Chomeini
weigert
bemiddeling
Britse regering: zaak
Rhodesië bijna geregeld
Kennedy stelt
zich kandidaat
Revolutionaire raad heeft veel macht in Iran
Natusch roept op tot
opbouw van democratie
President Carter stuurt
gezant naar Teheran
„Situatie op Timor
is onvergelijkbaar
WNF:
geschokt
door
jacht op
neushoorns
DONDERDAG 8 NOVEMBER 1979
TEHERAN (AFP) - De "Revolutionaire
raad" die sedert dinsdag na het aftre
den van premier Mehdi Bazargan in
Iran regeert, is sedert zijn oprichting in
januari 1979 in Neauphle-le-Chateau
(bij Parijs) een geheime instantie die
zonder beroep de bevelen van Chomei-
ni bekrachtigt. Die bevelen krijgen
daardoor - bij het ontbreken van enig
wetgevend orgaan - kracht van wet.
De raad bestaat uit 17 personen die on
voorwaardelijk de Islamitische lijn
van de revolutie steunen. Hij wordt in
meerderheid gevormd door geestelij
ken van wie niemand in de religieuze
hiërarchie een lagere functie dan hod-
jatolesam of ajatollah bekleedt.
Zo zouden er 11 religieuze hoogwaardig
heidsbekleders in de raad zitten die al
len revolutionaire tendenties verte
genwoordigen - van orthodoxe-rechts
(ajatollah Sadegh Rouhani, die zich
laatstelijk manifesteerde door het op
roepen tot de bevrijding van Bahrein)
tot de ajatollah Hossein Ali Montazeri
(voorzitter van de kamer van deskun
digen, "iir
vrijdag")
gieus).
Andere belangrijke religieuze leden van
de raad zijn de vice-voorzitter van de
assemblée van deskundigen, de ajatol
lah Mohammed Hossein Behechti, en
de "chef van de "Chomeini-comités",
de ajatollah Madavi Kani.
Er zouden zes burgers in de raad zitten,
onder wie Abol Hassan Banusadr, een
door Chomeini zeer gewaardeerd eco
nomisch adviseur die een islamitisch
(Van onze correspondent)
TEHERAN - De situatie rond de bezetting van de
Amerikaanse ambassade in Teheran heeft zich
verder verhard door de weigering van ajatollah
Chomeini een Amerikaanse bemiddelingsdele
gatie te ontvangen.
socialiserend beleid voorstaat. Voorts
de directeur van radio en televisie, Sa
degh Gobzadeh, en Ibrahim Jadzi, mi
nister van buitenlandse zaken.
De samenstelling van de raad kon tot de
moord op de ajatollah Morteza Motta-
gari op 1 mei jl. geheim worden gehou
den. Na de moord werden enkele namen
onthuld.
De Revolutionaire raad kwam tot dins
dag enkele keren per week in Teheran
bijeen om alle voorstellen te bestude
ren die de regering hem voorlegde en
Premier Bazargan had destijds veel kri
tiek geleverd op het grote aantal be
voegdheden van de raad dat verlam
mend werkte op het functioneren van
de regering. Hij had daarop in juli van
Chomeini gedaan gekregen dat er nau
were samenwerking zou plaatsvinden
tussen de regering en samenwerking
zou worden gevestigd tussen de rege
ring en de Revolutionaire raad.
De Revolutionaire raad van mos
limleiders, die na het aftreden
van het kabinet-Bazargan ook
feitelijk de macht heeft overge
nomen, heeft overigens geen de
finitief nee laten horen tegen pre
sident Carters persoonlijke afge
zant, oud-minister van justitie
Ramsey Clark. „Thans zullen wij
hem niet ontvangen", liet Cho
meini weten.
Een zware PLO-delegatie is inmid
dels naar Iran afgereisd, zo wordt
gemeld vanuit Beiroet en het VN-
hoofdkwartier in New York, om
te trachten een einde aan de be
zetting te maken zonder dat dit
tot al teveel gezichtsverlies voor
Chomeini hoeft te leiden. In de
Iraanse hoofdstad wordt echter
met klem tegensproken dat van
Palestijnse zijde zal worden be
middeld.
De revolutionaire raad, die zijn ge
zag door middel van een volks
stemming wil versterken, heeft
verklaard dat van een olie-em
bargo tegen de VS geen sprake is.
Chomeini heeft Washington wel
gewaarschuwd dat militair in
grijpen om de gijzelaars in de
ambassade te bevrijden, ernstige
gevolgen zal hebben. Uit Was
hington is gisteravond nog eens
bevestigd dat zo'n ingrijpen niet
wordt overwogen.
Onze correspondent in Beiroet,
Rienko Wilton, meldt dat offi
ciële woordvoerders van de PLO
erg geheimzinnig doen over de
Palestijnse bemiddelingspoging.
Maar doorgaans betrouwbare
bronnen in de Libanese hoofd
stad melden dat het PLO-kantoor
in Teheran reeds instructies heeft
gekregen om te helpen bij het vrij
krijgen van de Amerikaanse gij
zelaars, en om voorbereidingen te
treffen om de komst van de spe
ciale Palestijnse delegatie uit
Beiroet te vergemakkelijken.
Volgens dezelfde bronnen zou de
PLO-delegatie, teneinde ontdek
king door de pers te voorkomen,
per auto van Beiroet naar de Syri
sche hoofdstad Damascus ge
reisd zijn, en vandaar verder per
vliegtuig naar Teheran.
Verenigde
Staten de
sjahdie
Amerika
wordt
verpleegd,
uitleveren.
Het hoofdkantoor van de PLO in
Beiroet laat doorschemeren dat
geen officiële verklaringen zullen
worden afgelegd totdat de-goede
afloop van de Palestijnse missie
een feit is. Achter de Palestijnse
schermen toont men zich nogal
opgewonden over de jongste
ontwikkelingen, en politieke
waarnemers hier krijgen de in
druk dat er iets bijzonders aan de
Speculaties
Ondanks de gijzelingsactie in de Amerikaanse ambassade gaan de
dagelijkse godsdienstoefeningen gewoon door. Op de achtergrond zijn op
het gebouw van de ambassade anti-Amerikaanse leuzen zichtbaar.
leerd: er wordt zelfs gesugge
reerd dat de PLO-delegatie op
Amerikaans verzoek naar Tehe
ran werd gehaald. In dit verband
wordt erop gewezen dat tijdens
de Libanese burgeroorlog de
PLO openlijk heeft meegewerkt
aan de evacuatie van Amerikaan
se burgers uit Beiroet.
De PLO staat bekend om haar uit
stekende relaties met het Cho-
meini-regime. Tegelijkertijd met
de Palestijnse delegatie is echter
ook de Amerikaanse bemidde-
lingsdelegatie in de Iraanse
hoofdstad. Carters afgezant
Ramsey Clark was drie maanden
geleden - als privé-persqon - op
bezoek in de Libanese hoofdstad
Beiroet, waar hij toen besprekin
gen heeft gevoerd met PLO-lei-
der Jasser Arafat. Clark heeft
daarna de Amerikaanse regering
opgeroepen zonder voorwaarden
vooraf direct onderhandelingen
te openen met de PLO. Boven
dien heeft Clark de Israëlische
bombardementen op Palestijnse
vluchtelingenkampen in Zuid-
Libanon destijds omschreven als
„een dagelijkse schending van de
Conventie van Genéve en een in
breuk op het Amerikaans-Israëli
sche wapenleverantie-akkoord
van 1954.
Clark's stellingname is hem door de
PLO in bijzondere dank afgeno
men. Gegeven Clark's goede con
tacten met de Palestijnen, is het
duidelijk dat de oud-procureur-
generaal in Teheran oude beken
den zal ontmoeten.
9?
NEW YORK (AP) - Terwijl het oog
van de wereld voornamelijk is ge
richt op de hongersnood in Cam
bodja, is een aantal internationale
hulporganisaties een rustige
maar uiterst noodzakelijke cam
pagne begonnen voor het in
schepen van voedsel, kleding en
medicamenten naar oost-Timor
waar de hongersnood niet min
der groot lijkt te zijn.
Volgens onafhankelijke waarne
mers zijn op de oostelijke helft
van het Indonesische eiland, een
voormalige Portugese kolonie,
de laatste tijd ten minste 100.000
mensen om het leven gekomen
als gevolg van uithongering en
ziekten.
Het regenseizoen dat normaal ge
sproken in november begint, zal
naar verwachting van nadelige
invloed zijn op de levering van
hulpgoederen wanneer de wegen
in modderpoelen veranderen.
"De graad van de hongersnood is
daar hoger dan in Cambodja", al
dus Robert Charlebois, die ook
hulpacties in Cambodja en elders
heeft geleid. Volgens hem had
den de Timorezen zelfs nog min
der te eten dan de Cambodjanen.
"Er bestaat niets ter wereld dat als
vergelijkingsmateriaal kan die
nen voor de situatie op oost-Ti-
mor", zo zei hij.
Charlebois bezocht vorige maand
het eiland om mee te helpen aan
het opzetten van een Katholiek
hulpprogramma waarvan de or
ganisatie in New York is geves
tigd.
Er leven naar schatting 600.000
mensen op oost-Timor van wie
een derde tot een vierde onmid
dellijke hulp nodig heeft, aldus
Charlebois en andere bezoekers
van het eiland.
DEN HAAG (ANP)- Het is mogelijk
bij het in Amsterdam gevestigde
reisbureau Chassorbis safanrei-
zen te bespreken waarbij onder
meer op neushoorns kan worden
geschoten. Dit is bij het Wereld
Natuur Fonds in het verkeerde
keelgat geschoten. Zaterdag
startte deze organisatie een in
ternationale actie, gericht op de
redding van deze met uitsterven
bedreigde diersoort.
In het blad 'De Nederlandse Jager
van de Koninklijke Nederlandse
Jagersvereniging bood Chassor
bis per advertentie jachtreizen
over de hele wereld aan. Bij na
vraag bleek dat een van die rei
zen een arrangement voor een sa
fari in Zambia behelsde, waarbij
indien gewenst, ook het schieten
van neushoorns was inbegrepen
Voor enkele tienduizenden gul
dens verzorgt Chassorbis de af
schotvergunningen, de begelei-
ding door gidsen en reis en ver
blijf. Niet inbegrepen zijn de
transportkosten i >an eventueel
mee terug te nemen trofeeënHet
is overigens verboden 'produkten'
van beschermde dieren in Ne
derland in te voeren.
Ook een Westduitse firma verzorgt
dergelijke safanreizen. Het WNF
in Genéve verzond een protest
aan de Zambiaanse regering, die
de afschotvergunningen afgeeft
Het land krijgt van het WNF fi
nanciële hulp i>oor het versterken
van de anti-stroperij brigade.
Volgens het WNF maakt de Zam
biaanse regering zich nu schuldig
aan 'legale' stroperij. Het WNF
heeft gedreigd met inhouding van
alle financiële hulp als uitbrei
ding en versterking van de anti
stroperij-eenheden in Tanzania
en Zambia. ,f)ie georganiseerde
en legale stroperij doorkruist on
ze actie volkomen", aldus het na-
tuurfonds. De jacht op de neus
hoorn is -voor stropers zo aantrek
kelijk, omdat de hoorn van het
dier op de zwarte markt in Afrika
en Azië minstens drieduizend
gulden per kilo opbrengt. De
hoorn wordt beschouwd als een
potentieverhogend middel.
Kritiek op Carter
BOSTON (Reuter) - Senator Ed
ward Kennedy heeft zich gisteren
in een verklaring officieel kandi
daat gesteld voor het president
schap van de Verenigde Staten.
De 47-jarige Kennedy, die daarmee
in het voetspoor wil stappen van
zijn twee vermoorde broers, pre
sident John Kennedy en senator
Robert Kennedy, zei naar het
presidentschap te streven "zon
der zich illusies te maken".
LONDEN (Reuter/UPI) - De Britse
regering heeft gisteren bekend
gemaakt dat het conflict over de
onafhankelijkheid van Rhodesië
vrijwel is geregeld. Zij deed dit
bij het indienen van een wets
voorstel, dat het haar mogelijk
moet maken nu reeds voorlopige
regelingen te treffen, zoals het
van kracht verklaren van bepaal
de delen van de grondwet voor
het betrokken gebied, het uit
schrijven van verkiezingen en het
benoemen van een gouverneur
met volledige bevoegdheden in
Salisbury.
Sir Ian Gilmour, de grootzegelbe
waarder en woordvoerder van
het kabinet in het Lagerhuis, en
de minister van buitenlandse za
ken lord Carrington verklaarden
in resp. het Lagerhuis en het Ho
gerhuis dat de conferentie inzake
Rhodesië (die nu negen weken te
Londen aan de gang is) ten einde
loopt en dat de regering in staat
moet zijn onverwijld te handelen
ter uitvoering van het naderend
slotakkoord. "Elke vertraging bij
de tenuitvoerlegging van een re
geling kan verdere mensenlevens
kosten en de regeling zelf in ge
vaar brengen", aldus de gelijk
luidende verklaringen in de twee
huizen van het parlement. Vol
gens de ministers heeft de dele
gatie van de regering in Salisbury
de Britse voorstellen als basis
voor een regeling aanvaard, ter
wijl het Patriottisch Front, de
guerrillabeweging die vanuit het
buitenland het uit zwarten en
blanken bestaande bewind onder
bisschop Abel Muzorewa be
strijdt, ook met de beginselen van
een Brits gouverneur en nieuwe
verkiezingen heeft ingestemd.
"Wij zijn bijgevolg zeer dicht bij
een regeling die voldoet aan het
communiqué van de bijeen
komst van regeringsleiders van
het Gemenebest in Lusaka", al
dus de regeringsverklaring.
Daaraan werd toegevoegd dat de
Zambiaanse president Kenneth
Kaunda, een van de voornaamste
steunpilaren van het Patriottisch
Front, vandaag in Londen werd
verwacht om te helpen de laat-
sten hindernissen uit de weg uit
te
dat zij een deel van de sancties die
na de eenzijdige onafhankelijk
heidsverklaring door de toenma
lige premier Ian Smith in 1965 te
gen Rhodesië werden afgekon
digd, niet zal verlengen. Het gaat
om nog geen tiende deel van de
bestaande boycot. Dit deel zou
volgende week moeten worden
verlengd. De rest, die is vastge
legd in andere wetten, zal worden
opgeheven zodra er in Salisbury
een Brits gouverneur zetelt en de
opstandige kolonie weer een le
gale positie heeft.
De verklaring van de Britse rege
ring lokte boze reacties uit bij de
oppositie. Volgens haar probeert
het conservatieve kabinet onder
premier Margaret Thatcher het-'
wetsvoorstel nog voor het ko
mende weekeinde door het par
lement aanvaard te krijgen. La-
bourleider James Callaghan zei
in zijn protest dat er meer tijd no
dig is om de ingewikkelde kwes
tie te bestuderen.
In Bolivia
LA PAZ (AFP/UPI) - Kolonel Al
berto Natusch Busch, de nieuwe
machthebber van Bolivia, heeft
gisteren het standrecht opgehe
ven, een eind gemaakt aan de
perscensuur en zijn landgenoten
opgeroepen mee te werken aan
de opbouw van de democratie.
In een radiotoespraak kondigde hij
verkiezingen aan voor mei 1980.
Spoedig zal de staat van beleg
worden opgeneven, aldus Na
tusch, die verder zei dat het Con
gres zijn normale functie terug
krijgt en dat de Boliviaanse vak
centrale zich weer kan ontplooi
en. Hij nodigde de voorzitter van
het Congres, mevrouw Lidia
Geiler, uit toe te treden tot de
burgerlijk-militaire regering en
wel als oprecht vertegenwoordi
ger van de wetgevende macht.
Natusch gaf toe dat de nieuwe Bo
liviaanse regering nationaal en
internationaal vertrouwen ont
beert, maar sprak de hoop uit
eens duidelijk te kunnen maken
wat hem tot zijn handelen (het
uitrangeren van de burger presi
dent) heeft bewogen.
Het Boliviaanse vakverbond heeft
gisteren besloten het stakingspa
rool in te trekken. Al een week lag
het sociaal en economisch leven
in het Zuidamerikaanse land stil,
omdat de arbeiders op die r
wilden protesteren tegen de
staatsgreep van kolonel Natusch.
Het besluit van het vakverbond
kwam enkele minuten nadat Na
tusch voor de televisie had ver
klaard dat de democratische vrij
heden in het land zouden worden
hersteld.
In de Boliviaanse hoofdstad La Paz
zijn gisteren acht militairen ge
dood. Zij zaten in twee tanks die
door enige honderden demon
stranten werden aangevallen. Dit
is van betrouwbare zijde uit La
Paz vernomen.
In de week volgend op de staats
greep zijn bij straatgevechten ze
ker 73 mensen om het leven ge
komen.
Edward Kennedy tijdens de bekendmaking i
de democratische partij voor hel presidentschap van de Verenigde Staten
Op de achtergrond een buste van John Adams.de tweede president van d
Verenigde Staten
In een verklaring in Boston lan
ceerde Kennedy scherpe aan
vallen op zijn concurrent voor de
democratische kandidatuur voor
de Amerikaanse presidentsver
kiezingen in 1980, de huidige pre
sident Carter.
Kennedy poogt, wat vóór hem in
deze eeuw niemand is gelukt, een
zittende president van de eigen
partij volgen. Hij verweet zijn ri
vaal Carter "volledig te zijn mis
lukt" als president van de VS.
Onder zijn regering zijn de VS m
een crisis weggezonken. Wij ho
ren geen duidelijke signalen uit
het centrum van de macht. Er
worden geen doelen gesteld, de
middelen om ze te bereiken wor
den verwaarloosd. Conflicten
over de richting verwarren onze
beslissingen. De regering sta
melt. De vrees verbreidt zich, dat
onze leiders zich op de terugtocht
hebben begeven. De inflatie
neemt toe en een energiepolitiek
ontbreekt. Ik heb daarentegen
een andere kijk, namelijk op een
krachtig en effectief president
schap", zo zei Kennedy. Het land
heeft een president nodig, die het
volk inspireert de problemen on
der ogen te zien.
Kennedy verklaarde gisteren dat in
juni een kleine kankeraandoe
ning in zijn borst was verwijderd
en dat bij een recent medisch on
derzoek was komen vast te staan
dat zijn algemene gezondheids
toestand volkomen normaal was.
Uit de uitslag van dit onderzoek
van vorige week donderdag blijkt
dat de senator een behandeling
met zalven heeft gehad voor door
de zon veroorzaakte aandoenin
gen van de opperhuid op bepaal
de delen van zijn handen, gezicht
m bont Op 22 juni werd ven
stukje door huidkanker aange
taste huid van 1 centimeter van
zijn borst weggenomen. Dit ge
beurde door middel van een rou
tine-ingreep en de huidkanker
was volgens het rapport van een
van de gewoonste typen, die
voornamelijk wordt veroorzaakt
door inwerking van de zon. Bij
een zware loopoefening was
voorts gebleken dat de senator
"in een uitstekende fysieke con
ditie verkeert en geen afwijkin
gen aan hart of bloed vaten heeft"
