aantal punten wijzigen, na de kritiek die door de vak
bondsleden hierop is geuit.
Aandelen in bedrijven die belangen
hebben in landen waar de men
sen- en vakbondsrechten op fla
grante wijze worden geschonden,
zullen geleidelijk worden afge
stoten, als eerste stap naar een be
ter bij het vakbondsbeleid pas-
Samenwerking
GOTHENBURG (ANP) - Het
Zweedse automobielconcern
AB Volvo heeft bevestigd met
de Franse staatsautomobiel-
fabriek Renault in onderhan
deling te zijn over uitbreiding
van onderlinge samenwer
king. Enkele dagen geleden
meldde een Zweeds tijd
schrift dat Renault een belang
in Volvo zou nemen. Het
Zweedse bedrijf wilde nog
geen details bekendmaken
zolang de onderhandelingen
gaande zijn.
Wel wilde Volvo kwijt dat er
nog geen overeenstemming is
bereikt. De onderneming
Renault-Volvo
koopt al per jaar ongeveer
90.000 motoren van Renault
voor het model 343. Samen
met Peugeot-Citroen maken
Reanult en Volvo in Frankrijk
zes-cylinder-motoren.
Het Zweedse tijdschrift Vec-
kans Affaerer, dat een en an
der wereldkundig maakte,
wist te melden dat Renault
driehonderd miljoen kroon
(ongeveer 138 miljoen gul
den) zou betalen en uiteinde
lijk een belang van twintig
procent zou nemen in Volvo.
De twee autofabrikanten
zouden een nieuwe fabriek
bouwen.
send beleggingsbeleid. Dit blijkt
uit de interne FNV-nota over het
beleggingsbeleid van de vakbe
weging, die openbaar werd ge
maakt door de 'verontruste
FNV'ers', een kleine groep vak
bondsleden die ernstige kritiek
heeft op de manier waarop het
geld van de vakbondsleden
wordt belegd.
De nota van de FNV over verande
ringen in het beleggingsbeleid
gaat de groep verontrusten lang
Acties op komst
airbus-geschil
SCHIPHOL (ANP) - De meerder
heid van de Vereniging van KLM
Boordwerktuigkundigen (VKB)
heeft zich uitgesproken voor ac
ta ts ui verband met het geschil
tussen de KLM-directie ener
zijds en de VKB en vereniging
van Nederlandse verkeersvlie
gers VNV anderzijds.
De VKB en de VNV hebben ernsti
ge bezwaren tegen het cockpit
concept voor de Airbus a-310.
niet ver genoeg. Het centrale uit
gangspunt van het huidige beleid
wordt niet losgelaten: de aande
len moeten geld opbrengen en
wel zoveel mogelijk, aldus de
groep, die er zelf voor is om vak-
bondsgeld te gebruiken voor za
ken als financiële steun aan be
drijven die de werknemers willen
overnemen en goedkope wo
ningbouw.
De FNV-nota stelt voor om aller
eerst de aandelen in bedrijven
met belangen in Zuid-Afrika en
Chili van de hand te doen. Daar
naast moet er een discussie op
gang worden gebracht over ande
re zaken die in het beleggingsbe
leid een rol moeten gaan spelen,
zoals milieu, ruimtelijke orde
ning, democratische besluitvor
ming van de FNV, maar ook dat
van de diverse aangesloten bon
den zal geleidelijk moeten wor
den aangepast, aldus de nota.
Volgens de Nota is ongeveer 24
miljoen gulden, een derde van
het geld. uit de weerstandskassen
en uit eigen vermogen van de
FNV. belegd in ondernemingen
met belangen in Zuid-Afrika.
De nota constateert dat het beleg
gingsbeleid niet strookt met de
ideeen van de vakcentrale over
fundamentele democratisering
en vermaatschappelgking van de
produktie.
Veiling Leiden
aardappelen 22-31. andijvie 1.40-170,
kroten gek. 1.00, boerenkool 28-46. rode
kool 18-25, prei 80-1,05, spruiten A
81-83, spruiten B 81-84. spruiten Cl 72-
D 80.101. uien 26-38, witlof extra 2-2.10,
zilveruien A 1.50-1,75, meloenen B
1.-1.35 sla zwaar 19-26. licht 14-18. selde
rie 31-40
Veemarkt Leiden.
Op de markt van vandaag werden 1922
dieren aangevoerd, waarv an 1373 slarh-
trunderen en 549 schapen en lammeren.
Prijsnoteringen slachtrunderen stieren
le kwaliteit van f 7,40 tot f 8.- per kn ge
slacht gewicht, stieren 2e kwal f7. tot
f7.35; vaar/en Ie kw..l f 7 1!', tol IK
vaarzen 2e kwal. f5.60 tot f 6.10; koeien
le kwaL f6.80 tot f7.90, koeien 2e kwal
f 5,70 tot f 6.10; koeien ;ie kwal f 5.30 tot
f 5.60. wordtkoeicn f 4.50 tot f 5,45, extra
kwal dikbillen f9.- tot f 14.
Prgsnotenngen schapen van f 155.- tot
f190,- per stuk. lammeren f150.- tot
f 190,. rammen le kwal f 200, tot f 250.
Toelichtingen, aanvoer, handel en prijk
zen slachtrunderen ruim, matig, stabiel
(stieren iets hoger), schapen en lamme
•I (lammeren
CARACAS (ANP) - Venezuela zal in de komende vergadering van minis
ters van olie van de OPEC. de organisatie van Olie Exporterende Lan-
den. doen wat het kan om te bereiken dat de OP"EC weer terugkeert tot
het stelsel van uniforme prijzen voor ruwe ohe De Venezolaanse ininis
ter van olie. Berti, heeft dit in Caracas gezegd bg zgn terugkeer van een
reis door het Midden-Oosten.
Venezuela zal er verder naar streven dat de gang van zaken op de vrge
markt voor olie en olieproduktcn wordt .ilg« kem d. aldtU riMfimi HQ
noemde de situatie op de vrge oliemarkt. waar de prgzen tweemaal zo
hoog zgn als die van olie welke krachtens langlopende contracten wordt
geleverd, zorgwekkend.
De minister zei goede hoop te hebben dat het aanbod van oho op de
wereldmarkt in de eerste helft van het komende jaar zal toenemen en dat
de opwaartse druk die de prgzen nu ondervinden kleiner /al worden
Dat zal naar zgn mening de lust tot speculeren op de w ereldmarkt voor
olie doen verminderen
MAANDAG
10 DECEMBER 1979
1870,00
7Ö!60
GOUD EN ZILVER
AMSTERDAM - De Amsterdamse
effectenbeurs ging vandaag van
start onder hetzelfde gesternte
ais de algelopen weken. Nieuwe
gezichtspunten waren er niet en
bg gebrek aan U-langstelling
brokkelden wol noteringen vei
der af Een uitzonderingspositie
nam KNSM in. Deze aandelen
openden op precies I 100 en In
pen daarna op tot 101,50. een
peil dat vele maanden niet meer
is gehaald Nedlloyd klom met 30
cent tot f77.10. maar Van Omme
ren w as 1 lager op J 224 als reac
tie op de sterke stijging van vrij
dag met 7. Amro was vrgwel
onveranderd op J 65.20, maar
ABN daalde 2,50 tot I 309 of een
nieuw laagtepunt voor 1979
Aandelen Heineken verloren
t 1.70 op/7130
Philips werd ex intenm-divident
van 60 cent verhandeld en hier
mee rekening houdend werd een
dubbeltje gewonnen op f 20.80
Zwak lag K LM met rond 2 ver
lies op 78.50
