ubliik
Hazerswoudse vrouwen praten over 'huwelijk'
'Angst over het lot van
onze moeder ondraaglijk'
■bs»
Muziekpedagoge
Ma Boulanger
(92) overleden
PAGINA 15
door
Sjak
Jansen
In tv-programma 'Ot, en hoe zit het nou met Sien'
In het NOS-programma 'Ot en hoe zit het nou met Sien', dat mor
genavond (20.55 uur) via het eerste net wordt uitgezonden, hopen
een twintigtal vrouwen hun zegje te doen over het onderwerp
'huwelijk'. Aan de discussie doet ook een delegatie van het Ha
zerswoudse vrouwencafé mee. Het zijn: Riet van Dijk, Dymph
van der Voort, Joke Filippo en Carla Kampfens en alle vier wo
nen ze in Hazerswoude-Dorp.
Behalve de woonplaats hebben ze volgens Riet ook gemeen dat ze
alle vier in het huwelijk 'gerold' zijn. Hun mening is dan ook
goeddeels dezelfde. Die luidt datje er wel wat voor moet doen:
het komt niet aanwaaien. Of om met Riet van Dijk te spreken:
„Als je getrouwd bent, moet je niet denken dat je de prins op het
witte paard hebt gevonden. Je moet gewoon zorgen datje huwe
lijk de nodige ruimte laat, zodat je je eigen gang kunt gaan. Maar
niet dat wij willen afgeven on mannen. Per se niet!"
Zoals de opzet was hebben Riet, Dymph, Joke en Carla zaterdag
tijdens de opnamen in Hilversum geen doekjes om hun stand
punt gewonden. Of de tv-kijker die opinie te horen en te zien
krijgt, is echter nog niet helemaal zeker.
„Want", weet Riet, „er is ruim een uur gedraaid en er worden
slechts 35 minuten uitgezonden. Maar we zouden gisteren zijn
gebeld wanneer ze ons er hadden uitgeknipt. En de telefoon is
niet gegaan, dus het zal wel goed zijn."
De uitnodiging aan het programma mee te doen, vloeide overigens
voort uit een bezoek van Trix Betlem (één van de samenstellers
van Ot en...) onlangs aan het vrouwencafé in de Hazerswoudse
Van Goghstraat, waar overigens overmorgen 'de vrouw in de
overgang' centraal zal staan. Een thema-avond, te beginnen om
half negen, waarbij - voor deze ene keer - mannen van harte
zullen worden onthaald.
Elke ochtend, steevast om tien uur, ga ik de stad en
regio in, op zoek naar mensen en dingen voor deze
rubriek. Tips en wensen voor "Publiek", kunt u tot klok
slag tien aan mij kwijt. tel. 071-144941, toestel 215.
Schriftelijke reacties zijn ook zeer welkom.
VX.n.r. Riet, Dymph, Joke
Fiets ik gisterochtend,
in afwachting van wat
voor opmerkelijke
mensen en dingen er de
komende uren weer op
mij af zouden komen,
half uitgeslapen naar
dat gebouw met die
globe op de hoek van
de Witte Singel, valt
mijn oog enkele keren
op de leus "Aan-dacht
'80", die links en rechts
in de stad op muren en
schuttingen is gekalkt.
Dat bijkans tot vervelends toe
en vaak nog slordig ook. Een
beetje creativiteit, een een
voudige sierletter ware op
prijs gesteld, denk je dan.
Neem ik een kwartier later
plaats achter m'n bureau en
informeer ik bij mijn collega
hoe z'n vakantie was, wordt
mijn aandacht opeens volle
dig opgeëist door een met
groen en blauw afgestoken,
witte enveloppe. Een enve
loppe waarop aan de voorzij
de met een stempel de tekst
"aan-dacht'80 GRAF, afde
ling Leiden" is gedrukt en aan
de achterzijde de woorden
"Begin van 't leids-literair-
visueel nootschap GRAF."
Dat laatste zal wel 'genoot
schap' moeten wezen, maar
een goede stempel ligt ken
nelijk ook niet voor het opra
pen, vermoed je dan. Buiten
dat. Het lettertype waarmee
gestempeld is, komt tamelijk
monotoon over. Er gaat wei
nig vanuit
Inhoud
Maar ach, er zijn belangrijker
zaken. De inhoud van de en
veloppe bijvoorbeeld. Een
netjes gevouwen wit vel pa
pier zit er in. Met zegge en
schrijve zestien lettertekens
erop.
Ze zijn in een dergelijke volgor
de gezet, dat ze de volgende
'leegzin' vormen: "AAN-
DACHT'80 graf'. Nu het eer
ste dus in kapitale letters ge
zet en het laatste in kleine let
ters. Precies omgekeerd dus
als op de fantasiearme
loppe.
Dat in een lettertype,
tenminste enig teken van le
ven te bespeuren valt. En dan
wil ik best vergeten dat de
samenstellers van de tekst
met lange vingers hebben
gewerkt. De letters DACH
zijn duidelijk afkomstig uit
het hoofd van het Leidsch
Dagblad, de letters AAT uit
het hoofd van de Haagsche
Courant en de N uit het hoofd
van NRC/Handelsblad. De H
van Handelsblad bleek overi
gens ook bruikbaar. Snij 'm
Ondertussen dringt evenwel
steeds verder tot je door dat
het die mensen om aandacht
te doen moet zijn. En ach, be
sef je dan, wat let me. Ik ben
ten slotte ook de beroerdste
niet.
Wat doe ik dus: ik stel om te
beginnen een kwartiertje van
m'n tijd helemaal gratis be
schikbaar. Daarin ga ik bellen
met het LA K-theater en met
Welletjes
Je vindt het welletjes, schuift de
hele zaak opzij en vraagt je af
waarom die aandacht zo no
dig door middel van kalk ver
kregen moet worden. Wat
koop je daar nou voor. Moet
straks de gemeente er weer
zoveel geld tegenaan smijten
om die rotzooi eraf te krijgen.
Sn wie weet wat voor een che
mische 'delicatessen' er in dat
reinigingsmiddel zitten. En
stel dat daar ook nog 'ns een
spuitbus bij komt kijken, die
ons aller ozonlaag meedo
genloos aantast. En zo ga je
opeens twijfelen aan de dui
delijkheid van de titel van de
ze rubriek. 'Publiek'; voor
sommigen kennelijk toch nog
een moeilijk woord.
HOORN - Argentinië, land van
uitgestrekte pampa's,
rundvlees, de wereldkam
pioen voetbal, Buenos Aires,
maar ook van militairen,
6000 A 8000 officiële politie
ke gevangenen, martelingen,
duizenden door de regering
vermoorde mensen en onge-
HOORN - Het jongetje rent
schreeuwend om het schamele
meubilair, terwijl zijn jongste
zusje in snikken is uitgebarsten.
Een ander meisje zit met haar
vingertjes in de suikerpot. Zo op
het oog een plezierige chaos in een
nieuwbouwhuis in een Hoornse
uitbreidingswijk.
Lucy, het oudste meisje, zucht har
dop en zegt, kijkend naar haar
broertje en zusjes: „Je mag ze zo
meenemen". Vader Juan Velas
quez ziet het wat moedeloos aan.
Af en toe kan hij het niet aan zijn
hoofd verdragen. Hij mist zijn
vrouw, net als zijn kinderen hun
moeder missen. Sinds februari
1977 wordt zij in Argentinië ver
mist.
In augustus werd door het ont
wrichte gezin een brief gestuurd
naar de Nederlandse ambassade.
Een citaat: „Onze moeder is ver
mist. Weet u wat dat betekent,
vermist te zijn? Vermist zijn be
tekent in het ergste geval dood,
vermoord zijn. Of gevangen ge
houden worden op een geheime
plaats, niet geregistreerd staan
als gevangene, verstoken blijven
van contact met familieleden,
volledig overgeleverd zijn aan
folteringen en martelingen. ON
RUST, NEID EN ANGST ZIJN
VOOR ONS ONDRAAGLIJK
GEWORDEN. Laat onze moeder
tevoorschijn komen, dood of le
vend... Wat de uitkomst ook mag
zijn, wij verdragen deze onzekere
situatie niet langer".
Maar de Nederlandse ambassade,
die gevraagd werd inlichtingen in
te winnen bij de Argentijnse re
gering, kan tot dusver, evenmin
veer 1T.000 vermisten. Sinds
de militairen in 1976 aan de
macht kwamen, worden
mensen vaak met veel ver
toon van wapens en unifor
men gearresteerd, wegge
voerd en in de meeste geval
len wordt nooit meer iets
van hen vernomen.
Uit getuigenissen en onder
zoeken van Amnesty Inter
national en mensenrechten
organisaties in Argentinië
blijkt dat er vier soorten
verdwenen mensen zijn:
1) Zij die spoedig worden vrij
gelaten op afgelegen plaat
sen;
2) mensen die zijn gedood. Het
gebeurt vaak dat de lijken
van „verdwenen" personen
worden teruggevonden en
het vermoeden bestaat dat
velen van de 15.000 vermis
ten zijn gedood;
3) personen die na een tijd offi-
Laatste keer
Op een dag werd Velasquez naast
zijn vrouw gezet. Ze schreeuwde
hartverscheurend en riep om de
kinderen. Elba Lucia Gandara
Castroman was zwaar mishan
deld, terwijl ze een maand tevo
ren nog een kind had gekregen.
Het zou voor Juan tot dusver de
laatste keer zijn dat hij zijn vrouw
zag en hoorde. Nadat een officier
haar vertelde dat, als ze niet snel
bekende, er nog meer gemarteld
zou worden, werd ze weggeleid.
In zijn getuigenverklaring, die Ve
lasquez onder andere naar alle
politieke partijen in Hoorn
stuurde, schrijft hij hoe zijn
vrouw was gemarteld. „Ze had
elektrische schokken gekregen
met pennen die op haar borsten,
vagina en mond waren ge
zet".
„Iedereen die gevangen zat, moest
het ontgelden. Ouderen, vrou
wen, voor niemand werd een uit
zondering gemaakt. Voor kleine
voorvallen kreeg je meteen ook
straf', zo staat in de getuigen
verklaring.
Juan: „Ze vroegen op een dag mijn
excuses voor wat er allemaal was
gebeurd. Er werd gezegd dat ze er
achter waren gekomen dat ik
nergens mee te maken had en
maar voor de kinderen moest
gaan zorgen. Ook vertelden ze me
dat ik Argentinië maar zo snel
mogelijk moest verlaten. Ik zou
nog wel eens kunnen worden op
gepakt en dan zou het met me ge
beurd zijn. Mijn vrouw, zeiden ze,
moest ik maar vergeten".
cieel als politieke gevange
nen worden erkend;
4) mensen die afgesloten van
de buitenwereld gevangen
worden gehouden in gehei
me kampen, kazernes, poli
tiebureaus en privèwonin-
gen die door veiligheids-
Gezin Velasquez mist moeder
AFUDE
Zijn kinderen waren inmiddels
naar Nederland uitgeweken met
een tante. Daar vonden ze tijde
lijk onderdak in een tehuis voor
politieke vluchtelingen in Nun-
speet. Een halfjaar later, in 1977,
volgde Velasquez. In Hoorn werd
ten slotte een woning voor hen
geregeld. Volgende maand be
zoekt Juan in Parijs een bijeenko
st van de AFUDE (Agrupacion de
Familiares de Uruguayos Desa-'
peridos), een groepering van
mensen uit Uruguay van wie fa
milieleden worden vermist.s
Met nog drie andere in ons land
wonende politieke vluchtelingen
is Velasquez lid van deze bewe
ging. In Parijs zal volgens hem
worden bekeken hoe het
diensten als gevangenis in
gebruik zijn genomen.
Door acties probeert Amnesty
International de Argentijnse
autoriteiten te bewegen on
der andere informatie over
vermiste mensen te ge
ven.
probleem van de vermisten kan
worden aangepakt. JAAN
VOERT IN Nederland ook actie
voor de verdwenen mensen in
Argentinië. Onlangs nog nam hij
deel aan een hongerstaking van
Argentijnen in Amsterdam.
Juan: „De Argentijnse regering wil
familieleden van vermisten nu
gaan betalen, en dan worden die
mensen vermoord. De laatste tijd
zijn er al veel vermisten ver
moord". Hij zucht diep. Zijn
dochter zegt dat hij af en toe last
heeft van astma-aanvallen. Bo
vendien zijn de littekens op zijn
rug soms erg pijnlijk.
Velasquez staat op en trekt zijn trui
omhoog. Rauwe bulten worden
zichtbaar. De stille getuigen van
de martelingen.
CEES KRAMER
Reclameteksten
veroordeeld
HAARLEM - De Reclame Code
commissie heeft de reclame voor
een bepaald merk „vlooienband"
(voor honden en katten) veroor
deeld, omdat tekst en foto van de
advertentie niet in overeen
stemming zijn met de op de ver
pakking van de band staande
waarschuwing.
De advertentie toont een foto van
twee kinderen, van wie de een
een hond op schoot heeft en de
ander een poes tegen zich aan
drukt. De waarschuwing op de
verpakking luidt: „Waarschu
wing. Bestrijdingsmiddelen op
deze band bevatten een giftige
stof, houdt u daarom zorgvuldig
aan de aanwijzingen. Na het aan
brengen handen wassen. Ver
mijd daarna het aanraken van de
band, in het bijzonder door kin
deren".
Een andere klacht die gegrond
werd bevonden, ging over een
bananenadvertentie, waarin on
der meer werd gezegd dat een
banaan bijna tweemaal zoveel
calorieën bevat als bijvoorbeeld
een appel. De RCC vindt dit on
juist, evenals de bewering dat
bananen rijk aan eiwitten zijn.
Een banaan bevat slechts één
gram eiwit per 100 gram eetbaar
produkt, terwijl dat eiwit op zich
zelf geen voedingsstof is.
Veroordeeld werd ook een recla
metekst waarin een auto (Range
Rover) werd aangeprezen alsof
men daarmee langs stranden,
door zandverstuivingen en over
de hei zou kunnen rijden. Zowel
de gebezigde teksten (onder
meer „op de weg, daar is geen
moer meer aan") als het feit dat
men in ons land in het algemeen
niet op stranden e.d. kan rijden
veroorzaken dat de advertentie in
strijd is met de reclamecode.
PARIJS (AFP)- De Franse mu
ziekpedagoge Nadia Bou
langer is na een langdurige
ziekte in haar Parijse wo
ning overleden. Zij was 92
jaar.
Onder haar talloze leerlingen
bevonden zich Leonard
Bernstein en Michel Le
grand.
Nadia Boulanger werd be
schouwd als een van de in
vloedrijkste Franse muziek
docenten.
Argentijns vluchtelingengezin in Nederland:
als het Internatonale Rode Kruis
en Amnesty International, geen
uitkomst bieden.
Tot 1973 woonde Juan Velasquez
met zijn vrouw Elba Lucia Gan
dara Castroman en hun kinderen
in de buitenwijk Carlos Maria
Ramirez y La Via van Montevi
deo, de hoofdstad van Uruguay.
Een land dat in de jaren '60 in een
economische crisis raakte, die
ook het gezin Velasquez trof.
Juan werkte in het slachthuis in
Montevideo en was met zijn
vrouw actief lid van de Frente
Amplio, de brede coalitie van
linkse partijen in Uruguay.
Evenals alle andere arbeiders zag
hij zijn loon steeds dalen. De be
zittende klasse daarentegen
trachtte haar winsten te handha
ven door de crisis op het volk af te
wentelen. De oppositie van de
Frente Amplio nam toe, maar de
onderdrukking van de bevolking
door de regering ook. Velasquez
en vrouw werden acht maanden
gevangen gehouden wegens hun
politieke activiteiten.
Werkloos
„Bijna een miljoen mensen gingen
naar het buurland Argentinië. Ze
waren in Uruguay werkloos ge
worden en bovendien werd het er
te onrustig. Ik ben ir) 1973 ook
naar Argentinië vertrokken.
Eerst kreeg ik daar een baantje
als slachter en later als schilder
en gasfitter. Ik werd wel eens
weggestuurd omdat ik lid was
van een linkse partij en nooit
mijn mond hield. In het begin zat
ik alleen in Argentinië, maar later
heb ik mijn familie opgehaald.
We woonden in Florencio Varela.
dat ligt ten noorden van Buenos
Aires", zegt Juan via zijn dochter
Lucy, die redelijk Nederlands
spreekt. Hijzelf spreekt nog al
leen Spaans.
In Argentinië werd zijn vrouw lid
van de Monteneros, de linkse
groepering. Velasquez had er
geen tijd voor, zijn baantjes na
men hem te veel in beslag. Op 18
februari werden hij en zijn vrouw
plotseling opgepakt.
Mannen in burger, die zeiden van
de militaire politie te zijn, waren
het huis bgeege bed
eigden de ouders en hun kinde
ren met een geweer en begonnen
hen te martelen. Kinderen wer
den geslagen en geschopt, terwijl
hun vader en moeder voor hun
ogen met het hoofd onder water
werden geduwd tot ze bijna stik
ten. Ondertussen vroegen de
mannen waar de wapens lagen en
naar de namen van anderenEen
paar uur later kwam iemand met
een arrestatiebevel binnen,
waarna Velasquez en zijn vrouw
in een vraato van het leger wer
den weggevoerd. Op het politie
bureau begonnen opnieuw de
martelingen en ondervragin
gen.
„Ze schopten en sloegen weer en
zeiden dat ik een Montenero was.
Erg nerveus was ik toen ze ons
van huis wegvoerden. Tegen de
kinderen zei ik dat ze ons wel
nooit meer zouden terugzien",
zegt Juan. Drie maanden verbleef
hij in een kleine cel met andere
mannen. Martelingen volgden
herhaaldelijk. Pennen die elek
trische schokken geven, werden
dan tegen zijn rug geduwd en
vuistslagen geselden zijn ge
zicht.
