Impasse in gijzelingsaffaire
T eheran
duurt voort
Wkarom u voor een geldlening beter naar
een bank zoals de NMB kunt gaan.
Uiteenlopende reacties
op verklaring Gromyko
BEZETTING GROTE
MOSKEE BEËINDIGD
Eisen van bezetters blijven onveranderd
De NMB denkt met u mee.
BUITENLAND»
HAMBURG/MOSKOU/BONN/
MAINZ/WASHINGTON (Reu-
ter/DPA/AFP) - Naar de mening
van vooraanstaande Westduitse
politici zal de Sowjet-Unie, on
danks anders luidende verkla
ringen van de Russische minister
van buitenlandse zaken, Andrei
Gromyko, de deur naar ontwa
peningsonderhandelingen, ook
na een eventueel besluit van de
NAVO over modernisering met
kernraketten .voor middellange
afstand niet toeslaan.
Zo poogde bondskanselier Helmut
Schmidt gisteren in Hamburg de
indruk weg te nemen dat Gro
myko in zijn verklaring voor de
pers met stopzetting van d<
derhandelingen over ontwape
ning en beperking van de bewa
pening heeft gedreigd als de NA
VO inderdaad tot 'modernise
ring' zou besluiten.
Als Gromyko waarde had gehecht
aan dit dreigement, aldus
Schmidt, dan had hij het ook op
prijs gesteld dit dreigement
'zwart op wit' in het communiqué
te hebben. "Voor mij is beslis
send wat in het communiqué is
vastgelegd". Schmidt wees erop
dat Gromyko en de Westduitse
minister van buitenlandse zaken,
Hans-Dietrich Genscher, in het
door hen ondertekende commu
niqué duidelijk hebben gezegd
dat er voor hen geen redelijk al
ternatief voor de ontspannings-
politiek bestaat. De twee minis-
ters nadden ook duidelijk gesteld
dat de uitwerking van nieuwe,
concrete stappen op het gebied
van de ontwapening en wapen-
beperking bespoedigd en de con
tacten tussen beide landen
voortgezet moeten worden.
De christen-democratische oppo
sitie in West-Duitsland be
schouwt de jongste uitlatingen
van Sowjet-minister van bui
tenlandse zaken Gromyko over
het verwachte NAVO-besluit tot
installatie van kernraketten voor
middellange afstand in Europa
als een "poging tot onvervalste
politieke chantage" en "inmen
ging in de soevereiniteit van de
Bondsrepubliek", zo heeft af
gevaardigde Friedrich Zimmer-
mann van de Beierse CDU in
Bonn zaterdag verklaard.
Naar Zimmermann zei wil de
Sowjet-Unie kennelijk doen ver
geten dat het juist de massale
Russische bewapening in de af
gelopen jaren is geweest, die het
militaire evenwicht in Europa
heeft verschoven. De regering in
Bonn zou de "Russische chanta
gepoging" moeten afwijzen en
moeten staan op doorgaan van de
voorgenomen NAVO-besluiten,
zo zei hij.
In Mainz verklaarde vroegere
bondskanselier en leider van de
sociaal-democratische SPD
Willy Brandt intussen van oor
deel te zijn dat de standpunten
tussen Bonn en de Sowjet-Unie
in de discussie over ontwapening
niet ver uit elkaar liggen en dat
onderhandelingen over vermin
dering van de bewapening mo
gelijk zijn. De Sowjet-Unie is, zo
zei hij in een regionale SPD-bij-
eenkomst, bereid over haar be
wapening op het "uiterst belang
rijke gebied van euro-strategi
sche wapens" met zich te laten
praten. Er is veel tijd om na te
gaan waar beide partijen elkaar
kunnen vinden om "idealiter ge
sproken plannen van de NAVO
tot nul te laten ineenschrompe
len", zo zei Brandt.
De Oostenrijkse kanselier Kreisky
verklaarde op dezelfde regionale
SPD-bijeenkomst dat het aan
bod tot terugtrekking van Russi
sche troepen uit Oost-Duitsland
het begin zou kunnen zijn van
een volledige terugtrekking van
Russsische en Amerikaanse sol
daten uit Oost- en Westeuropese
landen. Er zou "direct" met
SALT-III-onderhandelingen
moeten worden begonnen en de
vervolgconferentie van de Euro
pese veiligheidsconferentie in
Madrid zou volgens Kreisky op
het niveau van de ministers van
buitenlandse zaken moeten wor
den gebracht.
De ministers van buitenlandse za
ken van de lidstaten van het War
schaupact vergaderen begin de
cember in Oost-Berlijn, zo heeft
het Sowjetpersbureau "Tass"
gisteren meegedeeld.
Op de conferentie, die lang tevoren
afgesproken heet te zijn. zullen
de leden van het militaire bond
genootschap van zeven Oosteu-
ropese staten naar alle waar
schijnlijkheid aandacht besteden
aan de westerse plannen om
nieuwe Amerikaanse kernraket
ten voor de middellange afstand
in West-Europa op te stellen, een
vraagstuk waarover de NAVO
half december op een bijeen
komst te Brussel moet beslissen.
Verder komt de bijeenkomst kort
na de bezoeken die Sowjet-mi
nister Gromyko van buitenland
se zaken aan Madrid en Bonn
heeft gebracht.
Waarnemers houden er rekening
mee dat de ministerconferentie
van het oostelijk bondgenoot
schap samenvalt met de bijeen
komst van de NAVO-raad te
Brussel, zoals reeds eerder het
geval is geweest.
Het Sowjet-partijorgaan Prawda
schreef gisteren, dat het plaatsen
in West-Europa van nieuwe
Amerikaanse kernraketten, die
de NAVO 'militaire suprematie'
in Europa geven, de Sowjet-Unie
en de landen van het Warschau
pact noopt tot het nemen van 'ge
paste tegenmaatregelen'.
De Prawda legt nogmaals de na
druk op de noodzaak van onder
handelingen, die vooraf dienen te
gaan aan 'elke overhaaste stap,
die de kans op een vergelijk te
niet kan doen'.
RIAD (AP/UPI) - Onder dekking
van pantserwagens hebben Sa-
oedische troepen zaterdagnacht
de gewapende bezetters van de
bovenverdieping van de grote
moskee in Mekka verdreven. De
strijd was zeer bloedig en een
deel van de moskee is bij de ge
vechten in brand geraakt, aldus
een diplomaat. Een Saoedische
functionaris verklaarde dat een
groep bezetters zich in de kelders
"Brits voorstel
onaanvaardbaar''
DAR ES SALAAM (Reuter) - De
leiders van het Patriottisch
Front, Nkomo en Mugabe, heb
ben gisteren verklaard het Britse
ultimatum voor een antwoord op
bestandsvoorstellen voor Zim-
babwe-Rhodesië te zullen nege-
Na zes uur besprekingen zaterdag
avond met leiders van drie
'frontliniestaten', zeiden Nkomo
en Mugabe op een persconferen
tie, dat de Britse bestandsvoor
stellen niet aanvaardbaar zijn.
De Britse minister van buitenland
se zaken, Carrington, voorzitter
van de vredesbesprekingen in
Londen, heeft vandaag als limiet
gesteld voor een 'ja' of 'neen' op
zijn voorstellen.
Nkomo en Mugabe waren van plan
naar Londen terug te keren en
vandaag de onderhandelingen
met lord Carrington te hei-vatten.
Maar Mugabe heeft gezegd, dat er
geen antwoord zal komen op ba
sis van de huidige voorstellen.
De bezwaren van de leiders van het
Patriottisch Front betreffen
voornamelijk het voorstel dat
guerrilla-troepen naar aangewe
zen verzamelplaatsen worden
gedirigeerd, terwijl de strijd
krachten van Salisbury op hun
oorspronkelijke basis rriogen
blijven.
r de bezetting inmid-
van het gebouw heeft verschanst
en mogelijk enkele mensen in
gijzeling houdt.
Koning Chaled liet zijn door Ame
rikanen opgeleide Nationale
Garde zaterdagnacht tot de aan
val overgaan, nadat hij zijn ge
duld had verloren met een eerder
plan om de bezetters uit te honge
ren, aldus de diplomaat.
Het aantal slachtoffers zou groot
zijn en de diplomaat omschreef
de afloop van de strijd als "dra
matisch en gewelddadig".
De Saoedische regering heeft tot
nog toe geen verklaring over de
gebeurtenissen afgelegd en geen
cijfers verstrekt over het aantal
betrokkenen. Volgens officieuze
schattingen waren er minstens
200 overvallers, 20 gegijzelden en
in totaal 50 slachtoffers.
Aan het begin van de bezettingsac
tie, dinsdag door leden van een
niet nader aangeduide islamiti
sche sekte, bevonden zich onge
veer 50.000 bedevaartgangers in
de moskee.
Het is niet bekend hoeveel bezet
ters en gegijzelden zich in de kel
ders van de moskee bevinden.
Evenmin is bekend welke pogin
gen worden ondernomen hen
daaruit te verdrijven. Volgens de
diplomaat schijnt een aantal be
zetters te zijn ontkomen.
Volgens diplomatieke kringen is
leider van de opstand, een 27-ja-
rige student die zichzelf tot Mah
di (messias) had uitgeroepen, le
vend in handen van de Saoedi
sche regeringstroepen gevallen.
Hij wordt nu ondervraagd. Waar
schijnlijk zal hij door onthoof
ding worden terechtgesteld. Na
dat zijn volgelingen de Moskee
hadden bezet, eiste hij dat de Sa
oedische regeling radio en televi
sie afschafte, voetbal verbood en
vrouwen zou verbieden zakelijke
activiteiten te ondernemen.
Waarnemers veronderstellen dat de
bezetting van de moskee, die
honderden mensenlevens heeft
gekost, geen politieke, maar een
religieuze achtergrond heeft. De
bezetters zouden leden van een
Bedouïenen-stam zijn.
TEHERAN (Reuter/DPA/AFP) - De bezetters van de Ame
rikaanse ambassade in Teheran hebben gisteren het
Amerikaanse congreslid George Hansen in het gebouw
toegelaten, maar vervolgens maakten ze duidelijk dat hun
eisen onveranderd blijven: als de sjah, met zijn bezittin
gen niet aan Iran wordt uitgeleverd zullen de Amerikaan
se gegijzelden wegens spionage worden berecht.
Het Amerikaanse Congreslid Hansen baant zich een weg door Iraanse demonstranten als hij
terugkeert uit de bezette ambassade. Hansen had toestemming gekregen de gegijzelden Amerikanen
in de ambassade te bezoeken.
ADVERTENTIE
Geld lenen lijkt zo makkelijk. Toch is
het beslist geen eenvoudige zaak.
Zo'n lening moet passen binnen de
financiële mogelijkheden die u heeft.
En een té zware verplichting mag 't
natuurlijk nooit worden.
Kies daarom voor een vertrouwde
bank zoals de NMB. De mensen denken
er daadwerkelijk met u mee en probe
ren in overleg met u de meest ideale
regeling te treffen voor het geld dat u
tijdelijk nodig heeft.
Overigens: ook als u geen NMB-
privérekening heeft bent u welkom.
Maar dat spreekt vanzelf.
Persoonlijke lening.
Meestal gebruikt voor duurzame aan
schaffingen zoals nieuw meubilair, een
boot, een caravan of een auto. U betaalt
vaste maandtermijnen (bijvoorbeeld 24,36
of 48), zodat u precies weet waar u aan toe
bent.
U kunt het zo uitrekenen dat de lening
is afgelost op het moment dat uw auto aan
vervanging toe is.
Woningkrediet
Bestemd voor verbouwing, verbetering en
onderhoud van uw woning: nieuwe keuken
of badkamer, centrale verwarming, of bij
voorbeeld isolatie.
Meestal gaat het hier om nogal grote
bedragen. Daarom kunt u ook wat langer
doen over het aflossen: bijvoorbeeld 96
maanden.
Hansen sprak gisteren enige tijd
met gegijzelden en bezetters en
zei na afloop daarvan dat de ge
gijzelden het naar omstandighe
den goed maken. Wel had één van
de Amerikanen waterpokken
opgelopen.
Een woordvoerder van de bezetters
liet weten dat Hansen is toegela
ten omdat hij niet de Amerikaan
se regering, maar het Amerikaan
se volk vertegenwoordigt. De
Amerikaanse afgevaardigde had
in gesprekken met de Iraanse
minister van buitenlandse zaken
Bani-Sadr en leden van de Re
volutionaire raad toestemming
gekregen voor zijn bezoek. Zelf
zei Hansen dat hij zijn bezoek aan
de ambassade als een doorbraak
in de impasse beschouwde. De
bezetters maakten echter duide
lijk dat in hun eisen geen veran
dering is gekomen.
MacBride
Sean MacBride,
nobelprijs voor de vrede en oud
voorzitter van Amnesty Interna
tional, is na drie dagen van be
middelingspogingen in Teheran
kennelijk onverrichterzake in
Parijs teruggekeerd. Het grootste
probleem is volgens hem dat elke
basis voor een dialoog tussen
Iran en de Vernigde Staten ont
breekt.
Dc bezetters van de ambassade
hebben alle moslems ter wereld
opgeroepen morgen rouw-de-
monstraties te houden
Inter gezegd dat Iran bereid is
over de vrijlating van de Ameri
kaanse gegijzelden te praten als
Washington in een officiële ver
klaring de misbruiken van het
regime van de sjah veroordeelt.
Interventie
De Amerikaanse president Carter
heeft zaterdag beraad gehouden
met de chef-staf van de strijd
krachten, minister van defensie
Harold Brown en veiligheidsad
viseur Brzezinski. Volgens rege
ringskringen in Washington
wordt een militaire interventie in
Iran pas dan overwogen, als de
gegijzelden iets zou worden aan
gedaan.
Voor het ambassade-gebouw de
monstreerden gisteren opnieuw
tienduizenden onder het roepen
van leuzen als "dood aan Carter,
dood aan de sjah". De betoging
was belegd "uit protest tegen het
komplot van de imperialisten en
de zionisten tegen de grote mos
kee van Mekka".
Bij deze demonstranten voegden
zich ook duizenden leden van de
'Fedayin e-Khalq', een marxis-
tisch-leninistische beweging die
het bewind van de sjah heeft be
streden, maar die sinds 12 augus
tus opnieuw is verboden. Hoewel
voor een confrontatie tussen bei
de groepen werd gevreesd, ver
liep de demonstratie, een van de
grootste sinds de Amerikaanse
ambassade drie weken geleden
werd bezet, zonder incidenten.
Staakt-het-vuren
Dc Westeuropese ambassades in
Teheran zijn bezig hun bezetting
tot het absolute minimum terug
te brengen, zo is uit diplomatieke
bron vernomen. Sinds de Ver
enigde Staten vorige week voor
hetcerstde mogelijkheid vaneen
militaire interventie opperden, is
een deel van het personeel naar
huis gestuurd.
De democratische partij van Koer-
distan heeft gisteren zijn leden
opdracht gegeven de komende 20
dagen een staakt-het-vuren in
acht te nemen. De Koerden wil
len 'zich scharen achter de strijd
van Iran tegen imperialistische
en zionistische complotten".
De Pakistaanse president Mo
hammed Ziu-u-Haq heeft op ver-
i VN-f
etar
Doorlopend krediet.
Handig als geldvoorraadje voor onver
wachte uitgaven of als alles tegelijk komt,
zoals tandartsrekeningen, belastingaansla
gen en de kosten van een 'tussendoor*
vakantie.
In overleg met de NMB bepaalt u de
hoogte van het krediet. U kunt er dan elk
moment over beschikken. Steeds opnieuw.
Ook over het bedrag dat u al hebt afgelost.
crantzüoordc lening.
U betaalt alleen rente over het opgenomen
bedrag.
Folders bij elk NMB kantoor.
NEDERLANDSCHE MIDDENSTANDSBANK
Sean MacBride. Nobelprijswin
naar voor de vrede, poseert hier in
een hotel in Teheran voor een por
tret van ajatollah Chomeini. Mac
Bride, die in de Iraanse hoofdstad
pogingen heeft ondernomen te be
middelen in de gijzelingsaffaire in
de Amerikaanse ambassade, keer
de onveiTichter zake terug.
lah Chomeiny uitte dit weekend
opnieuw de beschuldiging dat de
Verenigde Staten verantwoorde
lijk zijn voor de aanval op de
moskee in Mekka, de heiligste
plaats van de islam.
De Iraanse minister van buiten
landse zaken Bani-Sadr heeft in
een interview met Radio France
brief
Kuit Waldheii
Chomeiny geschreven, waarin hij
hem vraagt de Amerikaanse ge
gijzelden vrij te laten, zo is uit
goedingeiichte kringen in Isla-
-loewel het Iraanse persbureau
Pars eerder meldde dat minister
van buitenlandze zaken Bani-
Sadr vandaag naar New York zou
vertrekken, is later officieel mee-
gedee.1. an Bani-Sadr in Iran zal
blijven.
3ani-Sadr had aan 'een zitting van
de Veiligheidsraad' willen deel
nemen om de positie van Iran te
verklaren en uit te leggen dat de
Iraanse eis voor de uitlevering
sjah gerechtvaardigd is, zo
Wü
eld.
