Carter: „VS gaan
niet met de PLO
onderhandelen
SA
I
ta]
ië akkoord n
V O-raketten
iet nieuwe
tegen SS-20
Ecevit hoopt
dat massa's
wegblijven
Ultimatum aan
Front van Mugabe
Boze
schrijver
brengt
VN in
beroering
„Cubacrisis lijkt bezworen
Aanval van
Tories
op Labour
Vrouwelijke
herfst- en wintermode.
WOENSDAG 10 OKTOBER 1979
BUITENLAND
PAGINA 9
ROME/WASHINGTON/BEL
GRADO (Reuter/AFP/UPI) - De
Italiaanse regering is bereid in te
stemmen met stationering van
nieuwe NAVO-kernraketten op
Italiaans grondgebied om tegen
wicht te bieden tegen Russische
SS-20-raketten, die Europa kun
nen bestrijken. Zo werd gister
morgen gemeld in Rome. Deze
Italiaanse instemming zou kun
nen betekenen, dat de laatste aar
zelingen van bepaalde NAVO-
landen kunnen worden over
wonnen.
West-Duitsland wil akkoord gaan
met stationering van NAVO-ra-
ketten op zijn grondgebied op
voorwaarde dat andere Europese
landen dat ook doen.
Nederland, waar berichten hebben
gecirculeerd dat de ministers van
defensie en buitenlandse zaken,
Scholten en Van der Klaauw met
aftreden hebben gedreigd als hun
regering niet akkoord zou gaan
met stationering, en België zou
den, zo werd verder uit dezelfde
Italiaanse bron vernomen, bij
zonder gevoelig zijn voor een Ita
liaanse beslissing in deze kwes
tie.
Men herinnert er in dit verband in
Rome aan dat Italië in 1958 in de
NAVO-raad in Brussel het eerste
land was dat akkoord ging met de
stationering van de Amerikaanse
kernraket „Jupiter" op zijn
grondgebied en dat daardoor te
vens meteen het aarzelende
West-Duitsland over de streep
kwam.
Voor België zal het zeer moeilijk
worden in te stemmen met het
Amerikaanse plan voor de statio
nering van nieuwe kernwapens
in Europa, als de Amerikaanse
senaat het SALT-2-verdrag niet
ratificeert. Dat verdrag beoogt de
afremming van de strategische
bewapening van de beide grote
mogendheden. Dit heeft de Bel
gische minister van buitenlandse
zaken, Henri Simonet, gisteren in
Washington verklaard na afloop
van gesprekken met hoge Ame
rikaanse regeringsfunctionaris
sen, onder wie veiligheidsadvi
seur Brzezinkski.
Twee dagen eerder had de West-
duitse minister van defensie
Hans Apel zich tegenover Brze-
zinski in dezelfde zin uitgelaten.
Joegoslavië en Roemenië hebben
gisteren positief gereageerd op
het besluit van de Russiche pre
sident Leonid Brezjnjev om
20.000 man en 1.000 tanks uit
Oost-Duitsland terug te trekken
met het doel de kans op een mili
taire confrontatie te verkleinen.
Een woordvoerder van het Joego
slavische ministerie van buiten
landse zaken zei in dit verband
dat zijn land en ook de hele be
weging van niet-gebonden lan
den altijd voor ontwapening, ont
spanning en oprechte stappen in
de richting van ontwapening zijn
geweest. Het Roemeense persbu
reau Agerpress liet weten dat
Bre?jnjevs besluit een stimulans
kan zijn voor de onderhandelin
gen over wederzijdse en even
wichtige troepenvermindering in
Centraal Europa die in Wenen
worden gevoerd.
(Van onze correspondent)
ISTANBOEL - Met een dikke sjaal
op zijn hoofd, tegen het herfstige
weer, wordt de Turkse premier
Ecevit boven op de verkiezings
bus van zijn Republikeinse
Volkspartij naar het spreekge
stoelte vervoerd vanwaar hij de
menigte in zijn bolwerk Istanboel
zal toespreken. Enkele „gorilla's"
spieden de vensters van alle be
lendende kantoorgebouwen af,
die trouwens tevoren reeds naar
stig door de „oproerpolitie" zijn
onderzocht. Op de daken overal
militaire politie met machinege
weren. Ja, zelfs op de transen van
de minaretten van de Blauwe
Moskee, aan de voet waarvan
ditmaal de verkiezingsbijeen
komst wordt gehouden, op het
plein dat „Hippodrome" was in
de Byzantijnse tijd en toen al
"diende als plek waar de plaatse
lijke twisten, zij het gewelddadi
ger, werden uitgevochten. De be
roemde Aya Sofia, nu museum,
staat daar ook.
Het is voor het eerst dat het leger is
ingeschakeld om een zo rustig
mogelijk verloop van Turkse
verkiezingen - in dit geval die
voor een derde van de senaat - te
verzekeren. Gewoonlijk worden
Istanboelse verkiezingsmeetings
op het centrale Taksimplein ge
houden, zodat men de opkomst
sterkte van de verschillende par
tijen goed kan vergelijken. Maar
ook de opkomst voor één partij
met die van vorige keer. De rege
ringspartij RVP, zwaar in diskre
diet na twintig maanden van toe
nemende inflatie en schaarste -
om nog maar niet te spreken van
het politiek geweld - heeft zich er
wel voor gewacht Ecevit op
nieuw op Taksim te laten ver
schijnen, waar twee en een half
jaar geleden een onafzienbare
volksmassa hem toejuichte. Ech
ter ook zijn tegenstander, de
rechtse oppositieleider Demirel,
heeft deze keer afgezien van een
optreden op Taksim en ver
scheen vorige week op een plein,
nog veel kleiner dan de Hippo
drome, voor zo'n 25.000 men
sen.
Bij deze tussentijdse verkiezingen
kan Demirel nauwelijks hopen
op grote winst in absolute cijfers
- hij moet het hebben van. en
Ecevit moet vrezen voor, een
grootscheeps wegblijven van de
massa die in juni 1977 nog vol
hoop RVP stemde. „Umud"
(hoop) is niet langer het hoofd
motiefbij deze campagne. „Enige
weg de stem" is nu een belangrij
ke leus, vooral gericht tegen
groepen van uiterst links die een
boycot van de verkiezingen be
pleiten. „Stem niet" staat er op
tijdens de meeting verspreide
pamfletten van een maoistische
groep die zich „Volksbevrijding"
noemt en die in Istanboel door
het militair commando is verbo
den.
Maar de marxistische vakbond
DISK heeft op het laatste mo
ment geadviseerd wél op de RVP
te stemmen, zoals de grotere en
tot nu toe apolitieke vakbond
Turk Sis al eerder had gedaan.
Daardoor zijn ook de deelne
mende linkse splinterpartijtjes
gehandicapt. En daaraan is het
ook te danken dat toch nog zo'n
50.000 mensen op een doodge
wone dinsdagmiddag naar deze
demonstratie zijn gekomen, waar
Ecevit zoal niet overdonderend,
dan toch hartelijk wordt ontvan
gen in een Istanboel dat de laatste
maanden bijkans murw geslagen
leek.
De Turkse premier hervindt reto
risch iets van zijn oude zelf, uit
weidend over de failliete situatie
die zijn regering begin vorig jaar
had aangetroffen en over de
„economische bevrijdingsoor
log" die hij heeft ingezet Hij
heeft het niet over de lange rijen
voor margarine, olijfolie, butagas
en benzine die op dat zelfde
ogenblik overal in Istanboel door
mensen en vehikels worden ge
vormd, maar over plannen voor
volkswoningbouw, beter open
baar vervoer, werkloosheidsbe
strijding. En bovenal waar
schuwt hij tegen de „wolven van
het fascisme", waartegen alle
krachten zich in de RVP moeten
uitkristalliseren omdat, als de
RVP-regering valt, het fascisme
(lees: de Partij van Nationalisti
sche Actie, voormalig regerings
partner van Demirel) „een bloed
bad zal veroorzaken"
Zonder bedrijvers en objecten
(Koerden, sjiietische Aleviten)
met name te noemen, beschul
digt hy „twijfelachtige elemen
ten uit het buitenland" ervan een
verdeel-en-heerspolitiek te voe
ren op basis van taal en religie in
het hele Midden-Oosten, inclu
sief Turkije. Maar ook de uiterste
rechterzijde beschuldigt hij van
het door Ataturk eertijds verbo
den racisme; hij gebruikt het
Turkse woord „kafalaciilik"
(schedelmeterij).
NEW YORK (DPA/UPI) - Een
schrijver, die in een privé-
oorlog verwikkeld was met
zijn uitgever, heeft de VN gis
teren in grote beroering ge
bracht door met een eenmoto-
rig vliegtuig rond het complex
van de VN in New York te cir
kelen. Voor het eerst in de ge
schiedenis werd het gebouw
van de VN geëvacueerd en
werd er groot alarm geslagen
Doelwit van de kwade schrijver
was. echter niet de VN, maar
een uitgeverij, die een paar
straten verderop gehuisvest
is. De 61-jarige Robert Bau-
din had uitgeverij ,Jiarcourt
Brace Janovitsch" een paar
maanden geleden het manus
cript van zijn boek bekente
nissen van een gelegenheids
vervalser" aangeboden. Het
boek werd uitgegeven, maar
liep niet erg goed. Baudin
weet dit aan het beleid van de
uitgever
Gisteren had hij bij de ,fJew
York Post" een bandopname
laten bezorgen, waarop hij
vertelde uit woede over de be
handeling die hij van de uit
geverij kreeg met de gedachte
te spelen „regelrecht het kan
toor binnen te vliegen". Een
deel van zijn dreigement
maakte hij waar door in een
klein vliegtuig op te stijgen en
koers te zetten naar de uitge
verij. Na ruim anderhalf uur
te hebben rondgecirkeld ging
de schrijver-piloot ten slotte
op het verzoek van de politie,
waarmee hij radiocontact
had, in en landde op het vlieg
veld „La Guardia"
correspondent)
WASHINGTON - De VS
zullen niet met de PLO
onderhandelen of de PLO
erkennen zolang de PLO
Israëls bestaansrecht niet
heeft erkend en VN-reso-
lutie 242 niet onder
schrijft als de basis voor
vrede in het Midden-Oos
ten. Dat zei de Ameri
kaanse president Carter
gistermiddag tijdens zijn
eerste persconferentie te
Washington na twee en
een halve maand.
Carter sneed daarmee pogingen
van Andrew Young, voormalig
ambassadeur bij de VN, en zwar
te leiders van diverse pluimage
om zo'n dialoog wel tot stand te
brengen, nadrukkelijk de pas af.
Dit zal hem zeker te stade komen
wanneer zaterdag in Florida de
eerste stemmen worden uitge
bracht in de aanloop naar de ver
kiezingen van 1980, want die staat
heeft een zeer belangrijk contin
gent oudere en rijke joodse kie-
Carter zei voorts dat naar zijn oor
deel het SALT-verdrag in de Se
naat vanwege zijn eigen verdien
sten zal worden geratificeerd.
Maar hij zette de noodzaak om
deze overeenkomst met de Sow-
correspondent)
LONDEN - De door de leiders van
het Patriottisch Front ingediende
voorstellen voor wijzigingen in
de door de Britse regering opge
stelde nieuwe grondwet voor
Rhodesië, zijn door minister van
buitenlandse zaken Lord Car-
rington „onaanvaardbaar" ge
noemd. Hij heeft de guerrillalei
ders Mugabe en Nkomo gevraagd
hun standpunt te herzien en hem
morgen te laten weten wat de uit
slag van hun beraad is.
Dat de Rhodesische conferentie
opnieuw is verdaagd, heeft ech
ter niets te maken met een „ulti
matum" dat Lord Carrington ge
steld zou hebben. De eenvoudige
verklaring daarvan is dat Car
rington vandaag op het partij
congres van de Conservatieven in
Blackpool aanwezig moet zijn om
een rede te houden waarin hij on
der meer verslag zal uitbrengen
over de Rhodesische conferentie
waarvan hij de voorzitter is.
De zegsman voor de Britse delega
tie legde in een zorgvuldig opge
stelde verklaring na afloop van de
ochtendbijeenkomst met de de
legaties van Salisbury en het PF
uit, dat het Britse grondwets
voorstel niet voorziet in de ver
wezenlijking van de „onmiddel
lijke revolutie" die de guerrilla
leiders wensen, maar in „conti-
nuiteit en evolutie". Hij maakte
ook duidelijk dat verdere conces
sies van Britse zijde niet te ver
wachten waren.
Het Patriottisch Front noemde de
uitlatingen van Carrington „ab
surd", maar maakte tegelijk dui
delijk dat de guerrillabewegin
gen de onderhandelingen willen
voortzetten. Het PF wil in de eer
ste plaats overeenstemming over
de vraag wie in de periode voor de
onafhankelijkheid leger en be
stuur van Zimbabwe in handen
hebben. Nkomo en Mugabe wil
len het liefst de eigen guerrilla
troepen omvormen tot het gere
gelde leger van Zimbabwe, maar
zijn bereid tot samengaan met de
troepen van Muzorewa-Smith
wanneer het Front voldoende in
het opperbevel ervan is verte
genwoordigd.
Op een lunch van auteurs in het
Gemenebest, kort na de ochtend
zitting, leek Robert Mugabe (die
er de eregast was) een hint te ge
ven van wat het PF dwars zat. Hij
drong er in zijn toespraak op aan
dat er in het vervolg zo min mo
gelijk bilaterale gesprekken zou
den moeten worden gehouden en
meer voltallige, plenaire zittin
gen.
De Britse strategie is tot nog toe
geweest om, kort nadat de Rho-
desië-conferentie begon, de Sa
lisbury- en guerrilla-delegaties te
scheiden en de onderhandelin
gen te doen verlopen in aparte
gesprekken met ieder van de de
legaties. Mugabe en Nkomo wen
sen nu een blijkbaar duidelijker
confrontatie met hun eigenlijke
gesprekspartners: de Salisbury-
delegatie.
Mugabe was ook niet gediend van
de weliswaar verhulde dreige
menten die Lord Carrington ge
bruikte om de conferentie gaan
de te houden. „Er komt een
ogenblik dat ook wij zullen moe
ten laten zien wie wij zijn", zei
hij.
Toch is de algemene indruk dat het
PF het niet zal aansturen op een
breuk en een voortijdige beëin
diging van de conferentie, maar
dat Nkomo en Mugabe een for
mule proberen te vinden om te
voorkomen dat de grondwet
wordt aangenomen voordat zij er
zeker van zijn dat ook over wat
daarop volgen moet (nieuwe ver
kiezingen, machtsoverdracht,
samenstelling van leger en poli
tie, rechten van de blanken) over
eenstemming is bereikt.
jet-Unie goed te keuren duidelijk
tegen de achtergrond van de
NAVO-plannen om in West-
Duitsland, Groot-Brittannië,
België en Nederland kernwapens
voor de middellange afstand te
stationneren. Zonder SALT-2 zal
de Europese bereidheid om aan
deze plannen mee te werken, alle
al bestaande politieke problemen
ten spijt, vrijwel teloor gaan. De
nieuwe wapens zouden namelijk
onderwerp van onderhandeling
vormen bij besprekingen over
een derde SALT-akkoord, dal
zich ook met de wapens uit de
zgn. grijze zone (niet interconti
nentaal, noch conventioneel) zou
gaan bezig houden. Zonder
SALT-2 komt er ook geen SALT-
3.
Brezjnjevs aanbod om uit Oost-
Duitsland 20.000 man troepen en
duizend tanks terug te trekken,
schetste Carter als „belangwek
kend", „kan een belofte inhou
den", „wordt zorgvuldig bestu
deerd, maar is geen stap van zo
grote betekenis als op het eerste
gezicht lijkt"
De „crisis" over de aanwezigheid
van Russische gevechtstroepen
op Cuba zei de president op toe
reikende wijze van zijn explosie
ve kanten te hebben ontdaan,
maar hij vermeed zorgvuldig een
discussie over Kissingers mening
dat de VS verder hadden moeten
gaan dan de maatregelen die Car
ter nu heeft aangekondigd.
Wat de aanstaande verkiezingen
betreft: Carter ziet met vertrou
wen de campagne tegemoet,
heeft geen plannen om zijn sa
menwerking met vice-president
Mondale op te zeggen, wil pas
met tegenstanders debatteren als
de partijkandidaten zijn aange
wezen (dit sluit een debat met
Kennedy vrijwel uit) en zal op 4
december bekend maken of hij
inderdaad kandidaat is. Aan dit
laatste twijfelt niemand, maar
Carter wil zo lang mogelijk wach-
BLACKPOOL (DPA) - De vori
ge week ingezette ruk naar
links van de Labour-partij is
„slecht nieuws voor Groot-
Brittannië". Met deze aanval
op de oppositiepartij begon
gisteren in Blackpool het
jaarlijkse congres van de
Britse Conservatieve Partij.
De uitspraak kwam van de ere
voorzitter van de regerings
partij, Lord Thorneycroft. De
nederlaag van de sociaalde
mocratische krachten binnen
Labour versterkt de marxis
ten en schept een politiek va
cuum dat door de conserva
tieven als partij moet worden
opgevuld, zo zei de conserva
tieve leider. Met een gehoor
van ongeveer 6000 afgevaar
digden verweet Thorneycroft
de Labour-regering die in
mei een verkiezingsnederlaag
leed, het land in een bijzonder
slechte toestand aan de „To
ry "-regering te hebben over
gedragen.
Hij riep zijn partijgenoten op de
regering van premier That
cher te steunen bij het aan
pakken van grote problemen.
Op buitenlands gebied be
hoort tot die problemen de
oplossing van de kwestie-
Rhodesié en op binnenlands
gebied de modernisering van
de industrie, de hervorming
van de vakbeweging en de
opleving van de economie.
ten, om de indruk te wekken dat
hij zich in eerste aanleg met 's
lands zaken bezig houdt. Hij kan
evenwel niet langer wachten dan
4 december, omdat hij dan voor
een aantal voorverkiezingen de
aanmeldingstermijn zou mis-
De Amerikaanse president Carter tijdens zijn persconferentie.
STOCKHOLM (DPA/Reuter) -Thorbjörn Falldin mag het nog eens proberen: de man die het na de verkiezingen
van 1976 maar een jaar uithield als leider van een coalitie van burgerlijke partijen, kwam gisteren uit de bus als
nieuwe minister-president van Zweden.
Zijn Centrumpartij viel bij de recent gehouden parlementsverkiezingen weliswaar fors terug van 86 naar 64
zetels,maar Falldin haalde het dankzij een qombinatie met de Liberale Partij van aftredend premier Ola Ullsten
die 38 zetels heeft in de Riksdag, het Zweedse parlement.
Foto: Falldin (midden) praat na met partijgenoot Olof Johansson.
Initiatieven
van Euro
communisten
MADRID (AFP) - De secretaris
sen-generaal van de Italiaanse en
Spaanse communistische partij,
Enrico Berlinguer en Santiago
Carrillo, hebben gisteren in Ma
drid bekendgemaakt dat zij ini
tiatieven gaan ontwikkelen die
erop zijn gericht de 'progressieve
krachten' te bundelen in het licht
van de economische krisis in
West-Europa.
De initiatieven, die pas nader zullen
worden toegelicht na rugge
spraak met andere communisti
sche partijen', zullen volgens
Berlinguer en Carrillo openstaan
voor „socialisten, sociaal-demo
craten en andere progressieve
stromingen"
„Er zal iets zijn voor allemaal", ver
klaarde Berlinguer na zijn twee
daagse overleg met Carrillo in
Madrid. Vorige week al heeft de
Italiaanse secretaris-generaal in
Lissabon gesproken met zijn
Portugese collega, Alvaro Cunhal
en hij verklaarde op zijn perscon
ferentie in de Spaanse hoofdstad
dat hij zich ook reeds in Straats
burg had verstaan met de secre
taris-generaal van de Franse
communistische partij, Georges
Marchais.
Total Woman biedt u haar nieuwe herfst- en wintercollectie.
Exclusief en vooral gevarieerd door geregelde aanvulling met
nieuwe modellen. Ook ''grote maten" slagen bij ons
probleemloos.
Naast rokken, blouses, japonnen en vele andere mode-artikelen
hebben wij een zeer uitgebreide collectie mantels.
U zult ontdekken dat mode bij Total Woman betaalbaar is.
Total Woman, Botermarkt 14, Leiden.
