Geleerde vrouwen niet
"geheel en al geslaagd
AANDAG 24 SEPTEMBER 1979
SQX9B
Eremedailles
Hans Wiegel, minister van bin
nenlandse zaken, meent dat er
i in de toekomst geen ereme
dailles, behorende bij de orde
van Oranje-Nassau, meer
moeten worden toegekend.
Hij wil beginnen bij het rid
derschap in de orde van
Oranje-N assau, en de ereme
dailles in brons, zilver en
goud voortaan afschaf
fen.
Ik daarentegen (algemeen mi
nister van deze rubriek) wens
juist de eremedailles te hand
haven, en ben bereid in ruil
daarvoor een veer te laten met
betrekking tot de hogere on
derscheidingen. Uit Wiegels
woorden heb ik tenminste niet
begrepen, dat hij voortaan de
eremedailles voor de maga
zijnbediende die 40 jaar zon
der een diefstalletje bij de
zelfde baas heeft gewerkt,
voor de secretaris van de
korfbalclub die belangeloos 30
jaar in het bestuur heeft geze
ten, en voor de Groene Kruis-
zuster die haar zegenrijke
werk haar hele leven lang
voor een te klein salaris heeft
moeten verrichten, nu wil
vervangen door ridderschap
pen in de orde van Oranje Na
ssau.
Nee, hij wil dat soort verdien
stelijke Nederlanders dom
weg buitensluiten, omdat het
zo'n rompslomp geeft, al die
medailles, en omdat het maar
een betrekkelijke verdienste
is, je hele leven van jong
maatje tot gepensioneerde bij
dezelfde baas te dienen. Het
leven,zo redeneert de minister
blijkbaaris geen Vierdaagse,
waarin iedereen die de tocht
uitloopt verzekerd is van het
Vierdaagsekruisje, maar een
olympisch toernooi, waarin
de nummers elf, twaalf en der
tien niet ook nog een medaille
krijgen omdat ze mee hebben
willen doen, ter meerdere glo
rie van de overwinnaars.
Het is natuurlijk verstandig om
zulke koninklijke onderschei
dingen te nemen voor wat ze
waard zijn. Het is vaak aan
het initiatief van vrienden te
danken dat een 50 jaar ge
worden schrijver een konink
lijke onderscheiding krijgt,
terwijl een andere schrijver
van 50 jaar de boot heeft ge
mist doordat zijn vrienden de
weg niet wisten naar de uit
deelcommissie. Het is heus
niet zo dat de Koningin begin
april even alle telefoonboeken
doorbladert om zichzelf te her
inneren aan verdienstelijke
vaderlanders, om deze dan,
na enig wikken en wegen en
ruggespraak met de opper
stalmeester, voor te dragen
voor een orde of eremedaille.
De waarde van zo'n onder
scheiding is dus betrekkelijk,
zoals eens treffend werd ver
woord door de schilder Isaac
Israels (Jacqueline Royaard-
Sandberg herinnert eraan in
haar Herinneringentoen
hij werd gedecoreerd tegelijk
met de directeur van het
Rijksmuseum, maar in een
lagere orde: Jk maak de
schilderijen, maar hij hangt
Maar het minst betrekkelijk zijn
die koninklijke onderschei
dingen nu juist voor de ont
vangers van de eremedailles
voor wie het vaak de enige
onderscheiding is die zij in
hun leven ontvangen. Zij heb
ben niet al een leven vol loftui
tingen en eerbewijzen achter
de rug (een doctorsbul, een ti
tel, een positie die op zichzelf
al een onderscheiding in
houdt, een literaire prijs, een
regenboogtrui), de ereme
daille is voor hen méér dan het
logische extraatje, na al hun
reeds zo vaak breed uitgeme
ten verdiensten in de krant en
op de televisie. Luns heeft het
laatst nog gezegd op de televi
sie: hij hangt helemaal niet
aan die tientallen onder
scheidingen, ze hangen aan
Gênant voorstel
Maar Ome Piet, die tientallen
jaren, buiten het licht van de
schijnwerpers, de speeltuin
draaiende heeft weten te hou
den, en in plaats van de ge
bruikelijke stank voor dank
opeens een eremedaille krijgt,
is hiermee terecht de koning te
rijk. Hij is tenslotte de enige in
de straat met zo'n lintje in zijn
knoopsgat en hij mag dan wel
mopperen dat hij liever ge
zien had dat de subsidie voor
de speeltuin was verhoogd en,
in het buurtcafé, waar hij al
in driejaar niet was geweest,
schertsend uitroepen: Jk kan
niet eens een nieuw knoopsgat
betalen, dus hoe willen ze nou
eigenlijk dat ik dat ding
draag?", maar zijn vrouw
vindt het toch hartstikke leuk
voor hem, en hijzelf zou heel
wat hebben afgekankerd als
hij hem niet had gekregen en
een ander speeltuinbestuurs
lid wel.
Ik heb bij de laatste lintjesregen,
bij het ministerie van volks
gezond en milieuhygiëne, nog
even gekeken wie Hans Wiegel
wil handhaven, en wie hij wil
afschaffen. Gehandhaafd
worden een Ridder in de orde
van de Nederlandse Leeuw
als ir. P. Santema, directeur
van het Rijksinstituut voor
Drinkwatervoorziening, een
Officier in de Orde van Oran
je Nassau als dr. H. W. Krij-
nen, directeur van het Cen
traal Laboratorium van de
Bloedtransfusiedienst van het
Nederlandse Rode Kruis en
een Ridder in de orde van
Oranje Nassau als G. de Jong,
economisch directeur van de
Vereniging het Nederlands
Kanker Instituut.
En afschaffen wil hij een ereme
daille in goud als voor mejuf
frouw M. P. W. Gitmans,
hoofdverpleegkundige van de
afdeling Neurologie bij het St.
Laurentiusziekenhuis te
Roermond, en een eremedaille
in zilver als voor mevrouw C.
W.J. Gersen-van Wissen, help
ster bij het Nederlandse Rode
Kruis, afdeling Vecht-Zuid.
Een tamelijk gênant voorstel
dus.
Vemière Haagse Comeclie
?rai
>EN HAAG - Met de keuze van
"Geleerde vrouwen" als eerste
S première van dit seizoen heeft de
Haagse Comedie het zich niet ge-
makkelijk gemaakt. Constructie
en opbouw van Molières komedie
zijn vrij simpel, maar het hoofd
thema is volledig uit de tijd en
daarmee is één van de belang
rijkste pijlers onder deze komedie
weggeslagen.
en tijde van Molière waren vrou
wen die wetenschap en actieve
kunstbeoefening belangrijker
vonden dan het huishouden en
kinderen krijgen, bij voorbaat al
belachelijk. Zodra de toeschou
wer wist hoe de kaarten lagen,
wist hij ook meteen waarom er
gelachen kon worden. De "ge
leerde vrouwen" waren dom in
hun geleerdheid en hun tegen
standers waren wijs in hun po
gingen de heersende moraal te
verdedigen.
Voor het moderne publiek gaat dit
ongenuanceerde schema niet
7 meer op. De handhavers van de
j mannenmoraal zijn op zijn minst
even kortzichtig en bekrompen
als de vrouwen tegen wie zij zich
verzetten, terwijl de vrouwen in
kwestie niet meer belachelijk zijn
door hun voorliefde voor geeste
lijke ontwikkeling, maar alleen
nog slechts door de mallotige
wijze waarop Molière hen gestal
te geeft. Als consequentie daar
van verliest het slot een groot
deel van zijn vanzelfsprekend
heid en maakt de deus ex machi
na in de vorm van twee brieven
alsook de plotselinge ommekeer
daarna een uitermate magere en
onbevredigende indruk.
Wie een dergelijk stuk wil spelen,
kan dat alleen maar op een aan
vaardbare wijze door alle in mo-
derne ogen belachelijke elemen
ten extra te accentueren, maar
moet daarbij uiterst voorzichtig
zijn om de voorstelling toch bui
ten de kluchtsfeer te houden.
In dit laatste is regisseur Guido de
r Moor voortreffelijk geslaagd,
maar de accentuering overtuigde
Francine Dreessen en Pieter Lutz in Molières "Geleerde
neuAA€>eé
cwygRLAAT Her
Resrssevze AU
vesBSAfe', vsees x
pe vaw -
woorpiö ee&sj
Ggves- SR VOOR
Leidse bioscopen
LUXOR:The Warriors; dag. 2.30,7.00
9.15 uur. zo. 2.15,4.30,7.00 en 9.15 uur.
jaar.
CAMERA: Satyricon; dag. 7.00
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ungevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13.00 uur. (Diacones-
9 30 senhuiS en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur Elisabeth-ziekenhuisj
2.30 u
i. 2.00
niet altijd helemaal. Enerzijds
kwam dit doordat hij bij voorbaat
al gehandicapt was door de op
pervlakkige wijze waarop de heer
des huizes en zijn medestanders
door Molière getekend waren,
anderzijds doordat meer dan
eens het tempo van de voorstel
ling bleef hangen op de weinig
vloeiende wijze waarop sommige
spelers met hun tekst omgingen.
(Op zichzelf niet zo onbegrijpe
lijk, want de vertaling van L. Th.
Lehmann blinkt niet bepaald uit
door modern en soepel taalge
bruik).
Raspoetin
onbevredigend
i LEIDEN - De weinigen die zater
dag naar de Leidse Schouwburg
kwamen om kennis te nemen van
het stuk "Raspoetin" zullen een
weinig bevredigende avond heb-
ben beleefd.
Hoe welwillend men ook de acteer
prestatie van Nel Oosthout mag
waarderen, men kan toch onmo
gelijk ontkomen aan het oordeel,
dat het lezen van het boek met
dezelfde tekst veel meer bevredi
ging schenkt. Immers, dan kan
men zelf de snelheid bepalen,
waarmee men de details op zich
wil laten inwerken; terwijl bij een
toneeldeclamatie door Nel Oos
thout haar intonaties, pauzes en
tempoversnellingen noodge
dwongen gevolgd dienen te wor
den. Nel Oosthout bepaalt de
pauze in het geheel; een moment,
dat volstrekt willekeurig en sterk
persoongebonden lijkt te zijn.
Zonder te willen spreken van een
veronachtzaming van haar
publick, ontkomt men toch niet
aan de indruk, dat "Raspoetin",
dat z'n eerste voorstelling, in de
interpretatie van Nel Oosthout al
beleefde in de Koninklijke
Schouwburg van Den Haag op 16
november 1977, de onmondig
heid van de toeschouwer accen
tueert. De toeschouwer zit er erg
gelaten bij, om zich heen ziend in
een Alfred Hitchcock-achtige le
ge zaal, waar de bedoelingen van
Nel Oosthout als even zovele
zeepbellen uiteen spatten. Van
enige affiniteit met het publiek
lijkt absoluut geen sprake te zijn,
voor zoverre vijfentwintig be
zoekers, het streefgetal van een
kleine politieke partij, daartoe in
staat geacht mogen worden. De
goedbedoelde, maar obligate
zins-constructies vielen zater
dagavond tussen de lege stoelen
in om daar volstrekt onopge
merkt te blijven liggen.
BERT KOEKEBAKKER
Het meest overtuigende spel kwam
onder deze omstandigheden on
vermijdelijk van degenen die ook
de meeste routine in dit genre
hadden. Zo was er een in haar on
verzettelijkheid net niet gevoel
loze Philaminte van Anne-Marie
Heyligers, een bijzonder ont
spannen Ariste van Carl van der
Plas en een Vadius die door Leo
de Hartogh met weinig middelen
op een irritant narcistische werd
neergezet.
Een open doekje was er terecht
voor Lies Franken, die de ontwa
penende naïviteit en wereld
vreemdheid van Bélise schilder
de met een aantal kleine gebaar
tjes en blikken die een combina
tie leken van het spel van Ida
Wasserman in haar beste tijd met
die licht-ironische toets die het
spel van Lies Franken zo dikwijls
kenmerkt. Knap was ook de hui
chelachtige Trissotin die door
Wim van Rooij binnen strakke
lijnen werd gehouden, terwijl
Pieter Lutz (de sullige echtge
noot) en Francine Dreessen
(keukenmeisje) ondanks een gro
te inzet niet konden verhelen dat
Molière hen wel een erg onge
loofwaardig aandeel in de gang
van zaken heeft toebedeeld.
Maria Stiegelis en Rick Nicolet
contrasteerden voldoende als de
beide dochters, maar Hugo Mar
ten miste het vuur van de echte
minnaar en de krachtom zijn wel
zeer tijdgebonden woordenstrijd
met Trissotin ook nu nog enige
inhoud te geven. De decors en
kostuums van Hans Christaan
werden gekenmerkt door een
realisme dat en niet onmiddellijk
zou associëren met de tijd van
Molière, maar dat in deze ensce
nering bijzonder functioneel was.
PAUL KORENHOF
Nachtvoorstelling: Casablanca; vrij. en
zat. 12.00 uur
LIDO 1: Grypstra en De Gier; dag. 2.00,
7.00 en 9.15 uur,zo. 2.30, 4.45, 7.00, 9.15
uur. 12 jaar.
LIDO 2: In de ban van de ring; dag. 2.30,
7.00 en 9.15 uur, zo. 2.30,4.45,7.00 en 9.15
ir, a.l.
Bezoekuren
ziekenhuizen
Kindermatinee: Woody Woodpecker;
wo. en zat. 2.30 uur, zo. 2.30 en 4.45
uur.STUDIO: I'll never promised you a
rose garden; dag. 7.00 en 9.15 uur, ma. di.,
do. en vrij. 2.30 uur.16 jaar.
Kindermatinee: 50 jaar Mickey Mouse;
9.15 uur, zo. 2.30,4.45,7.00 en 9.15 uur.16
Nachtvoorstelling: Meisjes die alles
slikken; vry. en zat. 11.30 uur. 16 jaar
TRIANON: Uit elkaar; dag. 2.30, 7.00 en
9.15 uur uur, zo. 2.30, 4.45, 7.00 en 9.15
uur. 12 jaar.
Alphense bioscopen:
EURO 1 en 2: Grypstra en De Gier; dag.
2.00,7.00 en 9.30 uur, zo. 2.00,4.30,7.00 en
9.30 uur. 12 jaar. Nachtvoorstelling:
6.30 en 9 15 uur. zo 1.15.4 00. 6 30 en 9.15
uur. a.l.Nachtvoorstelling: Zeven man
nen zonder vrees, 12.15 uur.
EURO 4: De vier vuisten van de duivel;
dag. 1.45,6.30 en 9.00 uur, zo 4.00,6.30 en
9.00 uur, za. en woe. alleen 6.30 en 9.00
uur 12 jaar. Nachtvoorstelling: The re
turn of the pink panther. 12.15 uur. Kin
dermatinee: Hond, waar je met je baas
naar toe?, za., zo. en woe. 1.45 uur
Bioscoop Voorschoten
Greenway: Herfstsonate; do. 20.15 uur;
vry. en zat. 21.15 uur; zo. en ma. 20.45
uur; di. en wo. 16 jaar. Sergeant Pepper;
vry. 19.00 uur; zat. 16.00 en 19 00 uur; zo
16.00 en 18.00 uur. a.l. Kindermatinee:
Tweety; zat. 14.15 uur, zo. 14.00 uur en
woe. 14.30 uur.
18.00-18.30 uur. Kinderafdeling dage
lijks van 14.00-19.00 uur. (Niet meer dan
2 bezoekers per patiènO.
Sint Elisabeth-ziekenhuis:
Volwassenen, dagelijks van 14.00-14.45
uur en van 18.30-19.30 uur.
Kr aamafdeling: dag. van 11.15-12 00 uur
(alleen voor echtgenooO van 15.00-16.00
uur en van 18.30-19.30 uur. Babyshow
laatste kwartier van middag- en avond-
Kinderafdeling: dag.
Academisch Ziekenhuis
Voor alle patiënten (behalve kinderen)
zijn de bezoekuren als volat:
Elke dag:
14.15-15.00 uur
18.30-19.30 uur
Voor de prematurenafdeling gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor ou-
der$
Maandag tlm vrijdag
1830-18.45 uur
Zaterdag en zondag-
14.45-15.00 uur.
Bezoek aan ernstige pafienten:wanneer
voor ernstige patiënten doorlopend be
zoek wordt toegestaan kan de hoofdver
pleegkundige hiervoor speciale kaarten
verstrekken.
Bezoektijden Kinderkltniek:
Dagelijks:
15 00-15.45 uur
18.30-19.00 uur
Bezoektijden kinderafdeling:
Elke dag:
14.15-15.00 uur
18.30-19.00 uur
Alphen aan den Rijn
Hijnoord: le en 2e klas 11-1130;
13.30-14 15 en 18.30-19 30 uur 3e klas
13.30-14 15 en 18 30-19 30 uur Kraamaf-
deling 13.30-14.45 alleen voor echtgeno
ten 19-20 uur. Kinderafdeling voor ou
ders 18.-18.30 uur.
Geluidshinder
Schiphol
Klachten over geluidshinder van vlieg
verkeer van ei naar Schiphol kunnen
dag en nacht worden gemeld by het in
formatiecentrum Geluidshinder Schip
hol (020-175000.
€)udcl lieuius
24 september 1979.
Honderd jaar geleden stond i
de krant:
- Uit Zuid-Afrika wordt ge
meld. dat generaal Wolsely op 1
September met zeer bevredi
genden uitslag eene bijeen
komst heeft gehad met zes hoof
den der Zoeloes, die een aantal
voorwaarden hebben ondertee
kend. Zij beloofden daarbijde
grenzen te zullen eerbiedigen
die de Britsche resident hun
aanwijst; niet te zullen toelaten
dat de oude militaire organisa
ties der Zoeloes of eenige andere
wordt ingevoerd; alle Zoeloes
zullen kunnen huwen wanneer
zij willen, en naar goedvinden
het land kunnen verlaten; niet
te zullen gedoogen dat wapenen
of ammunitie worden inge
voerd of dat koopmansgoederen
van den zeekant worden inge
voerd zonder vergunning van
den resident; aan niemand het
leren te zullen benemen dan na
een vonnis van een raad van de
voornaamste uit hun gebied, en
geene tooverkunsten of wichela
rij te zullen toelaten, alle mis
dadigers, die in hun land zich
pogen te verschuilen, te zullen
uitleveren; enz. Bii deze bijeen
komsten waren, door een mis-
verstand omtrent den bepaal
den dag. de zes andere hoofden
der Zoeloes niet tegenwoordig,
maar zij zouden spoedig aan
komen.
Vijftig jaar geleden:
- Te Sivas en Goemoessjkano in
Turkije heeft een hevige aard
beving plaats gehad. Talrijke
huizen zijn verwoest en men
vreest, dat vele menschenlevens
verloren zijn gegaan. Ook in de
Kleine Antillen doen zich aard
bevingen voor. Zoo is de vul
kaan Mont Pelé op Martinique
plotseling gaan werken met de-
zeljde verschijnselen als bij de
uitbarsting van 1902. toen de
stad St. Pierre met 40.000 inwo
ners werd verwoest. Verder
wordt gemeld, dat ook de vul
kaan Soufnêreop he: eiland St.
Vincent (eveneens b leme An
tilleni teekencn vr.n activiteit
geeft, hoewel deze vulkaan als
een doode te boek staat Er heeft
zich mysterieus onderaardsch
gerommel doen hooren en de
inlanders zijn reeds begonnen
een schuilplaats op veiliger
plaatsen te zoekenGisteren was
de vulkaan schijnbaar kalm bij
mooie zonneschijn, doch het wa
ter in de krater steeg De hevig
ste uitbarsting van de Soufriére
had plaats in 1812 toen 1565
personen omkwamen.
Jommeke, ik dacht
dat ge meer
■verstand had
Ge kent zoveel
van redeneren ah
een olifant van
sokken breien
|2AAK,PE tEesrt A/emse*/ fcfKex/ VERDER
dam de opper vLAurg .die rakem «/er
OA/Dee DE IAJPRVR VAAJ uirsRttiK
EM ktWAKf
HOU, HAAQ I V lMORD UEl/E®
BEOORDEEL» «AAR
OPPER VLAKK/^t IK
FRED BASSET
Dat kan
Jommeke, gij zijt
veel slimmer
dan ik dacht
De avonturen van Jommeke HET PIEPEND BED
In ruil voor het bijhouden van
haar teergeliefde poezen
schenkt Saprinetta al haar
briljanten aan de ktiekes -f
Hahahahaa
