LEIDSCH
DAGBLAD
CDA wil standpunt over de
kernwapens niet prijsgeven
VS DOEN BEROEP OP NAVO
Desnoods tegen meerderheid NAVO ingaan
XVEBXJB
DONDERDAG 6 DECEMBER 1979
OPGERICHT 1 MAART 1860
36032
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Met betrekking tot Iran
WASHINGTON - De Verenigde
Staten willen tijdens de aan
staande NAVO-vergadering in
Brussel (op 12, 13 en 14 decem
ber) een zeer nadrukkelijk be
roep doen op de solidariteit van
hun bondgenoten by het treffen
van maatregelen tegen Iran.
Amerika wil niet alleen dat de
luchtvaartverbindingen worden
verbroken, inclusief een lan
dingsverbod voor de Iraanse
luchtvaartmaatschappij, maar
bovendien streeft Washington
naar een gecoördineerde bevrie
zing van Iraanse tegoeden in
NAVO-landen en o.m. het af
dwingen van het recht om voor
Iraanse olie in dollars te betalen.
Voorts overwegen de VS het af
snijden van de scheepvaartver
bindingen.
Deze plannen
naamste deel van Carters moge
lijkheden om te proberen via
vreedzame middelen Iran te
dwingen tot het loslaten van de
gegijzelden en tezelfdertijd te
voorkomen dat Iran met enig
succes een economische oorlog
tegen het westen aanspant en met
name tegen de VS, die een regel
rechte aanslag zou betekenen op
de toch al niet enorme stabiliteit
van de Amerikaanse dollar. Mili
taire mogelijkheden zijn er in fei
te alleen maar wanneer er sprake
is van vergeldingsmaatrege
len.
Formeel zijn de VS tevreden met de
steun die zij van bondgenoten
hebben gekregen, zo verklaarde
een hoge functionaris van het
ministerie van buitenlandse za
ken: „Wat wij gevraagd hebben,
hebben we gekregen" Dit sluit
een verdergaand verlangen naar
internationale solidariteit niet
uit. Die solidariteit mag naar
Amerikaanse smaak vooral van
de Europese (en Canadese)
bondgenoten worden ver
wacht.
Er kan weinig twijfel over bestaan
dat de VS zich in staat van sub
tiele oorlog bevinden met Iran,
waarbij de voorlopige uitkomst
voornamelijk door het lot van de
gegijzelden wordt bepaald. Het
feit dat de voormalige Iraanse
minister van buitenlandse zaken,
Bani-Sadr, die nog steeds finan
ciën en economie beheert, op
vrijlating van de gegijzelden
heeft aangedrongen, heeft in
Washington de indruk versterkt
dat Chomeini, de uitslag van het
referendum ten spijt, met een
oppositie in eigen gelederen te
maken heeft die wellicht
doorbraak kan bewerkstelli
gen.
Mochten de Europese bondgeno
ten van de VS niét de steun willen
verlenen die Amerika verlangt
voor zijn streven de 50 gegijzel
den vrij te krijgen, dan zou dit een
ernstige crisis binnen de alliantie
kunnen inluiden. Ongetwijfeld
zou die crisis gepaard gaan met
een enorme druk in de richting
van meer Amerikaans isolatio
nisme. Dit zou de NAVO, of al
thans de Europese kant daarvan,
in grote problemen kunnen
brengen.
Anderzijds is dit een van de schaar
se ogenblikken waarop Amerika
openlijk bereid is toe te geven dat
het de hulp van zijn Europese
partners behoeft om zich als lei
der van de westelijke wereld te
kunnen handhaven zonder dat
dit leidt tot het uitbreken van ge
weld.
I President Giscard d'Estaing
(foto) is opnieuw in opspraak
gebracht door het satirische
weekblad "Le Canard En-
chaine". Volgens het blad
zou Giscard nog veel meer
diamanten van Bokassa
hebben ontvangen, dan aan
vankelijk het geval was. En
het smoesje dat Giscard deze
aan een liefdadig doel zou
hebben gegeven, wordt door
het blad eveneens groten
deels ontkracht.
PAGINA 19
BIZü K0/SOT
vandaag
Boudewijn de Groot: "Ik
denk niet dat ik tot mijn pen
sioen zal zingen".
PAGINA 5
Meer vrouwen werken, maar
nog niet in hogere functies.
PAGINA 7
Anton Ebben: "Ik spring
door tot ik niet meer kan".
PAGINA 13
Oud-journalist Heiser kriti
seert geschiedschrijving
Arnhem.
PAGINA 17
"Banenplan" van kabinet is
onduidelijk.
PAGINA 24
CALCUTTA - Moeder Tere
sa die op 10 december in Oslo de
Nobelprijs voor de vrede in ont
vangst zal nemen, is vandaag
vanuit India naar Noorwegen
vertrokken. Bij haar vertrek
kreeg zij bloemen aangeboden
Moeder Teresa heeft de autori
teiten in Oslo verzocht geen di
ner op de prijsuitreiking te la
ten volgen, maar het daarvoor
bestemde geld onder armen te
verdelen. Dit verzoek is gehono
reerd. (Zie pagina 11).
hebben we gekregen Dit sluit maken heeft die wellicht een weid.
DEN HAAG (GPD, ANP) - Als de meerderheid
van de NAVO de uitgangspunten van Neder
land ten aanzien van de modernisering van
kernwapens (wel produktie maar nog geen sta
tionering) afwijst dan zal Nederland zich daar
niet bij mogen neerleggen. Dat was de strekking
van het betoog dat CDA-woordvoerder Frin-
king vanmorgen in de Tweede Kamer afstak tij
dens het kernwapendebat.
Mevrouw Haars op
vingers getikt
DEN HAAG (GPD) - Alle buiten-
landers die slachtoffer van de zo
genaamde regularisatiemaatre-
gel zijn geworden komen alsnog
in aanmerking voor een ver
blijfsvergunning. Met deze uit
spraak heeft de Raad van State
vanmorgen staatssecretaris
Haars van justitie gevoelig op de
vingers getikt. Volgens de Raad
van State heeft mevrouw Haars
met haar beslissing dat een groep
kerk-Marokkanen in Nederland
mag blijven zoveel verwachtin
gen gewekt dat anderen nu ook
zouden mogen blijven. De Raad
van State kwam tot de uitspraak
n.a.v. beroepen van drie Turken.
MERBAU
BOERENDEUR
415,-
tóch even kiiKen bij
DE HOUTBAAN
zelfbouwcentrum
OP het terrein van de
Verenigde Touwfabnek
zaterdags geopend
Treinongeluk
Premier Van Agt, wiens kabinet
grote gevaren loopt door de
kernwapenkwestie, zou
vandaag nog naar Was
hington vertrekken om te probe
ren de Amerikanen het Neder
landse standpunt duidelijk te
maken. CDA'er Frinking vroeg
de regering vanmorgen welke
verklaring er is voor het feit dat
sommige bondgenoten die enige
tijd geleden eveneens een voor
behoud hebben gemaakt - hij
dacht onder meer aan West-
Duitsland en België - daar nu
blijkbaar van afzien.
"*Wij zijn van mening dat gemeen
schappelijke besluitvorming van
groot belang is. De vraag doet
zich echter voor of de bondgeno
ten dat uitgangspunt en de ernst
van de Nederlandse argumenten
wel voldoende serieus hebben
genomen", aldus Frinking.
De CD A-fractie houdt ook vast aan
het punt dat zij alleen zal mee
werken aan besluitvorming in
het kader van een ondertekend
Salt 2-verdrag (een verdrag over
ontwapening tussen Amerika en
Rusland). "Dat betekent dat onze
goedkeuring afhankelijk zal
worden gesteld van die onderte
kening"
Leidsch Dagblad
Q*«n krant baxorgd? Bal d«
Maandag t/m vrijdag van
18 00-19.30 uur
Zaterdags van 16.00-18 00 uur.
Uitsluitend tel. 071-211515
of 210221.
Ltr. jonge B0KMA
11.95
Ltr. jonge BOLS
11.95
Ltr vieux PARADE
11.95
COINTREAU
16.75
PISANG AMBON
9.95
JAGERMEISTER
12.95
FAISCA ROSE
4.75
WIJN VAN DE MAAND
CHATEAU LES CANELLES
A C premières cotes de Blaye
prachtige rode Bordeaux uit het
jaar 1978 per (I 6.75
bij 12II 5.95 p li.
bij Barcelona stelling
's Ochtends mist
Ten noorden van de grote rivieren op
klaringen, in de ochtend plaatselijk
mist Elders veel bewolking.
Maximum temperatuur 9 graden
(m.u.v. mistgebieden). Wind uit uiteen
lopende richtingen.
(Opgemaakt om 11.15 uur)
Zon op: 8.33 uur; onder: 16.30 uur
Maan op: 20.27 uur; onder: 11.15 uur.
Hoogwater te Katwijk om 5.22 en 17.37
uur, laagwater om 1.11 en 13.31 uur.
BARCELONA (DPA/AFP) - By
een botsing tussen een forensen
trein en een goederentrein ten
noorden van Barcelona zijn van
daag verscheidene mensen om
het leven gekomen en velen ge
wond. De volle forensentrein is
volgens ooggetuigen helemaal
vernield. De brandweer heeft alle
ambulances uit Barcelona en
omgeving naar de plaats van het
ongeluk geroepen. Vele passa
giers zouden nog in de wrakstuk
ken van de trein bekneld zitten.
De PvdA nam vandaag nog eens
duidelijk stelling tegen elk mo-
derniseringsbesluit De socialis
ten willen eerst een totaal over
zicht hebben van de kernwapens
die de NAVO de komende tijd
denkt nodig te hebben. Volgens
woordvoerder Stemerdink kan
anders van wapenbeheersing
geen sprake zijn. De PvdA vindt
tenslotte dat de regering niet met
de kernwapenmodernisering ak
koord mag gaan zonder voorbe
houd van goedkeuring door het
parlement "Al bindt de regering
zich in Brussel politiek, het par
lement kan daar met door gebon
den worden", aldus Stemerdink.
D'66-woordvoerder Brinkhorst
verzette zich ook tegen een mo-
dernisenngsbesluit op dit mo
ment Hy overwoog vanmorgen
om in het verloop van het debat
een motie in te dienen van die
strekking.
Premier Van Agt was vandaag in
Londen om met zyn collega
Thatcher te spreken over de
kernwapenproblemen. Mocht
Van Agt in Londen enige positie
ve tekenen ontvangen dan zou hy
aan het einde van de dag door
vliegen naar de VS om met deze
steuntjes in de rug de Amerika
nen proberen te overtuigen. De
kans daarop wordt overigens in
regeringskringen in Den Haag ui
terst klein geacht.
Op de tocht
Zou Van Agt inderdaad naar Was
hington vliegen dan komt ook het
kabinetsberaad morgen over
de kernwapenmodernisering op
de tocht te staan. Van Agt kan
dan namelyk nooit op tyd terug
zijn. Regeringskringen sluiten
niet uit dat het kabinetsberaad
dan naar zaterdag verschoven zal
moeten worden. Ook de resulta
ten van het vanmorgen begonnen
kamerdebat spelen daarby een
rol.
De zelfbeheersing die president
Carter in het geschil met Iran
toont, begint haar vruchten af te
werpen In populariteit als Demo
cratisch kandidaat voor de vol
gende presidentstermijn schijnt
hij zijn grote tegenspeler Ted
Kennedy voorbijgestreefd te zijn.
Zo n troost is nooit schraal voor
een politicus, wiens zenuwen tot
het uiterste worden beproefd.
De Verenigde Staten willen door het
aanhalen van de economische
duimschroef uit de impasse met
Teheran geraken Daarvoor heb
ben ze echter hun Westeuropese
partners terdege nodig Die zullen
met staan te popelen Als er olie in
het geding is, zijn pnncipes
meestal verre Dat heeft de jong
ste geschiedenis wel bewezen.
Welke garanties heeft Amenka
dat Europa niet gretig stapt in het
economische vacuum, waarmee
Washington Teheran wil dwin
gen?
De vanzelfsprekendheid, waarmee
de Verenigde Staten tot in de ze
ventiger jaren hun leidersrol kon
den vervullen, is reeds lang verle
den tijd. Bij de huidige perikelen in
het nabije en midden oosten lijkt
de dollar weer nieuwe kwetsuren
op te gaan lopen
Ven moet in Washington inzake so
lidariteit maar niet op veel meer
rekenen dan met de mond bele
den bijval De economische te
genwind in de industnéle samen
leving heeft van alle deelnemers
kleine zelfstandigen gemaakt, die
allereerst luisteren naar het rin
kelen van de eigen kassa
De kwetsbaarheid van zelfs het
machtigste land ter werekJ is
groot; die zekerheid is zelfs met
de aanwezigheid van het meest
indrukwekkende smaldeel in de
Perzische Golf. niet meer onge
daan te maken.
ALBEDA WIL
OVERWERK
BEPERKEN
DEN HAAG (GPD) - Minister Al
beda van sociale zaken wil werk
gevers verplichten tot aanvraag
van een overwerkvergunning
voor werknemers die langer dan
42,5 uur per week moeten wer
ken. Op korte termyn zal hy de
Sociaal Economische Raad ad
vies vragen over een aanpassing
van de uit 1919 daterende Ar
beidswet op dit punt
Werkgevers zyn nu pas verplicht
een overwerkvergunning by de
Arbeidsinspectie aan te vragen,
indien langer dan 48 uur per week
gewerkt wordt Nu de vyfdaagse,
40-urige werkweek al lang een
feit is, wil Albeda terug naar 42,5
uur. In Europees verband heb
ben de ministers van sociale za
ken deze kwestie onlangs ook be
sproken.
De laatst beschikbare gegevens
wijzen op een totaal van 5 miljoen
manuren overwerk per jaar Dit
komt neer op 2500 iriMMhplMl
sen. Het is overigens nog niet
duidelijk wat voor invloed een
beperking van het overwerk op
de totale werkgelegenheid zal
hi-tiU-n
Voor verwerking afval
Rijnstreek wil meer betalen
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG - De regio Midden-Holland-Rijnstreek is, evenals
Utrecht, bereid om meer te betalen voor de verwerking van haar
huisvuil door de Afvalverwerking Rynmond.
Dit bleek vanochtend uit mededelingen van staatssecretaris Ko
ning (binnenlandse zaken) en minister Giryaar (milieuhygiëne)
aan de Tweede Kamer.
Midden-Holland-Rijnstreek en Utrecht zyn bereid de contracten
die zij met de AVR voor 25 jaar hadden afgesloten, open te bre
ken. Het in grote financiële moeilijkheden verkerende Ryn-
mondse bedrijf lijdt alleen al op deze contracten jaarlijks een
verlies van twintig miljoen gulden.
Nog onduidelijk is hoeveel Midden-Holland-Rijnstreek en Utrecht
aan de AVR zullen gaan betalen. Staatssecretaris Koning is van
plan, zo deelde hij vanochtend mee, door middel van arbitrage
daar duidelijkheid over te scheppen. Het stond rond het midda
guur nog niet vast of de beide regio's daarmee akkoord zouden
gaan.