Paus op Ierse zegel
12
NUTTIGE COMBINATIE-KENNIS
Krypthogram
Spellen
van
Hans
Vergoed
EIRE
r..
1
6
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
HKHKKKHKMRHSKKH
q
o
O
O
Q
q
O
0
O
O
O
O
O
Q
q
Q
O
O
O
O
O
_J
Oplossing
vorige
week
TERDAG 27 OKTOBER 1979
EXTRA
PAGINA 37
Voor het nog te vormen jeugd-
team. dat in 1980 in Israël Ne
derland zal vertegenwoordi
gen bij de Europese junior
kampioenschappen, is een
ambitieus trainingspro
gramma ontworpen. Speel-
technisch wordt dat pro
gramma begeleid door 4 van
onze topspelers, Hans Ver
goed, Paul Feiten, Anton
Maas en Hans Kreyns. De
topjeugd speelt onder hun
leiding gedurende 5 week
einden en daarbij komen alle
facetten van bied- en speel-
techniek aan de orde. Een vo
rige keer liet ik u kennis ma
ken met een aantal spellen
van Hans Kreyns. Ditmaal
toon ik u een tweetal speel-
problemen van Hans Ver
goed, waarop u eerst zelf eens
uw krachten kunt beproeven.
HB97 4 AV10
B10986 C? AH7
O A9 O B10872
4 AV AHB
West gever, O-W kwetsbaar.
West speelt 6 SA, noord start
met KI 10. Wat is het beste
speelplan?
AHB10984 4 V3
V geen AV942
O AH862 O 53
4 A 4 10652
West gever, niemand kwets
baar. West speelt 6 Sch, noord
start met Ru V. Wat is het bes
te speelplan?
Behalve 20 van dergelijke vra
gen kregen de deelnemers
ook nog een serie van 40 bied-
situaties voorgeschoteld,
waarop ze onafhankelijk van
elkaar hun visie moesten ge
ven aan de hand waarvan la
ter werd vastgesteld of beide
partners dezelfde mening
hadden.
De spellen van Hans Vergoed
had u als volgt moeten aan
pakken:
V 42
V543
4 109876
4 HB97 4 AV10
BI0986 AH7
O A9 O B10872
4 AV 4 HB
4 5432
V53
O H6
4 5432
West heeft 9 vaste slagen en zou
er via snijden op Ha V nog 3
meer kunnen maken. Alvo
rens die 50% kans te nemen
kan west zichzelf evenwel
nog een extra kans creëren en
wel als volgt de eerste slag
wordt genomen op tafel, ge
volgd door een kleine ruiten
naar de 9. Later wordt Ru A
geslagen en als zuid nu hon-
neur-tweede heeft gehad
maakt de leider 4 ruitensla
gen. Lukt dat niet dan kan al
tijd nog worden overgescha
keld op de hartensnit.
65
O B73
O VB1094
4 HB9
AHB10984 4 V3
geen AV942
v> AH862 O 53
4 A
4 10652
4 72
H10865
O 7
4 V8743
West moet vooral niet proberen
eerst Ru AH te incasseren,
teneinde dan een ruiten te
troeven; zuid troeft en west
gaat down. Goed is, na Ru A,
direct een kleine ruiten na te
spelen. N-Z kunnen dan niet
voorkomen dat West een rui
ten (hoog) troeft en vervol
gens de rest maakt.
T. SCHIPPERHEYN
Het volgend jaar zal de
traditionele Schaako
lympiade in Moskou
worden gehouden. In
zekere zin een jaar van
"twijfels", omdat een
aantal grootmeesters
naar het westen zijn
uitgeweken en hun
deelname in de Sowjet-
Unie wel van de offi
ciële lijst van de FIDE
(Wereldschaakbond)
zal worden gevoerd,
mede omdat de gega
digden i.q. zelf niet
wensen deel te nemen.
Ik denk bijvoorbeeld
aan Victor Kortsjnoj en
een paar "uitgeweken"
grootmeesters in Israël
en de Verenigde Staten.
Het lijkt mij interessant om nog
eens een terugblik te werpen
op de laatstgehouden Olym
piade in 1978, vooral nu de
meeste partijen via het toer
nooiboek onze studeerkamer
hebben bereikt.
Opmerkelijk in 1978 was, dat
onze grootmeester Jan Hein
Donner een slecht toernooi
speelde en in een paar partij
en op drastische wijze aan de
kant werd gezet binnen am
per 25 zetten! Is Donner op z'n
retour? Ik meen van wel,
want nu hij de 50 is gepas
seerd wil het niet meer luk
ken. Euwe heeft eens gezegd,
dat een schaakmeester na zijn
vijfenveertigste jaar met het
schaakspel gaat "afzakken",
fouten maakt en niet meer de
esprit kan laten functioneren
tegen een jongere kracht.
Er zijn echter uitzonderingen,
want Smyslow, Bronstein,
Tal, Polugajewski etc. etc.
(om er enkele te noemen)
draaien nog volop mee aan de
top! Kijkt u eens naar 't vol
gende drama.
Pirc-verdediging
I.e2-e4 d7-d6 2.d2-d4 Pg8-f6
3.Pbl-c3 g7-g6 4.f2-f4 Lf8-g7
5.Pgl-f3 0-0 6.Lfl-d3 Pb8-c6
7.0-0 e7-e5?!
Het is reeds lang bekend, dat
deze zet niet acceptabel is.
Gewoonlijk geeft men aan
7 .Lg4 de voorkeur. 8.d4xe5
d6xe5 9.f4-f5! Pc6-b4? Op
nieuw zwak. De moderne
wending is 9 ,gf5: lO.efö: e4!
enz. Wit gaat nu zijn stelling
op eenvoudige wijze verster
ken. 10.f5xg6 h7xg6 ll.Lcl-g5
c7-c6 12.Kgl-hl Pb4xd3
13.c2xd3 Dd8-d6 14.d3-d4!
Pf6-h7 15.d4-d5! Ph7xg5
16.Pf3xg5 Dd6-e7 17.Pg5-f3
Lc8-d7 18.Ddl-b3 b7-b6
19.Tal-dl
Opvallend is ook dat Donner
met het lopefpaar - dat vooral
sterk is tegenover twee paar
den - weinig kan uitrichten.
19 Tf8-d8 20.Tdl-d2 c6-c5
21.d5-d6! De7-e6 22.Pc3-d5!
De6xd6 23.Pf3-g5 Ld7-e6
24.Db3-g3! en zwart gaf het
op
Het is niet moeilijk te zien
waar de fouten liggen van
Donner. In de Pirc-verdedi-
■BH
i i
i- I t
li
"i i:
i. HA:
9 9B8
ging mag men niet te vroeg
de e-pion opspelen (7...e5?)
en bezit proberen te nemen
van het loperpaar (9 .Pb4?).
Laten we eens het volgende
diagram bekijken.
Hier kroop de ex-wereldkam
pioen Tigran Petrosjan door
het oog van een naald. Hij
heeft in bovenstaande dia
gramstelling de kwaliteit
geofferd op f4. Kansrijk zo te
zien, maar Kupper (in tijd
nood) zag de winst niet. Wit
kon namelijk met 37.Tb6-b7
Zie de leuke variant: 37 .Kc8
(op Ke8 volgt Tfal en mat)
38.Tfbl Kd8 39.Ta7 Kc8
40.Ta8+ Kc7 41.Tab8 bene
vens Tbl-b7+ mat.
In de partij geschiedde: 37.gf4:0
Th6: 38.Tb7 Ke8 39.Tal Kf8
40.Taa7Tf641 ,Kf2Tf4: 42 Tal
Tc4: 43.Kg3 Le4 44 Tb8 Ke7
45.Kg4: Ld5: 46.Kg3 Tc3:
47.Ta7+ Kf6 48.Td8 Tc2
49.Td6: Ke5 en wit gaf op.
Een merkwaardige slotstelling
ontstond in de nu volgende
partg.
Wit: Nunn (Engeland)
Zwart: Zapata (Colombia)
Siciliaans
l.e4 c5 2.Pf3 e6 3.d4 cd4: 4.Pd4
d6 5.c4 Pc6 6.Pc3 Pf6 7 Le2
Le7 8.0-0 0-0 9 Le3 Ld7 10 f4
Pd4: 11 Ld4: Lc6 12 Ld3
Dd7(?) 13.f5 a6 14.a4 Tfe8
15.b4!ef5: 16.Tf5: Ld8(Enniet
16...Pe4:? wegens 17.Pe4:
Df5 18 Pf6+ en wit wint.
Maar dit ligt wel erg voor de
hand!) 17.D13 De6 18 Tfl Pe4:
(Logisch, maar niet goed)
19.b5! ab5: 20.cb5: Pc3:
21 bc6: Pe4 22.cb7: Tb8
23.Tb5 Pc5 24 Dg3 LIB (Op
24 .g6? volgt 25 Lc5: dc5:
26.Db8: uit) 25.Lf6: De3
26.De3: Te3: 27.Ld4! Td3:
28.Lc5: dc5: 29.Tc5: Kf8
30.Tc8+ Td8 31.Td8: Td8:
32.a5. Het is volbracht.
Zwart gaf op. Tegen de opmars
van de witte vrijpion helpen
gen foefjes" of "Haarlem
merdijkjes" meer, sprak eens
een oude meester
In een Olympiade zijn de ver
rassingen niet van de lucht.
Wat denkt u van het volgende
partijtje?
Velimirovic-Rogers
l.e4 e6 2 d4 d5 3.e5 c5 4^05'!
Pc6 5.Pf3 Lc5: 6.Lf4 d6 7.Lb5
Pe7 8.ef6: gf6: 9.0-0 0-0 10.c4
a6 1 l.cd5:? Pd5.' (Vanzelf
sprekend!) 12.Lc6: Pf4:
13.Lc4 f5' 14.Lc2 b5 15.Dd8:
Td8: 16.Lb3 Ta7! (De Joego
slavische grootmeester staat
niet best. Een kwestie van
onderschatting?) 17.Ph4 Tg7
18 Khl b4! 19.g3 Pd3 20.13
Kh8 21.a3 Pf2 22 Kg2 Pg4!
(Elegant) 23.Tcl Pe3 24.Kf2
Pc2+ en wit gaf verbaasd op.
Toen ik enige tijd geleden, tij
dens een lesuur via het de
monstratiebord verkondigde:
"Men mag niemand onder
schatten!", sprak iemand uit
de zaal: "Zelfs de belasting
ambtenaar niet
Zo ontstaan nu schaak-anecdo-
tes! BISHOP
IERLAND - Door de maan
denlange poststaking kon
men in Ierland pas in juli/au
gustus weer overgaan tot het
uitgeven van zegels. Het was
ook in die dagen - een juiste
dag van uitgifte is ons niet
bekend - dat de tweede serie
„fauna en flora van Ierland"
verscheen. Op de zegels: 8
pence, een winterkoninkje
(Troglodystes), oplage 3 mil
joen; 10 p, een duikeend (Po-
diceps cristatus), oplage 5
miljoen: lip, een Groenland-
se gans (Anser albifrons flavi-
rostris), oplage 3 miljoen en 17
pence, een valk (Falco pere-
grinus), oplage 2 miljoen.
Op 13 september werd in Ier
land aandacht gevraagd voor
het internationale ,jaar van
het kind". Drie zegels werden
aan de loketten verkrijgbaar
gesteld, zegels die kinderte
keningen laten zien, die bij
een tekenwedstrijd werden
bekroond. Een zegel van 10
pence (oplage 3 miljoen) toont
een tekening die de naam
„een gelukkige bloem" mee
kreeg. „Ik en mijn spring
touw" komt voor op een zegel
van 11 pence (oplage 1,5 mil
joen) en „Zwanen op een
meer" wordt verbeeld op een
zegel van 17 pence (oplage 1
miljoen).
En dan is het bezoek dat paus
Johannes Paulus II aan Ier
land bracht met de uitgifte
van een zegel gemarkeerd.
Dat gebeurde op 29 septem
ber. Toen verscheen een zegel
van 12 pence (oplage 10 mil
joen, niet weinig vooral als
men bedenkt dat Ierland
maar iets meer dan drie mil
joen inwoners telt) waarop de
paus is afgebeeld. Het ont
werp voor deze zegel is ont
leend aan een foto die is ge
nomen kort nadat de Poolse
kardinaal tot paus was geko
zen. De zegel stond niet op het
uitgifteprogramma 1979.
DDR - Iemand die geïnteres
seerd is in porselein zal de
produkten uit Meissen onge
twijfeld kennen. Enkele van
deze produkten uit vroeger
jaren en uit de tegenwoordige
tijd staan afgebeeld op acht
zegels die zijn samengebracht
in twee blokjes en die de pos
terijen van de DDR op 6 no
vember in roulatie denken te
brengen. Van beide blokjes
zullen drie miljoen exempla
ren worden aangemaakt.
Een meisje dat zich opmaakt
(een beeldje dat m 1966 in
produktie werd genomen)
komt voor op een zegel van 5
pfennig. Verder zijn afge
beeld: 10 pf., een koffiekan uit
1736/1737; 15 pf„ een koffie
kan uit 1973; 20 pf., een vaas
met een deksel uit het midden
van de 18e eeuw; 25 pf.. een
papegaai op een boomstronk
waaraan een kersetakje uit
1741;35pf.,eenharlekein met
een kan in de hand uit 1738; 50
pf., een bloemenverkoopster-
tje uit 1753 en 70 pfennig, een
vaas met een stop in rococo
stijl, die eigenlijk altijd in
produktie is geweest en die
Meissen beroemd heeft ge
maakt.
Een zegel die aandacht vraagt
voor Vietnam heeft in het
verleden enkele jaren achter
een op het programma van de
DDR gestaan. Na 1975 werd
het echter stil. Nu evenwel
schijnt men zich weer geroe
pen te voelen, want op 6 no
vember verschijnt een toe
slagzegel Van 10 5 pfennig
(rood en zwart) onder het
motto „Unbesiegbares Viet
nam". Afgebeeld worden een
Vietnamese soldaat en een
moeder met kind. Oplage: 3,5
miljoen.
GRIEKENLAND - De bijzon
dere zegels die de Griekse
post op 15 september heeft
uitgegeven laten voorwerpen
zien uit Virgina in Macedonië,
die in 1977 door de spade van
An Papa Eoin Pol I
in Ëirinn 1979
de archeoloog professor An-
dronikos aan het licht zijn ge
bracht. De voorwerpen date
ren uit de vierde en derde
eeuw voor Christus. Op de ze
gels achtereenvolgens: 6
drachmen, het hoofd van
Philip (oplage 5 miljoen); 8
dr.. een gouden krans (5 mil
joen); 10 dr., een koperen kan
(5 miljoen); 14 dr., een grote
gouden urn (4 miljoen); 18 dr.,
een zilveren kan (2,5 miljoen);
20 dr., een gouden plaat (3,2
miljoen) en 30 drachmen, een
ijzeren kuras (oplage 800.000
stuks).
GROENLAND - Door de eeu
wen heen, al duizenden jaren.
hebben de eskimo's van
Groenland kunst- en ge
bruiksvoorwerpen gemaakt
van een zacht gesteente dat
op dit immense eiland wordt
gevonden. Een poppetje, ge
maakt uit dit gesteente, komt
voor op een 7,00 kr.-zegel
(groen-zwart) die op 6 sep
tember uitkwam. Verder ver
scheen op 18 oktober in
Groenland een zegel van 2,00
kronen (groen) waarop een
kind staat afgebeeld dat de
karakteristieke bontmuts van
de eskimo's draagt. Deze ze
gel hoort thuis in de wereld
-omnibusjaar van het kind".
HERO WIT
In vervolg op de vorige week
zullen we enige standaard
combinaties van het damspel
laten zien. De meeste Combi
naties hebben een naam. Bij
voorbeeld: Haarlemmerzet of
Groenzet, Coup Philippe,
Zetje van Weiss, Kaatsingzet,
Bom- of Kikkezet etc.
Nu zult u zich afvragen wat het
voor zin heeft de namen te
kennen? Dat wordt duidelijk
wanneer het mogelijk is om
een bepaald principe met een
naam te identificeren.
Want wat is er aan de hand? El
ke slagzet heeft zijn eigen
kenmerken. Deze kenmerken
hebben hun invloed op de
stelling en omgekeerd zal een
bepaalde stelling wel of niet
geschikt zijn om bijvoorbeeld
het Zetje van Weiss of de
Bomzet uit te voeren. Het
gemak van de slagzetteniden-
tificatie is dat men in elke
stelling meteen het oog laat
vallen op de kenmerken om
een combinatie uit te kunnen
Diagram 1. Wit wint door 28-22-
of ook 34-29 eerst, let echter
wel op dat deze zetverwisse-
ling niet altijd mogelijk is -
(17x28) 34-29(23x34)32x5 of
32x25, al naar gelang welk
veld open is.
Diagram 2. Wit speelt: 1.35-30
24x35 2.33-29 23x34 3.25-20
15x24 (Op direct 14x25 wint
28-22) 4.44-40 35-44 5.49x20
14x25 6.28-22 18x27 7.31x22
17x28 8.32x5 en wint.
Diagram 3. Van de hielslag zijn
ontzettend gemene mogelijk.
De volgende twee zijn nog het
simpelst. Wit wint door
1.37-31 26x37 2.32x41 (De
hielslag) 23x32 3.38x16.
Diagram 4. Hier lijkt de hielslag
niet mogelijk, maar door een
ruil wel. Er volgt namelijk:
1.27-22 18x27 2.31x11 16x7
2.37-31 26x37 3.32x41! 23x32
4.38x16 met schijfwinst.
Diagram 5. De bomzet is een
van de lastigste slagzetten.
Niet om de slag zelf, maar om
de mogelijkheden die erna
kunnen ontstaan. Wit haalt
een winnende dam door.
1.27-21 16x27 2.32x12 23x41
(Meerslag) 3.12x5 41-46
4.33-28 of 47-41 etc.
Diagram 6. Wit wint na: 1.27-21
16x27 2.32x12 23x41 3.12x23
19x28 4.46x37 en wit wint
schijf 28.
a - na bovenstaande Volgt
(13-19) 4.33x22(24-29) 5.34x23
(19x17) met gelijk spel.
b - 1.27-21 16x27 2.32x12 23x41
3.12x23 26x37! 4.47-42 23x32
5.36x47 (Anders volgt 41-47)
3-12 6.42x31 of? 12-18 7.33x22
18x36 en zwart wint een
schijf. Alle varianten van het
laatste diagram zijn van R.
Keiler.
RONALD VAN EGMOND
Diagram 1
Wit aan zet wint door de Haar
lemmerzet oftewel de Groen-
m u H
e>
i
if ïvJ
s
m
j
s
'i
i:i s l 1
O j Q
a
m
i o
o h n
Diagram 2
Verdieping van de Groenzet.
Wit aan zet, maakt dam.
m. ,.i
m
o 9 a s
o o o
O
e i
0 H i 9
o O Or 2
S o a a
a a a
Diagram 5
Bomzet of kikkezet. Wit aan zet
wint door dam te halen.
Diagram 3
Hielslag. Wit aan zet wint een
schijf.
9 9
3
0 J
a a
a f
,J i
Diagram 6
Wit aan zet. Bomzet. a - Wat is
het resultaat met 25 op 34? b -
Wat met 42 op 31?
O 9 9
o>
O
O.
j
9 9 9
o>
9 9 9 9
o>
m m m m
-
9 O
9
c
c
0
o>
9 0
g
Q
0
o>
a o 0
0
8
C
c-
0
0
m o o o
9 m 0
9 O 0 S
©O
j a o o o
o
7"*
5
O
O
O
O
e
9
/O
O
O
O
O
1
'3
f
'5
ff
it
<9
O
O
70
2/
VI
23
O
O
O
O
21
25
9b
O
O
0
2?
Q
w
HORIZONTAAL
1. Een gemengd soepje
5. Op uw hoofd en met eer
ster voor haar.
7. Schil A en dan afgelopen.
fi*BA <-AHe A ijpj]
A L V
SNA ARI N5TRUMEN T
HEN t> EoA|Mo RC|
o||K E V E R|K L A'r'E|E
B O N|Ë|M 0 SHR|E E N
Al A RN OHsHbEE N|s
O B Ui BI A A K| S &H
E 0 R t> E |T|N EET
V L 0|w|STA|E|E RC
A|TEEL THK 0 L 0M|0
H A S E P|E|E|3 E M l
KLING EL INGELINC
HEM *>HeHNHO|E N KH
De prijs van 25.- werd toege
kend aan Frans Verhoef, St. An-
toniuslaan 30, 2171 EM Sassen-
heim. De prijs wordt de winnaar
toegezonden. Oplossingen met
vermelding "Kruiswoordraad
sel" op briefkaart of enveloppe
voor donderdag zenden aan
Redactie Leidacn Dagblad. Wit
te Singel 1, 2311 BG Leiden.
11. Leuk en zouteloos, wat een
12. Niet in tel en dat na de win
ter
13. Waardeloos aan de rol.
15. Onrijpe vrucht voor een on
aangenaam mens.
18. De snelste wielrijder is net
bij het perron.
19. Een boom met thee in Eu
ropa.
20. Zit vaak op een stokje.
22. Losse betrekking waarin u
kunt opklimmen.
24. Een kam in de boot van een
deel van 't gewas.
25. Veel houdt 'ie van z'n bo
venste beste.
27. Wat gek, snaren uit Nes.
28. Hij lijkt nogal hoogstaand,
doch pas op!
VERTICAAL
1. Neerzetten, s.v.p
2. De kleur van de poezen in 't
donker.
3. Een halte omarmen met
fruit.
4. De beschermer van het
briefgeheim.
5. Heksen worden een el kor
ter als ze dit eten.
6. Dronken vogels.
8. Knoeiende Europeaan op
de fiets.
10. Leewater is drank, ook
zonder water.
11. Van genoegen knorrend
zwijn
14. Vogelvrij zijn is gevaarlijk.
16. Een tijd bezig zgn met de
horloges.
17. Iets weggeven om er aan te
verdienen!
21. Beur P eens op, jongmens.
22. Hg lag met, nee, hg was
dronken.
23. Een pak slaag op de mantel.
26. Een griezelig slot.
