Puur natuur op Duitse
weldadigheidszegel
KRUISWOORD
De conventie
'Josephine':
5 SA groot-
slemforcing
a
m o a
1 i i i a,
e a m
OPLOSSING
VORIGE PUZZEL
ZATERDAG 6 OKTOBER 1979
EXTRA
PAGINA 33
Een door experts veel toegepas
te conventie is "Josephine",
ofwel de 5 SA grootslemfor-
cing. De conventie is geba
seerd op de wetenschap dat
met name in een groot slem
de aanwezigheid van troef
vrouw erg belangrijk is en
juist deze informatie kan niet
altijd uit de bieding worden
verkregen.
O
de 3 tophonneurs in ruiten
hebt, biedt dan 7 Ru". West
bood gehoorzaam het ge
vraagde groot slem. Dat fraaie
contract kon uiteraard niet
down, maar west moest nog
wel zorgvuldig spelen.
Met een bod van 5 SA vraagt
men de partner groot slem te
bieden in de overeengeko
men troefkleur, indien men
beschikt over 2 van de 3 top
honneurs (aas, heer, vrouw).
De conventie heet "Josephi
ne", omdat deze het eerst
werd beschreven door Jose
phine Culbertson, echtgenote
van de grote Ely, uitvinder
van de conventie.
De hartenstart werd genomen
op tafel, gevolgd door ruiten
naar het aas, waama boer-
vierde er zowel bij noord als
bij zuid nog kon worden uit
gesneden.
842
HVB53
O V 9 5
63
AHB53
A
O 10 6 2
A H 8 4
O 10 8 7
O HB84
10 97 5
B 2
O 7 4 3
A V 10 6 4
*HB2
6
H V B 10 5
O B 8 5 3
A V 8
987
9 82
O geen
10 97 6 54c
AH V 10 54 3
A 6
O H 9 7 2
geen
Noord opende (N-Z kwetsbaar)
met 1 Ha, waarop oost, die zijn
hand te sterk vond voor een
sprongbod in schoppen, een
informatiedoublet losliet.
Zuid paste en west toonde
zijn kracht via een bod van 3
Ru. Noord paste en oost bood
nu 5 SA! "Partner, als je 2 van
V10 9
964 2
O A 7 3
V B 2
West speelt 6 Sch, uitkomst Ha
H. West neemt en moet nu de
verliezende hartens van tafel
in de hand troeven. Op de 4e
klaveren kan vervolgens een
ruitentje weg en er gaat alleen
een ruitenslag verloren.
Een mooi voorbeeld van een
"dummy-reverse", ofwel
"omgekeerde dum-
my"-speelwijze. Het spel
wordt als het ware gespeeld
vanuit de hand van de part
ner, waarbij in gedachten op
diens stoel wordt plaats ge
nomen.
TON SCHIPPERHEIJN
De vorige keer heeft u gezien hoe Karpov en Tal een
onverwachte nederlaag leden en de trainer van Po-
lugajewski onder de voet werd gelopen. Vandaag
meer gevechten uit deze Spartakiade, dat elk jaar
aan populariteit gaat winnen.
Polugajewski is een trouw aan
hanger van de Siciliaanse-
verdediging en daarom in de
ze speelwijze een groot spe
cialist. Er is een aantal mees
ters in de Sowjet-Unie die met
wit niet meer tegen hem met
l.e4 openen, omdat dan stee
vast l...c5 volgt!
Maar ook deze opinie is natuur
lijk ietwat overdrachtelijk,
omdat het schaakspel nu
eenmaal onuitputtelijk (ge
lukkig!!) is en de openings
theorie aan grote veranderin
gen onderhevig is. Wat van
daag als "sterk" te boek staat,
krijgt enige maanden later het
predikaat "weerlegd" mee...
Ik citeer een uitspraak van een
bekende schaakjournalist in
een Duits tijdschrift: "Zo be
reiden de tegenstanders zich
voor. Beljawski vertelde, dat
hij zich voor de partij met
Poloe op een lievelingsva
riant van zijn opponent gron
dig had voorbereid - tot de
20ste zet! God zij dank, zeg
gen wij in 1979. Binnen twin
tig jaar gaat men zich tot de
dertigste zet voorbereiden...."
Ziehier het duel.
Wit:A. Beljawski
Zwart: L. Polugajewski
Siciliaans
1. e2-e4 c7-c5 2.Pgl-f3 d7-d6
3.d2-d4 c5xd4 4.Pf3xd4 Pg8-
f6 5.Pbl-c3 a7-a6 6.Lcl-g5 e7-
e6 7.f2-f4 b7-b5 8.e4-e5 d6xe5
9.f4xe5 Dd8-c7! 10.e5xf6 Dc7-
e5+
Deze variant is niet nieuw en
kwam enige jaren geleden
reeds voor. ll.Lfl-e2 De5xg5
12.0-0 Dg5-e5 13.Pd4-f3!
Stelling na 13.FT3!
m
B
m
m
m
m
ii
X
i
23
i
i
m
Bi
m
S3
i m
m
m
m
m
-<vl
al
i
m
2
11 a
II
BB
Wit wint een tempo voor gun
stige hergroepering. 13...LC8-
c5+ 14.Kgl-hl De5xf6 15.Pc3-
e4 Df6-e7 16.Pf3-g5 0-0.
Op 16...f5 kan er volgen: 17.
Lh5+ g6 18.Ph7: gh5: 19. Pe-
f6 Kf7 20.Dh5: Kg7 21.Tf3
en wit staat goed.
17.Pg5xf7! Tf8xf7 18.Tflxf7
Kg8xf7 19.Le2-h5+ Kf7-g8
20.Pe4xc5 Pb8-d7?
Na 20...Dc5: 21.Dd8+ Df8
22.Lf7+! wint wit de dame.
I.p.v. de tekstzet vroeg Ta7!
de aandacht met kans op re-
21.Pc5xe6!
Prachtig gespeeld. Op 21...De6:
wint 22.Lf3 enz. 21...Lc8-b7
22. Lh5-f3 Lb7xf3 23.Ddlxf3
Hier kan men deze theoretisch
belangrijke partij als beëin
digd beschouwen. Beljawski
won op de 78e(!) zet.
L. Polugajewski: trouw aanhanger van de Siciliaanse verdedi
ging.
8...e5 9.d5 Pb4 10.(3 Lf5 ll.Pe4
Dd7 0-0-0! c6 13.dc6: Dd2:
14.Td2: Le4: 15.Pe4: Pc6:
16.Pf6: gfB: 17.Ld3 0-0-0 18.
Thdl (Plotseling blijkt dat
Karpov uitstekend staat: het
loperpaar en een gezonde
pionnenstructuur. Heeft Lu-
tikow te veel stukken ge
ruild?) 18...kc7 19.c3 h5
20.Lf5!Td2: 21.Td2: Pb8 22.h4
Lh6 (Dank u!) 23.Lh6: Th6:
24.a4 Th8 (Door de loperruil
en het tempoverlies van de h-
toren is de rest voor wit
slechts kinderspel)
25.b4 b6 26.b5 Tg8 27.Kc2 abö:
28.ab5: Te8 29.c4 en zwart gaf
op.
Men kan stellen dat zwart bijna
pat staat!
0. Romanischin - T. Petrosjan
1.e4 c6 2.d4 d5 3.Pc3 de4: 4.Pe4:
Pd7 5.Pge2 Pgf6 6.P2g3 g6
7.Lc4 Lg7 8.c3 0-0 9.0-0 Pd5
lO.Tel e5 ll.Lgö f6 12.Ld2
ed4: 13.cd4: P7b6 14.Lb3 Kh8
15.Del a5 16.a3 Pc7 17.Pc5
Pbd5 18.Lh6 b6 19.Lg7:
20.Pd3 Ld7 21.Pf4 Tf7 22.h4
Tc8 (Petrosjan kan niet in "z'n
spel" komen en gaat deze par
ty verliezen) 23. Dd2 Df8 24.
Tacl Te7 25. Pd5: Pd5:
26.Ld5: cd5: 27. Df4 Tel:
28.Tel: Tc6 29.h5 Dd6 30.De3
Tc7 31.De7 De7: 32.Te7:
Kh6 33.Kh2 a4 34.f4 b5 35.Tf7
f5 36.Te7 Tb7 37.hg6: Kg6:
38.Pe2 Lc8 39.Te8 Tc7 40.Pc3>
41.Te6+ en zwart gaf op.
Toen Larsen de wereldkam
pioen kortgeleden versloeg
met de Scandinavische-ver-
dediging (l.e4 d5), heeft een
aantal grootmeesters in de
Spartakiade deze oude strijd
bijl weer opgenomen. Maar
Karpov laat zich niet twee
maal verrassen. In de nu vol
gende partij won de titelhou
der binnen 30 zetten.
Scandinavisch
l.e4 d5 2.ed5: Dd5: 3.Pc3 Dd6
(Andere mogelijkheden zijn
Da5, Dd8 en De5+. Het is
merkwaardig dat aan 3...Dd6
vroeger weinig aandacht
werd besteed!) 4.d4 Pf6 5. Pf3
a6 6.Le3 Pc6 7.Dd2 Lg4 8.Pg5!
BONDSREPUBLIEK
DUITSLAND - Voor 11 ok
tober heeft de Duitse Bonds
republiek drie emissies op het
programma gezet, waaronder
de jaarlijkse weldadigheids
zegels. De eerstè uitgifte om
vat een "loodswezenzegel"
van 60 pfennig, die drie jubi
lea in zich herbergt.
Om te beginnen wordt met deze
zegel het feit herdacht dat 300
jaar geleden het loodsen-
reglement van kracht werd.
Verder wordt gememoreerd
dat 60 jaar geleden de lood-
senbond werd opgericht en
tot slot wordt in herinnering
geroepen dat 25 jaar geleden,
op 13 oktober 1954, de wet op
het loodswezen in werking
trad. Op de zegel een loods op
een door hem bestuurd schip.
Sedert 1975 geeft de Duitse post
ter gelegenheid van de "dag
van de postzegel" een zegel
uit die een uithangbord
(schild) van een posthuis laat
zien. Ook dit jaar is dat weer
het geval. Op een zegel van 60
30 pfennig (vierkleurig)
staat het uithangbord van het
posthuis van Altheim, Saar,
dat dateert uit het jaar 1754.
Met deze zegel wil men ook
reeds de aandacht vestigen op
het 49e congres van de FIP
(Fédération Internationale de
Philatélie) dat het volgend
jaar in Essen zal worden ge
houden. De zegels zitten in
velletjes (met randversiering)
van tien stuks. Ze zijn echter
ook los te koop.
Op de zegel ter gelegenheid van
de "dag van de postzegel"
staan zoals gezegd, sedert
1975 uithangborden. Even
een memo: 1975, 10 pf., ko
ninklijke Pruisische post-
houderij (1776); 1976, 10 pf.,
koninklijke rijkspostexpedi-
tie Höchst am Main (18e
eeuw); 1977, 10 pf., postexpe-
ditie in Hamburg (1861); 1978,
40 pf., Baden (1944).
De "uithangborden"-zegels
hebben echter ook nog enkele
voorlopers.
fn 1973 kwamen naar aanlei
ding van het filatelistencon
gres Ibra (München) vier toe
slagzegels uit die ook schil
den laten zien: 40 pf., Hes
sen-Kassei en 70 35 pf.,
Pruisen en twee zegels in een
velletje: 40 20 pf., Württem-
burg en 70 35 pf., Kurpfalz
Bayem.
Dan zullen op 11 oktober zowel
in de Bondsrepubliek als in
West-Berlijn de jaarlijkse
weldadigheidszegels in roula
tie worden gebracht. En voor
het zesde achtereenvolgende
jaar heeft men het wat de mo
tieven betreft in de natuur ge
zocht. Dit jaar heeft men ge
kozen voor motieven van bla
deren, bloeiwijzen en vruch
ten van bomen en struiken uit
het bos. De Bondsrepubli-
keinse zegels tonen achter
eenvolgens: 40 20 pf., ge
wone beuk; 50 25 pf., eik; 60
30 pf., meidoorn en 90 45
pf., den.
Op de Westberlijnse weldadig
heidszegels staan afgebeeld:
40 20 pf., lariks: 50 25 pf.,
hazelnoot: 60 30 pf., kas
tanje en 90 45 pf., sleedoorn
(sleepruim). Zowel de Duitse
als de Westberlijnse zegels
zullen tot volgend jaar 31
maart aan de loketten ver
krijgbaar blijven.
Voor het zesde jaar dus op de
weldadigheidszegels aan
dacht voor de natuur. In 1974
werd de reeks ingezet met af
beeldingen van bloemen uit
de tuin. In 1975 volgden Al-
penbloemen. Verder. 1976,
boeketten, o.a. dahlia's; 1977,
weidebloemen en 1978,
bloemen die in het bos te vin
den zijn.
DDR - De DDR bestaat dertig
jaar. Begrijpelijk dat deze ge
beurtenis ook postaal luister
wordt bijgezet. Dat gebeurde
op 2 oktober met de uitgifte
van vier zegels en met een
velletje (blokje) waarin een
zegel van 1 mark.
De zegels laten behalve het
Oostduitse wapen de vlag o.a.
een bouwvakker zien (met op
de achtergrond een gebouw),
een jongen en een meisje en
soldaten.
Waarden en oplagen van de ze
gels: 5 pfennig (5,1 miljoen);
10 pf., (8,1 miljoen); 15 pf. (4,2
miljoen) en 20 pf. (8,1 mil
joen). Op de zegel in het
blokje (oplage 2,1 miljoen)
worden de gezichten van een
man, een vrouw en een kind
verbeeld.
De zegels zullen tot 17 oktober
aan de loketten verkrijgbaar
blijven. Op de eerste-dag-en-
velop het embleem van de
DDR.
HERO WIT.
Kennis en macht, twee abstrac
te grootheden waarnaar eeu
wenlang door menigeen is ge
streefd. Meestal wordt de
macht gebruikt om de kennis
te vergroten; de kennis om
macht uit te breiden. Zo zitten
we in dat bekende cirkeltje, je
komt er niet meer uit en ge
volg is dan ook dat je zowel
kennis als macht misbruikt.
Gelukkig zijn er nog mogelijk
heden om de kennis, en dus
ook macht, gezien de titel,
goed te gebruiken. Een voor
beeld hiervan is het damspel.
Dit eenvoudige kennis-is-
macht-principe paste een
clubgenoot, Wout van der
Starren, toe in zijn partij te
gen Van Leeuwen te Bode
graven. Zie diagram 1.
1 2 3 4 8
In dit toch al excentrieke sym
metrisch klassieke standje is
wit aan zet. Wit heeft de voor
zet heet dat in damtaal.
Meestal is dat een nadeel, hier
echter niet! Zwart berekende
dat bij gewoon tempospel
diagram 2 zou ontstaan. We
tende dat dat standje altijd
remise is, besluit hij zoveel
mogelijk zetjes erin te bou
wen. 1.31-27.
Verboden was 30-25 wegens
(21-26) 25x14 (19x10) 28x19
(26x28) met winst. Ook 31-26
is niet kansrijk. Na (8-12)
wordt wit in het defensief ge
drongen: A-38-33 (20-24)
32-27', anders komt wit nooit
meer op 27 na (12-18) en op
het juiste moment (18-22),
(21-32) 28x37 (12-18) 37-31 en
remise, met kansen voor
zwart.
B-28-22 (17x37) 26x8 (3x12)
42x31 (20-24) en zwart heeft
de beste kansen na bijv.
(13-18) (12-17-22), want het
Fabre-blokje 35-34-30 staat
buiten spel. 1. ...20-24.
Speculeert waarschijnlijk op
(21-26) 38-33 (13-18?), overi
gens levert (16-21, 17-22,
24-30,19x37,26x37) niet meer
dan remise op, 25-20 (24x15)
28-22 (17x30) 25x4 of 2 wint. 2.
.9-14 3.43-393-94.42-37.
Zwart dacht 39-33 met (24-30) te
verhinderen, maar dat is re
mise. 4. .8-12 5. 34-30.
De dam door 28-22, 35-30,
25-20, 34-29 etc. is veel te
duur. Op de volgende zet is
kansrijker (13-18)
39-33?-Verboden is 38-33
vanwege (9-13) 28-22 of?
(17x28) 33x22 (21-26) 39-34
of? (24-29!) wint. (9-13) 48-43
(23-29) 43-39 18-2327-22 -
Op 28-22x22 volgt (23-28)
32x34 (21x41) 38-33, want op
39-33 komt (41-47) 34-29
(12-18) 29-9 (18-27) 9x18 en nu
(19-24, 27-32, 47x36) uit!,
(24-29) bijv. 33x24 (41^17)
34-29 (14-20) 25x23 (12-18,
13-19,47x44) X- (21-26) zwart
wint.
Bijvoorbeeld: 22x11 (16x7)
28-22 (7-11) - Want (29-34)
37-31! en 25-20! is remise -
32-27 (12-17) met schijf- en
partijwinst. 5. .21-26 6.
39-34! 17-21 en tot remise be
sloten. Slim van zwart, wnat
er kan nl. volgen: 48-43
(13-18) 43-39 (9-13) 39-33
(12-17) zie diagram 2.
(23x34) 30x39 (18-23) 27-22
(21-27) 32x12 (23-34) 12-7
(24-29) 33x24 (19x30) 35x24
(34-39) 7-1 (39-44) 22-17
(44-49) 17-11 (16x7) 1x20
(49-35!) etc. remise.
0
0 o o a
o
m ...I 9
mjajaj®. j
i H si m B
1
1 9 I
m
r* m 9 9 9
5! i i fi 3
b;f i
Cr is nu een als remise bekend
staande stelling ontstaan,
echter nadeliger voor zwart.
Een leuke remise vanuit het
tweede diagram: 34-29
Tenslotte diagram 3. Zwart
dacht hier gewonnen te staan.
Wit aan zet speelde 39-34 en
verloor simpel. Ook 30-25
verliest door (26-31!) etc.
Maar de aangewezen zet is
40-35 (20-24) beste 38-32 ne
nu is (22-27) 34x14 (13-19)
14x23 (18x49) 30x19 gedwon
gen met remise, want na
(18-23) 43-38 (13-18) 36-31
(6-11) 16x7 (12x1) 30-25 (1-7)
32-27 (7-11) 38-32 (11-16)
25-20 (24x15) 39-34 (28x30)
25x13 (27x29) zal zwart door
de zwakke randschijven 16 en
26 de grootste moeite hebben
om zelfs maar remise te ma
ken.
RONALD VAN EGMOND.
HORIZÖNTAAL
1. boom
5. vangwerktuig
7. afvoerbuis
10. vlaktemaat
11. speelgoed
12. scheepsvloer
13. toespijs
14. jongensnaam
15. waterkering
16. familielid
18. afstandsmaat
19. gierigaard
20. rivier in
Zwitserland
22. meisjesnaam
23. plaats in Denemarken
25. plaats in N.O.-Polder
26. vlek
27. keet
28. boom
29. meisjesnaam
31. plaats m Canada'
33. Europees land
35. muil
36. plaats in België
37. groente
39. slang
41. moutoven
42. familielid
I E M ALERT
n|8 iuOA
TKL ORIS ,V O N> STT
she EJ|R' rf
E B BE CEL UK OCE N
KNI P 0 0
De prijs van 25,- werd toege
kend aan: Mevr. J. P. van Delft-
den Haan, Koestraat 51,2231 JE
Rijnsburg.
De prijs wordt de winnaar toe
gezonden. Oplossingen met
vermelding "kruiswoordraad
sel" op briefkaart of enveloppe
en voor donderdag zenden aan
Redactie Leidsch Dagblad, Wit
te Singel 1, 2311 BG Leiden.
vordering
spil
vroegere rechter
staketsel (Ind.)
mannelijk dier
bevel
halm
elasticiteit
54. spoedig
55. mannetjesbij
56. gevuld
57. lentemaand
58. markttent
59. voorzetsel
60. rivier in
Gelderland
VERTIKAAL
2. plant
3. tydperk
4. water in Friesland
5. plant
6. reeds
7. vertragingstoestel
8. pers.vnw.
9. plaats in Overijssel
11. voldaan
12. bedrijver
14. pers.nw.
16. vreemde munt
17. bijl
18. varkensvlees
20. Noorse godheid
21. elasticiteit
23. plaats in Limburg
24. hemels brood
29. plaats in Drente
30. zetel
32. eigenzinnig
34. geloofsbode
37. tennisterm
38. onheilsgodin
40. rivier in Turkije
41. roem
42. plaats in N-Brabant
43. jongensnaam
44. vogel
46. broer van Mozes
50. maanstand
52. oude vochtmaat
54. boom
55. kindergeluid
56. vader
57. muzieknoot
