D'66 wil
eenzi
Üdig
niet
af
van
alle atoomtaken
'Rijksinrichtingen hebben
ongecontroleerde macht'
Eis voor 'kastmoord' zeven jaar en tbr
Mentenkan wel voor
rechter verschijnen9
VERZEKERING VOOR
ALTERNATIEVE
GENEESWIJZEN
WOENSDAG 26 SEPTEMBER 1979
BINNENLAND
PAGINA 7
UTRECHT (GPD) - De Utrechtse psychiater prof. dr. Beyaert eist
van de bijzondere strafkamer van de Rotterdamse rechtbank dat
die haar uitspraken met betrekking tot de zaak-Menten rectifi
ceert Beyaert is het oneens met de wijze waarop de bijzondere
strafkamer heeft bekendgemaakt dat onder meer naar aanleiding
van verklaringen van drie deskundigen de vervolging van Pieter
Menten „op grond van diens krankzinnigheid" is geschorst.
Beyaert is een van de deskundigen die de rechtbank over Menten
heeft geadviseerd. Hij vindt echter dat Menten wèl in staat is voor
de rechter te verschijnen. Beyaert, geneesheer-directeur van het
Pieter Baan Centrum, de psychiatrische observatiekliniek van
het gevangeniswezen in Utrecht, vindt dat nu is gedaan alsof de
commissie unaniem tegen verdere vervolging van Menten is.
De Rotterdamse rechtbank wilde gisteren geen reactie geven. „De
beschikking ligt er. Verder geen commentaar", aldus een woord
voerder.
ROTTERDAM (ANP) - De officier
van justitie in Rptterdam, mr. D.
Hart, heeft gisteren zeven jaar
gevangenisstraf en tbr geëist te
gen de 29-jarige Rotterdammer
Teun van der T. De man heeft be
kend op 25 mei 1978 de 40-jarige
Ria Telder in haar woning aan de
Talmastraat in Rotterdam te
hebben gewurgd. Het slachtoffer,
dat een zeer teruggetrokken le
ven leidde, werd pas negen
maanden later in een gangkast in
haar huis gevonden.
Teun kende het slachtoffer omdat
hij bij haar in de buurt woonde.
De alleenwonende en enigszins
gehandicapte vrouw had Teun
gevraagd of hij haar huis wat wil
de opknappen. Omdat Teun op
dat moment zonder werk zat had
hij hier in toegestemd. Voor het
behangen en verven van de wo
ning had Teun driehonderd gul
den ontvangen. Daarna wilde de
vrouw haar huis verbouwd heb
ben. Voor ieder karwei bracht
Teun een bepaald bedrag in re
kening, dat Ria grif aan hem be
taalde. Zij sloot een lening van
vierduizend gulden bij de bank
en betaalde Teun daarnaast met
girobetaalkaarten.
In totaal had de vrouw 8900 gulden
aan Teun betaald. "Als er iets
klaar was wilde ze het weer an
ders hebben. Daarom werd het zo
duur", zo verklaarde Teun voor
de rechtbank. Op de ochtend van
25 mei had Ria onder het koffie
drinken geëist, dat Teun haar
geld terug zou geven. "Ze dreigde
dat ze de politie zou inschakelen
en de sociale dienst zou vertellen
dat ik zwart werkte", aldus Teun.
Enkele uren later had hij haar in
een gangkast, waar een koelkast
moest worden aangesloten, ge
wurgd met een stuk elektrici
teitsdraad waar hij aan beide kan
ten een lus aan had gemaakt.
Van de daad zelf zei Teun zich gis
teren niets meer te kunnen her
inneren. "Toen het woord politie
viel knapte er iets in me. Ik denk
dat ik een black out heb gehad",
zo verklaarde Teun voor de
rechtbank. "Ik zal het wel gedaan
hebben, want er was niemand
anders daar op dat moment". Dit
tot grote ergernis van de recht
bank-president die de verdachte
voorhield dat hij bij het vooron
derzoek wel uitvoerig had ver
klaard hoe hij zijn daad had ge
pleegd.
Volgens de psychiaters van de psy
chiatrische observatiekliniek in
Utrecht was Teun verminderd
toerekeningsvatbaar op het mo
ment van de moord. Er was ech
ter geen sprake van een schemer
toestand waardoor Teun zich
niets meer zou kunnen herinne
ren. Zij omschrijven hem verder
als een intelligente man die voor
de realiteit op de vlucht slaat. Een
man met een sterke neiging tot
zwerven. Dat had Teun dan ook
gedaan, nadat hij Ria Telder had
omgebracht.
Enkele maanden na de moord, na
dat hij van één van zijn zwerf
tochten door Europa was terug
gekeerd. had hij bij een politiebu
reau in Rotterdam gevraagd of hij
soms werd gezocht.
Niemand wist toen nog iets van de
moord in de Talmastraat. Teun
ging weer op reis. Toen hij in
maart van dit jaar in Rotterdam
terugkwam werd hij door een
vroegere buurman herkend en
door de politie gearresteerd.
Volgens de officier van justitie had
aan het misdrijf een ander motief
ten grondslag gelegen dan zoals
Teun had verklaard. Hij ver
moedde dat Teun de vrouw die
van een wao-uitkering van 1250
gulden per maand leefde geld
had afgetroggeld. Ook bij de re
cherche bestaat het vermoeden,
dat Teun met de girobetaalkaar
ten heeft geknoeid.
Anderhalf jaar
geëist voor
'afzichtelijk
gedrag' van
Enschedeërs
ALMELO (GPD) - Een hele nacht
lang heeft een jonge Enschedese
vrouw zich afgevraagd: „Hoe
kom ik hier levend weg?" Nadat
zij negen keer was verkracht, ge
pijnigd en op andere wijze mis
bruikt, is haar dat op de vroege
morgen van 15 juli ten slotte ge
lukt. Deze mensonterende be
handeling was het meest schok
kende feit uit een reeks van vijf,
waarover drie Enschedeërs, de
24-jarige opperman H. J. ten Chr.,
zijn broer de 28-jarige opperman
G. J. H. ten Chr. en de 28-jarige
schilder F. M. V. dinsdagmiddag
bij de Almelose rechtbank tot in
alle details zijn ondervraagd.
De officier van justitie, mr. N. van
Veen, zei: „De sprong van deze
jongens naar de Hells Angels is
niet groot. Je pikt vrouwen op en
dan alleen maar kibbelen wie er
het eerst mag". Hij deelde mee
dat het trio de meest afzichtelijke
spelletjes met de slachtoffers had
„gespeeld"
Tegen H. J. ten Chr. en V. eiste hij
anderhalfjaar met aftrek en tegen
G. J. H. ten Chr. vijftien maanden
met aftrek. V. hoorde bovendien
voor vier keer onder invloed rij
den driejaar ontzegging eisen.
Ten laste gelegd was de verkrach
ting van drie vrouwen. Bij de be
handeling van deze zaken kwa
men gruwelijke details aan het
licht, die zo walgelijk zijn, dat een
nadere uiteenzetting elk doel
voorbij zou schieten.
De vrouw, die negen keer was ver
kracht, was op straat aangespro
ken door H. J. ten Chr. Samen
met V. was de vrouw in een auto
gesleurd. In het huis van de ex-
echtgenote van Ten Chr. was toen
een bijna onafgebroken reeks
van vernederingen gevolgd.
Twee keer was haar een korte
pauze gegund, waarin zij een si
garet mocht roken en bier mocht
drinken. Ten slotte was het
slachtoffer vastgebonden aan een
stoel, mishandeld en weer mis
bruikt. Toen ze uiteindelijk
mocht en kon vertrekken, was
haar gezegd: „Vergeet dit adres,
want anders weten we je te vin
den". V. ontkent dit.
Op 24 september 1978 had het trio
in Hengelo een ondanks alle na
speuringen tot dusver onbekend
gebleven meisje van 16 a 17 jaar
van de fiets getrokken en in de
auto gesleurd. Bij de vliegbasis
Twenthe was ze vijf keer ver
kracht. Ook zij kreeg, na in Hen
gelo te zijn teruggebracht, het
advies: „Niet praten". De presi
dent, mr. Chr. D. Boeke: „Daar
heeft ze zich tot nu toe angstvallig
aan gehouden".
Ten slotte had het drietal een 30-ja-
rige Enschedese meegenomen en
verkracht. Zij heeft van deze drie
verkrachtingen pas aangifte ge
daan na een dringend verzoek
van de politie. Dit slachtoffer is
nog onder doktersbehandeling
en nog steeds bang voor het
G. J. H. ten Chr. was ook nog een
inbraak in een Enschedese gara
ge ten laste gelegd. De rechtbank
wijst 2 oktober vonnis.
DEN HAAG (GPD) In een weloverwogen veiligheidsbe
leid moet de terugdringing van de rol van de kernwa
pens centraal staan. Maar eenzijdige afstoting door Ne
derland van alle kernwapentaken is onaanvaardbaar,
omdat daarmee het evenwicht zou worden verstoord en
Nederland zijn stem binnen de NAVO zou verzwak
ken.
Dat staat in de
discussienota „Vrede,
Veiligheid 'en Kernwapens" van
de werkgroep Buitenlandse Za
ken en Defensie van D'66. De
werkgroep neemt afstand van de
koude-oorlogmentaliteit, waarin
Rusland als de grote agressor
wordt beschouwd. Maar kern
wapens kunnen vooralsnog om
de afschrikwekkende werking
nog niet worden gemist,, zo heet
het.
De nota is de derde van deze aard in
enkele weken, nadat eerder een
CDA-werkgroep en de PvdA-
fractie hun visie op de veiligheid
en kernbewapening in nota's
hebben geformuleerd. De nota
van D'66 wordt aanstaande za
terdag besproken op de Advies
raad van de partij in Utrecht.
Eenzijdige algehele afstoting van
kernwapens door de NAVO zou
kunnen leiden tot een grote one
venwichtigheid tussen de NAVO
en het Warschaupact, waardoor
de stabiliteit in de wereld in ge
vaar zou komen.
Maar deze opvattingen betekenen
allerminst dat D'66 zich bij de
huidige situatie neerlegt. De uit
eindelijke doelstelling van het
beleid moet zijn: „Help de kern
wapens de wereld uit", zo staat in
de nota.
GILZE-RIJEN - Er moet zo snel
mogelijk overeenstemming ko
men over een vermogensaan-
wasdeling (VAD). Dat heeft voor
zitter Steenkamp van het CDA
gisteravond gezegd tijdens een
spreekbeurt voor kaderleden van
de Industriebond CNV in Gilze-
Rijen.
Kan de VAD er niet komen via de
wet, dan moet het maar via de
onderhandelingen over cao's, al
dus Steenkamp. Hij meent dat er
"hoe dan ook" grote behoefte is
aan de snelle totstandkoming van
een VAD.
De democraten vinden dat de ge-
vechtsrol van de kernwapens be
perkt moet worden. Dat betekent
dat die atoomwapens die speci
fiek bedoeld zijn voor gebruik op
het slagveld en best door gewone,
conventionele wapens vervan
gen kunnen worden, moeten
worden afgeschaft.
Voor Nederland denkt de D'66-
werkgroep daarbij aan het af
schaffen van de nucleaire NIKE-
luchtafweerraketten, de atoom
landmijnen en atoomdiepte
bommen. Op den duur kan ook
de met atoomkoppen uitgeruste
zware artillerie volgens D'66 ver
dwijnen. Afwijzing van de neu
tronenbom, een typisch ge
vechtswapen. past volgens de
werkgroep ook in dit beeld.
SCHIPHOL-Terwijl uit Libanon teruggekeerde Unifil-soldaten gister
avond op Schiphol werden toegesproken door hun commandant was het
voor 'Dumpey' en zijn baas, sergeant Knobben uit Enschede, op de plaats
rust.Knobben haalde de hond begin april uit een nest in de Libanese plaats
DEN HAAG (GPD) - De oprichting
is te verwachten van een (parti
culiere) ziektekostenverzeke-
ringsmaatschappij, die financièle
mogelijkheden wil bieden voor
alternatieve geneeswijzen en die
geneeswijzen ook wil stimuleren.
Als naam is gekozen „Natura", zo
meldt het blad „Inzet" van de
Vereniging Nederlandse Zieken
fondsen.
Een van de oprichters is de me
disch socioloog dr. C. W. Aakster,
die in het blad vertelt dat er veel
startproblemen zijn te overwin
nen. Per 1 januari beginnen zal
niet lukken, maar een start in de
eerste helft van 1980 behoort wel
tot de mogelijkheden. Dat er be
langstelling is voor een dergelijke
verzekering staat voor de inita-
tiefnemers wel vast. Aakster
spreekt van: „een groeiend alter
natief bewustzijn"
Volgens hem krijgen ook steeds
meer mensen in de reguliere ge
zondheidszorg het gevoel dat zij
op de verkeerde weg zijn. In de
ziektekostenverzekering bestaan
tot dusver geen mogelijkheden
om een dergelijke verzekering te
scheppen. „Er is als het ware een
gat in de markt. Gaandeweg is er
een breed front gekomen van
i die naast de vrije keuze
Harde acties bij aanbieding zwartboek
DEN HAAG (GPD) - Begeleid door een aantal harde acties
heeft de Belangenvereniging Minderjarigen (BM) gister
middag een zwartboek over rijksinrichtingen aangebo
den aan de directies van de verschillende tehuizen. Zo
werd in Rotterdam de Rijksinrichting Kralingen enige
tijd bezet gehouden door leden en sympathisanten van de
BM. Bij de ontruiming ontstond een vechtpartij die resul
teerde in vier arrestaties door de Rotterdamse politie
De acties, die verder onder meer in
Zeist en Amsterdam werden ge
voerd, zijn volgens de vakbond
van de minderjarigen een teken
dat men het wachten op een an
der overheidsbeleid ten aanzien
van de BM zat is. „Vanaf septem
ber 1974 zijn we bezig om toegang
te krijgen tct rijksinrichtingen
omdat we daar aan de collectieve
belangenbehartiging willen
doen"
.,Vijf jaar zijn we heel netjes geble
ven, altijd bereid om te praten
Nu willen we het nog ëén keer
proberen - de laatste keer. We
nodigen de directeuren van de
rijksinrichtingen uit om met ons
orp de tafel te gaan zitten. Dan
moet er echter wel respect zijn
voor de fundamentele uitgangs
punten van de BM. Anders wor
den wij onvermijdelijk naar een
periode van talrijke harde acties
tegen rijksinrichtingen en het
ministerie van justitie gema
noeuvreerd", aldus de Belangen
vereniging Minderjarigen.
zei gisteren bij de presentatie van
het zwartboek dat er in de inrich
tingen sprake is van een onge
controleerde machtsuitoefening.
„De inrichtingen zijn zowel naar
binnen als naar buiten toe geslo
ten. De macht in de inrichtingen
is dan ook in dubbel opzicht geï
soleerd. Daar moet verandering
in komen door het toelaten van
de BM tot de inrichtingen. Na
tuurlijk zal het wel even wennen
zijn voor Justitie en de directies
van de inrichtingen, maar daar
hebben ze nu al vijf jaar de tijd
voor gehad. Het moet nu maar
eens gebeuren".
In Nederland zijn er acht rijksin
richtingen voor jongens en één
voor meisjes, De Lindenhorst in
Zeist. Over die laatste inrichting
beweert de BM dat daar tijdens
het ministerschap van Van Agt
op Justitie een pupil op kosten
van het departement van justitie
werd geaborteerd.
van arts en ziekenhuis ook een
vrije keuze van geneesmiddelen
willen. Die behoefte blijkt steeds
toe te nemen. Zeker zo n vijf tot
tien procent van de mensen wü
gebruik maken van alternatieve
geneeswijzen"
Natura wordt opgezet als een „on
derlinge" verzekering, waarin
alleen mensen kunnen deelne
men die niet verplicht zijn verze
kerd. Als idee en werkwijze aan
slaan is er in de toekomst moge
lijk ook wat te doen voor zieken
fondspatiënten zo denken de op
richters voorzichtig. Mogelijk
zou een regionale opdeling te
maken zijn. Dan moet er naar
worden gestreefd dat ook ver
plicht verzekerden kunnen kie
zen: tussen het bestaande zieken
fonds en Natura.
Zo'n keuzevrijheid is echter c
zonder wetswijzigin_
band denkt Aakster
nadere uitwerking van de bepa
lingen over gewetensbezwaren in
de Ziekenfondswet. De op te
richten maatschappij zal finan
cieel wel een gezonde onderne
ming moeten zijn. Een niet een
voudig te beantwoorden vraag is
hoe men een beginkapitaal van
f 450.000 bijeen moet brengen,
zoals de Verzekeringskamer (toe
zichthoudend orgaan) dat ver
eist.
Hoge premies
Een probleem is ook hoe men iets
kan doen voor mensen die al lang
ziek zijn en gebruik willen maken
van alternatieve geneeswijzen en
die dus voor een beginnende
maatschappij hoge kosten ver
oorzaken. De premies voor Natu
ra kunnen niet „alternatief zijn,
maar moeten op een „normaal,
dus hoog" peil komen. Ook de
„gewone" gezondheidszorg moet
in het pakket komen, want men
dient rekening te houden met
ongevallen, ontstekingen e.d.
waar geen alternatieve genees
wijze iets tegen kan doen.
Aakster vindt het „een gok" om te
stellen dat alternatief leven leidt
tot minder gezondheidszorgkos-
ten; dat is nog nooit bewezen.
Een zakelijke reden om met nor
male premies te werken is ook
dat er anders wel eens een toe
loop kan ontstaan van mensen
die helemaal niet zo gezond le
ven, maar wel- belangstelling
hebben voor lage premies. Als
het al tot lagere premies kan ko
men dan zal dat zeer voorzichtig
moeten gebeuren.
Het bestaande verzekeringssys
teem brengt de mensen er vol
gens Aakster toe (omdat zij toch
zijn verzekerd) hun verantwoor
delijkheid voor eigen veilig en
gezond gedrag af te schuiven.
Daarom zouden leden van Natura
zeker een eigen bijdrage moeten
betalen, gedacht wordt aan f200
per jaar. om het gevoel te hebben
dat zij er persoonlijk bij zijn be
trokken en dat er geen sprake van
afwenteling kan zijn.
Aanbieding
1' -**"
r
VLISSINGEN - Zwaargehavend ligt het Noorse vrachtschip Bitmita in de buitenhaven van Vlissingen afge
meerd. Het schip liep de averij op tijdens een aanvaring gisteren op de Westerschelde met de Liberiaanse
bulkcarrier La Fumina. Het voorschip van de Bitmita werd volledig ingedrukt.
Het zwartbóek van de BM over de
toestanden in de negen rijksin
richtingen in ons land, waar me
rendeels gestrafte minderjarigen
zitten, is gistermiddag ook aan
geboden aan het ministerie van
justitie en aan enkele leden van
de vaste Tweede Kamercommis
sie voor Justitie. In het zwart
boek wordt als voornaamste eis
gesteld dat de BM toegang moet
krijgen tot de inrichtingen,
waarin ongeveer vijfhonderd
kinderen - voornamelijk jongens
- verblijven. Daarnaast wil de
vakbond voor minderjarigen ook
een wettelijke regeling van de
rechtspositie van bewoners van
de rijksinrichtingen en geen be
perkt klachtrecht zoals de rege
ring onlangs heeft voorgesteld.
„Zoiets zal niets uithalen", aldus
Hans Simonse van de BM.
De Rotterdamse hoogleraar kin
derrecht prof. dr. G. P. Hoefna
gels. die aan de samenstelling van
het zwartboek heeft meegewerkt,
Turken beloven Sm it-Kroes
verbetering vrachtvervoer
SCHIPHOL (GPD) - De Turkse
minister van verkeer. Oengut, zal
enkele verbeteringen zien te be
werkstelligen voor Nederlandse
vrachtrijders die op Turkije rij
den. Dat heeft hij staatssecetaris
Smit-Kroes (verkeer) toegezegd,
die daarvoor naar Ankara was ge
reisd. Gisteren keerde zij terug in
Nederland.
In overleg met zijn collegae van
binnenlandse zaken en justitie
zal minister Oengut trachten te
bereiken dat het thans gewoon
lijk dagenlange oponthoud voor
vrachtrijders aan de Bulgaars-
Turkse grens, door toedoen van
de Turkse immigratiebeambten,
zal worden teruggebracht tot
aanvaardbare tijden Voorts zul
len maatregelen worden geno
men om de kosten (invoerrech
ten) die vrachtrijders aan de
Ook zal er van Turkse kant naar
worden gestreefd om voor re
tourladingen een meldingspunt
te stichten, om het nu veelvuldig
voorkomende lege terugrijden
zoveel mogelijk tegen te gaan.
Het is de bedoeling dat op dat
centrale punt alle wegvracht zal
worden aangemeld die van Tur
kije naar Nederland moet
In november, aldus mevrouw Smit-
Kroes, zal op haar uitnodiging
een Turkse delegatie naar Ne
derland komen om wat nu m An
kara besproken is, verder uit te
werken. Van dat bezoek willen de
Turken tevens gebruik maken
om besprekingen te voeren mei
NS over de opleiding van kader
personeel.
