"Cabaret moet
een kritische
inslag hebben"
Er zijn niet veel goede kinderboeken
De NMB
verstrekt privérekeninghouders
portvrije enveloppen.
toegejicht
["/RAOIOljwpffram/waï
Virginia Jensen
winnares van
Boekensleutel '79:
De NMB denkt met u mee.
WOENSDAG 3 OKTOBER 1979
Virginia Allen Jensen met het prenten-voelboek "Wat is dat?'
AMSTERDAM (GPD) - „Door dit
boek leerde ik meer van het zien
dan ik ooit wist. Ik begreep beter
welke informatie je nodig hebt
om te zien. Verschillende figuren
zijn veranderd toen we merkten
dat ze niet overkwamen bij blin
de kinderen. Het boek heeft een
lange geschiedenis achter de rug
voor het in deze vorm kon uitko
men". Schrijfster Virginia Allen
Jensen'spreekt met grote gene
genheid over het prenten voel
boek „Wat is dat?", dat vorig jaar
in tien landen gelijktijdig ver
scheen en sindsdien diverse prij
zen won.
Nederland bekroont het morgen
met de Boekensleutel, een nieu
we prijs die bij hoge uitzondering
wordt toegekend aan een kinder-
of jeugdboek dat ongekende per
spectieven opent voor de toe
komst. In West-Duitsland is het
boek onderscheiden met de Ju-
gendbuchpreis en in Bologna
kreeg het boek de Premio Critici
in Erba.
Het prentenboek is bestemd voor
blinde en slechtziende kinderen
vanaf drie jaar die nog geen
braille hebben geleerd. Er staat
een eenvoudige tekst in die kan
worden voorgelezen terwijl het
kind de afbeeldingen met de vin
gers aftast. De voelbare plaatjes
geven informatie over dingen die
ruig zijn of glad, klein of rond,
driehoekig, groot of lang.
Voor ziende kinderen heeft het
kleurrijke prentenboek drie di
mensies. Ze kunnen het lezen,
bekijken en voelen. In de praktijk
is gebleken dat ook kinderen die
emotioneel en verstandelijk zijn
achter gebleven worden geboeid
door dit boek.
Te dik
Virginia Allen Jensen zegt: „Een
jaar of vijf geleden is het idee ont
staan. We waren met een paar
mensen bezig een echt voelboek
te ontwerpen, maar de moeilijk
heid was dat het veel te dik zou
worden omdat we materialen ge
bruikten die op de pagina's wer
den aangebracht. In dat stadium
dachten we nog aan fluweel en
dat soort zaken. Dat was verre
van ideaal omdat het kon losla
ten. Kinderen konden het ook in
hun mond stoppen. Kortom, we
hebben daar vreselijk op gepuz
zeld. Een Deense drukkerij heeft
toen een procédé uitgevonden
dat uniek is. De illustraties zijn op
een speciale papiersoort gedrukt
dat bestand is tegen hoge tempe
raturen. Het papier wordt in een
oven verhit waardoor de speciaal
ontworpen drukinkt rijst. Je zou
kunnen zeggen dat het een ge
bakken boek is"
Virginia Allen Jensen is in Amerika
geboren. Ze studeerde aan de
universiteit van Minnesota, deed
sociaal werk en was onderwijze
res in Californië en Kopenhagen.
Ze trouwde met een Deense col
lega en kreeg drie dochters bin
nen vier jaar. „In die periode
bleef ik thuis want ik kon het ge
zin met geen mogelijkheid com
bineren met een baan. Toen
kwamen de kinderboeken die ik
s avonds begon te schrijven. Ik
vertaalde ook als free-lancer. Nu
zijn mijn dochters bijna volwas
sen. De ene is vroedvrouw, een
tweede graficus en een derde
studeert nog"
Virginia, die haar halve leven in
Denemarken heeft gewoond,
voelt zich zeer internationaal. Ze
zegt „Het is een goede ervaring
om in verschillende culturen te
hebben gewerkt" Op het
ogenblik heeft zij een kleine ge
specialiseerde uitgeverij in Ko
penhagen en ze is literair agent
van kinderboeken.
Bijna niets
Virginia Allen Jensen: „Er is een
groot aanbod van kinderboeken,
maar op het gebied van gehandi
capten bestaat er bijna niets.
Meestal maken onderwijzers op
scholen voor slechtzienden of
doven zelf lesmateriaal. Dat blijft
vaak in een experimenteel sta
dium en er zijn maar enkele
exemplaren beschikbaar. Ik ben
jaren geleden door de Frankfur
ter Buchmesse uitgenodigd om
een internationale tentoonstel
ling in te richten van boeken voor
gehandicapten. Er was niet veel
te vinden. Een paar boeken voor
doven en een paar voor blinden.
Maar bij de uitgevers bleek veel
belangstelling te bestaan. Vijf
jaar geleden heb ik acht Europese
uitgevers van kinderboeken,
waaronder Ploegsma in Amster
dam, gevraagd om samen een
prentenboek voor blinde kleu
ters tot stand te brengen. Er heb
ben ontzettend veel mensen aan
meegewerkt. Het was ook be
langrijk dat uitgevers een finan
cieel risico wilden nemen voor dit
soort boeken".
Ook in Denemarken blijken ouders
over het algemeen niet te weten
wat hun kinderen lezen. Volgens
Virginia Allen Jensen zijn ze niet
echt geïnteresseerd. „Kinder
boeken schrijven is erg moeilijk.
Er zijn veel meer beperkingen
dan in de volwassen literatuur. Er
zijn niet zoveel goede kinderboe
ken naar mijn mening"
Nationaal Hekelcabaret: "Te veel mensen zijn tevreden'
UTRECHT G(GPD) - De Wagendwarsstraat is een kleine
Utrechtse straat, vol met fietsen en auto's en een paar
verkeersdrempelt jes. De huizen zijn niet groot en zien er
van buiten als pijpenladen uit. In één van die huisjes
woont een ex-pastoraal opbouwwerker, de theoloog
Louis Engels.
Hij is een deel van het vijftal dat in de Nederlandse theaterjaarboeken
staat geboekstaafd als het Nationaal Hekelcabaret. Engels, Gerard
Elschot, Tineke Koppen, Peter Hekker en lichtman Pjotr Severiens
zullen het naar de huidige maatstaven van succes nooit helemaal gaan
maken in Nederland. Het cabaret dat zij brengen spitst zich toe op een
selecte groep. Die groep bereiken is hun ideaal.
Louis Engels: Er zijn vele vormen van vermaak in het Nederlandse
theater te vinden. Ik vind echter dat wanneer je het over cabaret hebt
je dan over een theatervorm spreekt die van nature een kritische
inslag moet hebben. Ik zeg met opzet van nature, omdat de lijn die
door de jaren heen door cabaretvoorstellingen is ontstaan duidelijk
laat zien dat er een sociaal engagement in het cabaret is geslopen. Kijk
maar: de opkomst in Parijs, de plaats waar het allemaal moet zijn
begonnen, kijk dan naar Speenhof of, een nog veel beter voorbeeld, zie
het cabaret in de jaren '30 in Duitsland, in Berlijn. Neem tot slot de
woelige jaren '60 in ons eigen land".
„Je kan een lijn ontdekken, het is alleen de vraag of dat sociaal engage
ment nog wel zo speelt onder de hedendaagse groepen. Ik wil niet een
oordeel gaan vellen over andere groepen, maar neem het cabaret van
Ivo de Wijs, van Don Quishocking, de thematiek die zij hanteren neigt
meer en meer naar de relatiestoornis. Toegegeven, de manier waarop
zij dat doen is erg goed, het is helder en toch ook vermakelijk. Humor
sluit ik ook niet uit, integendeel. Kijk, ons verzet, zoals in de titel van
ons programma staat vermeld, kan ook best een verzetje zijn. Sluit je
humor uit, sluit je het vermaak uit, dan verlies je de doelstelling van
het brengen van theater uit het oog, dan verval je in belerend en
dogmatisch gelul".
Alternatief
„Wij brengen het programma Kollaboratie en Verzet tegen een achter
grond: ons cabaret begeeft zich op het vlak van de alternatieven en,
misschien min of meer daaruit volgend, de minderheidsgroepen. Voor
de mensen in die sectoren spelen wij. En dan proberen we zowel een
spreekbuis voor die groepen te zijn als ook de cabaretgroep die kriti
sche kanttekeningen plaatst bij hetgeen ze uitdragen. Dat is onze
werkwijze".
„Goede actie in Nederland is nodig. Wij, als Hekelcabaret, vinden dat er
te veel mensen in ons land tevreden zijn. Tevredenheid leidt tot apa
thie, het haalt de alertheid uit de mensen. Tegenover die apathie staan
veelal groepen met een extreem standpunt, blind voor andere wegen
die te bewandelen zijn".
„In ons programma nemen we bijvoorbeeld de heethoofdigheid van het
Inter Kerkelijk Vredesberaad op de hak. Die mensen werken met een
totaal gebrek aan politiek inzicht. We spelen ook in op de plotselinge
ontwikkeling van actiegroepen ten tijde van de Vietnam-oorlog. Toen
moest opeens iedereen in het geweer komen en protesteren, evenwel
zonder duidelijk inzicht. Je bent je kritische tanden kwijt als je niet
naar alle kanten kan bijten... We krijgen dan wel eens het verwijt van:
„Je moet het linkse kamp niet verdelen". Ach, dat is tóch al ver
deeld".
„Het ziet er naar uit", zegt Louis Engels, „dat de mensen ons hebben
geroken. Het begint erop te lijken dat wij een fenomeen in het maat
werk gaan worden, zonder daar nu over op te snijden. Een onderwerp
je maken voor zo'n radio-uitzending, (voor de KRO) al is het dan maar
tien minuten, is een enorm karwei. Je moet elke week weer iets ver
zinnen en daar kritisch, leuk en onderhoudend een vorm aan geven.
Het is wel leuk w erk geweest, we hebben zelfs een eervolle aanklacht
tegen onze godslasterlijke praktijken gekregen. De aanklacht kwam
uit Middelburg en richtte zich tegen onze „Polioblues" die wij door
God zelf lieten zingen. We zijn in Utrecht gehoord. De aanwezige
politiefunctionaris hield vast aan zijn eis. Toen hij echter hoorde dat
ik theoloog was, werd de zaak met een sisser afgedaan".
„Het is de thematiek die ons sterk maakt, die ons echter ook afsluit van
een groot publiek. Ons vermaak neigt daardoor wel eens "aar het
elitaire. Het is daarentegen ook een teken aan de wand. In de crisis van
de jaren '30 nam het pretentieloze en ongecompliceerde vermaak toe.
Dat zie je ook nu. De mensen keren zich af, willen onbezorgd leven,
vermaakt worden, daarmee verdwijnt de goodwill van het caba
ret".
Gerard Elschot en Louis Engels van het Nationaal Hekelcabaret in het nummer "De pillencantate"
ADVERTENTIE
De NMB verstrekt met ingang
van heden gratis portvrije en
veloppen. Speciaal voor de verzen
ding van uw bankgiro's/betalings
opdrachten. Dat bespaart u post
zegels, enveloppen en de moeite van
het adresseren. En dat scheelt toch
weer. Er ligt een setje enveloppen
voor u klaar bij uw eigen NMB-
kantoor. Even aflialen dus maar.
Drie voordelen van de NMB privérekening:
interessante rente (dagelijkse rentemethode)
altijd contante beschikking over uw tegoed in kleine
èn grote bedragen
nu ook gratis portvnje enveloppen.
NEDERLANDSCHE MIDDENSTANDSBANK
NEDERLAND 1
18.00 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
18.30 - Sesamstraat (NOS)
18.45 - Toeristische tips (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - Van gewest tot gewest (NOS)
19.50 - Uitzending van de Comm. Partij Nederland (PP)
20.00 - Glittering Prizes (NOS)
21.20 - Oost in beeld (NOS)
21.37 - Journaal (NOS)
21.55 - Den Haag vandaag (NOS)
22.10 - Panoramiek (NOS)
22.40 - Studio Sport (NOS)
23.30 - Journaal (NOS)
NEDERLAND 2
18.00 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
18.10 - Russisch I voor beginners, les 24 (TELEAC)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - Kinderen werken Ook (Groenland (IKON)
19.25 - Kenmerk (IKON-KRO-RKK)
20.00 - Journaal (NOS)
20.27 - Film van de Stichting Nederlandse Vrijwilligers (SOC)
20.32 - De vlam in de pijp. themaprogramma (VOO)
22.30 - Taxi. komische serie (VOO)
22.55 - Veronica's agenda (VOO)
23.10 - Journaal (NOS)
23.15 - Medische cursus, helpen bij sexuele moeilijkheden, les 5
(TELEAC)
DUITSE TV
DUITSLAND I
Peüjk programma. 22.30 Actualitei
ten. (Regionaal programma; NDR:
18.00 Reportage. 18.30 Actualiteiten.
18.45 Kleuterprogramma. 18.55 Hei
di, tv-sene. 19.25 Regionaal magazi
ne. 19.59 Programmaoverzicht.
WDR: 18.00 Die Onedin-Linie. 19.15
Actualiteiten. 19.45 Lichte mu
ziek.
DUITSLAND II
18.20 Licht muziekprogramma.
19.00 Journaal. 19.30 In besseren
Kreisen. 20.15 Informatief pro
gramma. 21.00 Actualiteiten. 21.20
Drei Engel fur Charlie (Charlie's
Angels). 22.05 Consumententips.
22.10 Reportage. 22.55 Sportpro
gramma. 23.55 Journaal.
DUITSLAND III WDR
18.00 Kleuterprogramma. 18.30 Cur
sus Enegels. 19.00 Dierenfilm. 19.45
Journal 3. 20.00 Journaal. 20.15 Ge
varieerd programma. 22.00 Ver-
keerstips. 22.05 Filmmagazine. 22.10
Zeuge gesucht (Phantom Lady),
speelfilm. 23.30 Journaal.
BELGISCHE TV
BELGIË VLAAMS
NET I
15.30 Open School. 16.00 Gevarieerd
jeugdprogramma.
18.15 Tekenfilmserie. 18.20 Docu
mentaire. 18.45 Jeugdserie. 19.35
Mededelingen en Mrogen. 19.45
Journaal. 20.10 Weerbericht. 20.15
Maak het maar waar (Makin it), tv-
sene. 20.40 Een fout in het kadaster,
tv-spel. 21.40 Tv-protret. 22.00 Jour
naal.
NET 2
Van 18 00 tot 20 15: Zie NET I. 20 15
Een film voor alle tijden: Kroniek
van een liefde (Cronaca di un Arno-
re), speelfilm. 21.55 Documentai-
Het streekplan IJsselvallei, het Drentse molenbestand. het af
scheid van Hein Jordans als dirigent van het Brabants Orkest en de
herdenking van de Limburgse schrijver, leraar en vrederechter
Pieter Ecrevisse in zijn geboorteplaats Obbicht, vormen de onder
werpen van het NOS-televisieprogramma "Van Gewest tot Ge
west", dat vanavond van 18.59 tot 19.50 uur via Nederland 1 wordt
uitgezonden.
■k Veronica brengt vanavond (Ned. 2. 2032 uur) "De vlam in de
pijp", een programma over het vrachtvervoer Dat is een bedrijfs
tak waar men soms nauwelijks bij stilstaat, alleen op de grote weg
wordt men ermee geconfronteerd.
Het wegtransport is van vitaal belang voor onze samenleinngZa
ken .variërend van de krant tot aan het bouwmateriaal voor huizen
worden per vrachtwagen aangevoerd. Door de steeds hoger wor
dende olieprijzen en de moordende buitenlandse concurrentie ra
ken echter steeds meer transportondernemingen in financiële
moeilijkheden. Het is nog voordeliger om vracht te vervoeren bene
den de kostprijs dan om een wagen stil te laten staan. En dus komt
het wel voor dat een vervoerder die wat vracht heeft aan te bieden
een ochtend besteedt aan het afbellen van wat transportonderne
mingen en daarbij de een tegen de ander uitspeelt.
En dan de chauffeurs. De "cowboys op de weg worden ze genoemd.
Onder de moeilijkste omstandigheden moet de man zijn vrachtje
soms afleveren.
In verband met de reizen van paus Johannes Paulus II naar
Ierland en de Verenigde Staten, onderzocht 'Panoramiek'" of er in
het Vaticaan een toenemende behoefte is om de politieke invloed en
macht in het buitenland te vergroten. Het resultaat is te zien in de
"Panoramiek"-aflevenngdie vanavond van 22.10 tot 22.40 uur
via Nederland 1 door de NOS-televisie wordt uitgezonden, met
daarin onder meer interviews met de Nederlandse ambassadeur bij
het Vaticaan, Ir. J. Ceulen, en de Amerikaanse auteur Andrew
Greely, priester en socioloog in Chicago.
WOENSDAG 3 OKTOBER
HILVERSUM I
NOS: Ieder heel uur nws. NCRV: HILVERSUM II
18.11 (S) Hier en nu. NOS: 19 30 (S)
Langs de lijn, sport en muziek. 19.38
Paardekoersen.) 22.30 (S) Hobby-
scoop. 23.02 (S) Met het oog op
2.02
HILVERSUM II
VARA: 18.00 (S) Brassband Magazi
ne. R V U 18 30 Het is bijna 1984
documentaireserie. P.P.: Uitz. van
de PPR 19 00 (S) VARA s Woens
dagavond: 19.05 De Draad. Braad
pap 21 00 VARA Klassiek: Rotter
dams Philharmonisch Orkest met
viool. 21.35 Het zout in de pap.
22 30Nws NOS: Open School. VA
RA: 23.25 (S) Jazzprogramma. 23.55
Nws.
HILVERSUM III
NOS: Ieder heel uur nws. 18.03 (S)
De Avondspits met de Nationale
Hitparade. KRO: 19 02 (S) Rauhfa-
ser 22 02 (S) Roek-Tempel. 23 02 (S)
Walhalla.
AVRO: i UU Nws. 7.10 Ochtend-
gymn. 7.20 AVRO: Aktueel en in
formatief. 10.00 Radio Lawaaipape-
gaai 10.10 Van Strauss tot Straus(s).
10.30 't Is historisch. 10.50 Radio-
journ. 11.00 Schoolradio. 11.20 As
pecten. 11.50 Regio-naai. R.V.U.:
OVERHK1 DSVOORL" 12 4
voor de landbouw. AVRO: 12 26
Meded. voor land- en tuinbouw.
12 30 Nws. 12.36 Radiojoum. 12.50
AVRO-tema. 13.00 Nws 13.11 Euro
pa. 13.30 Yoga voor iedereen. 13.37
Per saldo. 13.55 Beursplein 5. 14 00
Middagje AVRO. (16 00 Radio La
waai papegaai). 16.30 De Slag bij
Nieuwspoort 17.25 Meded. 17.30
Nws. 17.36 Radiojoum. 17.55 Rich
ting.
HILVERSUM III
TROS: 7.02 (S) De havermoutshow.
9.03 (S) Continu muziek. 11.03 (S) De
polderpopparade. 12.03 (S) De Ne
derlandstalige top tien en kwiswijs.
13.03 (S) 50 pop of een envelop. 15 03
(S) TROS top-50.
DONDERDAG 4 OKTOBER HILVERSUM IV
HILVERSUM I
NCRV: 7.03 (S) Vandaagdonder
dag. (Met om 7.10 Het levende
woord. 8.03 Hier en nu. 8.25 In 't
voorbijgaan.) 9.03 (S) Wie weet waar
Willem Wever woonP 10 02 (S) Mu
ziek bij de kofTie. 12.03 (S) Het nutti
gen van etenswaren is toegestaan.
12.40 (S) Middagpauzedienst 13.03
(S) Hier en nu 13 20 (S) NCRV-glo-
VARA: 7.00 Nws. 7.02 (S) Groot en
klein. 9 00 Nws 9 02 (S) De Franse
opera 1925-1950. 9 30 (S) Russische
muziek. 10.35 (S) Klass. muz. 12.00
Nws. 12.02 is» Lunchconcert Pia-
nomuz. 12 50 <S, Het /..ut in de pap.
13.15(S)Geestelyke muz. 14 00 Nws
14 02 (S) Wiener Festwochen 1979
15 35 (S) Muziek met klarinet. 16 05
(S) Het zout in de pap. 16.30-17.00 (S)
Kamermuz.
