Ierse zegel contemporaine kunst
Geen mooi spel in clubcompetitie
EB
Spectaculair interzonaal schaak in Riga (1)
KRUISWOORD
Sportiviteit
van Hamaoui
in wk-toernooi
i i
Li
i i
*ii
R5w 2/-1
a
s
I' 4 i
Hl H
OPLOSSING
VORIGE
WEEK
ZATERDAG 3 NOVEMBER 1979
PAGINA 33
Op slechts een paar hon
derd meter van de plaats waar
schaker Jan Timman uit zijn
rol viel in het kandidaten
toernooi werd in Rio de Ja
neiro om het wereldkam
pioenschap bridge gespeeld.
De strijd om de Bermuda Bowl,
zoals deze wedstrijd alge
meen wordt genoemd, vond
dit jaar plaats volgens een
aangepaste formule. Gebrui
kelijk is dat de zonekampioe
nen zich hiervoor plaatsen en
dit jaar waren dat er voor het
eerst zes. Nieuw in het gezel
schap was de Centraal Ame
rikaanse zóne, vertegen
woordigd-door Venezuela; de
overige deelnemers waren
Amerika, Italië namens Eu
ropa, Brazilië (Zuid-Ameri-
ka), Australië en Taiwan (Far
East).
Reeds op de allereerste speel
dag spreidde de Venezolaan
Hamaoui een staaltje sporti
viteit ten toon dat op dit ni
veau bepaald niet gewoon
mag worden genoemd.
8432
3
O HB10
AH764
4 HV9 B105
p AH862 <p VB 1054
O A O V9532
VB52 4» geen
4 A76
Q? 97
O 8764
4 10983
Het bleek dat west, de Italiaan
Pittala, de bieding zoals deze
werd afgeroepen (er werd met
biedschermen gespeeld) ver
keerd had verstaan. Hij had
begrepen dat zijn partner
Belladonna 5 Ha had gebo
den. Nadat tot iedereen was
doorgedrongen wat er was
gebeurd riep Hamaoui de
wedstrijdleider en vroeg naar
de consequenties. "Moet dit
contract nu worden ge
speeld?"
De wedstrijdleider beaamde
dit. "Maar zo wil ik niet win
nen", zei Hamaoui. Vervol
gens doubleerde hij, aldus
Belladonna de gelegenheid
biedend alsnog 5 Ha te bie
den. Belladonna gaf Hamaoui
een hand: "Voor mij ben je de
sportman van het jaar!"
Het zal niet vaak voorkomen
dat een topspeler onder een
aas uitkomt. Kuo (Taiwan)
moest het twee keer doen om
een gedoubleerd contract
down te spelen.
4 B52
HV43
8742
4 HV
A
I
1065
<0» AB103
O I
96432
873
AB972
O
geen
AB1087
Zuid gever, niemand kwets
baar. Zuid paste, west 1 KI
(sterk, zegt niets omtrent kla
veren), noord 2 Sch (de ge
bruikelijke stoorzender en
een zwart tweekleurenspel
aangevend), oost pas, zuid 4
KI, west 4 Ha, noord pas, oost
5 KI, zuid pas, west pas
Zuid (Kuo) opende 1 Ha, west
pas, noord 3 Ha, waarop oost,
de Amerikaan Brachman, 4
Sch bood, dat het ge
doubleerde eindcontract
werd.
Zuid startte met Ha 9 voor
noord's vrouw. Deze speelde
Ru 2 na, getroefd door zuid,
die vervolgde met KI 7. Zuid
kreeg aldus nog een ruitenin-
troever en achteraf bleek
Brachman de enige leider (in
alle wedstrijden werden de
zelfde spellen gespeeld) die in
4 Sch down was gegaan.
TON SCHIPPERHEYN
BELGIË - In 1810 kocht de ko
lenhandelaar Henri De Gor
ge, afkomstig uit het Franse
Henegouwen, de kolenmijn
van Grand-Hornu, gelegen in
de Borinage. In de daarop
volgende vijftien jaar breidde
De Gorge de industriële ge
bouwen op een dusdanig wij
ze uit, waarbij hij een begin
maakte met de bouw van een
arbeiderswijk, met 400 wo
ningen en tal van voorzienin
gen dat het gehele complex
een voorbeeld voor de gehele
wereld zou worden van een
functionele urbanisatie uit de
beginperiode van de indus
trialisatie. Een architect uit de
Borinage heeft dit indruk
wekkende complex willen
redden en in 1971 is men be
gonnen aan de restauratie van
Le Grand-Hornu, een im
mens werk dat nog niet is ge
klaard. Om dit werk finan
cieel te steunen heeft de Bel
gische Regie op 22 oktober
een toeslagzegel uitgegeven
van 10 en 5 frank waarop een
tekening die een beeld geeft
van een deel van het complex.
Op 22 oktober werden ook weer
vier zegels uitgegeven met
toeristische motieven. De ze
gels zijn achtereenvolgens
gewijd aan: 5 fr., Thuin, de
Belfort en een folkloristische
voorstelling: 5 fr., Tervuren,
het Koninldijk Museum voor
Midden-Afrika en een folklo
ristische voorstelling: 6 fr.,
Ciney, de Sint-Niklaaskerk
en een beeld van de veemarkt
van deze plaats en 6 fr., Pope-
ringe, de Sint-Janskerk en
een beeld van Onze-Lieve-
Vrouw. De oplagen van deze
zegels zijn zoals gewoonlijk
onbepaald. De verkoop ein
digt op 31 december 1981.
Verder zij er uit België te mel
den dat er een zegel van het
type Elström met de beeltenis
van koning Boudewijn in een
waarde van 22 frank (groen,
gedrukt op polyvalent-fosfo-
rescerend papier) is versche
nen, dat vanaf 1 oktober de
zegel van 0,50 frank "heral
dieke leeuw" gedrukt wordt
op popyvalent niet-fosfores-
cerend papier en dat de vol
gende zegels met toeristische
motieven, uitgegeven op 24
oktober 1977, na 31 december
niet meer verkocht zullen
worden: 4,50 fr., Gemblouw;
4,50 fr., As; Republique Libre
d'Outre-Meuse en 5 fr., Sint-
Niklaas.
IERLAND - De Ierse posterijen
hebben op 4 oktober drie bij
zondere zegels aan de loket
ten verkrijgbaar gesteld. Om
te beginnen een zegel van 8
pence (oplage 3 miljoen) die
herinnert aan het feit dat
honderd jaar geleden de zie
kenhuisorde van St. Johann
von Gott ook in Ierland ging
werken. Deze orde, die in 1537
werd gesticht door de in 1945
in Portugal geboren St. Jo
hann von Gott, doet thans zijn
werk in meer dan veertig lan
den over de gehele wereld. De
zegel toont een broeder van
de orde met een leerling van
een van de door de orde gelei
de bijzonder scholen. Dan at
tendeert een zegel van 11
pence (oplage 1 miljoen) op
energiebesparende maatre
gelen. Op de zegel natuurlijke
energiebronnen: zonne- en
windenergie.
Dan verscheen voor het elfde
achtereenvolgende jaar een
zegel in de serie contempo
raine kunst. Deze keer wordt
op een zegel van 11 pence
(oplage 2 miljoen) een werk
verbeeld (zittend meisje) van
de wereldberoemde Ierse
beeldhouwer F.E.McWilliam
(geboren in 1909 in Banbrid-
ge).
Eerder verschenen in deze
reeks: 1969, een zegel van 1
shilling met een werk van
Evie Hone, een gebrand
schilderd raam uit de kapel
van Eton; 1970, 1 shilling,
Madonne van Ierland, een
werk van Evie Hone's vrien
din Maine Jellett; 1971,6 pen
ce, An Island Man, een schil
derij van Jack B. Yeats; 1972,
3 pence, Zwart Meer, een
schilderij van Gerard Dillon;
Evenals in Rio de Janeiro vond in Riga een Interzo
naal toernooi plaats in de grote strijd op weg naar
het wereldkampioenschap. Het was ook ditmaal
weer een zenuwslopend gevecht, omdat slechts de
eerste drie plaatsen disponibel waren om verder te
kunnen strijden via de "kandidatenmatches".
De Russen speelden in Riga,
zoals vanouds, een domine
rende roL Vooral Michail Tal
(wat een energie heeft die
man ondanks zijn zwakke ge
zondheid), toonde zich in uit
stekende vorm. Volgens de
FIDE-regels trad hij in de eer
ste vier ronden tegen landge
noten aan en versloeg ze al
lemaal, t.w. tegen Zesch-
kowski, Kusmin, Romani-
schin (invaller voor de zieke
Kavalek, die afschreef) en
Polugajewski.
In Riga was ook de Deense
grootmeester Bent Larsen
zeer geliefd. Niet-alleen door
zijn sterk spel, maar ook door
de grote risico's die hij altijd
neemt. En omdat Tal even
eens een "abonnement" heeft
op exorbitante zetten, kwa
men vele bezoekers wel aan
hun trek!
Hier volgt de eerste serie in
structieve partijen.
Wit: Polugajewski
Zwart: Tal
ENGELSE OPENING
l.Pgl-f3 c7-c5 2.c2-c4 Pg8-f6
3.Pbl-c3 d7-d5 4.c4xd5
Pf6xd5 5.e2-e4
Vroeger door NimzpWitsch
aanbevolen. 5.Pd5-b4
6.Lfl-c4
Bij deze zet wil ik even stilstaan.
In de partij Takacs-Rubin-
stein (1929) volgde: 6.Pd3+
7.Ke2 Pcl: 8.Tcl: e6 9.d4
cd4: 10.Dd4: Dd4: ll.Pd4: a6
en later verloor de grote Ru
binstein. Men zegt nu dat
6...Pd3+ met goed is. Het
leuke is dat Botwinnik toen-
dertij d schreef dat misschien
6.Le6 beter is. Deze zet
werd aan de praktijk getoetst
en in vele leerboeken weer
legd door 7.Le6: Pd3+ 8.Kfl
fe6: 9.Pg5, benevens Dg4. En
wat doet Tal? Inder
daad .ondanks alle kritiek
speelt hy Le6. Het was een
sensatie in Riga! 6...Le8-e6
7.Lc4xe6 Pb4~d3+ 8.Kel-fl
f7xe6 9.Pf3-g5 Dd8-b6!
Deze zet staat niet in de leer
boeken! Tal blijft 'n artiest
10.Ddl-e2
Dat is niet de juiste weg. Moge
lijk is 10.Da4+, maar ook
10.Dg4. In een buitenlands
schaakorgaan las ik o.m. dat
6.Le6 werd aanbevolen
door A. Kapengut, de nieuwe
trainer van Tal. 10...c4-c4
11.b2-b3 h7-h6 12.Pg5-f3 Pb8-
c6 13.b3xc4 0-0-0.
Nu kan Tal niets meer overko
men, las ik in een belangwek
kend artikel aan deze partij
gewijd. 14.g2-g3 (Niet goed is
(Zie diagram)
Michail Tal
f g h
Pd5?!) g7-g5 15.Kfl-g2 Db6-c5
16.Tal-bl Lf8-g7 17.Pc3-b5
Dc5xc4 18.De2-e3 Th8-f8
19.Thl-fl g5-g4 20.Pf3-h4
Pd3xf2!
Niet te geloven wat Tal uit deze
heksenketel kan "scheppen"!
Zie zijn gedachtengang:
21.Tf2: Tf2: 22.Kf2: (Op Df2:
komt De4+) Tf8+ enzovoort.
Poloe gebruikte veel bedenk
tijd, maar vond geen doeltref
fend alternatief.
21.Ph4-g6 Td8-d3! 22.Pb5-a3
Dc4-a4! 23.De3-el Td3-f3ü
24.Pg6xf8 Pf2-d3! 25.Del-dl
Da4xe4 26.Tflxf3 g4xf3+
27.Kg2-fl De4-f5! 28.Kfl-gl
Lg7-d4+ en wit gaf het op.
Deze partij heb ik wel viermaal
nagespeeld en ze wordt
steeds mooier en leerzamer!
Gheorghiu-Ljubojevic
l.c4 e5 2.Pc3 Pc6 (Engels) 3.Pf3
f5!? 4.d4 e4 5.Pg5 Df6 6.Pd5
Lb4+ 7.Ld2 Dg5: 8.Pb4: f4
9.Pc6: dc6: 10.e3 fe3: ll.Le3:
Dg6 (Wit zegt dat hij beter
staat en zwart vindt zijn stel
ling gunstiger. Omdat de
waarheid in het midden ligt,
ga ik hier niet nader op in.
Persoonlijk geef ik aan de witte
stelling de voorkeur!) 12.Db3
Pf6 13.h3 0-0 14.0-0-0 Kh8
15.g4 b6 16.Kbl Le6 17.Dc2
Df718.Kal b5 19.g5 Pe8 20.g6
(Nu komt wit in het voordeel)
hg6: 21.De4: bc4: 22.Tgl Lfó?
(Ik vond in deze stelling Pd6
nog de enige mogelijkheid
om te strijden. Nu loopt het
snel ten einde) 23.Dc6: Pd6
24.d5! a5 25.Lc4: a4 26.a3 Pc4:
27.Dc4: Tfb8 28.Ld4 Te8 29.h4
Te4 30.f3 Te7 31.h5! Kh7
32.hg6: Lg6: 33.Dc6 en zwart
gaf het op. Er komt namelijk
altijd Tg6: en Thl+ enz.
Ljubojevic-Adorjan
l.e4 c5 2.Pf3 Pc6 3.d4 cd4:
4.Pd4: Pf6 5.Pc3 e6 6.Pdb5 d6
7.Lf4 e5 8.Lg5 a6 9.Pa3 b5
10.Pd5 Le7 ll.Pe7: Pe7:
12.Lf6. gP6: 13.c4 Lb7 14.cb5:
Le4: 15.Da4 d5 16.ba6: Kf8
17.Db4Tg818.f3 Lf5 19.g4 Lc8
20.0-0-0 La6: 21.Kbl Kg7
22.Pb5 Pc6 23.Dc5 Da5 24.a4
Pd4 25.b3 Pb3: 26.Dd5: Db4
Wit gaf op.
De volgende week gaan we ver
der met partijen uit Riga.
Over de verrichtingen van
onze grootmeester Jan Tim
man (Rio de Janeiro) volgt
een speciaal artikel in een der
komende rubrieken.
BISHOP
De titel doet vermoeden dat er
enig pessimisme in uw dam-
redacteur geslopen is. Onbe
wust misschien wel, maar
daartegenover staat dat een
heldere blik gezond is. Het
feit dat weinig tot geen fraaie
strijd te zien is, komt door het
puntensysteem. Men kan zich
in een team slecht een verlies
veroorloven. Met als gevolg
dat men van tevoren al het
gevecht begint met de vraag -
bij sommige verenigingen: de
opdracht - winnen of remise.
Gelukkig zijn er maar weinig
spelers die zeker kunnen zeg
gen dat ze remise halen. Een
goed voorbeeld hiervan geeft
de match tussen Wiersma en
Gantwarg. Deze fenomenale
dammers spelen in een twin
tigtal partijen ook niet alles
naar de remise, terwijl zjj toch
op het allerhoogste niveau
hun schijfje verzetten.
Maar nu terug naar de LDDB.
De strop voor de Nederlandse
Dambond en ook de dam
sport in het algemeen is de
"hakker". Dit fenomeen - let
op het verschil met het feno
menale van o.a. Wiersma! -
loopt op elke club rond. Nu is
dit wel een probaat middel
om voor een punt te zorgen.
Vaak hebben deze "dam
mers" dat hakken tot een sys
teem gemaakt, waarin zij zo
vastgeroest lijken te zijn dat
het wachten is op het door
roesten.
Nu zijn er ook voordelen van
"hakkers". Namelijk het vol
gende: vaak worden foutieve
ruilen genomen, waardoor de
hakker volledig weggespeeld
wordt. Een goed voorbeeld
geeft de volgende partij: K. de
Gelder - J.P. Baerveldt.
Zwart speelt de zogeheten Vos-
variant. Verboden was
(12-18)?? 4. 41-37 19-23!?
De eerste (foutieve) hak. Zwart
denkt dat wit wel 29x18 zal
spelen om dan met (12x41)
een schijf te winnen. Goede
mogelijkheden voor zwart
zijn: 4. (16-21), 4. (12-18) of het
van Bronstring afkomstige 4.
(17-21) de bedoeling hiervan
is om na 5. 37-32 21.-26 6.
39-33 26x37 7. 42x31 15-20 8.
44-39 19-24 9. 50-14 16-21 een
onvoltooide hekstelling in te
nemen - schijf 15 ontbreekt.
5. 28x19 13x33 6. 39x28 14-20.
Er ontstaat een opbouwfase.
Wit bezet stevig het centrum,
terwijl zwart zich nauwelijks
om het gat in zijn centrum
bekommert en alles bedacht
zaam naar de rand speelt. 7.
44-39 10-14 8. 37-32 9-13 9.
46-41 13-18 10.41-37 18-22(?)
Positioneel is dit natuurlijk bij
zonder slecht. Dat dit ook tak-
tisch erg zwak is, bewijst deze
partij, want wit hoeft niets
anders te doen dan rustig op
het midden spelen, waarna
zwart de (moeilijke) beslis
singen moet nemen. 11. 38-33
4-10 12. 50-44 14-19 13. 42-38
16-21 14. 31-26 11-16 15.
37-31.
In aanmerking komt ook 28-23
om de zwarte stelling in
tweeën te splitsen, maar
omdat schijf 1 nog niet opge
speeld is blijft (12-18) moge
lijk. De tekstzet is een lo
gisch gevolg van wits 14de
zet. Echter zwart kan nu on
verwacht goede kansen krij
gen door (21-27) 32x21 (16x27)
34-29 (20-24) 29x20 (15x24)
39-34 (10-15) of de dam! 15.
...7-11 16. 34-29.
Voorde hand ligt 31-27 (22x31)
26x37 om van de onevenwich
tige schijvenverdeling van
zwart te profiteren. 16.
...20-24(?) 17. 29x20 25x14 18.
40-34 14-20 19. 47^2 1-7 20.
44-40 10-14 21.34-29! 5-10 22.
40-34 22-27?
Dit zal De Gelder welgevallig
aanschouwd hebben. Zwart
denkt een ruil te nemen, maar
overziet dat deze geforceerd
een schijf verliest. 23. 31x22
19-23 24. 29x18 12x23 25.
28x19 17x37 26. 26x17 11x22
27. 42x31 14x23 28. 33-29
23-28 29.48-42 10-14 30.45-40
20-25 31. 42-37 8-13 32. 38-32
13-19 33. 32x23 19x28 34.
35-30 16-2135.30-24 14-20 36.
24-19 7-12 37. 29-24 20x29 38.
34x32 en wit liet het nog remi
se lopen. Een wel zeer geluk
kigs ontknoping voor Baer
veldt die de hele partij eigen
lijke alleen in het begin op een
puntje heeft mogen hopen.
RONALD VAN EGMOND.
1973, 5 pence, het schilderij
Berlin Blues I van William
Scott; 1974, 5 pence, het
schilderij Keukentafel van
Nora McGuinness; 1975, 15
pence, Roofvogel, een beeld
houwwerkje van Oisin Kelly;
1976, 15 pence, het schilderij
The Lobster Pots West of
Ireland van Paul Henry; 1977,
17 pence, het met opzet be
schadigde beeldhouwwerkje
het menselijke hoofd van
Louis le Brocquy en vorig
jaar verscheen een zegel van
17 pence waarop een zelfpor
tret van Sir William Orpen
staat afgebeeld.
HERO WIT.
HORIZONTAAI
1. vrucht
6. zuidvrucht
11. meisjesnaam
12. weg
14. rivier in Engeland
16. getroffen
18. papegaai
20. individu
22. voorzetsel
23. zweep
25. strafwerktuig
De prijs van 25,- werd toege
kend aan A.L. Verlind, Nachte
gaalstraat 1, 2162 GC Lisse. De
prijs wordt de winnaar toege
zonden. Oplossingen met ver
melding "Kruiswoordraadsel"
op briefkaart of enveloppe voor
donderdag zenden aan Redac
tie Leidsch Dagblad, Witte Sin
gel 1, 2311 BG Leiden.
26. zoogier
27. optelling
28. groet
30. verkeerd
32. wenk
34. water
36. muzieknoot
37. symbool voor Tantalium
39. bleekgeel
40. kledingstuk
41. drooginrichting
43. muzieknoot
44. aartsbisschop
45. kerkgebruik
47. Europeaan
49. samentrekking van edel
52. hevig
53. pel
55. berg
56. meisjesnaam
58. knijpbril
61. voedsel
63. verstand
65. werkelijk
66. lekkernij
67. nauw
69. omroepvereniging
70. mannetjesbij
71. vermaning
VERTICAAL
2. plaats in Algerië
3. recht stuk water
4. voegwoord
5. werk
7. eerwaarde heer
8. rivier in Utrecht
9. omlaag
10. broeder
12. duw
13. spoedig
15. Noorse godheid
17. planeet
18. stuk stof
19. gravure
21. ketting zonder eind
23. toiletartikel
24. zeepwater
28. boom
29. rangtelwoord
30. verfstof
31. metaal
'32. hijswerktuig
33. landbouwwerktuig
35. paardje
36. vertragingstoestel
38. dorpje m Overijssel
39. afgelegen
42. plaats in Drente
46. niet vlug
48. toverheks
50. misDunt
51. bestemming
54. duw
55. klein vertrek
56. vlaktemaat
57. bloedvat
59. elasticiteit
60. nieuw
61. drank
62. stap
64 een zekere
66. vochtig
68. pers.vnw.
70. lidwoord.
