Beleid van kabinet werkt
on verschilligheid in de hand
Camp David:
droevige
verjaardag
HP
deTijd
EISEVIERS
DONDERDAG 20 SEPTEMBER 1979
PAGINA 11
Tijdens de viering van het
feit dat een jaar geleden de
Camp-Davidakkoorden
toerden ondertekend, vond op
het Witte Huis in Washington
een bijeenkomst van bij de
akkoorden betrokken politici
plaats. Op de foto van links
naar rechts: Robert Strauss,
Carters afgezant in het Mid
den-Oosten; de Egyptische vi
ce-president Hosni Mouba-
rek; president Carter; de Is
raëlische minister van bui
tenlandse zaken, Mosje Da-
jan; de minister van buiten
landse zaken van de VS, Cy
rus Vance; de Egyptische mi
nister van defensie, Kamel
Hassan Ali en de Israëlische
minister van defensie, Ezer
Weizman. Adviseur Brzezins-
ki staat achter Carter.
Wat doet Nederland met een kabi
net dat van alles doet dat niet viel
te voorzien, en dat van alles na
laat dat aan de kiezers is beloofd?
Want zo ongeveer moeten poli
tieke critici de plannen van het
kabinet wel beoordelen: het be
leid heeft weinig te maken met de
politieke programma's van de
twee regeringspartijen, CDA en
WD.
Hoe kan bijvoorbeeld een WD-
achterban en kamerfractie het
meemaken dat zij verantwoorde
lijk wordt voor een verhoging van
belastingen, die zelfs in een tijd
van grote welvaartsgroei niet
door de WD zou zijn aan
vaard.
Een verhoging van belastingen en
sociale premies, te zamen tot 0,4
procent, betekent nog altijd dat
van een groei van rond de 2 pro
cent maar 1,6 procent overblijft
voor verdere verdeling. Daarvan
gaat dan weer 60 procent naar de
collectieve sector, zodat slechts
0,6 procent overblijft voor de par
ticuliere sector. Daaruit moet de
verbetering van lonen en salaris
sen worden betaald, alsmede de
verbetering van ondernemings
rendementen.
De WD-kiezers moeten menen dat
zij door een kabinet-Den Uyl
worden bestuurd, en hun neiging
tot protest moet nu wel met grote
moeite worden onderdrukt. Het
CDA moet niet minder verlegen
zitten met het voorgestelde be
leid, zij het dat die partij zich al
tijd wel in dat beleid kan herken-
Het CDA, de partij die het zegt op te
nemen voor de zwakkeren in de
samenleving, moet het meema
ken dat doorrekening van het
voorgestelde beleid betekent dat
de werkloosheid niet daalt, de
positie van mensen met sociale
uitkeringen wordt verslechterd,
de hoge inkomens niet worden
aangepakt en dat bovendien
structurele hervormingen van de
maatschappij volstrekt achter
wege blijven.
Toch zal de wil het kabinet te laten
overleven bij beide partijen wel
weer sterk zijn, en de bereidheid
een eerlijk oordeel over het voor
gestelde beleid weer gering, zo
dat de kiezers er straks nog min
der van begrijpen dan nu al mo
gelijk is. Dit is het kabinet-van-
de-verloedering.
Het graait maar wat in eigen partij
programma's en in die van de op
positie, en maakt daar een meng
seltje van, waarin iedereen wel
iets moet herkennen. Als wordl
vastgesteld dat ideeën uit de
PvdA leven onder grote groepen
mensen, dan worden de etiketten
overgenomen, zij het geplakt op
een iets andere lading. De VAD
wordt overgenomen, maar wel zo
uitgekleed, dat het alleen nog zo
heet, maar geen inhoud meei
heeft. Dat zal zo zijn bij de Post
bank, dat is al zo met de grond-
politiek.
Het meest krasse en verloederende
voorbeeld is dat van de loonmati
ging. Bij de PvdA is de bereid
heid tot loonmatiging altijd ver
ondersteld indien sprake zou zijn
van een samenhangende sociaal-
economische politiek die de in
komens anders zou verdelen,
werkelijk zou bijdragen tot op
lossing van de werkloosheid, de
sociale uitkeringen zou ontzien,
de zeggenschap van de werkne
mers zou vergroten, de winsten
zou verdelen ook over werkne
mers en gemeenschap. Loonma
tiging, hoeveel er ook over werd
gesproken, en hoeveel aandacht
dat ook kreeg, was een logische
voorwaarde om een goed werk
gelegenheidsbeleid te voeren,
maar het stond nooit op zich
zelf.
De realisering ervan kostte vee
moeite, ondanks het feit dat he
gedragen werd door de gehele
vakbeweging en door de meeste
individuele werknemers. In de
praktijk zijn tijdens het kabinet-
Den Uyl de lonen jaarlijks sterker
gestegen dan in het matigings-
beleid was voorzien, met uitzon
dering van het jaar 1976.
Deze staking is niet uitsluitend te
verklaren vanuit de onvrede van
werknemers met het kabinets
beleid. en heeft zeker oorzaken
die dieper liggen in de havensi
tuatie, welke in het verleden
meer aanleiding is geweest tot al
dan niet wilde stakingen en ac
ties, maar zeker is dat velen van
de duizenden stakers met deze
staking ook protesteren tegen
een falend beleid.
Deze staking is niet onlogisch, al is
zij tegelijkertijd ook uiterst scha
delijk. Min of meer opgeroepen in
een klimaat, waarin het ver
waarlozen van economische ge
volgen, en met name die voor de
werkgelegenheid normaal lijkt, is
deze staking ook een uitdrukking
van werknemersprotest. Ook als
dat protest tot uitdrukking komt
in eisen die worden gezien als in
het eigen groepsbelang, maar die
door anderen als onaanvaardbaar
voor de economie en werkgele
genheid worden bestempeld,
blijft het wel een belangrijk sig
naal.
Het besef dat moest worden gema
tigd, bleef levend en dat ook kón
worden gematigd, stond vast.,
want er waren garanties in het re
geringsbeleid dat de ruimte di«e
door matiging in de bedrijven
ontstond, aan de werkgelegen
heid ten goede zou komen.
Het kabinet-Van Agt-Wiegel heelt
aan die zekerheid een eind ge
maakt en daarmee aan de ge
loofwaardigheid van loonmati
ging.
matigd moest worden, maar
loonmatiging werd volstrekt
ontdaan van iedere samenhang
met ander beleid, zodat het als
doel op zich werd gepresen
teerd.
De werknemers hebben het na een
paar jaar wel gezien: loonmati
ging a la Albeda levert geen
werkgelegenheid op. Het begrip
„loonmatiging" is daarmee ver
loederd. Maar nog erger is het
verdwenen vertrouwen in de po
litiek, in de betekenis die woor
den hebben, zouden moeten
hebben, en die beloften moeten
hebben.
Dit kabinetsbeleid, dit maar wat
aan rommelen met problemen en
ideeën, werkt de onverschillig
heid van mensen in de hand,
want waarom zouden zij zich ver
antwoordelijk voelen en gedra
gen als zo door politici worden
behandeld. De havenstaking is
het meest actuele voorbeeld.
Het kabinet spreekt er alleen zijn
zorg over uit, gaat voorbij aan de
eigen aansprakelijkheid voor on
rust en schade die erdoor ontstaat
en verwaarloost vervolgens de
gevolgen die er zonder twijfel uit
voortvloeien voor de Nederland
se economie in 1980 en later.
Zelfs het graaien in de program
ma's van de PvdA en het voor de
helft invoeren van een enkel punt
daaruit, kan de armoede van dit
kabinet niet meer verhullen. Er
moet een ander beleid komen,
een beleid dat weer geleidelijk de
voorwaarden schept voor een
loonmatiging als logisch en on
misbaar sluitstuk van een poli
tiek van eerlijke verdeling. Een
ander beleid kan alleen geloof
waardig gevoerd worden door
een kabinet van geheel andere
samenstelling. Daarvoor is het de
hoogste tijd.
BEIROET-Deze week, om precies te zijn maandag 17
september, is het een jaar geleden dat Egypte en
Israél de zogenoemde Camp David-akkoorden in
Washington tekenden. Deze akkoorden hielden in:
een Egyptisch-Israëlische vrede en „autonomie"
voor de Palestijnen op de door Israël bezette weste
lijke Jordaanoever en Gazastrook.
Camp David werd destijds gepresenteerd als een grote doorbraak
in het Israelisch-Arabisch conflict, het begin van vrede, het einde
van een 30-jarige oorlog. Maar precies twaalf maandn later liggen
de zaken wel anders: er is weliswaar vrede tussen Egypte en
Israël - en dat moet niet onderschat worden - maar met 21 andere
Arabische landen leeft de joodse staat nog steeds in staat van
oorlog. Dat komt niet omdat de Arabieren geen vrede zouden
wensen, maar omdat de voorwaarden waarop Sadat namens an
deren, met name de Palestijnen, meende een regeling met Israël
te moeten treffen, geheel onacceptabel bleken voor de direct
betrokken partijen, nl. Jordanië, Syrië, Libanon en de Palesttj-
Amerika heeft een doorslaggevende rol gespeeld bij de totstand
koming van Camp David. Carter rekende erop dat gematigde
pro-westerse Arabische landen, zoals bijv. Jordanië en Saoedi-
Arabië, de Camp David-formule zouden slikken. Dat is niet ge
beurd, met als gevolg dat de Arabieren teleurgesteld, om niet te
zeggen verbitterd, zijn over Washingtons Midden-Oostenp oli-
tiek, en Egypte geheel geïsoleerd is komen te staan in de Arabi
sche wereld.
Onbevredigend
Camp David is wel het meest te kort geschoten wat de oplossing
van de Palestijnse kwestie betreft, de kern van het Israelisch-
Arab isch conflict. Immers, Camp David biedt slechts een zeer
onbevredigende en daardoor onacceptabele oplossing (namelijk
beperkte autonomie) voor de Palestijnen die leven op de weste
lijke Jordaanoever en Gaza. Twee derde echter van het Palestijn
se volk, de vluchtelingen verspreid over de Arabische wereld,
werd aan hun politieke lot overgelaten. Een zaak die voor de
Arabische gastlanden, bijv. Libanon, zeer ernstige gevolgen
heeft gehad.
De Amerikaans-Israëlisch-Egyptische diplomatie van Camp David
heeft het meest geblunderd wat betreft het politiek inschatten
van de positie van Jasser Arafat's Palestijnse bevrijdingsorgani
satie PLO. De PLO werd bij Camp David moedwillig gene
geerd.
Nu, 1 jaar later, worden Carter, Sadat en Begin geconfronteerd met
toenemende internationale successen van de PLO: bijvoorbeeld
de ontmoeting in Wenen tussen Arafat, Kreisky en Brandt, het
debat in de Veiligheidsraad over de „onvervreembare rechten
van het Palestijnse volk", de affaire-Young en de officiële ont
vangst van Arafat in Spanje vorige week nog. De PLO zelf is
ervan overtuigd dat de doorbraak naar West-Europa niet meer te
stuiten is.
Opvallend hierbij is, dat Israël de laatste maanden met ongekend
harde militaire middelen in Zuid-Libanon Palestijnse „terroris
ten-concentraties" heeft aangevallen. Voor bijna alle politieke
waarnemers in de Arabische wereld had dit weinig of niets te
maken met „vergeldingsacties" of Israels „legitieme zelfverde
diging", maar alles met Jeruzalems nieuwe strategische doel, nl.
de opkomst van de PLO als onafhankelijke internationale poli
tieke factor te niet te doen, oftewel de PLO als acceptabele ge
sprekspartner als het ware „uit het vredesproces weg te bombar
deren".
Lijdzaam verzet
De Israëli's hopen hiermee kennelijk het lijdzaam verzet van de
Palestijnen op de westelijke Jordaanoever en Gaza tegen de au-
tonomie-plannen te kunnen breken. De Amerikanen en de Egyp-
tenaren proberen - met meer vreedzame middelen - hetzelfde te
bereiken, nl. „gematigde" Palestijnen te vinden die bereid zullen
zijn aan de autonomiebesprekingen te gaan deelnemen.
Deze politiek is tot falen gedoemd. De Palestijnen in de door Israël
bezette gebieden, die vroeger nog zekere bedenkingen hadden
tegen Arafats guerrilla-organisatie, staan nu in overweldigende
mate achter de PLO. Dit komt niet, zoals men in Israel zegt, door
intimidatie van PLO-zijde, maar door de aard van de autonomie-
formule - „een slag in het gezicht van het Palestijns nationalis
me" en door de kruipende voortgang van de joodse vestigingen
op Arabisch bezet gebied. De regering-Begin greep de verjaardag
van Camp David aan om de verkoop aan Israeli's van grond op de
westelijke jordaanoever en Gaza vrij te geven
Interessant is nu te zien dat Israël en Egypte beide fel gekant zijn
tegen voorzichtige Ameykaanse pogingen om de Camp David-
formule uit te breiden of te amenderen op een wijze die wel
acceptabel zou zijn voor de Palestijnen en dus de PLO. Want
vrede in het Midden-Oosten zonder de Palestijnen is uitgesloten.
Politiek is van het allegrootste belang te constateren dat de Pale
stijnen niets zullen doen (noch vrede sluiten, noch bommen
gooien) zonder aanmoediging of toestemming van de PLO
Een jaar na Camp David, na Brzezinsky's ..Bye bye PLO", blijkt
diezelfde PLO de centrale factor in het Israeïisch-Arabische
conflict, ën bij alle pogingen een duurzame algehele vredesrege
ling in het Midden-oosten te bewerkstelligen. Camp David zelf
heeft weinig, te weinig opgelost. Alleen erkenning van de PLO
door Europa, daarna Amerika en uiteindelijk Israel, kan de door
braak opleveren waar iedereen in de Arabische wereld op zit te
wachten.
RIENKO WILTON
VRU NEDERLAND
weekbladen hebben het bij traditie
moeilijk zo onmiddellijk na
Prinsjesdag. In die hoek moeten
we bij de oogst van heden dan
ook niet de meest opmerkelijke
bijdragen zoeken. Vrij Nederland
wijdt een pagina aan het Leidse
studentenleven dat, aldus de bei
de schrijvers van het artikel, een
ware restauratie van oude "mo
res" beleeft. De korpsbal leek
met de turbulente gebeurtenis
sen van de jaren zestig door de
gootsteen te zijn gespoeld, maar
het is schijn. Hij is springlevend
en vlerkerig als immer. Aanlei
ding tot het stuk zijn de uiterst
onverkwikkelijke gebeurtenis
sen aan de Klikspaanweg, waar
fascistische leuzen en het Horst
Wessellied door de nacht klon
ken. Veel nieuws zal het artikel
voor lezers van deze krant niet
bieden. De vervlechting in het
stuk van de fascistoïde smeerpij-
perij, zoals aan de Klikspaanweg
met de voornamelijk elitaire
blaaskakerij aan de Breestraat is
op z'n zachts gezegd wat al te ten
dentieus. De praeses van Minerva
moet intussen nodig met blazer,
broek met omslagen en gaatjes
schoenen even omgekeerd in een
emmer Leids leidingwater. Dat
wel.
Rudie van Meurs vervolgt zijn serie
over de profijtelijkheid van de
naastenliefde. Als menig direc
teur van stichting of instituut zijn
pupillen evenzeer lief heeft als
zichzelf dan mogen die pupillen
niet klagen. Voorts een vernieti
gend stuk over de zotternijen van
de jubilerende violist Theo
Olof: "Vele jaren doet hij nu leuk
en populair. Steeds leuker,steeds
populairder."
MACA7INE
Dat er over smaak niet te twisten
valt, leert vergelijking van de
weekbladen wel. Columnist Wil
lem Duys in EM vond Theo Olof
juist weer enig. Ludiek en zo. En
zo veelzijdig. Misschien produ
ceert Willem nog wel eens een
plaatje van Theo Olof, waarbij de
Anita Kerr Singers op de achter
grond Kreisleriana meemum-
melen.
Het blad heeft een boeiende docu
mentaire over de krach in Wall
Street, precies vijftig jaar gele
den, van de hand van Ed Damen,
één van de zeer weinige finan
ciële journalisten in ons taalge
bied die onbevangen en zonder
gewichtigheid over geld en goed
kunnen schrijven. Nieuwslezer
Fred Emmer over zichzelf en zijn
schrijversambities: "Ik ben geen
warme, innemende man. Ik kom
over als een strenge, onbewogen
humorloze man." Inderdaad valt
er met Harmen Syzen heel wat
meer af te lachen. Het gevariëer-
de assortiment van EM deze
week bevat dan ook nog zeer
leesbare stukken over kabouter-
stad Almere en de theologische
duiding van de Apocalypse, het
Laatste Oordeel, voor deze tijd.
HP is kritisch over het werk van de
commissic-Schöffer. "De geur
van chantage blijft", schrijft Ni
co Polak. Vergelijkbare geluiden
laat Igor Cornelissen trouwens in
Vrij Nederland horen. "Een vrij
ambtelijk stuk," zo kwalificeert
Polak het rapport van Schóffer,
"dat uitgaat van de premisse dat
wat waar is ook bewezen moet
worden. Zowel de HP als VN
stoten zich min of meer aan de
hautaine toon die de commissie-
Schöffer aanslaat bij de beoorde
ling van de journalistieke arbeid
die in de loop der jaren in de affai-
re-Menten is geïnvesteerd. En
dat terwijl keer op keer blijkt dat
Schóffer c.s. wel journalistieke
bronnen als leidraad voor hun
onderzoekssegmenten hanteren.
Fred van Doorn staat stil bij de
dood van filmactrice Jean Se-
berg. Le Monde omschreef haar
als "Le reve féminin d'une génë-
ration", de vrouwelijke droom
van een generatie. Van Doorn
vraagt zich af, of dat wel zo was.
Misschien wel de droom van een
film, "A Bout de Souffle", waarin
zij de rol speelde, waarmee zg
zich haar verdere korte leven
steeds meer is gaan identificeren.
In Van Doorns stuk verder geen
terzijdes over de rol die de FBI in
leven en dood van Jean Seberg
gespeeld schijnt te hebben.
hervormd
nederland
Die verontwaardiging is er wel in
de column van Loes van Lennep
in HN. Onder de kop "Smerig"
schrijft ze: "Wat had Jean Seberg
misdaan? Ze was een strijdster
foor de rechten van minderhe
den, in het bijzonder de Ameri
kaanse negers. En dat ziet de FBI
niet door de vingers. Dan wordt
het roddelcircuit in werking ge
steld om mensen geestelijk te ver
nietigen." HN heeft een groot in
terview met de vroegere PPR-
minister Boy Trip: "Je kunt Ne
derland een hebzuchtige maat
schappij noemen. Ik bedoel dat
niet in verwijtende zin, maar het
is een feit dat iedereen erg bezig is
voor zijn eigen standje te zorgen
En ook: "Ik kan me voorstellen
dat het weerstanden heeft opge
roepen wat Aantjes over de Navo
heeft gezegd. Als de PPR-mensen
met zoiets komen, wordt gezegd
die zijn nu eenmaal niet wijzer
Maar het CDA is voor een hoop
mensen de verzekeringspremie
dat er geen gekke dingen gebeu
ren." Zinnige dingen zegt de
Leidse socioloog Hans Leijnse
als kanttekening bij de vextiar-
ding in het sociale vlak "Het is
een onjuist beeld, dat de vakbe
weging met i m materiele wensen
komt en de mensen met materiele.
Alleen maar poen, nee dat is het
beeld niet. Wat m het contact met
de mensen het meest naar voren
komt, zijn de klachten over je
werk, de onzekerheden dat je
baan morgen verdwenen kan
zijn, de angst te worden overge
plaatst naar een functie die je
niet past."
Het blad maakt melding over een
nieuw kerkelgk proces tegen de
Nijmeegse theoloog prof. Schil-
lebeeckx dat in Rome wordt
voorbereid. Zelf is de geleerde er
nog niet spraakzaam over. Ken
ners vrezen dat hem straks wel
licht hetzelfde lot kan wachten
als de Franse Dominicaan Jac
ques Pohier die vanwege zijn
boek "Quand je dis Dieu" voor
taan van de Romeinse ketterij be
strijders niet meer mag publice
ren en evenmin meer zijn pnes-
terlyke bediening mag beoefe
nen. Alleen al daarom, aldus De
Tijd, is het van het grootste be
lang dat tenminste in de open
baarheid wordt gebracht dat er
een kerkelijk proces tegen
Schillebeeckx komt. Er is een
groot interview met CNV-voor-
zitter Harm van der Meulen, een
pittige vakbondsman met veel
kritiek op de club van Van Agt,
maar ook op de oppositie: "Want
die heeft er ook een ratjetoe van
gemaakt. De PvdA was princi
pieel voor de aflopping, maar
omdat ze het niet uitkwam stemde
te tegen Een nieuwe wind, of
schoon de gezagsgetrouwheid bij
het CNV nog altijd hoog in het
vaandel staat. Maar Van der
Meulen zal wel niet zo snel voor
de Rotary worden uitgenodigd
als zijn voorganger Jan Lanser
Tenslotte Maarten 't Hart met zijn
nieuwe roman in De Tijd ën in
Vrij Nederland Literatuur is
nieuws, maar Maarten is altijd
HAN MULDER
