AFBRAAK VAN
MONUMENTEN
OUDE SINGEL
"Criminoloog
levenssfeer niet
mag privé-
schaden"
Troef geeft zwartboek uit
Na de sloop bouw van
"identieke" gebouwen
fc^iiof^&cetiek
Manau
speciaalzaak
plavuizen-
tafel
id>cetiek
"NOODKREET - GEEN NOODKEET"
"In 1985 25 procent minder lagere-school-leerlingen"
Reken- en taallessen
tussen kermislawaai
op het Schuttersveld
VRIJDAG 5 OKTOBER 1979
LEIDEN - Een zestal beschermde monumenten aan de
Oude Singel (hoek Koolstraat) gaat binnenkort plat. Een
opmerkelijke zaak want monumenten worden over het
algemeen niet snel gesloopt. Géén instelling springt zo
zuinig met sloopvergunningen om als de rijksdienst voor
monumentenzorg.
In de rijdende school krij
gen de kermiskinderen on
derwijs. Volgend jaar vieren ze
met z'n allen het 25-jarig be
staan van deze rijdende school
met een uitgebreid feest in
Harderwijk.
Toch heeft eigenaar Korswagen
toestemming voor sloop gekre
gen, op voorwaarde dat hij weer
nieuwe gebouwen neezet. Het
moeten dan wel getrouwe copiën
zijn van de huidige panden.
Daarin is overigens al driftig met
de slopershamer toegeslagen.
"Je moet maar zo denken: het doek
wordt even voor de zon getrok
ken. De gebouwen worden volle
dig nieuw opgebouwd en nie
mand ziet dat ze er even niet ge
staan hebben", licht rayonarchi
tect M. van Hemert van monu
mentenzorg toe.
Zout, afkomstig uit de inmiddels
gesloopte Zoutkeet aan de
Houtmarkt, heeft de gebouwen
grondig aangetast. Een restaura
tie van de monumenten (date
rend uit 1800) zit er daarom niet
in. Volgens Van Hemert blijkt
een en ander uit een rapport van
architect Schutte, die door Kor-
wagen (een Leidse projectont
wikkelaar) is ingeschakeld.
"Het lijken prima gebouwen, maar
dat is schijn", zegt Van Hemert.
Voor de nieuwbouw zal Korswa
gen in de beurs moeten tasten,
want monumentenzorg steekt er
geen geld in. De gebouwen staan
nu enkele jaren op de monumen
tenlijst. Van verwaarlozing in die
periode is volgens de architect
van monumentenzorg geen spra
ke.
Een deel van de oude baksteen zal
bij de nieuwbouw weer moeten
worden gebruikt. Verder heeft
monumentenzorg bedongen dat
een gedeelte van de panden (het
gaat om Koolstraat 1 en 3a, en
Oude Singel 248, 248a, 250 en
250a) weer als woning in gebruik
moet worden gegeven. Voor de
rest worden het waarschijnlijk
weer kantoren. Dit was ook de
bestemming die de gebouwen
hadden voordat de sloop begon,
tegelijk met de afbraak van de
Zoutkeet.
Architect
ADVERTENTIE
de Oude Singel) wil Korswagen
80 huurwoningen neerzetten, het
"Zoutkeethofplan". Ook daarbij
is Schutte overigens als architect
betrokken. Slechts zes woningen
zullen door een andere architect
worden ontworpen. Dit bouw
plan valt onder de verantwoor
delijkheid van exploitatiemaat
schappij "Rijnlandse", eigendom
van de heer Korswagen. De mo
numenten aan de Oude Singel
vallen onder de bv "Frefido"
eveneens eigendom van de heer
Korswagen.
Een woordvoerder van "Rijnland
se", de heer Den Hollander, zegt
dat monumentenzorg het ver
zoek heeft gedaan om aan de hele
operatie rond de monumenten
aan de Oude Singel niet teveel
ruchtbaarheid te geven. "Want
officieel mag je monumenten niet
slopen", aldus de heer Den Hol
lander. Volgens architect Van
Hemert is er echter geen enkele
reden voor geheimzinnigheid:
"Het plan is volledig in overeen
stemming met onze verlangens"
De monumenten op de hoek van Oude Singel en Koolstraat. Gedeeltelijk zijn ze al afgebroken, volledige sloop
staat voor de deur. Volgens een overeenkomst tussen eigenaar Korswagen en monumentenzorg komen i
panden, die er net zo uitzien als de oude. Gewone restauratie zou niet haalbaar zijn.
Zaterdag 6 oktober
opent
haar
Lange Mare 106
Leiden - Tel. 134357
Speciale openingsaanbieding
Bij aankoop van minimaal 100,-
manau
t.w.v. 45.50
KADO
Lange Mare 106
Riet speciaalzaak
Haarlemmerstraat 275-277
LEIDEN/DEN HAAG - Al
leen als de persoonlijke le
venssfeer van betrokke
nen voldoende is gewaar
borgd, krijgt een crimi
noloog toestemming van
de minister van justitie
strafrechtelijke gegevens
(zoals de inhoud van poli
tieregisters) te gebrui
ken.
Dit antwoordt minister De Ruiter
van justitie op schriftelijke vra
gen van de Tweede-Kamerleden
Stoffelen en Van der Hek (beiden
PvdA). Aanleiding tot die vragen
was de onrust die in Waddinx-
veen is ontstaan, toen bekend
werd dat de Leidse criminoloog
prof. mr. W. Buikhuisen beschikt
over gegevens van Waddinx-
veense schoolkinderen. De ka
merleden wilden van de minister
weten op grond van welke wette
lijke bepaling destijds aan de
schoolarts die de gegevens ver
zamelde, toestemming was gege
ven om de politieregisters in te
zien. Uit het antwoord van minis
ter De Ruiter blijkt dat zo'n wet
telijke bepaling in het geheel niet
bestaat. De minister van justitie
is de enige die toestemming kan
geven aan derden om van straf
rechtelijke gegevens kennis te
nemen.
In de laatste vijfjaar is dat 31 maal
gebeurd. Volgens De Ruiter heb
ben hij en zijn voorgangers se
rieus te neinen verzoeken altijd
positief benaderd, zonder daarbij
de bescherming van de persoon
lijke levenssfeer uit het oog te
verliezen. Aan de criminologi
sche onderzoeker werd steeds de
voorwaarde opgelegd dat hij
geen gegevens zou publiceren die
tot herkenning van individuele
personen zou kunnen leiden en
ook verder zou waken tegen het
bekend raken van de gegevens.
Deze voorwaarde heeft ook bij
het onderzoek in Waddinxveen
gegolden.
Uit het antwoord van de minister
blijkt verder dat de schoolarts in
het schooljaar 1965-1966 pedago
gische, medische en sociale ge
gevens heeft verzameld van alle
leerlingen uit de eerste en zesde
klassen van de basisscholen in
het district Boskoop. Die school
arts was mevrouw drs. E. J. Nagel,
een zuster van de toenmalige di
recteur van het Leidse Crimino
logisch Instituut, prof. mr. W.H.
Nagel.
Laatstgenoemde berichtte in 1974
aan het ministerie van justitie dat
de gegevens waren verzameld om
na te gaan of er een verband zou
kunnen bestaan tussen de sociale
en maatschappelijke omstandig
heden en persoonlijkheidsken
merken van een kind en even
tuele latere gedragsstoornissen.
Daarom vroeg mr. Nagel de
toenmalige minister van justitie
Van Agt om voor een proefonder
zoek kennis te mogen nemen van
de politieregistergegevens van 58
personen.
In augustus 1974 gaf de minister
aan mevrouw Nagel toestem
ming om onder begeleiding van
het Criminologisch Instituut het
onderzoek te verrichten. Na het
afsluiten van het proefonderzoek
kreeg het Instituut vervolgens in
1976 toestemming om kennis te
i de politieregisterge
gevens van alle bij het eerdere
onderzoek betrokken personen
(1712 in getal).
Volgens minister De Ruiter zijn de
gegevens, die bij het Leidse insti
tuut aanwezig zijn geweest, al
anoniem gemaakt. Op het
ogenblik liggen ze bij een notaris.
De oorzaak daarvan is dat me
vrouw Nagel de gegevens van het
onderzoek niet langer wil toever
trouwen aan het Criminologisch
Instituut, nu haar broer is opge
volgd door de omstreden crimi
noloog Buikhuisen. De strijden
de partijen (een kort geding werd
al tweemaal uitgesteld) zoeken
nog naar een oplossing hier
voor.
LEIDEN- "Noodkreet - géén noodkeet". Dat is de titel
van een door Troef uitgegeven zwartboek over de
(her)huisvesting van het vormingscentrum voor
jong-volwassenen.
Aanleiding voor het schrijven van het boekje, dat van
middag aan wethouder Schoute werd overhandigd,
is het tienjarig bestaan van Troef. Oorzaak is de wat
het bestuur noemt lijdensweg van de huisvesting
van het centrum. Troef verkeert daarover al jaren
lang in onzekerheid. Nadat het centrum in 1975 van
de Hogewoerd naar het pand Noordeinde 2a (het
voormalig Marinecomplex) verhuisde bereikte het
bestuur in 1977 het gerucht dat dit pand zou worden
gesloopt. Daarop benaderde Troef het gemeentebe
stuur, dat weinig meer meedeelde dan dat "als het zal
worden gesloopt dit zeker niet voor de tweede helft
van 1978 zal plaatsvinden". De twijfels over even
tuele sloopplannen werden door dat antwoord alleen
maar groter. Ook op later verzonden brieven kreeg
Troef niet of nauwelijks antwoord. Wethouder Van
Dam beloofde tijdens een vergadering van de com
missie financiën ervoor te zorgen dat de bewoners
van het Marinecomplex eind januari 1979 met de
gemeente rond de tafel konden gaan zitten om de
(verplaatsings)mogelijkheden te bespreken. Een
uitnodiging die het bestuur nog steeds moet krijgen.
Ook de belofte van het CDA-raadslid Van Dee om de
zaak op korte termijn te onderzoeken (in april van dit
jaar) werd niet nagekomen.
Samenvattend stelt het bestuur van Troef in het zwart
boek dat het centrum drie jaar lang in onzekerheid
heeft verkeerd wat de huisvesting betreft. Daardoor
kon het gebouw niet of nauwelijks worden opge
knapt. Bovendien heeft die onzekerheid consequen
ties gehad voor het beleid: een goed gebouw, zo stelt
het bestuur, is een belangrijke voorwaarde voor het
werk. Als eisen stelt het bestuur dat het van nu af aan
serieus wil worden genomen, dat beloftes gestand
moeten worden gedaan en dat de herhuisvesting op
korte termijn moet worden aangepakt. "Deze her
huisvesting mag niet uitdraaien op het aanbieden
van een noodkeet", aldus het bestuur.
LEIDEN - Het leerlingenaantal op
lagere scholen in Leiden zal van
nu tot 1985 met meer dan 25 pro
cent dalen. Op dit moment zijn er
rond de 9700 lagere scholieren, in
1985 zullen dat er rond 7000 zijn.
Die voorspelling is afkomstig van
Christa de Boer en Jos Goossens,
vertegenwoordigers van de Leid-
Het dalende leerlingenaantal is
voor de landelijke A.B.O.P. (sa
men met talrijke andere onder
wijsorganisaties uit alle "richtin
gen") één van de aanleid ingen om
te pleiten voor kwaliteitsverbete
ring in het onderwijs. Concreet
wordt gevraagd om kleinere
klassen en groepen, uitbreiding
van het "stimuleringsbeleid" (de
speciale maatregelen voor scho
len in achterstandssituaties),
meer mogelijkheden voor indivi
duele begeleiding in het voortge
zet onderwijs en extra geld voor
onderwijsvernieuwing.
"Zoveel mogelijk scholen in Lei
den moeten ouderavonden orga
niseren om de onderwijsproble
men te bespreken", vinden
Christa en Jos. Zij hebben de
Leidse scholen opgeroepen om
de ouders bij elkaar te roepen
voor die besprekingen. Hoeveel
Leidse scholen daadwerkelijk
meedoen is nog niet duidelijk.
De ouderavonden, die in heel Ne
derland worden gehouden, ziet
de Leidse A.B.O.P. als een inlei
ding op de grote manifestatie van
leerkrachten en ouders die op 12
oktober in Utrecht wordt gehou
den. Daar zullen de landelijke or
ganisaties hun eisen voor kwali
teitsverbetering in het onderwijs
benadrukken.
Terwijl de kermis volop draait zitten dertig "kermiskinderen" bo
ven hun reken- en taalboekjes gebogen in de rijdende school die
tusseii de andere wagens op het Schuttersveld staat. Van het ker
mislawaai trekken ze zich niets aan, ze zijn er aan gewend.
De rijdende school, 25 jaar geleden door de overheid ingesteld, is er
speciaal voor deze kinderen, die omdat ze met hun ouders van de
ene plaats naar de andere reizen nooit één vaste school kunnen
bezoeken. Een klein deel van de kermiskinderen gaat naar een
internaat, maar het verloop is daar groot omdat de kinderen niet
buiten hun ouders kunnen of andersom.
Er zijn zeven rijdende scholen in Nederland,drie tweemans- en vier
éénmans-scholen. Het hangt van het aantal kinderen per kermis
af welke school er heen gaat. Ze kunnen lang met alle kermissen
af, vooral de kleinere moeten ze vaak laten schieten
De meeste kermiskinderen gaan daarom minder naar school dan
andere kinderen. Als er geen rijdende school is zijn ze wel ver
plicht om de school in de gemeente waar ze staan te bezoeken,
maar dat gebeurt niet altijd. De leerkrachten kennen de kinderen
met en weten niet hoever ze zijn. "Bovendien zijn de scholen m de
kleinere gemeenten vaak dicht als het kermis is", zegt de heer
Steffann. Hij en zijn vrouw geven les aan de school die in Leiden
stond.
Maar de kermiskinderen kennen geen schoolvakanties. De vakan
ties van de leerkrachten worden door henzelf vastgesteld, maar
vallen nooit in de maanden juli tot en met augustus omdat juist
dan de meeste kermissen zijn. En de kermiskinderen zitten van
negen tot vijf uur op school, met tussen de middag een uur pauze.
"Dat is gedaan omdat ze de school minder zien dan burgerkinde
ren. maar in feite is het de laatste twee uur van de dag alleen
zoethouden met spelletjes enzo, ze nog even van de kermis afhou
den", zegt de heer Steffann.
De eerste tot en met de zesde klas van de lagere school zitten bij
elkaar in de wagen. De kinderen krijgen individueel onderwijs,
op hun admmistratiekaarten valt precies af te lezen hoever ze met
de leerstof zijn. De heer Steffann: "We proberen het niveau van de
gewone lagere school te halen, maar dat lukt natuurlijk niet als
het kind de school veel minder ziet. Daarom moetje je aanpassen
aan het kind.
Steffann en zijn vrouw zijn zes jaar geleden in de rijdende school
gestapt. "Het bevalt nog steeds goed", zegt hij. "Ik denk dat het
best zal tegenvallen als ik weer voor de klas zou gaan staan. Je
bent zo gebonden, ik kan nu bijvoorbeeld mijn eigen vakantie
vaststellen en ik kom door het hele land, elk jaar op zo'n zestien
plaatsen. Je ziet niet steeds dezelfde vier muurtjes en dezelfde
kinderen"
Is het geen nadeel dat je steeds met andere kinderen temaken krijgt
en zij met steeds andere onderwijzers? Steffann: "Nee hoor .je treft
de kinderen het hele jaar door op de kermissen, ik ken ze allemaal.
En via de administratiekaarten weet ik precies hoever ze zijn".
Het enige nadeel dat Steffann ziet is dat er te weinig rijdende
scholen zijn. "Er moesten er nog ongeveer tien bijkomen, en dan
kleinere. Ze zijn er bij het ministerie mee bezig, maar het kost
natuurlijk geld", vertelt hij.
Na de lagere school wordt het voor de kermiskinderen moeilijker.
Als ze willen achterblijven in een kosthuis kunnen ze volgens
Stefann alle kanten op in onderwijsland Maar als ze met de
kermis meereizen blijft alleen de lts of het Ihno (huishoudschool)
over. Die bezoeken ze dan alleen in de winter en krijgen voor de
rest van het jaar huiswerk mee.
Steffann: "Ze willen meestal meereizende ouders zijn heelerg aan
hun kinderen gebonden en de kinderen zelf aan hun ouders en
aan de kermis. De kermis is hun leven. Het gebeurt dat ze de havo
of het atheneum en zelfs de hts doorlopen maar daarna weer
terugkomen op de kermis, het zit hun in het bloed. Keihard wer
ken, keihard pachten en hele grote risico's lopen
De Prinses Beatrix School vertrok gisteren naar de volgende stand
plaats. Rotterdam. De kinderen met hun ouders gingen allemaal
weer een andere kant op. Op acht maart volgend jaar vieren ze
allemaal samen, Steffann schat hun aantal op vier- a vijfhon
derd, het feest van 25 jaar rijdende school. Ze worden dan met
bussen overal uit het land opgehaald en gaan naar Harderwijk
waar een bezoek aan het Dolfinarium, een rondvaarteen zes
kamp en een groot feest op het programma staan.
ADVERTENTIE
(/(•'fiei/ea/c/icn f/ie ma/en /tc(,
f/ïa(JCH ficf,
xlaaisens
BBEESTBAAT lM«b LEIDER
