actief in
vrije tijd
'Woordblindheid kan ernstige
gevolgen
hebben
Gemeente gaat praten met Digros
Wurgpoging in vrouwenopvangcentrum
Dr. Christine G. Kuipers: Een op de tien kinderen lijdt eraan
Werkloosheid Leidse
regio licht gedaald
Ook werkgroep
Kanaalgebied-
West is tegen
Rode Kruis
Ook dit jaar houdt het Rode
Kruisafdeling Leiden, weer
een tentoonstellings-verkoop
in zijn onderkomen aan de
Morsweg 186. De tentoonstel
ling is donderdagavond van
zeven tot negen uur en vrijdag
van elf tot vier uur geopend.
Er zijn o.m. handwerk- en
handenarbeidprodukten te
koop, gemaakt door gehandi
capten en langdurig zieken
Hengelsport
Visvereniging "De Brasem"vis
te in het O eg stg eesterkanaal.
De uitslag was als volgt: 1S.
Gommans 1300 gram (22
stuks); 2. B. Eradus 690 gram
(10 stuks); 3. P Eradus 625
gram (12 stuks); 4. A. v. d.
Hulst 430 gram (4 stuks); 5. S.
Den Dubbelden 400 gram; 6.
G. Crama jr. 265 gram (2
stuks); 7. G. Crama sr 245
gram (3 stuks); 8. F v d.
Pouw-Kraan 230 gram (3
stuks)
FIOM
Om wat meer bekendheid te ge
ven aan het werk van FIOM-
Leiden en om het nieuwe pand
te laten zien houdt het regio
naal bureau voor hulpverle
ning bij zwangerschap don
derdag open huis. Sinds juni
van dit jaar is het FIOM on
dergebracht in het pand
Noordeinde 40b. Belangstel
lenden zijn daar donderdag
welkom van half vijf tot half
zeven.
Kerst-m
Voor de vijfde maal in successie
organiseert jongerenvereni
ging Augustinus dit jaar een
kerst-in op beide kerstdagen.
Er zullen een speciale kinder
ruimte, een theezolder, alge
mene ontmoetingsruimte en
creatieve zaal worden inge
richt. De kerngroep die de
kerst-in organiseert heeft
momenteel nog dringend be
hoefte aan vrijwilligers die
een deel van de taken op zich
nemen. Vanavond om half
negen is er voor hen een ver
gadering georganiseerd. Voor
nadere informatie en opgave
is het telefoonnummer 121531
Film
Het Filmhuis van het Leids
Vrijetijdscentrum, Bree-
straat 66, draait morgen
avond als laatste film van de
cyclus Spaanse films "De
geest van de bijenkorf' van
regisseur Victor Erice. De film
speelt in 1940, een jaar na de
beëindiging van de Spaanse
burgeroorlog Aanvang ne
gen uur
Arbeidersbestuur
Bij jongerenvereniging Augus-
tinus, Rapenburg 24, wordt
vanavond een discussie-bij
eenkomst gehouden over "ar
beiderszelfbestuur" Mede
werking verlenen het FNV,
VNO, OVB en bouwbedrijf
Moes. Aanvang acht uur
LEIDEN - De gemeente gaat pra
ten met de initiatiefnemers van
het omstreden Digros-koopcen-
trum, aan de Langegracht, dat
volgend jaar april zal worden ge
opend.
De heer J. van den Broek, van Di-
gros, zal door wethouder Fase
worden uitgenodigd om, in een
volgende vergadering van de
raadscommissie voor economi
sche aangelegenheden, een toe
lichting te geven op de plannen
om een aantal buurtwinkels in
het koopcentrum te vestigen.
Van den Broek heeft, in een brief
aan de wethouder, het voorstel
gedaan om de gemeente te be
trekken bij de selectie van on
dernemers. Het is de bedoeling
dat in de Digros-vestiging een
supermarkt komt en een tiental
losstaande winkels, bijvoor-
Van den Broek wil buurtfunctie handhaven
beeld: een slager, een bakker, een
kaas- en notenbar, een bloemen
en plantenwinkel. De voorkeur
van Digros gaat uit naar onder
nemers uit de buurt. Volgens Van
den Broek heeft dit ondermeer
'iet voordeel dat er geen nadelige
gevolgen voor de ondernemers in
de wijk zullen optreden, dat zij
Aun klanten meenemen en dat
bovendien de buurtfunctie door
Digros wordt overgenomen. Hij
wijst er verder op dat de ervaring
(in Noordwijk) leert dat de positie
van deze winkeliers aanmerke
lijk verbeterd.
De heer Van der Broek lichtte zijn
plannen afgelopen donderdag al
toe in een vergadering van de
raadscommissie voor ruimtelijke
ordening, toen het bestem
mingsplan voor de wijk Noord-
vest aan de orde was. Door het
buurtcomité werd toen aange
drongen op overleg met Digros
om de los-laad en de parkeer
problemen op te lossen. Het
PvdA-raadslid Bordewijk en het
CDA-raadslid Van Zijp reageer
den zeer afwijzend op de voor
stellen van Digros. In de commis
sie voor economische aangele
genheden daarentegen reageer
den raadsleden van beide partij
en aanmerkelijk positiever.
Ranner (PvdA) wilde niet zonder
overleg met zijn fractie een be
nen maar stelde wel
- de heer Van der Broek uit te
nodigen om een toelichting te
komen geven op de plannen.
Bleijie (CDA) meende dat de ge
meente zich niet kan blijven ver
zetten tegen de Digros-vestiging.
Hij kreeg ondermeer bijval van
het.VVD-raadslid Van Duyn.
Digros wijst er op dat nu al, zonder
adverteren, veie gegadigden zijn
voor de losstaande winkels.
"Samenwerking zal echter een
aantal problemen waarvoor ook
de gemeente staat makkelijker
oplossen", aldus Van der Broek.
In de brief wordt tenslotte op een
aantal voordelen gewezen voor
de consument en voor de werk
gelegenheid. Het koopcentrum
zou werk kunnen geven aan 240,
hoofdzakelijk vrouwelijke,
werknemers. Van der Broek zegt
bereid te zijn in overleg te treden
met het Gewestelijk Arbeidsbu
reau om bij voorkeur werklozen
te kunnen plaatsen.
LEIDEN - Eén op de tien kinderen is meer of minder
"woordblind", en voor sommige kinderen heeft dat een
noodlottige uitwerking op hun hele leven.
Het is vrij algemeen bekend, dat heel wat kinderen op de
lagere school moeilijkheden met het lezen en het schrij
ven ondervinden, waar geen voor de hand liggende oor
zaak voor aan te wijzen valt. Omdat deze kinderen nor
maal of zelfs goed begaafd kunnen zijn worden ze nogal
eens voor slordig of lui gehouden, totdat blijkt dat
woordblindheid de mogelijke oorzaak van de ellende is.
Bij de Staatsuitgeverij verscheen
dezer dagen het boek
Woordblind. De Haagse psycho-
Voor steun aan
bedrijven en
winkels 1.2
miljoen nodig
LEIDEN - Volgens een globale ra
ming van de gemeente is voor de
steun aan winkels en bedrijven in
een aantal stadvernieuwingsge-
bieden een bedrag van 1,2 mil
joen gulden nodig.
Door de vier grote gemeenten en de
gemeente Leiden is bij de rege
ring aangedrongen op extra
steun en een beter toepasbare
steunregeling voor bedrijven in
stadsvernieuwingsgebieden. Op
verzoek van het ministerie is een
raming gemaakt van de finan
ciële hulp die noodzakelijks is
voor winkels en bedrijven die
binnen de wijk ofwel naar een
andere wijk moeten verhuizen.
De ramingen zijn gebaseerd op
de verbeterings- en bestem
mingsplannen voorde wijken De
Camp, Havenwijk-zuid, Pan-
cras-oost, De Kooi, Noorder
kwartier en Maredorp.
loge dr. Christine G. Kuipers
schreef deze bewerking van haar
proefschrift "Dyslexie
(woordblindheid T.J.) bij begaaf
den" - waarop ze aan de Leidse
universiteit promoveerde - in
samenwerking met drs. C Weg-
gelaar
"Drie op de vier jeugdige delin
quenten, lijden volgens schattin
gen aan woordblindheid. Zorg
vuldige bestudering van het ge
drag van deze jongelui wijst uit,
dat het één van de machtigste
drijfveren kan zijn van hun op
standigheid, die tot misdadige
handelingen voert"
Gelukkig", zegt dr. Christine Kui
pers, "is zeker niet iedere
woordblinde voorbestemd om
misdadig te worden: er zijn ge
leerden en kunstenaars die aan
het verschijnsel hebben geleden
De sprookjes van Hans Chris-
tiaan Andersen tonen er de spo
ren van, evenals het werk van
Aart van der Leeuw en ook Nel
son Rockefeller was
woordblind"
Volgens sommige geleerden wordt
ongeveer een derde van het aan
tal baby's dat het stadium van het
kruipen overslaat later
woordblind. Dat komt doordat
het kind de oriëntatie in de ruim
te niet voldoende ontwikkelt: het
raakt "verloren in de ruimte"
Dr. Kuipers met haar boek Woordblind
LEIDEN - De werkloosheid is vorige maand in Leiden en omgeving licht
gedaald. Deze daling wordt toegeschreven aan de vermindering van de
werkloosheid onder jeugdige werkzoekers. Vergeleken met vorig jaar
zijn er nu bijna 280 minder werklozen, dat is een daling van 12,5 procent.
De vraag naar arbeidskrachten is in oktober gestegen. Vooral de vraag
naar geschoolde metaalbewerkers steeg bij de mannen, terwijl de stij
ging bij de vrouwen voor een goed deel is toe te schrijven aan een
aanvraag van part-timegezinsverzorgsters.
Werkloosheid in de regio.
Hieronder een overzicht van de werkloosheid in Leiden en omgeving.
Alkemade
Katwijk
Leiden
leiderdorp
Oegstgeest
Rijns burg
Valkenburg
Voorschoten
Warmond
Zoeterwoude
Overigen
Bij de mannen vond de daling van de werkloosheid
gedeelte in de gemeente Leiden nlaats (65%), bij de
daling voor 40% op rekening van Leiden.
Scheldwoord
"Woordblind" hebben Weggelaar
en Kuipers dit boek gedoopt, en
dat is een term die in Nederland
zo is ingeburgerd dat hij soms als
scheldwoord wordt gebruikt.
"Deze storing heeft echter met
blindheid niets te maken", zegt
dr. Kuipers. "Een betere en meer
gebruikte term is "dyslexie". Dat
betekent vanuit het Grieks moei
lijk of slecht lezen"
Onverwacht kreeg dr. Kuipers de
kans om op de TH in Delft stu
denten te onderzoeken die aan
"woordblindheid" leden.
In haar eerste proefschrift had dr.
Kuipers al aangetoond, dat
woordblindheid niet alleen bij
kinderen voorkomt - en zeker
niet in het bijzonder bij minder
begaafde kinderen - maar ook bij
(begaafde) volwassenen. Er blij
ken minstens twee soorten
woordblindheid te zijn. Dat biedt
aanknopingspunten om
Uit het onderzoek van dr. Kuipers
blijkt dat woordblindheid altijd
een ernstige zaak is, die aandacht
verdient, omdat het gaat om een
onvoldoende wisselwerking tus
sen de twee grote hersenhelften.
Dr Kuipers was niet de eerste die
tot deze conclusie is gekomen.
"Het frappante is echter dat wat
door een Amerikaanse autoriteit
werd gevonden voor groepen van
schoolkinderen, bleek overeen te
komen met de bevindingen bij
groepen woordblinde Delftse
studenten"
Achterstand
"In het ene geval", zegt dr. Kuipers,
"heeft het kind moeite met het
onderscheiden van klanken in
een woord en met het combine
ren van letters tot een woord; dus
met horen. In het andere geval
heeft het moeite met het zien van
letters in een woord en van woor
den in een zin. De eerste vorm is
door de Amerikaan Myklebust
"matig gestoord" genoemd, dat
wil zeggen de achterstand in
schoolvorderingen voor lezen en
schrijven (en rekenen) is niet
meer dan twee jaar. De andere
vorm is ernstiger en de achter
stand bedraagt méér dan twee
jaar"
"We moeten in het midden laten of
het bij sommige mensen die
woordblind zijn later beter gaat.
Dit kan het geval zijn. Het betreft
dan (meestal) kinderen die hulp
hebben gehad en wat zou er zijn
gebeurd indien ze die niet had
den gehad?
Zeker is dat èn op de scholen voor
gewoon (lager) onderwijs ën bij
examens veel meer rekening
moet worden gehouden met de
dyslectici die in elke scholenge
meenschap voorkomen. Ook
schooladviesdiensten schijnen
nog weinig belangstelling voor
kinderen met deze problemen te
hebben"
Onmacht
Dr. Kuipers: "De school geeft zich-
LEIDEN - De boze bewoners
van de wijk Meerburg die
vinden dat de voormalige
vuilstortplaats bij hun wijk
ten onrechte door de ge
meente tot toekomstige wie
lerbaan is verklaard, hebben
nu steun gekregen uit de Pro
fessoren-, Burgemeesters-
en Rijndijkwijk.
De werkgroep Kanaalgebied-
West heeft zich namens de
drie laatstgenoemde wijken
solidair verklaard met het
Meerburg-protest. "Ook wij
zijn van mening dat het ge
woon niet kan, dat afspraken
op deze manier de grond in
worden geboord. Zeer ge
makkelijk ontstaat op deze
wijze het idee dat inspraak
een farce is", schrijft de
werkgroep.
Het Meerburg-protest, waar
van wij gisteren melding
maakten, komt er op neer
dan men vindt dat de wie
lerbaan zonder inspraak van
de wijk wordt aangelegd.
Men vreest voor de rust van
de parkbezoekers en voor de
verkeersoverlast in de wijk
Meerburg.
Het laatste heeft ook de werk
groep Kanaalgebied-West in
de pen doen klimmen. De
werkgroep is bang voor gro
te overlast van sluipverkeer
door de drie wijken, omdat
de wielerbaan ontsloten zou
worden via een brug over het
Rijn-Schiekanaal. De werk
groep wil niet op deze ma
nier voor "voldongen feiten"
worden gesteld.
zeil een brevet van onmacht door
deze kinderen te verwijderen.
Waar moeten ze naar toe? Wat
komt er van ze terecht?
En dan de examens! Woordblinde
mensen lezen langzamer en ze
maken spelfouten. Bij het ein
dexamen zou het zo'n kind toege
staan moeten worden het gehele
examen mondeling af te leggen.
Wat momenteel incidenteel ge
schiedt, namelijk dat een school
zijn dyslectische leerlingen
bevordert zonder cijfers of ande
re beoordelingen te geven voor
de talen, zou regel behoren te zijn.
Het komt voor dat een voortva
rende rector, in samenwerking
met een goedwillende Inspectie,
gedaan weet te krijgen dat schrif
telijke eindexamenopgaven op
de band wordt ingesproken. Dit
zou een standaardprocedure
moeten worden"
"Zou het vreemd zijn om bij on
derwijsvernieuwing te beginnen
met deze groep?", vraagt dr. Kui
pers zich af. Het gaat om tien pro
cent van onze schoolbevolking...
THIJS JANSEN
Aanrijding met
gestolen auto
LEIDEN - Een onbekende heeft
gistermiddag in de Merenwijk
een vijfjarig jongetje aangereden
en is daarna met hoge snelheid
doorgereden. Het kind werd ge
raakt op het moment dat het de
Milanenhorst overstak en liep
een lichte hersenschudding en
kneuzingen aan zijn ribben op.
Later bleek dat de auto waarmee
deze aanrijding gebeurde eerder
op de middag gestolen was vanaf
de Zaagjesbank, ook in de Me
renwijk. De eigenaar had hem
daar geparkeerd, maar niet afge
sloten en het sleuteltje erin laten
zitten. Om half zes werd de auto,
beschadigd, teruggevonden op
de Stellingmolen in de Meren
wijk.
Gebroken pols
LEIDEN - Een negentienjarige
bromfiet§ter uit Voorschoten
brak gisterochtend haar pols toen
ze op het licht beijzelde wegdek
op de Ter Waddingerbrug,
Haagweg, slipte en viel. Ze is voor
behandeling naar het Acade
misch Ziekenhuis gebracht.
Een leeftijdgenote uit Leiden liep
later op de ochtend licht hoofd
letsel op toen ze op de fiets geen
voorrang verleende aan een auto
Dat gebeurde op de kruising Ho-
gewoerd, St. Jorissteeg.
Afscheid dr. Van Praag
LEIDEN - Met een openbaar colle
ge, getiteld "Levensovertuigin
gen, filosofie en wetenschap"
heeft dr. J.P. van Praag gister
middag afscheid genomen van de
Leidse universiteit. Dr. Van
Praag was hoogleraar in de hu
manistiek en wijsgerige anthro
pologic.
mannen
vrouwen
>t. '79 okt.'79
sept. '79
okt. 79
41
42
36
40
206
180
98
93
1440
1386
643
622
97
92
74
66
74
79
38
38
40
37
12
13
3
5
4
3
90
88
56
44
17
14
17
15
16
17
23
7
8
4
4
2031
1948 1005
953
LEIDEN/DEN HAAG - De 31-jarige café
houder C.G.v.d.M. uit Lage Zwaluwe
hoorde gisteren een geldboete van 1500
gulden en een voorwaardelijke straf van
zes maanden met een proeftijd van twee
jaar tegen zich eisen door de officier van
justitie, mr. Den Os.
V.d.M. probeerde op 2 juli van dit jaar de
keel van zijn vrouw dicht te knijpen. De
vader en de broer van de verdachte scho
ten de vrouw te hulp, zodat zij c geen
ernstige gevolgen van heeft ondervonden.
Zijn vrouw bevond zich op dat moment met
haar twee kinderen in de Sint Margaretha
van Cortonastichting in Leiden (een op
vangcentrum voor vrouwen met huwe
lijksproblemen) en v.d.M. kwam bij haar
op bezoek.
Sr waren al lange tijd huwelijkproblemen.
Het hoogtepunt van de gespannen situatie
werd bereikt in maart 1979 toen de vrouw
en de kinderen het niet langer uithielden
en naar de Sint Margaretha van Cortonas
tichting vertrokken. De caféhouder had
na het vertrek van zijn vrouw last van
spanningen en agressief en prikkelbaar
gedrag, temeer daar zijn vrouw in die pe
riode omging met een van zijn vrienden.
Op 12 mei probeerde de verdachte om 03.00
's nachts zijn vrouw te bezoeken in het
opvangtehuis in Leiden. Toen hem de
toegang ontzegd werd, vernielde hij di
verse ruiten van het tehuis ter waarde van
1270 gulden. Het echtpaar is inmiddels
gescheiden.
De officier van justitie had een schimmige
indruk van het huwelijk, dat gepaard ging
met geweld en intimidatie. In zijn eis hield
hij rekening met het advies van het psy
chiatrisch rapport. Maar toch kon de offi
cier niet voorbij gaan aan de daad. Hij
achtte poging tot doodslag bewezen.
Advocaat Klinkhamer pleitte voor een ge
heel voorwaardelijke straf, omdat de
geldboete voor zijn cliënt moeilijk is op te
brengen. Het café, dat de verdachte ex
ploiteert staat op de rand van faillisse
ment. Volgens mr. Klinkhamer kon de
verdachte de verbroken relatie met zijn
vrouw moeilijk verwerken. Na het gebeu
ren heeft de verdachte erg veel spijt ge
had. De uitspraak is over twee weken.
