Winterse
ellende weer
in aantocht
Middeltje helpt niet
4117*0
TIPS VOOR VEILIG RIJDEN
1979 jaar
van
het kind
KINDEREN VROEGER
Vroeger en tegenwoordig
samengesteld door Koos Post
BMWgaat
uitbreiden
Fabrikant twijfelt nog steeds
Bijbelleren
Rijke landen
arme landen
EIGENLIJK
HETZELFDE
Veel
verschillen
lUfcPPE1M>OÖ*
ZATERDAG 10 NOVEMBER 1979
EXTRA
FAGINA33
B m w m
De barre winter van vorig
jaar ligt nog vers in het
geheugen. Misschien
zal het de komende
maanden wat minder
erg zijn maar helemaal
verschoond van de win
terse ellende blijven we
zeker niet. Mist, regen,
ijzel, gladheid, sneeuw,
we kunnen het allemaal
weer verwachten. We
zullen er rekening mee
moeten houden.
Veilig Verkeer Nederland,
ANWB en politie geven al en
kele jaren tips om tot veilig
rijden in herfst en winter te
komen. En al zijn we nog niet
zo ver, het kan toch geen
kwaad nu al te overwegen wat
er nodig is om de koude
kwaaltjes de baas te kunnen
blijven. Wellicht moet er nog
wat worden gedaan.
Verlichting
Bijvoorbeeld zorgen dat de au
toverlichting goed staat afge
steld. Of het kopen van een
setje reservelampjes om bij
breuk niet zonder te zitten.
En denk erom: bij mist min
stens dimlicht. Bij éeer dichte
mist overdag (zichtafstand
minder dan vijftig meter)
groot licht. Alleen bij zeer
dichte mist mag een mist-
achterlicht worden gebruikt.
Tegenwoordig ook binnen de
bebouwde kom.
Vergeet niet bij sneeuwval de
lampen sneeuwvrij te maken.
Rijgedrag
Rijd met aangepaste snelheid.
Rem beheerst. Verander ge
leidelijk van rijstrook. Geef
anderen de ruimte. En -
hoogst belangrijk - neem vol
doende afstand in acht.
Raak bij het binnenrijden van
een mistbank nooit in paniek,
rem niet abrupt maar ver
minder langzaam snelheid en
let op het achteropkomend
verkeer.
Houd vooral in de ochtenduren
altijd rekening met plotseling
opkomende gladheid, vooral
bij bruggen en viaducten.
Ook rottende bladeren kun
nen erg glad zijn.
Conditie auto
Doe alles om pech onderweg te
voorkomen. Door controle
van de anti-vries, zowel in het
koelsysteem als in het water
reservoir van de ruiten
sproeier. Zorg voor goede rui
tenwissers, denk aan een ijs-
krabbertje. Rij nooit weg
zonder de ruiten goed schoon
te maken. Laat remmen, ban
den en schokdempers tijdig
controleren. Het contact tus
sen wielen en wegdek moet
optimaal zijn. Voor de banden
wordt een profieldiepte van
twee millimeter nog aan
vaardbaar geacht, maar het is
wel het alleruiterste.
Toch gestrand?
Desondanks kan het toch ge
beuren: gestrand langs de
weg. Hinder dan het overige
verkeer niet. Zet de wagen
zoveel mogelijk rechts aan de
kant van de weg. Op een af
stand van dertig meter een
gevarendriehoek plaatsen.
(Vergeet hem later niet). Meld
via de praatpaal aan ANWB of
politie waar men staat. Deze
instanties waarschuwen zo
nodig Wegenwacht of garage.
Via de praatpaal kan men in
dringende gevallen ook fami
lie waarschuwen.
Zorg ervoor warme kleding in
de auto te hebben. Het kan al
tijd voorkomen dat men lan
gere tijd in de wagen moet
doorbrengen. Het is verstan
dig bij het achterlaten van de
auto naam en adres duidelijk
zichtbaar achter de ruit te
plaatsen.
Hallo allemaal!
Van de Pacellischool uit Leiden
ontvingen wij een heel groot pak
werkstukken, gemaakt n.a.v. on
ze oproep in de Klepperdoos over
het jaar van het kind. Aan alles is
te merken, dat iedereen erg zijn
best heeft gedaan en dat de op
dracht heel erg leuk was om te
doen. Omdat de Klepperdoos niet
al te veel ruimte heeft, kunnen wij
jammergenoeg niet alle werk
stukjes plaatsen. Ik hoop dat jul
lie dat begrijpen! In ieder geval
hartstikke bedankt dat jullie zo
leuk hebben meegewerkt aan onze
rubriek. Misschien zijn er nog
meer scholen in Leiden of omge
ving, die zoiets zouden willen
doen. Stuur maar in!!!! Jullie
mogen natuurlijk over elk on
derwerp schrijven .'Groetjes,
Henk en Anneloes
In de rijke landen is het haast
overal goed. Maar in de arme
landen is het maar slecht.
Haast overal zijn ze arm en
hebben nauwelijks geld om
goed eten te kopen. Ze leven
in krotten. Alles wat bruik
baar is nemen ze mee. Het
verschil tussen rijk en arm is
erg groot. De rijke mensen
daar kunnen goed eten kopen
omdat ze een goede baan
hebben. Die blijven wel in le-
gaan wel eens dood van de
honger. Vaak krijgen de arme
mensen te veel kinderen.
Vroeger waren hier ook veel
mensen die arm waren. Toen
was het verschil ook groot
tussen arm'en rijk. Elk kind
probeert aan geld te komen
door iets te verkopen of klus
jes voor rijkere mensen te
doen. We proberen het overal
goed te maken. In Zuid-Afri-
ka zijn er heel veel negers die
onderdrukt worden doer de
blanken. Ze krijgen weinig
geld zodat ze nauwelijks eten
kunnen kopen en vlees en ge
zond eten hebben ze haast
nooit gehad. Vooral de kinde
ren moeten goed eten hebben
want ze zijn nog niet stevig
genoeg. In Iran hebben de
kinderen ook geen goed eten
omdat daar al een paar jaar
oorlog is.
Frank Bouhuis, Parelstraat 5,
Leiden.
Er zijn rijke, arme, vredes en oorlogslanden. Ierland en Vietnam zijn
oorlogslanden. De mensen vroeger hadden minder geld maar toen koste
alles minder, en nu verdienen de mensen meer maar nu kost alles duur
der. De scholen en de meesters waren strenger. Er waren vroeger ook
zusters. Er zat soms wel 50 kinderen in die klassen. Je kreeg ook wel straf
maar anders. De gebouwen waren anders de ramen waren hoog. Je
moest alles leren wat de meester zei.
Vroeger moesten kinderen vanaf 6 jaar in de mijnen, nu gelukkig niet
Michel Montfrooy, Diamantlaan 60, 10 jaar.
Er is veel verschil tussen Vroeger en Tegenwoordig. De kinderen moesten
toen 's morgens naar de kerk en als ze een keer niet geweest waren werd
dat op je rapport vermeld. Er leven veel kinderen in oorlog bijvoorbeeld in
Ierland. Ook leven er veel kinderen in nood zoals de vluchtelingen, soms
komen ze aan land, maar meestal worden ze terug de zee op gestuurd. Ik
ben zelf op een moderne school en wij kunnen het rekenen goed begrijpen
want wij hebben de A.R.A. (Amsterdamse rekenaanpak) dat zijn taken
waarin de uitleg er boven staat. Ook hebben wij speurwerk dat is een
boekje waar je belangrijkste dingen van op moet schrijven en daar moetje
een verhaal van maken: Kortom denk aan de kinderen!
Astrid Bottenberg, Morslaan 57, 10 jaar
BMW gaat uitbreiden. In het
kapitale hoofdkwartier in
München worden thans
plannen gemaakt om een
nieuwe fabriek neer te zetten
waarin over twee of drie jaar
600 tot 800 personenauto's per
dag kunnen worden gemaakt.
Overwogen wordt of er weer in
Beieren of ditmaal in Oosten
rijk zal worden gebouwd. De
beslissing in deze hangt af
van de financiële tegemoet
komingen die de plaatselijke
autoriteiten bereid zijn te
bieden.
BMW kan een uitbreiding van
de produktie best gebruiken.
Dit jaar zal het merk op onge
veer 350.000 stuks uitkomen.
Dat is bijna dertigduizend au
to's meer dan vorig jaar, toen
een omzet van meer dan zes
miljard mark werd bereikt en
een winst van ruim 150 mil
joen.
Twee "satellieten" (met alle be
dieningsknoppen) achter hét
stuurwiel, andere elementen
van de CX en de Visa in het
dashboard, vijf deuren en een
1,3 liter motor.
Dat alles vormt net nieuwe aan
de Citroen GSA. De GS - al
jaren populair - staat op de
zesde plaats van de lijst met
meest verkochte auto's in Ne
derland. Het gemis aan een
vijfde deur en de voor sommi
gen wat onhandig zittende
kofferbak is nu verleden tijd.
De sterkere motor levert een
vermogen van 65 pk bij 5500
toeren per minuut en dat
scheelt natuurlijk een flink
stuk in de acceleratie. Maar
ondanks dat grotere vermo
gen blijft de motor nog knap
rumoerig.
De basisprijs van de GSA is f
16.925. De wagen zal nog dit
jaar in de showrooms van de
Citroen-dealers worden ge
zet. Naast de GS Spécial mo
tor 1130 cc), die als berline en
break blijft bestaan. De GS
Club, Palles,X3 en break Club
1220 verdwijnen.
De autohandel wist er kennelijk
ook niet goed raad mee. De man
aan onze benzinepomp althans
niet. Voor hem op de toonbank
stond een middeltje te koop dat
men maar in de benzinetank be
hoefde te gooien om zuiniger te
kunnen rijden, hij kon het ken
nelijk zelf nauwelijks geloven.
Weer trof ons de vreemde combina
tie: in de winkel waar benzine
wordt verkocht een middeltje om
benzine uit te sparen. Ons werd
verzocht het eens te proberen. Of
het nu werkelijk hielp. We heb
ben het gedaan maar het ant
woord moeten we schuldig blij
ven. We kwamen niets gunstiger
uit tijdens het leegrijden van de
tank die naast de benzine ook de
inhoud van het flesje van de
toonbank bevatte.
Maar lag dat aan ons? Aan onze rij
stijl? Of de toevallige samenstel
ling van de ritten die wij nu had
den gemaakt? Of aan het middel
tje zelf? We wisten het ook niet.
En eigenlijk weten we het nu nog
niet.
Vorige week kregen we ineens het
antwoord. Van TNO in Delft.
"Het helpt geen zier", zeiden ze
daar opgewekt. Integendeel zelfs,
met het luidkeels aangekondigde
extraatje XRG in de tank zou
men zelfs méér brandstof ge
bruiken.
Het ging overigens over een ander
merk dan wij hadden gebruikt.
Maar voor de fabrikanten zit de
klad in de handel. Of het XRG is
of een ander middel, het wordt
door het publiek op één hoop ge
gooid.
Daar is de fabrikant van XRG
(Transol BV uit Ridderkerk) ui
teraard verre van gelukkig mee.
Daar stond men trouwens ver
baasd over de haast die in Delft
was gemaakt. "We dachten dat
het onderzoek 5 november zou
beginnen". Ver voor die datum
werd het vernietigende vonnis al
geveld. Daarom zaaien ze nu in
Ridderkerk twijfel: "We vinden
het voorbarig om nu al te stellen
dat ons produkt niet goed zou
zijn".
Wij twijfelen ook aan het effect van
dit middeltje!
Vroeger moesten de kinderen
harder werken dan nu. En veel
leren en moesten veel dingen
uit het hoofd leren bijvoorbeeld
de bijbel en nog andere dingen.
En de scholen waren heel an
ders gebouw. Maar tegenwoor
dig is alles moderner. We hoe
ven nu haast niets uit ons hoofd
te leren. En we hoeven niet zo
veel te leren. En de scholen zijn
heel anders gebouwd. En bij
ons op school hebben we speu
ren en niveau lezen en niveau
rekenen.
Yvonne Flippo, Agaatlaan 353,
Leiden, 10 jaar
Désireé Schoonderwoerd, 10
jaar, Voorschoterweg 87, Val
kenburg
Vroeger kreeg je geen 25 cent
mee om een ijsje te kopen. Of je
moest erg rijk zijn,
Frank Kenpen.
Topaaslaan 24, 10 jaar.
Ik vind het eigenlijk hetzelfde
blijven want vroeger waren de
mensen veel armer en daarom
kregen ze minder geld en was
alles goedkoper en nu verdient*
iedereen meer en is alles duur
der maar er is wel verschil in de.
scholen vroeger waren mees
ters en juffropws veel strenger
maar je leerde er wel veel meer
want je kon niet naar buiten
kijken en als je dat wel kon dan
was je rapport slecht en dan
ging je wel opletten en vroeger
kreeg je wel een meester of een
juffrouw les maar meer van een
zuster of een non.
Astrid van Dort,
Smaragdlaan 34
Je moest erg veel werken. De kinderen vroeger kregen nooit leuk handar-
beidlessen. En de kinderen vroeger kregen nooit kringgesprek. De kinde
ren kregen geen niveau dat is modern rekenen en lezen. Lezen datje altijd
een beurt krijgt. Lezen in groepjes. Thuis keken de kinderen nooit t.v.
maar ze speelde gezelschapspelletjes. Nu kijken de kinderen t.v. Er zijn
ook kinderzegelactie's.
Marie-Louise Geradts, Koraalstraat 11, Leiden.
Het verschil tussen rijk en arm
is erg groot en er sterven ook
veel mensen aan ziekten. In ar
me landen sterven ook veel
kinderen aan hongersdood. En
ze worden ook heel erg ziek van
buiten staan en werken. Daar
om moeten ze huizen hebben.
Rijke hebben geen hongers
nood en sterven niet van de kou
en worden niet zo gauw ziek.
HET IS GEMEEN! Je zou er
maar eens in zitten!!!!
HELP ZE EEN HAND!/.'
Ester Versantboort, Agaatlaan
229.
Het kind heeft ook aandacht
nodig, 't Jaar van de vrouw was
1978. Nu komt het kind aan de
beurt. Er zijn veel verschillen
tussen vroeger en nu, de school
vroeger en de school nu. Vroe
ger vertelde de meester alles.
Geen kind die mocht tegen
stribbelen. Maar nu mag je meer
onderzoeken, zoals het speur
werk. Dat doe je met z'n tweeën.
Je zoekt een leuk onderwerp
uit. En zoekt dat boekje op. Dan
lees je het boekje over en gaat er
in het klad een overzicht over
schrijven. Dan schrijf je het in
het net op als het nagekeken is.
Dan kan je het aan de klas ver
tellen.
Als je iets niet fijn vond of stom kon je niets zeggen anders kon je anderhalf
uur voor een kruisbeeld liggen bidden ook werd je wel eens in het kolen
hok gestopt.
Marienne van Dam, Topaaslaan 98, 10 jaar.
Een gulden was vroeger een heel groot bedrag, terwijl we er nu mee
goochelen.
Martin Dusseldorp, Carneoolstraat 38, 11 jaar.
Redactie:
Anneloes
Bronsgeest
en
Henk de Kat
