Hoge olieprijzen
bedreigen de
wereldeconomie
Verzoek om steun
Chrysler afgewezen
Winkelcentrum
op plaats van
Parijse Hallen
IMF in jaarverslag:
WEINIG BAAT VOOR
ENGELSEN BIJ EG
Markt
berichten
Nieuwe bedragen van
sociale uitkeringen
MAANDAG 17 SEPTEMBER 1979
WASHINGTON (ANP) - De olieprijsverhoging zorgt er
voor dat de economische groei afneemt en de inflatie en
de werkloosheid zal toenemen. Dit staat te lezen in het
jaarverslag van het Internationale Monetaire Fonds
IMF.
De rijke landen zullen als de olie-
uitvoer van de OPEC-landen op
hetzelfde peil blijft als 1978 dit
jaar voor olie 70 miljard dollar
meer moeten betalen, terwijl de
ontwikkelingslanden 5 miljard
meer op tafel moeten leggen.
Ontwikkelingslanden die hele
maal niet over eigen olie be
schikken zullen zelfs 12 miljard
meer moeten betalen. Ontwikke
lingslanden die olie uitvoeren
zullen volgens de voorspellingen
van het 'IMF 7 miljard dollar ex
tra ontvangen
(Van onze correspondent)
BRUSSEL - Engeland draagt
aanmerkelijk meer bij aan de EG-
begroting dan het uit de Europe
se kas in Brussel ontvangt. Het
verschil bedraagt 1,4 tot 3,4 mil
jard gulden voor 1979, afhanke
lijk van de berekeningsmethode
die wordt gebruikt.
Nederland behoort tot de EG-lan-
den die rechtstreeks financieel
profiteren van het EG-lidmaat-
schap. Dit staat in een rapport
van de Europese Commissie over
de verdeling van de financiële
lusten en lasten tussen de Euro
pese Negen. Het wordt vandaag
besproken door de ministers van
financiën van de EG-landen.
Al meer dan twee jaar lang dringt
Londen aan op een herziening
van de Europese begroting, om
dat het Engelse aandeel daarin te
groot is in verhouding tot de fi
nanciële voordelen die het EG-
lidmaatschap voor Engeland in
dit opzicht oplevert. In opdracht
van de regeringsleiders van de
Negen heeft het dagelijks EG-be-
LEERRAPPORTEN
'an hedenmorgen 7 uur
stuur een studie gemaakt van het
Engelse probleem, dat de ko
mende maanden in het brand
punt van de Europese politiek zal
blijven staan.
Behalve Engeland beklaagden ook
Italië en Ierland zich herhaalde
lijk over te hoge financiële ver
plichtingen in vergelij king tot het
direct meetbare financiële voor
deel dat het lidmaatschap ople
vert. Rome en Dublin hebben
echter niet te klagen, zo blijkt uit
de studie van de Europese Com
missie. Beide landen zijn in 1979
en 1980 netto-profiteurs van de
EG-begroting (Italië voor 1,3 tot
2,3 miljard gulden en Ierland
voor 1 tot 1,5 miljard gulden).
Behalve Engeland blijken ook
West-Duitsland (voor ongeveer
2,8 miljard) en Frankrijk (voor ten
hoogste 800 miljoen gulden) net
to-betalers aan het Europese
budget. Nederland haalt meer uit
de Brusselse EG-pot dan het er
aan bijdraagt minimaal 194 mil
joen gulden in 1979 en maximaal
1,1 miljard gulden in 1980, op
nieuw afhankelijk van de bere
kening die wordt gekozen om de
zogenaamd monetair compense
rende bedragen, die van toepas
sing zijn bij de handel in land-
bouwprodukten, toe te rekenen
aan het ontvangende dan wel het
betalende land.
In het jaarverslag schrijft het IMF
dat het belangrijkste probleem
voor de industrielanden is hoe zij
de olieprijsverhoging denken te
verwerken. Het voornaamste is
een "realistisch prijsbeleid" voor
energie, schrijft het IMF. Duur
dere olie zal niet gecompenseerd
mogen worden in de lonen.
De vermindering van de vraag die
te verwachten is (er kan namelijk
minder gekocht worden als er
niet gecompenseerd wordt) moet
bestreden worden op een manier
die van land tot land kan ver
schillen, aldus het IMF. Landen
met een betrekkelijk hoge infla
tie en wellicht zwakke betalings
positie wordt geadviseerd zich bij
de gevolgen van de olieprijsver
hoging neer te leggen
Problemen
De ontwikkelingslanden die hun
olie moeten importeren staan
voor grote problemen, zo erkent
het IMF. Zij hebben al te kampen
met een aanzienlijke schuld aan
het buitenland en zelfs voor de
olieprijs-verhoging van juni wa
ren zij al genoodzaakt aanzienlij
ke leningen te sluiten.
Het IMF betwijfeld of de indus
trielanden zich tegen de gevolgen
van de economische neergang in
de Verenigde Staten kunnen wa
penen. Over het algemeen is de
economische groei in deze lan
den niet om over naar huis te
schrijven en een economisch be
leid gericht op groei is vaak uit
gesloten wegens het gevaar van
een opleving van de inflatie. Als
Amerika niest wordt de wereld
verkouden, zo meent het IMF, en
niet alleen de overige industrie
landen maar ook de ontwikke
lingslanden die slechts één be
langrijk exportprodukt kennen
zullen dat merken.
Industrielanden worden aange
spoord onmiddellijk hun offi
ciële ontwikkelingshulp te ver
groten terwijl landen met flinke
overschotten op de lopende re
kening van hun betalingsbalans
(dat betekent dat een land meer
heeft uitgevoerd dan ingevoerd)
alles in het werk moeten stellen
om kapitaal te exporteren, zo
vindt het IMF
ECONOMIE
PARIJS - Het nieuwste
spectakelstuk van Parijs is
het Forum van de Hallen,
dat deze maand met veel
champagne en een toe
spraak van de burgemees
ter voor het publiek is
opengesteld. Recht tegen
over het moderne mu
seum „Centre Beaubourg"
vult dit Forum één van de
beide veelomstreden ga
ten die waren ontstaan na
de ontmanteling van wat
Zola „de buik van Parijs"
had genoemd: de groot
handelsmarkt voor de Pa-
rijse neringdoenden.
Het Forum is een ultra-modern
winkelcentrum van drie etages
met een door beeldhouwwerken
versierd plein op de bodem van
het gat. En terwijl de Franse vak
bonden weer eens proberen zich
aaneen te sluiten om te staken als
protest tegen inflatie en werk
loosheid, zullen honderdduizend
bezoekers per dag in het Forum
om het gouden kalf dansen en er
meer uit geven dan ze van plan
waren te doen.
Burgemeeser Chirac noemde het
Forum een „architectonische
olympiade"; de mooi aangeklede
bouwput met zijn nog kale broer
tje even verderop vormt de laat
ste vijf en twintig jaar onderwerp
van discussie en gekrakeel. De
krachten die loskwamen om de
gaten op zijn voordeligst en zo
winstgevend mogelijk te vullen,
zouden Balzac stof voor een
tweede leven gegeven heb
ben.
In het midden van de jaren '50 ble
ken de Hallen door hun ligging in
het hart van Parijs niet meer te
functioneren. President De
Gaulle beval de afbraak en de
verhuizing naar Rungis. In '73
was de laatste pilaar van de be
roemde staalconstructie uit het
midden van de vorige eeuw ver
dwenen. Al in 1922 had de be
faamde architecten stadsplanner
Le Corbusier een plan op de
plaats van de hallen gemaakt dat
voorzag in niet minder dan 18 to
renflats. Zo lelijk ziet het Forum
er nu beslist niet uit
PAGINA 11
Treurige tempel
Dat neemt niet weg dat op de dag
van de opening een socialistisch
gemeenteraadslid in „Le Monde"
een artikel publiceerde waarin hij
voor het nieuwe en met zo veel
trots door burgemeester Chirac
geopende gat een aantal aardige
omschrijvingen gevonden had:
„een treurige tempel gewijd aan
het gewin" en tenslotte: „de ne
derlaag van de stadsplanning van
de Vijfde Republiek en de in
scriptie in de bodem van Parijs
van de geestelijke neergang van
een land dat op weg is zijn cultuur
te verliezen". De socialistische
gemeenteraadsleden bleven bij
de opening weg als Spakenbur
gers die het laatste oordeel voelen
naderen.
De 415 miljoen gulden die het Fo
rum heeft gekost, werden gro
tendeels door het „Crédit Lyon-
nais" opgebracht en voor al dat
geld is er nu een binnenstebuiten
Een overzicht
gekeerde en op zijn kop staande
gothische kathedraal ontstaan
die met zijn witte „luchtbo-
gen"-constructie niet eens zo erg
misstaat met ergens ver op de be
gane grond het silhouet van de
gotische St. Eustache. De voor
naamste gaanderijen van het Fo
rum lopen langs het „plein" en
achter de beglazing waarmee de
„luchtbogen" zijn opgevuld
Dankzij deze constructie profite
ren ook de winkels in de diepste
spelonken van het daglicht.
Over de drie verdiepingen verdeeld
zijn tot nog toe 185 winkels, tien
bioscoopzalen, een dozijn restau
rants en een filiaal van het was
senbeeldenmuseum van Grévin,
dat hier het Parijs uit het eind van
de vorige eeuw laat zien. Een
kwart van de totale inhoud wordt
in beslag genomen door de
FNAC, een voor de Fransman be
roemde coöperatieve van aan
vankelijk witte-boordenwerkers
Parijs"
die met ruime korting
poliepositie heeft
de markt van boeken en grammo
foonplaten, huishoudelijke appa
ratuur en foto- en filmspullen.
Het leeuwendeel van de nering
doenden in het Forum behoort
tot de snob-klasse. De beroemd
ste modehuizen en juweliers
winkels van Parijs hebben er zich
verzekerd van een in het oog lo
pend plekie
culati es maakt niemand van de
bij het Forum betrokkenen zich
zorgen over de toekomst. Aller
eerst is de hele onderneming -
diep onder de grond als ze gaat -
nog weer eens gebouwd bovenop
het grootste ondergrondse
spoorwegstation vwereld: Cha-
telet-les-Halles. Hier komen me
trolijnen samen met de sneltrei
nen van de „RER" die Parijs met
zijn voorsteden verbinden. Wie
uit één van deze vele treinen
stapt, hoeft niet eens de straat op
om het Forum te bereiken: een of
meer etages met de roltrap en hy
Een ander argument voor blijvend
succes is de aanwezigheid op een
steenworp afstand van het mon
ster-museum „Pompidou"
steeds meer „Centre Beaubourg"
genoemd, met zijn zes miljoen
bezoekers per jaar. Wie uit het
museum komt, ziet het Forum al
uitnodigend liggen en binnen
kort zal een voetgangerswegen
de beide Parijse nieuwigheden
met elkaar verbinden. De dag van
de opening van het Forum was de
eens zo slaperige straat tusen
beide bouwwerken al in een
wriemelende mensenmenigte
veranderd en deden de eigenaars
van de cafeetjes er zaken als nooit
te voren. Evenals hun vakgeno
ten rond het „Centre" zijn deze
vaak vervallen kroegjes nu al
miljoenen waard.
Wie na de verbluffende luxe van het
Forum nog heimwee heeft naar
de oude Hallen, kan met de
„RER" vijf haltes verder uitstap
pen in Nogent-sur-Marne. Toen
in '72 president Pompidou een
deel van de historische construc
tie wilde behouden, schonk hij
één van de paviljoens aan deze
gemeente, die er een cultureel
centrum inrichtte en de buurt
meteen maar oud maakte met
oude zuilen en een oude met.o-
ingang, een echte „pissoir" en
veel meer uit de „goede oude
tijd".
De strijd om de Hallen gaat nu
voort rond het vullen van het
laatste gat en rond de vraag wat er
daarna op straatniveau dient te
gebeuren. Vooral over de versie
ring van die ontstane vlakte
wordt een belangrijke rol ge
speeld door de oude vete tussen
president Giscard d'Estaing en
zijn oud-premier, burgemeester
Chirac. De president heeft ge
zegd dat hij een deel van de vlakte
wil versieren met klassiek aan
geplant geboomte „in de stijl van
het beste dat Frans is". Chirac
heeft smalend laten weten dat het
geen zin heeft een tuin aan te leg
gen die je alleen goed kunt bekij
ken vanuit een helicopter. De
burgemeester wordt, naar kwade
tongen beweren, cultureel alleen
maar geroerd door het geluid van
een fanfare. Zijn liefste wens voor
de beplanting van de Hallen is
dan ook weinig verrassend: „Een
tuin die ruikt naar frites".
RUDOLF BAKKER
Amsterdam
De Bilt
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Barcelona
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
Mallorca
München
Oslo
Stockholm
Zurich
Casa blanca
Istanbul
Las Palmas
Beiroet
Tel-Aviv
Tunis
half bew.
licht bew.
o'nbew.
licht bew.
onbew.
regenbui
onbew.
onbew.
licht bew.
onbew.
onbew.
licht bew.
half bew.
licht bew.
onbew.
licht bew.
onbew.
half bew.
licht bew.
licht bew.
licht bew.
licht bew.
25 16
- 11
25 20
29 22
WASHINGTON (AP) - De in
financiële moeilijkheden
verkerende Amerikaanse
autofabriek Chrysler
heeft zaterdag de Ameri
kaanse regering om 1,2
miljard dollar aan kre
dietgaranties gevraagd.
Dit is echter door de rege
ring Carter geweigerd
omdat die vindt dat de
onderneming teveel
overheidssteun vroeg.
Minister van financiën G. William
Miller verklaarde zaterdagavond
tegenover verslaggevers dat
Chrysler zijn verzoek aanzienlijk
zal moeten omwerken. Eventuele
Kredietgaranties zullen door het
Congres moeten worden goed
gekeurd, maar het ja-woord van
de regering wordt als beslissend
beschouwd.
Functionarissen van Chrysler heb
ben een herstelplan ingediend
waarin van de regering een on
middellijke garantie voor 500
miljoen dollar aan leningen
wordt gevraagd en nog eens voor
700 miljoen wanneer mocht blij
ken dat Chrysler op eigen houtje
dat geld niet los kan krijgen.
President-directeur John Riccardo
van Chrysler heeft betoogd dat de
onderneming, die dit jaar een re-
cordverlies van een miljard dollar
verwacht te zullen boeken, met
steun van de overheid binnen
twee jaar weer winst zal kunnen
gaan maken. Het verlies van een
miljard dollar zou het grootste
zijn dat ooit door een Amerikaan
se onderneming is geleden.
Uit verschillende studies is geble
ken dat ineenstorting van de op
twee na grootste autofabrikant in
de Verenigde Staten werkloos
heid voor 400.000 mensen zou be
tekenen. Uit een onderzoek van
het Amerikaanse ministerie van
verkeer is gebleken dat de onder
gang van Chrysler langdurig
economische chaos met zich zou
brengen voor Chicago en andere
plaatsen waar Chrysler fabrieken
heeft en bovendien waarschijn
lijk een bankroet zou veroorza
ken voor een aantal toeleveran
ciers van de onderneming.
Volgens critici spruiten de finan
ciële troebelen gedeeltelijk voort
uit een te grote nadruk bij
Chrysler op grote, veel brandstof
verbruikende wagens.
LEIDEN - Veemarkt, 17 sept. Aanvoer
1957 stuks w.o. 1196 slachtrunderen en
761 schapen en lammeren. Prijsnoterin
gen slachtvee: stieren 1ste kwai. 7.25 -
7.95 per kg. gesl. gew., stieren 2de kwal
6,85 - 7.15 vaarzen 1ste kwal. 7.35 -
7.90, vaarzen 2de kwal. 6.00 - 6.50,
koeien 1ste kwal. 7.00 - 7.90, koeien
2de kwal. 6.20 - 6.40, koeien 3de kwal.
5.85 - 6.05, worstkoeien 4.50 - 5.50,
extra kwal. plus dikbillen 9.00-/ 14.50.
Gebruiksvee: schapen 150 - 200,
lammeren 160 - 210. Toelichtingen
(aanvoer-handle-prijzen): ruim-redelijk-
stabiel, stieren: iets hoger, schapen en
lammeren: redelijk-rustig-stabiel.
Groenteveiling Leiden: Appels 26-31
Aardappelen 18, Andijvie 25-52, Pronk-
bonen 85-130, Snijbonen 125-205, Rode
kool 34-37, Spitskool 40-50, Postelein
30-67, Prei 94-107, Spinazie 49-61, Sprui
ten A 1.19-1.39, Spruiten B 1.35-1.46,
Spruiten C 1.23-1.29, Waspeen 29, Witlof
6.00-6.10, Meloenen 95-130, Bloemkool
1x6 1.24-1.37, Bloemkool 8st. 1.10-1.19,
Bloemkool lOst. 74, sla zwaar 38-63,
Bleekselderij 38-54, Bospeen 35-61, Pe
terselie 16-35, Selderie 20-23, Paprika st.
26-42.
DEN HAAG (GPD)- De sociale uitkeringen gaan zoals al door minister
Albeda was toegezegd per 1 oktober met een procent omhoog. Met deze
verhoging wordt beoogd extra zekerheid te verkrijgen met betrek
king tot de koopkrachtpositie van de uitkeringsgerechtigden in 1979.
De verhoging zal plaatsvinden door middel van "voorindexering", dat wil
zeggen dat een deel van de verhoging per 1 januari - namelijk de 1
procent - al vanaf de maand oktober 1979 zal worden uitbetaald.
De nieuwe bedragen luiden per 1 oktober als volgt
bruto per maand
van 1369*0 naar 1383 50
vanf 935,-naar f 944*0
bruto per maand
i 1369£0 naar f 1383*0
gehuwde bejaarden
ongehuwde bejaarden
weduwen met kinderen
weduwen zonder kinderen
wezen tot 10 jaar
wezen van 10 tot 16 jaar
wezen van 16 tot 27 jaar
Als gevolg van de verhoging zullen ook de inhoudingen (loonbelasting
eventueel ziekenfondspremie en awbz-bijdragen) wijzigen.
De algemene arbeidsongeschiktheidswet (aaw)
gehuwden en ongehuwden met kinderen beneden de 18 j f 94*2 per dag
overige gehuwden vanaf 21 jaar f 66*1 per dag
ms»sm££ 59*6 per dag
f 53*1 per dag
n 935,-
nf 302*0 i
n 445,- n
nf 580.-n
r f 944*0
ar f 306.-
irf 449*0
irf 586.-
t18 jaar
o, de v
46,56 per dag
komen per 1 oktober
De minimumdaglonen in c
1979 als volgt te luiden
woo J 102,61 (exclusief vermindering met 0* procent)
ww f 10920 (inclusief vermindering met 0* procent)
wwv f 116*8 (exclusief vermindering met 0* procent)
De nieuwe uitkeringsbedragen ingevolge de aow, de aww en de wao zullen
in het algemeen met ingang van de uitbetaling over de maand oktober
plaatsvinden
MAANDAG
17 SEPTEMBER 1979
20,00
18^00
r App 215.00e
GOUD EN ZILVER P„ k.io
Goud 21790 22190
3695.00e 3850.001
22,75 25.75
120.50 123.50
116.70 116.70
AMSTERDAM (ANP) - Zoals ge
woonlijk vlak voor Prinsjesdag
had het Damrak te lijden onder
windstilte. Menigeen hield zijn
kruit droog totdat de plannen van
de regering voor het nieuwe par
lementaire jaar bekend zijn. De
handel had dan ook maar weinig
te betekenen en de meeste koer
sen van de actieve fondsen ble
ven dicht bij de oude prijzen han
gen.
Kon. Olie vormde een uitzonde
ring. Voor het eerst werden de
aandelen ex-interimdi vidend van
f 5,50 verhandeld en hiermee re
kening houdend zou de koers op
f 143,80 moeten uitkomen. De
eerste zaken werden echter ge
daan op f 145,20, waarna de koers
opliep tot f 145,40 en dit hield een
winst in van f 1,60. Daarentegen
lag KLM f 1,20 zwammer in de
markt op f 100.80. De andere in
ternationals bleven vrijwel on
veranderd.
De obligatiemarkt was prijshou
dend.
