Ben van Cleef: "Alle
systemen
overboord
Rolf Thung
gaat af
tegen Denen
V.d. Smissen
struikelt
over Bessems
REMISE DE KOK (14)
Vroeg of laat wil je't naadje van de kous weten.
IN SIMULTAAN TEGEN KORTSJNOI
LEIDERDORP
ATLETIEK,
"Basketbal moet weer leuk worden
Grote Winkler Prins 80
'n Uitkomst voor wie hogerop wil
ZATERDAG 15 SEPTEMBER 1979
SPORT
PAGINA 13
HILVERSUM (GPD) - Het Nederlandse tennisteam is er in
geslaagd om de eerste dag van het Davis-Cupduel tegen
het zwakke Denemarken af te sluiten met een score van
1-1. Aan die opvallende „prestatie" lag een ingenieuze
vondst van de tennisbond ten grondslag. De bondsbe-
stuurders lieten namelijk speciaal voor dit driedaagse
treffen Rolf Thung overkomen uit de Verenigde Staten.
Vorige week onderbrak de Hilversummer zijn tournee
door Amerika, dat hij maandag weer zal opzoeken. Alle
kosten zijn voor rekening van de bond.
Het rendement was gistermiddag
echter 0,0. Nadat Louk Sanders
met gemak had gewonnen van
Michael Mortensen, was Thung
kansloos tegen Lars Elvström.
Thung hield Denemarken daar
door kansrijk in een race, waarin
een plaats in de derde ronde van
de Europese zone de inzet vormt.
Frankrijk, Roemenië én Spanje
behoren daarin tot de kandidaat
tegenstanders.
Of Nederland nog geïnteresseerd
zal zijn in de loting, die de ko
mende week zal plaatsvinden, is
echter de vraag. Bondscoach
Fred Hemmes: „Het enige posi
tieve is dat Thung niet slechter
kan spelen dan hij vanmiddag
heeft gedaan."
Niets bijgeleerd
Op het gravel van het Hilversumse
Melkhuisje heeft Thung nooit
een opvallende rol kunnen spe
len. Ook gistermiddag niet.
Thung kon geen moment duide
lijk maken dat hij de afgelopen
drie maanden het nodige heeft
bijgeleerd tijdens toernooien in
Brazilië en de VS.
De 30-jarige Elvström, die zichzelf
bij voorbaat kansloos had geacht,
werd met 6-1, 6-4, 6-1 in slechts
één uur en 25 minuten een over
tuigende winnaar. „Deze over
winning had ik beslist niet ver
wacht. Vorig jaar draaide ik nog
lekker mee. Ik stond 180ste op de
wereldranglijst, maar vanaf het
moment dat ik in november aan
mijn rug ben geopereerd, heeft
mijn tennis niet veel meer voor
gesteld.
Tegen de kampioen van Nederland,
Louk Sanders, is Elvström mor
gen op papier niet opgewassen.
Het derde punt zal voor Neder
land dan moeten worden ge
distilleerd uit het dubbelspel of
uit de enkelspelpartij tussen
Thung en Mortensen. Sanders
LEIDERDORP - Grootmeester
Viktor Kortsjnoi was gisteravond
in de bomvolle kantine van het
LOI-gebouw de grote trekpleis
ter van de geslaagde simultaan-
séance, die de schaakvereniging
"Leiderdorp" in het kader van
het 1200-jarig bestaan van Lei
derdorp organiseerde.
Hij was speciaal vanuit Zwitser
land de Rijn afgezakt om 40 op
ponenten te bekampen. In zijn
ielzog kwamen de Nederlandse
titelhouder Gert Ligterink en de
Europese jeugdkampioen John
van der Wiel ook even aanwip
pen. Ieder van beide meesters zag
zich geplaatst tegenover 30 ko
ningsjagers.
Klokke acht begonnen de drie ma-
tadoren aan hun schaakrondjes.
Een half uurtje later ving Kortsj
noi de eerste koning, maar hij zou
ook als eerste één van zijn mo
narchen moeten omleggen. Erik
Oosterom van LSG/Leiden profi
teerde dankbaar van een black
out van de statenloze Rus en won
een stuk.
Ondertussen ging Ligterink in
sneltreinvaart langs de borden.
Eenmaal zelfs te snel. Biek Verra
was de profiteur. Ligterink had in
M I200 jaar
gewonnen positie een stuk kun
nen veroveren, maar in plaats
daarvan wikkelde hij bliksem
snel af naar... een bijna verloren
staand eindspel. Met remise
kwam hij goed weg. Tegen de 14-
jarige Adriaan Palm uit Wasse
naar ging het echt mis. Met een
grapje won het jeugdtalent een
pion, waarna hij het eindspel met
lopers van gelijke kleur volgens
het boekje in winst omzette. Na
drie uur spelen had Ligterink de
overige partijen gewonnen.
Leidenaar John van der Wiel slaag
de er niet in het resultaat van Lig
terink te verbeteren, want hij
verloor twee partijen. Huisscha
ker de Nijs bracht een kansrijk
paardoffer, dat John niet durfde
aan te nemen. Daardoor verloor
hij twee pionnen. Een alles-of-
niets-aanval leverde hem niets
op, want in het centrum was het
te druk. Nog met een bord vol
stukken besloot Van der Wiel te
capituleren.
Nummer twee, die Van der Wiel in
het zand deed bijten, was Peter
Wakker, een nieuw licht bij Phi-
lidor/Leiden.
Kortsjnoi had duidelijk de grootste
tegenstand te overwinnen en dat
lukte bepaald niet altijd. Vanuit
het Spaanse Marshall-gambiet
bereikte Spoel van Leiderdorp
een fraaie dwangpositie, waarin
Kortsjnoi steeds met een toren
het mat moest blijven dekken:
ADVERTENTIE
een fijne sport.
U kunt deze sport nu weer volop beoefenen op de nieuwe atletiek-
akkommodatie in de Leidse Hout.
U bent van harte welkom bij:
DE BATAVEN AV HOLLAND AV LEIDEN
(tel 071-892334) (tel. 071-131783) (tel. 071-142250)
In dat uur stond Kortsjnoi blijkbaar
onder grote druk, want hij ging
na die remise wat zenuwachtig
spelend met twee pionnetjes in
zijn hand langs de borden. Toch
liet hij fraaie staaltjes zien zoals
bijvoorbeeld tegen Jeroen Selier,
die halverwege de partij triom
fantelijk rondbazuinde, dat hij
een gezonde pion voorstond. Wat
\later was dat een pion achter
stand geworden.
Goeman koos tegen Kortsjnoi het
verkeerde plan. Hij had moeten
winnen, maar hij kwam niet ver
der dan remise. Frans Erwich van
LSG/Leiden bracht rond het
middernachtelijk uur de tweede
grootmeesterlijke nul op het
bord. Toen was de 14-jarige Wim
de Kok uit Zoetermeer de enig
overgebleven tegenstander van
Kortsjnoi. Met gedegen spel had
hij de grootmeester in de verde
diging gedrongen, maar de aan
val sloeg net niet door: Kortsjnoi
keek eens naar zijn jeudige te
genstander pakte zijn paard op en
gaf daarmee eeuwig schaak: re-
Rolf Thung
liet deze pas 18-jarige Deen gis
termiddag slechts even toe tot de
wedstrijd. Tot 3-3 in de eerste set
hielden beide spelers elkaar in
evenwicht. Toen demarreerde
Sanders en werd Mortensen ge
confronteerd met de cijfers 3-6,
3-6, 3-6.
Dat het krachtsverschil niet duide
lijker in de score tot uitdrukking
was gekomen, schreef Sanders
na afloop toe aan het feit dat „er te
veel gravel op de baan lag en dat
het daardoor erg moeilijk spelen
was" Thung excuseerde zich
voor zijn povere optreden door
eveneens op te merken dat hij
„niet uit de voeten had gekund.
Ik had steeds de indruk dat ik zou
uitglijden, waardoor ik geen ge
legenheid kreeg om in mijn spel
te komen"
Thung had in ieder geval het voor
deel dat maar weinigen getuige
waren van zijn wanprestatie.
JAN PREENEN
LEIDEN - "Het is een bijzonder kind en dat is-ie" (Dik Trom). En dat zal
hij wel blijven ook, deze Ben van Cleef op wie die gevleugelde woor
den uit hét jongensboek van weleer uitstekend van toepassing zijn.
Het buitenbeentje van de Leidse basketballerij zeg maar en als zoda
nig wordt hij over het algemeen wel (h)erkend. Een type dat zich niet
conformeert aan de algemeen aanvaarde normen en dat
s' wordt beschouwd.
Welke meningsvorming hijzelf nog
danig versterkt door dikwijls in
knorrige bewoordingen zijn visie
te geven, zich daarbij veelal be
dienend van raadselachtige,
dubbelzinnige taal waardoor de
man in kwestie vaak uiterst com
plex en merkwaardig overkomt.
Hij vindt het leuk om mensen in
verwarring te brengen en om zich
te verschuilen achter ingewik
kelde formuleringen, deze amb
tenaar van het Centraal Bureau
voor Statistiek (CBS). Toch
schijnt logisch redeneren zijn vak
(wiskun/ie) te zijn en als puntje
bij paaltje komt levert hij inder
daad proeve van bekwaamheid.
Een controversieel heerschap dus
wel, deze nieuwe coach van eer
ste divisie-debutant Nijssen
Trotters. Ligt niet zo goed in de
markt bij officials en bestuur
ders, komt daarentegen beter
over bij spelers. Het achterste van
zijn tong laat hij nooit zien, achter
een geheimzinnig glimlachje
verbergt hij de informatie die hij
niet wil prijsgeven. Helder en
duidelijk spreekt hij pas als het
gaat over basketbaltechnische
zaken. "Dat is dan ook mijn ge
bied",, verduidelijkt hij. "Zoals
een bestuurslid zich alleen moet
bemoeien met verenigingszaken
en een sponsor zich uitsluitend
moet bezighouden met de com
merciële aanpak, zo dient een
coach zich met het spel ledig te
houden. En als elke schoenmaker
zich bij zijn leest houdt botst het
niet ook"
Consequent
Dat kan Frans Nijssen, de sponsor
van de Trotters, dus in zijn zak
steken, want Ben van Cleef is wat
dit soort dingen aangaat behoor
lijk consequent. Hij zoekt
conflicten niet op, maar gaat ze
zeker niet uit de weg. Zegt dan
prompt waar het op staat en
zoiets wordt je vaak niet in dank
afgenomen. Hetgeen hij aan den
lijve mocht ondervinden. Na een
jaartje als assistent-coach bij
Hennie Blom op de bank gezeten
te hebben werd hij, ondanks het
feit dat hij naar zeggen bevredi
gend werk afleverde, pardoes op
straat gezet door Parker. "Een
paar mensen zagen mij persoon
lijk niet zo zitten, dat zal de reden
wel geweest zijn. M'n werk was
goed, dus het moet wel aan mijn
manier van doen gelegen hebben.
Maar ik hobbel niet zo maar mee
Ik zeg wat als ik zie dat er maar
wat aangerommeld wordt"
Voor zijn assistentschap bij Blom
vervulde Van Cleef eenzelfde
functie onder Rob de Wit bij het
toenmalige BS Leiden. En weer
daarvoor balde hij zelf bij Bona
Stars, zoals inmiddels bijna ver
geten is, het begin van alles. Van
Cleef maakte de hele reis dus
mee; van het pretentieloze
schoolclubje van toen tot de pre
tentieuze grootmacht van nu.
Kwam, zag en haakte af, maar
staat, na een jaar rust waarin hij
zijn ervaringen op een rijtje kon
zetten, nu toch op eigen benen, zij
het dan in een iets minder impo
sante omgeving: de eerste divisie.
Terug naar af en dat in dubbel
opzicht. Want Van Cleef ziet bij
de Trotters een geweldige kans
om zijn eigen ideëen en inzichten
tot uitvoer te brengen. Dat die
plannen volkomen afwijken van
de geëigende methoden zal nie
mand die Van Cleef een beetje
kent verbazen.
Verstoppertje
Na zijn gebruikelijke act van ver
stoppertje spelen met woorden
opgevoerd te hebben komt Ben
van Cleef snel ter zake als het gaat
om wat hij dit seizoen voor heeft
met zijn Trotters. "Basketbal
len", zegt hij simpel, "en niets
anders. Alles gaat overboord, sys
temen, de hele troep. Gewoon
met z'n vijven het veld in en dan
maar zien wat er van komt. Lek
ker creatief bezig zijn, optimaal
ontspannen. Die bal moet door
het netje en hoe maakt niet uit.
Dat is alles"
Verwarring stichten, hij blijft toch
nog even proberen. Maar bij geen
reactie komt de aap uit de mouw,
achter het 'simplistische'
schetsje blijkt wel degelijk een
hele filosofie te zitten. Van Cleef
mag wel eens raar doen, helemaal
achterlijk is hij niet. "Ik ben zelf
altijd een redelijk fanatiek bas
ketballer geweest en een derge
lijke instelling eis ik ook van mijn
spelers. Een maximale inzet en
een hoog tempo. Voor het overige
leg ik ze niets op, mogen ze doen
wat ze willen. Dat klinkt mis
schien vreemd, omdat basketbal
nu eenmaal inherent is aan sys
temen en patronen. Maar daar wil
ik vanaf om de doodeenvoudige
reden dat een systeem of opzetje
een hulpmiddel moet zijn en geen
doel. Dat laatste is wat de meeste
coaches aan het doen zijn: het
systeem verheffen tot spel. Met
als gevolg dat bij veel spelers de
creativiteit volledig in de kiem
gesmoord wordt, zo bezig als ze
moeten zijn met het lopen van
allerlei patronen. Ik geloof daar
niet in. Mijn spelers mogen gaan
en staan waar ze dat het beste uit
komt."
Goed, de systemen overboord,
maar wat is het alternatief Cha
os Van Cleef lachend: "Nee, to
taal niet. Weliswaar kostte het
aanvankelijk enige moeite om
sommige jongens te overtuigen
dat ze alles wat ze geleerd hadden
maar moesten vergeten, maar na
een aantal aanwijzingen ging het
een stuk beter. Eerste vereiste is
gewoon, dat elke speler een open
oog voor de situatie krijgt. Den
ken hoeft hij niet meer om die
pasjes uit te voeren. Inplaats
daarvan moet hij direct handelen.
Zelf handelen. Zelf een block zet
ten, zelf een gat trekken, zelf
schieten. Het is wennen, want
normaal gesproken krijg je alles
voorgekauwd. Maar dit, zo is ook
gebleken inmiddels, werkt zeer
effectief. Het verrassingselement
Ben van Cleef: schoenmaker hou je bij je leest
is veel groter. En de spelvreugde
eveneens, want elke actie van een
speler is zijn actie, een persoon
lijk initiatief en geen uitvoering
van wat een coach voor hem be
dacht heeft. Dit is echt een leuke
i te basketballen.
Bedruipen
Als de speler zich zelf maar moet
bedruipen, wat is dan nog de taak
van de coach, die trouwens geen
papieren heeft omdat hij de cur
sus 'waardeloos' vindt. "Aan
moedigen", antwoordt Van Cleef
onmiddellijk. "Dat is zo'n beetje
het enige wat ik doe. Net zo sim
pel als dc opdracht die ze mee
krijgen. Meer dan: oogies open,
handjes thuis, zeg ik niet. Na
tuurlijk zie ik dat er fouten ge
maakt worden. Ik analyseer en
wijs dan terecht. Dat kan je beter
zus doen, dat zo doen. Maar dat
zijn over het algemeen techni
sche aanwijzingen. Ik kreeg
trouwens een aardige bevesti
ging van mijn theorie aangereikt
door Howie Landa, één van de
topcoaches in Amerika. Tijdens
een clinic in Pocono Pines vorig
jaar hield die een lezing over
schieten. Elke speler moet vol
gens hem op elk moment klaar
zijn om te schieten. Wat je hier
ziet is dat men dikwijls meer be
zig is met het op dat moment te
spelen systeem dan met het
meest essentiele onderdeel, dat
schieten dus. Dat hoge tempo wat
ik voorsta is er voor om elke spe
ler telkens in schietpositie te
brengen. Dat besef is belangrijk.
Er wordt nu aangewerkt om ze
dat bij te brengen"
De verrassing op zich is al aardig,
maar het dreigt nog leuker te
worden als Van Cleef zegt "Kijk,
helemaal tegen systemen ben ik
natuurlijk niet, dat zou van
blindheid getuigen." Maar net op
het moment dat je denkt dat hij
zijn eigen methode nu weer vol
ledig gaat ondergraven gaat hij
verder met "ze moeten alleen
juist gebruikt worden. Dat wil
zeggen, je moet er op tijd van
kunnen afwijken. Een paar ver
dedigingssystemen en een aantal
aanvalspatronen zal ik de jon
gens heus nog wel leren. Met die
restrictie, dat ze op het goede
moment overschakelen op hun
eigen creativiteit. Dan is de ver-
ADVERTENTIE
Steeds meer mensen willen hogerop
komen door aanvullend onderwijs, vak
opleidingen of cursussen. Dat is geen ge
ringe taak, want de snel toenemende hoe
veelheid kennis op ieder gebied maakt het
steeds moeilijker diepgaande kennis en
inzicht te verwerven.
Juist daarom is de verschijning van
een volstrekt nieuw soort en
cyclopedie, de Grote
Winkler Prins 80,
wordt een encydo- weerga niet heeft.
middel enzoa I s I ees- en weg
wijzers, verwijstableaus,
sleutels, stads-en streek-
tableaus.'n historioscoop,
enz., gebruiksmogelijkhe
den heeft geschapen voor
iedereen die zich in welk
onderwerp dan ook wil
verdiepen.
Wie de samenhang der
dingen wil ontdekken en wil
beschikken over een ongekende
schat aan informatie, vindt in deGrote I
Winkler Prins 80 een hulpmiddel dat zijnl
LD-J
pedie gepresen
teerd die de voor
delen van een alfa
betische en een sys
tematische aanpak
combineert Maar die
bovenal via een ver
nuftig stelsel van huip
il kunt nu nog intekenen opdeze mag
nifieke nieuwe uitgave. Voor een abonne
ment op de Grote Winkler Prins 80 betaalt
u nog geen zes tientjes per maand of
f 139.-per deel.
Waag uw boekhandelaar er het fijne van. J Straal
Of gebruik de bon voor meer informatie. I
I in wii uitrei weien: j
j Ikwil gratiscn vri|bli|vendnadereinformatieover j
de nieuwe 25-delige Grote Winkler Prins 80.
I Naam:I
Nr.:.
Plaats:
Telefoon
I In open envelop zonder postzegel zenden aan I
Elsevier, Antwoordnummer 1248,
1000 SN Amsterdam.
J
rassing weer groter, het effect
nog beter. En de grap nog aardi-
ger en daar gaat het 'm tenslotte
om. Basketbal moet weer leuk
worden"
Het lijkt allemaal best wel redelijk
overdacht al zal de praktijk na-
tuurlijk moeten uitwijzen in hoe
verre de eigenzinnige Leidenaar
zijn gelijk krijgt.Een ding kan je
van me aannemen", is zijn ant
woord. "Verliezen heb ik nooit
leuk gevonden. En erg veel ver
anderd ben ik niet. Ik ga niet ver
tellen dat ik met de Trotters
kampioen wordt, maar dat we het
veld in gaan om te winnen is ze
ker".
AD VAN KAAM
AMERSFOORT (ANP) - Hij had
zich geen slechtere openingsdag
van NK-vijfkamptoernooi kun
nen voorstellen. Christ v.d. Smis
sen, aangeduid als dé favoriet
voor de titel, nu Hans Vulting het
slachtoffer was geworden van
een onthutsend staaltje ambtena
rij (ter herinnering: de Groenlo-
naar had volgens dag. Stevens
zijn aanmeldingsformulier niet
volledig ingevuld), ging gister
avond onderuit tegen Jean Bes
sems. Nadat die Limburger door
Bongers was verslagen (6-4),
kwam hij in de partij tegen Van
der Smissen tot een opmerkelijk
herstel.
Het libre wist de Brabander dan
nog wel te winnen (250 om 3 in
één beurt), maar daarna sloeg
Bessems keihard terug. Met op
vallend gemak pakte hg de pun
ten in het bandstoten, 47/1 en
71/2. Van der Smissen was toen
verslagen-, zijn overwinning in
het driebanden ten spijt
Piet Vet zag die ontwikkeling met
genoegen aan. Nadat hg vanuit
een schier hopeloze positie (0-4
achterstand) was teruggekomen
tegen Louis Havermans.hzlz eer
der Bongers met 6-4 had versla
gen, kwam hg zowaar op de eer
ste plaats terecht. Iets, wat de
zieke biljarter uit berkhout tevo
ren beslist niet zal hebben inge
calculeerd in zijn eigen kansbe
rekening Havermans, die tegen
Vet met 6-4 verloor, neemt teza
men met Bongers en Bessems de
tweede plaats in. Die spelers
hebben twee punten vergaard uit
twee wedstrijden, zodat zij Van
der Smissen, die nog puntloos is,
voorgaan.
Etappewinst
voor Vidalie
SAINT GERVAIS (ANP/AFP) -
Geheel tegen de verwachting in
hebben de wielercoureurs van de
Sowjct-Ume de derde bergetap
pe in de Ronde van de Toekomst
niet beheerst. De Fransman Alain
Vidalie kwam na 121 kilometer
koers (van Val d'Isère naar Saint
Gervais les Bains) als eerste over
de meet. Hg had de beklimming
de meegevluchte Rus Averine
gelost. Dit werkte zo ontmoedi
gend bij de Rus. dat hg zich in de
slotfase nog liet passeren door de
Pool Krawczyk en zgn landge
noot Soekhoroetchenkov. Die
laatste blijft leider in het alge
meen klassement. Nieuwdorp
zou zijn beste Nederlander Hij
eindigde op eén minuut van de
