Stakingen petrochemie
breiden zich snel uit
Voorlopig voldoende olie en benzine
Verschure sluit
vrijwel zeker
BONDEN PRATEN
WEER MET SMIT
VNO pal achter Shell
WOENSDAG 26 SEPTEMBER 1979
ECONOMIE
DEN HAAG (GPD) - In navolging van de stakingen bij
Shell-Pernis en Shell-Moerdijk leggen vandaag 900 man
van Albatros-UFK (Unie van Kunstmestfabrieken) het
werk neer.
Het ultimatum van Albatros liep
zondagavond af en de ledenver
gadering van de Industriebond
FNV besloot maandag definitief
tot staking over te gaan. De leden
van de Industriebond CNV zijn
akkoord gegaan met de voor
stellen van de Albatros-directie,
wat betekent dat zij niet tot sta
king zullen overgaan. Nadrukke
lijke voorwaarde is dat de ge
sprekken zullen plaatsvinden
„op basis van het arbeidsvoor
waardenbeleid 1979"
Thomassen:
Shell kan
het best
betalen
HILVERSUM (ANP) - Shell
kan de vijf-ploegendienst in
een 35-urige werkweek best
betalen. Maar het bedrijf
staat onder druk van zwak
kere ondernemingen en van
het VNO. Dit zei oud-burge
meester Thomassen van
Rotterdam, die het afgelo
pen weekeinde zonder suc
ces heeft bemiddeld, giste
ren voor de radio.
"Ik denk dat Shell bovendien
op de achtergrond de in
stemmende geluiden van
minister Albeda hoort, die
heeft gezegd dat we in Neder
land de hoogste lonen en de
beste sociale wetten ter we
reld hebben", aldus oud-
burgemeester Thomassen.
De bonden hadden volgens
hem al in mei een "heel fors"
succes bij Shell kunnen be
halen, als Shell de zaak naar
het inzicht van de bonden
soepel had gespeeld. Dan
waren de partijen eruit ge
komen. Niet met 400 extra
arbeidsplaatsen en een 35-
urige werkweek, maar met
225 arbeidsplaatsen erbij en
verbetering van de arbeids
omstandigheden in de vier-
ploegendienst. "Als de bon
den toen hadden gezegd dat
dit een stap was naar de vijf
ploegen en dat ze daarvoor
volgend jaar weer bij Shell
zouden aankloppen, dan was
de zaak niet overgekookt als
LEERRAPPORTEN 5
'an hedenmorgen 7 uur 3
Ook de werknemers van het chemi
sche concern ICI staan op het
punt tot actie over te gaan, wat
betekent dat nog eens 1600 men
sen het werk zullen neerleggen
als het ultimatum voor de direc
ties afloopt. Bij de bedrijven
Cyanamid en Tiofine, waar in to
taal ongeveer 350 mensen wer
ken, is de cao ook nog steeds niet
afgesloten. De onderhandelingen
DEN HAAG (GPD) - De leiding van
IHC-Holland zal hoogst waar
schijnlijk nog deze week van mi
nister Van Aardenne vernemen
dat deze geen geld meer wil ste
ken in de Verschure-werf te Am
sterdam. Daarmee wordt dan de
weg vrijgemaakt voor de con
cernleiding om maatregelen te
nemen die zullen leiden tot het
verloren gaan van ongeveer 500
arbeidsplaatsen. De raad van be
stuur van IHC, waartoe Verschu
re behoort, heeft al lange tijd la
ten weten de nieuwbouwwerf te
Amsterdam-Noord te willen slui
ten.
De Tweede-Kamerleden Van Zeil
(CDA) en Van der Hek (PvdA)
verwachten beiden dat Van Aar
denne geen geld meer in de werf
zal willen stoppen. Een echte ver
rassing noemen zij dat niet, om
dat de bewindsman al herhaal
delijk van zijn pessimistische vi
sie heeft blijk gegeven.
Zuid Limburg
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Locarno
Londen
Luxemburg
bew. 16 12 0
bew. 12 8 03
Madrid
Malaga
Mallorca
München
Oslo
Parijs
Stockholm
Wenen
Istanbul
Las Palmas
Beiroet
Tel-Aviv
Tunis
licht bew.
onbewolkt
helf bew.
onbewolkt
onbewolkt
geheel bew.
geheel bew.
onbewolkt
onbewolkt
onbewolkt
onbewolkt
licht bew.
licht bew.
KATWIJK AAN DEN RIJN - Groente
veiling 25/9/79:
Andijvie per kg. 33-48, sperziebonen
glas 1.30-1.60, pronkbonen 1.50, rode
kool 23-40, groene kool 31, spitskool
31-40, waspeen AI per kist. 4.30-6.80, All
3.40-6.00, BI 8.80-14.80, Bil 5.80-6.40. Cl
6.90-7.90, CII 3.60-4.70, aanvoer 142 ton,
breekpeen 5.60, prei A per kg. 57-70, sel
derij per bos. 2(1-30, knolselderij per st.
38-59, spinazie per kg. 28-68, peterselie
per bos 34-37, uien per kist 27-33, krul-
peterselie per bos. 39-42.
Specificatie bloemkool:
sortering 6 p. bak 11.23-1.31, II 1.61-1.02
8 st. I 91-1.10, II 66-77, 12 I 57-71.
Aanvoer 6074 stuks.
VEILING LEIDEN - Appels 36 tot 43,
aardappelen 20 tot 31; andijvie 48 tot 55,
snijbonen 2,75 tot 3,45; gekookte kroten
1,00; boerenkool 64 tot 85; rodekool 38;
spitskool 38 tot 45; postelein 99 tot 1,27
prei 71 tot 90; spinazie 97 tot 1,00; sprui
ten A 1,32 tot 1,39; spruiten B-1,52 tot
1,61; spruiten C 1,38; spruiten D 1,03 tot
1,08; uien 36 tot 49; bloemkool 6 st. 1,11
tot 1,43; 8 st. 1,05 tot 1,24; 10 st. 82; sla
zwaar 55 tot 61sla licht 40 tot 54; selderie
bleek 46 tot 48; bospeen 85 tot 115; peter
selie 44 tot 64; selderie 22 tot 29; paprika
per kg 50; per st. 47 tot 59.
zijn nog aan de gang, maar veel
hoop op een goede afloop is er
niet. De stakingen die maandag
bij Shell begonnen, zijn daarmee
uitgebreid tot vrijwel de hele pe-
tro-chemie in het Rijnmondge
bied.
De fundamentele eisen waar alles
om draait, zijn ook hier de 35-uri-
ge werkweek en een vijfploegen
dienst, waarop de directies tot nu
toe negatief hebben gereageerd.
Tussen Shell en de Industrie
bond FNV is op dit moment geen
enkel contact meer. De Shell-di-
rectie heeft alle werknemers
maandag een brief gestuurd,
waarin wordt gevraagd voor vrij
dag te melden of men bereid is
aan het werk te gaan. De FNV ad
viseerde haar leden daarop te
reageren met de mededeling dat
men best bereid is om aan het
werk te gaan.
Handigheidje
Voorzitter van het actiecomité Aad
Soeteman: „Shell vraagt toch of
we een dergelijke verklaring
willen sturen. Nou, dat doen we
dan, want we zijn te allen tijde
werkwillig. Alleen moet Shell
even aan bepaalde verlangens te
gemoet komen" Bij Shell
spreekt men van een „handig
heidje" van de Industriebond,
waardoor het vrijwel onmogelijk
wordt te peilen hoeveel werkwil
ligen er nu werkelijk zijn en hoe
veel van hen lid zijn van de Indus
triebond FNV
Het Verbond van Nederlandse On
dernemingen (VNO) vindt dat
Shell en andere ondernemingen
zich met recht verzetten tegen
eventuele invoering van vijf
ploegendiensten en een 35-urige
werkweek. „Invoering van een
35-urige werkweek zal de werk
gelegenheid en de economie ern
stig schaden en de arbeidsmarkt
nog erger verzieken, want we
kunnen nu al geen mensen krij
gen", aldus een VNO-woord-
voerder. Volgens het VNO is de
Industriebond FNV uit op een
doorbraak die funeste gevolgen
voor het hele bedrijfleven zal
hebben. Het VNO zal dan ook pal
achter zijn leden blijven staan en
erop aandringen dat zij op deze
punten geen duimbreed wij
ken.
Minister Albeda (sociale zaken) zei
het een slechte zaak te vinden,
indien inwilliging van de eisen bij
Shell-chemie een loonkostenstij
ging in andere sectoren zou bete
kenen. Donderdag zullen werk
willige werknemers van de Shell-
raffinaderij en Shell-chemie,
daartoe aangezet door een eigen
actiecomité demonstreren in het
centrum van Rotterdam. Alle
7000 werknemers bij de twee be
drijven zijn opgeroepen aan deze
werkwilligen-demonstratie mee
te doen. Het is de bedoeling dat
burgemeester Van der Louw van
Rotterdam een petitie aangebo
den krijgt, waarin de werkwilli
gen erop wijzen dat ze het recht
hebben weer aan het werk te
gaan. Het actiecomité van werk
willigen bestrijdt de mening van
de Industriebond FNV dat de
meerderheid van het personeel
achter de stakingsacties zou
staan.
Het kort geding dat 50 aannemers
en onderaannemers die voor
Shell werken tegen de Industrie
bond FNV zouden aanspannen,
gaat niet door. Zij waren van plan
een kort geding aan te spannen,
omdat zij het terrein van de vesti
gingen van Shell in Pernis en
Moerdijk niet op konden. Een
woordvoerder van de Industrie
bond deelde mee dat hun is toe
gezegd dat ze maandag die ter
reinen weer zullen kunnen be
treden, mits de stakingen nor
maal verlopen. Die dag verwacht
de actieleiding klaar te zijn met
het stilleggen van de produktie
Of Shell gebruik zal willen ma
ken van de diensten van de aan
nemers, is een zaak van de direc
tie van de maatschappij, aldus de
FNV
Intussen gaat het afbouwen van de
produktie bij Shell-Pernis, Shell-
Moerdijk en de kunstmestfabriek
Ten gevolge
Albatros onverdroten voort. Op
gewekt verklaarde actie-voorzit
ter Aad Soeteman dat er al heel
wat fabrieken buiten bedrijf zijn
gesteld. Omdat het stilleggen van
het werk geleidelijk aan gebeurt,
zal volgens de Shell-directie geen
extra luchtvervuiling ontstaan.
Bij een te snel afbouwen van de
produktie bestaat dat risico
wel.
Onduidelijk is hoe lang het duurt,
voordat de gevolgen van de sta
king merkbaar zullen zijn voor de
consument. Shell zelf spreekt
van tien tot vijftien dagen. In dit
stadium overweegt de maat
schappij nog niet tot rantsoene
ring van de pomphouders over te
gaan. Volgens een woordvoerder
van het ministerie van economi
sche zaken wordt nog helemaal
niet gedacht aan distributiemaat
regelen „Dat is totaal niet ter
sprake geweest. Wel houden we
de situatie nauwlettend in de ga
ten", aldus de woordvoerder.
Staat leent
tegen 8.75%
DEN HAAG (ANP) - Op 2 oktober
kan worden ingeschreven op een
8.75 pet staatslening 1979 per
1985-1989. Het bedrag van de le
ning en de uitgifte worden na
sluiting van de inschrijving vast
gesteld, zo heeft het ministerie
van financiën bekendgemaakt.
De lening is aflosbaar in vijf jaar
lijkse termijnen te beginnen op 1
november 1985. De storting dient
te geschieden op 1 november.
ROTTERDAM (ANP) - De directie
van de Smit sleepvaartbedrijven
zal vandaag opnieuw met de ver-
voersbonden praten over een
oplossing van het conflict met de
havenslepers. De directie heeft
gisteren tijdens een intern beraad
haar standpunt bepaald, dat van
daag aan de bonden bekend zal
worden gemaakt.
Wat de directie van Smit over de
huidige situatie denkt en wat zij
van plan is te doen om het
conflict tot een oplossing te
brengen, wil zij nog steeds niet
zeggen.
De vervoersbonden hadden Smit
maandag tijdens het eerste geps-
rek voorgesteld de loonsverho
ging van 28,50 gulden bruto per
week, die de havenarbeiders per
1 juli van dit jaar hebben gekre
gen, te verwerken in de nieuwe
cao van 1980. De bonden hopen
op deze wijze de stakende ha
venslepers, die 50 gulden netto
eisen, tevreden te stellen. Vol
gens de bonden zouden er vol
doende havenslepers zijn die dit
bod willen accepteren.
De directie van de sleepbedrijven
reageerden gisteren terughou
dend op het voorstel van de ver
voersbonden, maar zei geen dui
delijk "nee".
De havenslepers hebben gisteren
bij de stukgoedbedrijven in de
Rotterdamse haven pamfletten
aan de havenarbeiders uitge
deeld, waarin zij hen oproepen
solidair te blijven met de staken
de sleepbootbemanningen.
Winterscliilder
hanteert kivast
iceer voordelig
DEN HAAG (ANP) - Iedereen, die
zijn huis van binnen wil laten op
knappen, kan ook dit jaar weer
een beroep doen op de winter-
schilder. Dit jaar komt hij voorde
tiende maal ten tonele en bezorgt
de consument een voordeeltje
van dertig gulden per schilder
per dag.
Het bedrijfsschap schildersbedrijf,
waarin werkgevers en werkne
mers samenwerken, zal van 19
november tot en met 7 maart 1980
opdrachtgevers, die binnen-
schilderwerk laten doen de pre
mie van dertig gulden geven. De
komende regeling wordt ook nu
weer gesteund door het ministe
rie van sociale zaken en wel met
een bedrag van drie miljoen gul
den.
Zaait Shell met opzet paniek?
DEN HAAG (GPD) - Moet Neder
land als gevolg van de Shellsta-
king bevreesd zijn voor „Califor-
nische taferelen" bij benzine
pompen, voor hamsteren en voor
zwarte handel in olie en benzine?
Na verkenning van dit probleem
lijkt de voorlopige conclusie dat
schaarstesituatie^ nog niet zo
snel op ons af zullen komen als de
Shell, wellicht in een eerste op
welling,' heeft laten weten. Er is
nog veel voorraad, maar als de
staking lang duurt, kunnen er
voor automobilisten toch wel
moeilijkheden ontstaan.
In kringen van de oliehandel wijst
men erop dat in Nederland een
totale opslagcapaciteit van 25
miljoen ton aanwezig is (totale
olie-invoer zal dit jaar naar schat
ting 60 miljoen bedragen). Van
die opslag moeten ook leveringen
aan het buitenland worden ge-'
daan, met name aan West-Duits-
land, evenals er van ons grote in-
voertotaal wel de helft weer
wordt uitgevoerd. Als de staking
niet langer dan een week of drie,
vier duurt, zal er niets aan de
hand zijn.
Bovendien is het een feit dat Ne
derland minimaal een olievoor
raad voor 90 dagen heeft. Minis
ter Van Aardenne (economische
zaken) wees er in zijn vorige week
verschenen Energienota (deel 1)
nog op dat ons land steeds veel
meer voorraad heeft in verband
met zijn bijzondere positie in de
olievoorziening van West-Euro
pa. De wintervoorraden zijn al
grotendeels op peil gebracht: de
olietanks van cv-installaties zit
ten overal vol. Men kan een half
stookseizoen vooruit, als het sto
ken niet te vroeg moet begin-
Wel vraagt men zich in de oliehan
del af hoe het zal gaan met de be
voorrading van de oliehandela
ren, die bij Shell een jaarcontract
hebben. Deze olie is bij de Shell
in opslag en problemen zouden
zich wel voordoen als zij niet te
leveren is. Dat zou een scheve si
tuatie worden, want het perso
neel van de oliehandel heeft met
de staking niets van doen; dat
werkt volgens een cao die met de
dienstenbonden van de FNV is
gesloten, zo wordt opge
merkt.
Hoofd koel
Ook de depots voor autogas, die
selolie en huisbrandolie zijn nog
vol, zodat voorlopig de leverin
gen kunnen doorgaan. Krapte zal
op wat langere duur ontstaan als
de staking doorgaat en de Shell-
pompen „nee" moeten verkopen,
zodat automobilisten andere
pompen opzoeken. „Maar er is nu
geen reden voor paniek", aldus
een zegsman van de Nederlandse
Organisatie van Olie- en Kolen
handelaren (NOVOK), „zeker als
iedereen zijn hoofd koel
houdt"
Volgens Konsumenten Kontakt
zijn de beweringen van Shell over
een benzineschaarste, die al bin
nen een week zou optreden,
schromelijk overdreven. „Uit de
vakbladen en ook uit de „bespa
ringsnota" van minister Van
Aardenne blijkt duidelijk dat
Shell op dit moment over ruime
voorraden olie en benzine be
schikt. „We hebben dan ook de
indruk dat deze schaarsteverha-
len zijn bedoeld om de staking te
breken", aldus een woordvoer
der.
Verder vindt Konsumenten Kon-
takt dat het erop lijkt dat tegelij
kertijd de consument op deze
manier wordt misbruikt om een
prijsverhoging van olieprodruk-
ten door te drukken. „Voor dit
concern, dat tot de grootste maat
schappijen ter wereld behoort en
dat in het eerste halfjaar van 1979
zes miljard winst maakte, moet
deze situatie geen enkel
probleem zijn. Op korte termijn is
er zeker geen schaarste te ver
wachten"
Prijzen stijgen
Konsumenten Kontakt herinnert
eraan dat in de achter ons liggen
de voorjaarsmaanden van de zo
genaamde „tweede energiecri
sis" de olieconcerns ook kans
hebben gezien de voorziening op
peil te houden. „Shell heeft het
toen ook gepresteerd extra olie
en produkten naar de VS te stu
ren door een verandering in de
transportstromen. Dat moet dus
wel kunnen, ook in dit geval,
maar het probleem kan wel eens
zijn dat het niet genoeg oplevert.
Als gevolg van de prijsopdrijving
na de Iraanse troebelen leverde
het enkele maanden geleden in
elk geval wel wat op. Dat hebben
we duidelijk kunnen constate-
Inmiddels wordt er in kringen van
de „Rotterdamse oliemarkt" op
gewezen dat de noteringen voor
gewone benzine op deze zoge
naamde spotmarkt van maandag
op dinsdag van 325 naar 327 dol
lar per ton zijn gestegen. Men
vindt dat niet geheel onwerkelijk,
omdat benzine maar beperkt in
voorraad wordt gehouden, mede
in verband met verdamping. In
vele gevallen gaat de benzine
rechtstreeks van raffinaderij naar
pomp.
De voorraden zwaardere oliepro-
dukten zijn wel groot en daarom
wordt het merkwaardig gevon
den dat ook hier stijging van de
noteringen is te constateren. Men
kenschetst dit verschijnsel als
„psychologische bewolking"
Ook zijn er oliehandelaren die
geloven dat Shell als grootste le
verancier op de vrije markt de
staking tracht te gebruiken om de
prijzen op de binnenlandse
markt onder druk te zetten via
prijsstijgingen op de vrije
markt.
Opvoeren produktie
Feit is verder dat de raffinaderijen,
ook die van de Shell, al jaren niet
op volle toeren draaien, omdat er
in geheel Noordwest-Europa
sprake is van overcapaciteit. De
bezettingen van de raffinaderijen
schommelen zo tussen de 65 en 80
procent. Bij andefe oliemaat
schappijen zegt men echter dat
het niet zo eenvoudig is de pro
duktie op te voeren om het gat dat
de Shellstaking straks zou kun
nen veroorzaken op te vullen.
Men heeft trouwens nog steeds te
maken met een systeem van be
perkte afleveringen, erfenis van
de krapte in de afgelopen maan
den en het streven naar opbouw
van de wintervoorraden Men
kan niet van de ene dag op de an
dere ruwe olie meer laten a
het bestellen
r oli<
i het c
zitten zeker drie maanden. Bo
vendien moet die meerdere olie
dan ergens vandaan komen.
WOENSDAG
26 SEPTEMBER 1979
150.40 152,20
118.40 120.00
586,00
60,00
82,00
162,00
88,50
22,40
100,50
22,20
291,00
89,50
12,70
86J0
185,00
2120,00
720,00
20,70
82,50
410,00
187,00
108,50
325,00
322,00
49,80
283,00
103,00
GOUD EN ZILVER i
Goud 373.00-374 00 d
AMSTERDAM (ANP) - Op de Am
sterdamse effectenbeurs bleef de
koers van Koninklijke Olie de
aandacht trekken. Men betaalde
vandaag grif 152,50 voor een
aandeel, dat is 1,50 meer dan
gisteren. Telt men het interimdi
vidend hierbij op, dan is de hoog
ste koers van dit jaar bereikt Gis
teren werd er bijzonder veel in
Koninklijke Olie omgezet, in
guldens uitgedrukt bijna de helft
van alle transacties in aandelen.
Ook vandaag was de omzet weer
goed. De andere internationals
gingen er ook op vooruit, vooral
Unilever met een winst van 1 op
129. KLM was het zwarte
schaap en belandde rond het
middaguur op ƒ94,60 hiermee
werd het dieptepunt van vorige
week vrijdag geevenaard. Vol
gens beurskringen was dit maar
gedeeltelik te wijten aan onge-
gronde speculaties in de pers.
