Mooi maar vermoeiend eten
uiM\
Fouten in
de tuin
herstellen
Amerikaans sentiment
bij trendgevoelige en A
Emancipatie
in het
luchtruim
GOUDEN TAFELBESTEK:
Franse SOS-vrouwen eisen
wettelijke bescherming
SPORT EN SIERAAD
L pVrouw en arbeid" is het thema van
- em een studie- en congresdag die op
95. zaterdag 20 oktober in het Jaar-
beurscongrescentrum in Utrecht
wordt gehouden. Organisatoren
zijn de Vereniging voor vrou-
wenbelangen, de Bond van
vrouwen in bedrijf en beroep, en
de Vereniging van vrouwen met
v academische opleiding.
ier^e congresserende vrouwen zullen
__f zich verdiepen in de inhoud van
het begrip „arbeid" (zowel nu als
in de toekomst) en in de overbe
kende knelpunten in de relatie
vrouw-arbeidsproces: de beperk
te en beperkende mogelijkheden
voor vrouwen om betaald werk te
doen, de traditionele rolverde-
W ling, die de deelname aan het ar
beidsproces dwars zit, en de ge
brekkige en eenzijdige opleiding
van veel vrouwen, die het uitoe-
jj zo) fenen van een beroep en de daar-1
ghei| bij behorende toekomstmoge-
ar 0) lijkheden in de weg staat,
and—
:ht t
De studiedag zal onder meer moe
ten leiden tot „het geven van (on
gevraagd) advies aan de betref
fende beleidsmakers en het hin
derlijk volgen van deze beleids
makers", mede op basis van de
suggesties die op de congresdag
naar voren komen. Vooruitlo
pend op de studie- en congresdag
in oktober zal de Vereniging voor
vrouwenbelangen het septem
bernummer van haar maandblad
„Vrouwen en hun belangen" wij
den aan het thema vrouw en ar
beid. In dat nummer komen aan
de orde de relatie tussen eman-
ciptie en arbeid, cijfers over deel
name van vrouwen aan het ar
beidsproces, mogelijke verande
ringen op grond van de EG-richt-
lijnen inzake gelijk loon en gelij
ke behandeling, anti-discrimina
tiewetgeving in Nederland, en
specifieke vrouwenproblemen
op de arbeidsmarkt.
Atoombewapening
Van de bijna vierhonderdduizend
overlevenden van de atoombom
aanval len op de Japanse steden
Hiroshima en Nagasaki, nu 34
jaar geleden, zijn meer dan de
helft vrouwen. Vele van deze
overlevenden (in Japan worden
ze „hibakusha" genoemd) heb
ben sinds 1945 gevangen gezeten
in een vicieuze cirkel van ziekten,
psychologische problemen, dis
criminatie en armoede en hebben
nooit meer een normaal leven
kunnen leiden. Ziekteverschijn
selen als huidwoekeringen, kan
ker van organen, bloedarmoede
en bloedziekten zijn voor hen de
erfenis van de augustusdagen
van 1945. De overlevenden heb
ben zich overal in Japan in actie
groepen georganiseerd. Omdat ze
zich in deze door mannen gedo
mineerde organisaties niet op
hun plaats voelden, hebben Ja
panse vrouwen aan het eind van
de jaren '60 de „Vrouwengroep
atoombomslachtoffers in Osaka"
opgericht.
De Duitse vrouwenkrant Emma
beschrijft, bij een grote foto van
de groep, de strijd van deze
vrouwen, die allemaal „erbij wa
ren toen de bom viel" en wereld
wijde bekendheid willen geven
aan de gruwelijke consequenties
die een gebruik van kernwapens
voor volgende generaties heeft.
Velen van hen hebben baarmoe
der- of borstkanker gekregen, of
zijn verlaten door hun mannen
toen na verloop van jaren de ge
volgen van de atoomstraling aan
de dag traden.
In augustus 1975, precies dertig jaar
na het vallen van de bom, stierf in
Osaka een jongen van 17 jaar,
kind van een overlevende van het
bombardement, als „atoom
slachtoffer van de tweede genera
tie" aan leukemie. Hij was in zijn
woonplaats al het achtste kind
dat, volgens de medici, gestorven
is ten gevolge van radioactieve
besmetting, geërfd van ouders
die de atoombomontploffing
hebben overleefd.
Het voorval greep de oprichtsters
van de Vrouwengroep atoomb
omslachtoffers dusdanig aan, dat
een van hen naar Amerika werd
afgevaardigd om, met koffers vol
verzoekschriften, bij hoge VN-
functionarissen en Amerikaanse
Congresleden te pleiten voor to
tale stopzetting van de atoombe
wapening. „Als wij, als vrouwen,
niet onze collectieve macht ge
bruiken om regeringen te bewer
ken, zal ons stilzwijgen het risico
op een atoomoorlog vergroten.
Nooit mogen er weer slachtoffers
vallen zoals wij", zeggen de
vrouwen die de atoombom heb
ben overleefd.
Het detail gaat meer meer meetellen
Een golf Amerikaans sentiment
heeft de Nederlandse winkels
overspoeld. De afgelopen seizoe
nen veroverden sweatshirts en
joggingpakken de markt en de
nylon gaatjeshemden zijn goed
koop met balen tegelijk uit de
Verenigde Staten geïmporteerd.
Nu kondigen de Bijenkorfen hun
Amerikaanse werken aan en bij C
en A is de wintercollectie duide
lijk geïnspireerd op de Ameri
kaanse jaren vijftig.
Bij C en A is het een keuze gewor
den tussen strakke splitrokken,
smal toelopende broeken, aange
sloten matelpakken en sexy
feestjurken, terwijl de teenerklë-
ren in degelijke collegestijl zijn.
Als tegenhanger zijn er ruimte- Mantels
vaartachtige jacks en gewatteer
de mantels in glanzende mate
rialen zoals lak, leer en poplin.
zoen worden donkerrode tinten,
allerlei nuances paars,
pauwblauw en petrolturkoois en
olijfgroen gebruikt naast veel
zwart. In de sportieve sector
komt okergeel voor naast leger
groen en grijs.
De wintermode krijgt volgens de C
en A-mensen een bijna V-vormig
silhouet nu de schouderlijn breed
wordt door extra schoudervul
lingen en doorgestikte stukken
en de kniebedekkende rokken
nauw zijn. De bandplooibroeken
lopen smal toe, de tailles worden
ingesnoerd door forse ceintuurs.
Kwaliteit
Op weg naar de jaren tachtig is de
Nederlandse consument volgens
de inkopers van dit bedrijf meer
kwaliteitsbewust geworden. Een
gevoerde wollen rok wordt snel
ler verkocht dan de ongevoerde
rok van synthetisch materiaal die
een paar tientjes goedkoper is.
Het modegevoelige bedrijf heeft
hiermee duidelijk rekening ge
houden. Er is meer wol verwerkt.
Met name de gebreide jurken,
vestjes en truien, zachte geruwde
materialen, tweed en bouclé, imi
tatiebont en jersey worden ge
combineerd met blouses van
changeant-stoffen
Kleuren
r Twee pakjes uit de collectie van C en A. Modieuze blikvangers zijn de kopmouwen, applicaties in laken fluweet Als kleuren voor het komende sei-
en kleine sjaalkragen.
Mantels beleven een come-back.
Ze zijn lang en recht met ruim
ingezette mouwen en kleine kra
gen. Grof gebreide vestjassen zijn
terug. Voor de handige zeven
achtste en driekwart mantels
wordt bij voorkeur bouclé of imi
tatiebont gebruikt. De glanzende
regenmantels vallen sluik om het
lichaam. In de degelijke kin
derkleding wordt veel met cor
duroy en ribfluweel gewerkt.
Details
In dit klassieke modebeeld gaat het
detail meer meetellen. Kousen,
vaak met naad, zijn in de tint van
de jurk. Suède pumps idem dito.
Kleine dophoedjes bedekken de
glad weggetrokken haren. "Wij
kunnen alleen maar zorgen dat
we bij zijn", zei een woordvoer
der van C en A deze week. "Wat
de individuele vrouw uit de rek
ken haalt valt niet te voorspel-
ROELIE MEIJER
De Amerikaan Robert E.
Bohan, een gepensioneerd
kolonel van de lucht
macht, heeft het wat
moeilijk met de emancipa
tie in het luchtruim. Aan
de topfiguren van een aan
tal belangrijke lucht
vaartmaatschappijen in de
VS heeft hij onlangs het
verzoek gericht voortaan
bij de vluchtgegevens van
ieder toestel dat de lucht
ingaat de volledige namen
van de piloten te vermel
den. Passagiers die
„bang" zijn voor het vlie
gen met een toestel met
vrouwelijke piloten aan
boord, zouden dan kun
nen kiezen voor een uit
sluitend door mannen
bemande cockpit.
Zijn argumenten maakten
geen indruk bij de betref
fende maatschappijen die,
volgens een bericht in het
feministenblad Ms., op het
ogenblik gezamenlijk
ruim 80 vrouwelijke pilo
ten in dienst hebben.
Verwacht wordt dat er
over tien jaar meer dan
2000 vrouwelijke piloten
zullen vliegen op grote
passagierstoestellen en
vrachtvliegtuigen.
"In West-Europa blijft het
waarschijnlijk hoofdzakelijk bij
klein goed als gouden theelepel
tjes en taartvorkjes. Ik zie hier de
mensen nog niet zo gauw een
paar miljoen neertellen voor een
compleet gouden bestek met
borden incluis, aldus sola-direc-
teur A. Gerritsen bij de presenta
tie op slot Zeist van een geheel
gouden bestek waarmee het be
drijf orders uit de verenigde Sta
ten en het Midden-Oosten hoopt
binnen te halen.
Niet hoog
De verwachtingen over de afzet
mogelijkheden in West-Europa
van het miljoenen kostende ta
felgoud zijn niet zo hoog, omdat
men hier liever niet te koop loopt
met zijn rijkdom en bang is met
zo'n kostbaar bestek voor protse
rig te worden uitgemaakt. In het
Midden-Oosten steken de olie
sjeiks hun rijkdom meestal niet
onder stoelen of banken.
Export
Bij de presentatie lag de 160-delige
monstercollectie te pronk waar
mee een exportfirma binnenkort
de boer op gaat. Hoewel directeur
Gerritsen de persvertegenwoor
digers voor goudeerlijk versleet
werd het bestek niettemin
geflankeerd door twee politie
agenten. Dat moest van verzeke
ringsmaatschappij Lloyd's. De
monstercollectie is goed voor
17,2 kilo goud en een verkoop
prijs van zo rond de 2,5 miljoen
gulden. Een bestek voor twaalf
Eten van een gouden bord een duur grapje
I
eters. De twee borden die bij de
collectie horen kosten honderd
duizend gulden per stuk.
Voor de waarlijk grote eter is er een
zogeheten salomoncassette: 103
kilo goud verwerkt in eetgerei
voor 36 personen (elk een gouden
bord) en bestaande uit 516 delen.
Voor al dat goud op tafel ligt heeft
men echter eerst wel tussen de
zes en negen miljoen gulden op
tafel moeten leggen. Er is geen
vaste prijs, omdat de goudprijs
dagelijks op de Londense markt
wordt vastgesteld. Op de "kale
goudprijs" komen bovendien
nog verzekeringskosten, belas
tingen en dergelijke, terwijl de
kosten ook omhoog kunnen gaan
door smeltverlies en de stijging
van de goudkoers. En dan zijn er
nog de transportkosten. Een
gouden bestekje van zeven mil
joen wordt niet maar even met de
post verstuurd. Daar komen
pantserwagens aan te pas.
Eerste
Directeur Gerritsen zegt dat zijn
bedrijf er als eerste in is geslaagd
een procédé te ontwikkelen om
uit puur goud en zilver handzaam
bestek te maken dat goed hardt.
Maar toch niet hard genoeg, want
ook bij zo'n kostbaar bestek is
niet alles goud wat er blinkt. Al
leen de heften van de messen be
staan uit goud. Het lemmet dat
het eigenlijke snijwerk moet ver
richten is van "ordinair" staal.
Goud kan men namelijk niet zo
haarscherp slijpen.
Zwaar
Het eten met gouden bestek is vol
gens directeur Gerritsen een vrij
vermoeiende bezigheid, omdat
het goud nogal zwaar is. Het soor
telijk gewicht van een gouden le
pel is twintig, twee en half keer zo
zwaar als van een gewone roest
vrij stalen lepel. Een gouden bord
weegt anderhalve kilo en ook aan
het opdienen van de soep moet
niet te licht worden getild, want
een soeplepel weegt een pond.
Groenblijvende heesters kunnen het best eind september
begin oktober worden verplant.
In iedere tuin worden fouten gemaakt. Zeker bij het planten van
heesters heeft men nogal eens de neiging ze te dicht op elkaar te
zetten. Heesters zijn het "geraamte" van de tuin en het is dan ook
uiterst belangrijk dat ze op de juiste plaats staan. Maar dat is
makkelijker gezegd dan gedaan: u moet rekening houden met
hoogte, breedte, bloeitijd, kleur, standplaats enz. Kortom, moge
lijkheden genoeg om een foutje te maken. En jammer genoeg zijn
die fouten niet zo eenvoudig te herstellen. Vaak merkt u ze pas na
jaren op en verplanten is dan niet eenvoudig meer. Toch is er met
de nodige voorzorg en vooral als u er de tijd voor neemt, een kans
dat u ook wat oudere bomen en struiken met succes kunt ver
planten.
Verplanten
We gaan de boom of struik één of twee jaar van tevoren voorberei
den op zijn verhuizing. Dit doen we door met een scherpe spade
rondom de stam een smalle geul te graven. De beste tijd voor dit
karweitje is het vroege voorjaar of het najaar. Zo snijdt u natuur
lijk veel wortels af en dat is ook de bedoeling. De afstand tussen
de stam en de geul moet zo'n 40 tot 100 cm bedragen, afhankelijk
van de grootte van de boom of struik. Nu kan hij in het komende
jaar in de vore nieuwe haarwortels gaan vormen. Om dat proces
te helpen, vult u de vore met een mengsel van bladaarde en
turfmolm. Zo ontstaat een mooie kluit en is de kans groot dat de
struik de hele operatie zal doorstaan.
Het volgend jaar in de herfst kan de struik worden uitgegraven.
Langs de buitenkant van de vore en van onderen steekt u de kluit
voorzichtig los. Nu is het zaak de kluit goed bij elkaar te houden.
Daarom proberen we eerst om hem nu heelhuids in een kist of
doos te krijgen of we pakken hem zorgvuldig in een juten lap of
een stuk plastic. Zorg ervoor dat de haarwortels in ieder geval
niet afbreken. Pas dan gaan we de struik vervoeren naar de be
stemde plaats.
Planten en planttijd
Op de nieuwe plaats hebben we inmiddels een ruim plantgat klaar
gemaakt. Zorg er vooral voor dat de ondergrond goed losgemaakt
is en dat de wortels goed uitgespreid kunnen worden. Plaats de
kluit dan in het plantgat en verwijder het plastic of jute. Nu kan
het gat worden gevuld met de aarde, waardoor u eventueel nog
compost of oude stalmest mengt. Tot slot maakt u de aarde goed
nat door en paar emmers water toe te voegen en stampt u de aarde
(of liever: modder) goed aan. Voorlopig blijft u de struik nog
regelmatig water geven.
Tevens is het verstandig de kroon nu ook wat in te snoeien. Zo hoeft
u de wortelkluit in het voorjaar minder te "verzorgen" en zal de
struik makkelijker op gang komen.
Het overzetten van bladverliezende heesters moet gebeuren in de
rustperiode, dus als alle blad van de stru ik af is. Dit betekent dat u
van oktober tot april zo'n beetje kunt planten, mits het niet vriest.
Groenblijvende heesters en coniferen verplant u in augustus-
september. Dan hebben ze nog tijd om voor de winter weer aan te
slaan. Deze moeten immers ook in de winter de kroon van vol
doende vocht voorzien.
„SOS-Femmes" heten in Frankrijk
de in diverse steden gevestigde
opvangcentra waar mishandelde
vrouwen met hun kinderen te
recht kunnen. Enkele maanden
geleden kwam een van deze cen
tra in de publiciteit doordat een
man wist binnen te dringen in het
huis waar zijn vrouw met haar
zoontje onderdak had gevonden
na haar vlucht uit de echtelijke
woning. De man nam het kind
Een aantal takken van sport is momenteel terug te vinden in de sieraad-
mode. Miniatuur-racefïetsjes kunnen, in goud of zilver, aan een halsket
ting worden gehangen. Er zijn ook hockeysticks, tennisrackets en aan de
watersport ontleende voorwerpjes, in goud of zilver uitgevoerd als be-
delhangers voor een armband, en paardehoofdjes van edelmetaal, als
bedeltje of als dasspeld.
Variaties op de ouderwetse gouden „clip" worden, vaak in combinatie met
bijbehorende kettingen, oorhangers of armbanden, op i houders,
mouwen of décolletés van de kleding vastgestoken Om de punten an
een sjaal in bedwang te houden schijnt een kleine zilveren servetring
goed bruikbaar te zijn (tips ontleend aan het vakblad Edelmetaal i
Mede naar aanleiding van deze ge
beurtenis willen de SOS-centra
zich verenigen in een organisatie
die sterk kan staan bij het pleiten
voor een wettelijke regeling
waarbij de bescherming van de
toevluchtsoorden voor vrouwen
wordt gegarandeerd. Volgens de
SOS-vrouwen moeten mishan
delde vrouwen die een echt
scheiding proberen te krijgen
meer dan eens voor de tweede
keer op de vlucht doordat in het
kader van de echtscheidings pro
cedure het adres van het opvang
centrum wordt „doorgespeeld"
aan de man. „Terwijl het geweld
van hem uitgaat, lijkt het er veel
op dat alleen de man en vader als
volwaardig individu wordt be
handeld". aldus in het
maandblad Marie-Claire de ver
bolgen woordvoerdsters van een
der opvangcentra.
