Stel besluit over
moderniseren
kernwapens uit
Rechtbank beslist woensdag over
doorgaan van derde proces-Menten
Kindertelefoon
voorziet
in een behoefte
Kostbare
dekkater
gecastreerd
VAAG
DODE NA DRAMA
IN ZIEKENHUIS
PvdA in defensie-rapport
Volgens enquete blijft
D'66 sterk groeien
WAO
Pensioenplan D'66 kost veelgeld
VRIJDAG 14 SEPTEMBER 1979
BINNENLAND
PAGINA 7
DEN HAAG (GPD) - De Rotter
damse rechtbank gaat waar
schijnlijk woensdag beslissen of
het derde proces-Menten op
dinsdag 25 september kan gaan
beginnen. Dit is gisteren bekend
geworden kort na de aanbieding
van het lijvige rapport dat de
commissie-Schöffer geschreven
heeft over het vervolgings- en op
sporingsbeleid van de overheid
in de affaire-Menten vanaf de be
vrijding tot juli 1976.
Menten heeft zelf enige tijd geleden
om schorsing van de behandeling
gevraagd omdat hij niet in staat
zou zijn de psychische en licha
melijk belasting van een nieuw
proces te verdragen. Als bewijs
daarvoor voerde hij een verkla
ring van een zenuwarts aan. De
rechtbank nam daar echter geen
genoegen mee en stelde een
commissie van drie deskundigen
in. Deze commissie heeft begin
deze week rapport uitgebracht
over Mentens gezondheidstoe
stand. De rechtbank zal aan de
hand hiervan moeten beslissen of
het proces op de geplande datum
kan beginnen.
In een toelichting op het rapport zei
prof. Schöffer gisteren tijdens
een persconferentie nog dat dit
niet vergeleken kan worden met
de rapporten die bijvoorbeeld in
de zaak-Aantjes zijn uitgebracht.
„Wij hebben nadrukkelijk geko
zen voor een historische be
schrijving. Bovendien is het rap
port meer een historische dan een
juridische beschrijving. Het is
echt een leesboek geworden. Bo
vendien hebben wij niet alle ge
tuigenverklaringen weergege
ven. Dan waren er nog zeker
twaalf tot dertien delen bijgeko-
Zijn mede-opsteller van het rapport
dr. Blom, voegde daar nog aan toe
dat het rapport niet in de eerste
plaats berust op getuigen-verho-
ren, maar op het onderzoek van
archieven. „Op grond van de
kennis die we daar uit haalden,
zijn we getuigen gaan verhoren.
Het opsporen van die archief
stukken was overigens niet een
voudig. Zo ging eerst het gerucht
dat de belangrijke stukken over
het politieke strafproces tegen
Menten uit de jaren 1945-1949
verduisterd waren.
Dat bleek echter niet zo te zijn. De
stukken waren wel onvindbaar,
maar dat kwam omdat ze in een
zolderruimte van het Amster
damse Paleis van Justitie waren
opgeslagen. Daar wisten maar
twee mensen van af. Bovendien
zijn later die stukken nog eens
volledig ingebouwd door allerlei
jaarboeken zodat ze niet meer
voor het oog waarneembaar wa
ren. Dat we ze toch terugvonden
was puur geluk. De ambtenaar
die destijds de stukken had op
geborgen kon zich dat na al die
jaren nog herinneren en zorgde
ervoor dat we deze onmisbare
stukken konden gebruiken bij
ons onderzoek".
Een nadeel bij het horen van getui
gen was dat veel mensen zich al
les nog maar vaag wisten te her
inneren. „Vergeleken met bij
voorbeeld een zaak als de Wein-
reb-affaire waren we in het na
deel. Daarbij ging het om zaken
van leven en dood die in het ge-
PEKING - Oppositieleider Den Uyl van de PvdA is gisteren in Peking ontvangen door de Chinese vice-premier
Li Xiennen (rechts). Den Uyl brengt op het ogenblik op uitnodiging van de Chinese regering een bezoek van een
week aan China. Hij heeft onder meereen kijkje genomen in de grote havens van het land. In het midden op de foto
twee tolken.
ASSEN (GPD) - „We hebben
ons in de schulden gestoken
om het kattqnras Russisch-
blauw voor uitsterven te be
hoeden. We wilden het pure
ras behouden, zonder inmen
ging van andere rassen. Daar
om hebben we de dekkater
Joël uit Amerika geïmpor
teerd. Dat heeft ons ruim
f 3000 gekost, en dan gebeurt
er dit".
Dit zegt de heer B. Berkenpas
uit Assen, eigenaar van de ka
ter Joël van het ras Russisch-
blauw. Door een misverstand
is het dier enkele dagen gele
den door een dierenarts geca
streerd. Zes weken geleden
ontsnapte de kater uit z'n hok,
ging aan het zwerven en werd
na verloop van tijd door een
Asser familie opgevangen.
Omdat Joël enkele verwon
dingen had aan een poot, ging
de familie met hem naar een
dierenarts. „Die mensen heb
ben de dierenarts nog ge
vraagd of het een raskat was.
Volgens de dierenarts was het
een bastaard van ongeveer
negen maanden oud. Voordat
die mensen iets konden zeg
gen, had het beest al een spuit
te pakken en moest Joël vol
gens de dierenarts maar wor
den gecastreerd", aldus de
heer Berkenpas.
Via advertenties en melding bij
enkele dierenartsen heeft
Berkenpas vlak na de ont
snapping van Joël gepro
beerd de kater terug te krij
gen. De familie die Joël had
opgevangen, kwam via een
advertentie in een super
markt achter de naam van de
eigenaar.
Door de castratie van Joël mist
de heer Berkenpas een aan
zienlijke bron van inkomsten.
Voor een dekking van Joël
moest ongeveer f 300 worden
betaald en een jonge kat le
verde zo'n f 500 op.
Het karakter van Joël is volgens
de heer Berkenpas door de
ingreep radicaal veranderd.
„Voor de castratie benaderde
Joël andere katten heel zacht,
hij probeerde de poezen te
overreden als hij ze moest
dekken. Hij is nu een bruut
geworden, een verkrachter.
Terwijl hij het niet eens meer
kan".
AMSTERDAM (ANP) - Na ruim
vier maanden draaien zijn er bij
de stichting Kindertelefoon in
Amsterdam achttienhonderd te
lefoontjes van kinderen tussen de
acht en achttien jaar uit het hele
land binnengekomen. Het meest
belden jongens en meisjes van
dertien en veertien jaar over
problemen rond verkering, de
relatie ouder-kind en sexualiteit.
Dit hebben woordvoerders van
de stichting Kindertelefoon gis
teren meegedeeld op een pers
conferentie.
In het kader van het jaar van het
kind startte de Kindertelefoon -
uniek in Nederland - begin mei
dit jaar, gesubsidieerd door de
nationale commissie jaar van het
kind. Het initiatief hiertoe werd
genomen door een Amsterdamse
maatschappelijk werkster naar
aanleiding van de „sorgentele-
fon" in Duitsland.
Doel van de organisatie, waarvan
vijfentwintig vrijwilligers deel
uitmaken, is kinderen telefo
nisch hulp te bieden en vragen te
beantwoorden. Anonimiteit staat
n/r g
Man vermoordt ^id
zijn ex-vriend
DIEREN (GPD) - In de vroege och
tenduren is gisteren de 39-jarige
ongehuwde D. Westhof uit Die
ren in zijn woning vermoord. De
daad is gepleegd door de 36-jarige
ongehuwde A.K.L. uit Dieren
met wie het slachtoffer geruime
tijd een nauwe relatie had. De da
der meldde zich gisteren bij de
Rhedense gemeentepolitie met
de mededeling dat hij zijn kennis
om het leven had gebracht.
Het motief van de dader is nog niet
bekend, maar het is wel duidelijk
dat het te maken heeft met het
feit dat onlangs de relatie tussen
dader en slachtoffer is verbroken.
hierbij voorop en dat neemt, vol
gens de stichting, een hoop
drempelvrees bij de kinderen
weg. "De vragen of problemen
kunnen van allerlei aard zijn en
hoeven heus niet alleen ernstig te
zijn. We proberen de vragen te
beantwoorden en een oplossing
voor het probleem te vinden.
Eventueel verwijzen we de kin
deren door naar een andere hulp
verleningsinstelling, waarmee
goede contacten onderhouden
worden", aldus de stichting
woordvoerders.
Naast de directe hulpverlening als
hoofddoel stelt de stichting zich
tot taak eventuele gaten in de be
staande hulpverlening op te spo
ren. Gebleken is nu al dat in klei
nere gemeenten een duidelijk te
kort is aan hulpverleningsinstel
lingen voor kinderen en zeker
aan instellingen waar de anoni
miteit gewaarborgd wordt, aldus
de stichting. Daarnaast conclu
deerde zij dat er voor jongens en
meisjes jonger dan dertien jaar
die weggelopen zijn van huis
geen opvangmogelijkheden zijn
en dat kinderen van particulier
verzekerden niet anoniem naar
de huisarts kunnen. Deze verkre
gen inzichten worden doorge-
instanties en belan
gengroepen", aldus de stichting.
Na vier maanden draaien vanuit
een, eveneens anoniem, pand in
Amsterdam, blijkt na het opma
ken van de balans dat er duidelijk
behoefte is aan zo'n speciale sos-
lijn voor kinderen. In het begin
belden zo'n vijfendertig jongens
en meisjes per dag naar het kan
toon nu zijn dat er ongeveer nog
tien per dag. Het belangrijkste is
dat het probleem van het kind
centraal staat en dat er naar haar
of hem wordt geluisterd. Twee
telefoons onder het nummer
224455 zijn iedere dag, ook in het
weekeinde, van vier tot acht uur
te bereiken. Buiten die tijden
wordt men doorverbonden met
het JAC, dat later de problemen
overhevelt naar de Kindertele
foon of in acute gevallen zelf
maatregelen neemt.
heugen van de getuigen gegrift
waren. Bij ons onderzoek ging
het om ambtelijke affaires die
veel minder ingeprent waren
gebleven bij de getuigen", aldus
dr. Blom.
De commissie heeft bovendien niet
het hele archief-Kortenhorst mo
gen inkijken. Ze hebben wel de
stukken mogen raadplegen over
onder andere het na de oorlog
opgerichte Comité voor Rechts
zekerheid, dat de strijd aanbond
met de bijzondere rechtspleging
en waarin veel bekende Neder
landers zaten.
Het advocaten-dossier over de
zaak-Menten wilden de erven-
Kortenhorst echter niet open
stellen. Hierover is de commissie
nog steeds verbolgen. „Maar veel
nieuws zou het ons waarschijn
lijk toch niet opgeleverd hebben.
Mentens toenmalige advocaat
mr. Van Heijningen heeft wel in
zage van die stukken gehad. Als
er iets inzat wat Menten had kun
nen helpen, dan was hij daar ze
ker wel mee gekomen", aldus
prof. Schöffer.
WINSCHOTEN (GPD) - Een drama, dat zich, naar pas nu bekend is
geworden, in de vroege woensdagochtend afspeelde in het St.
Lucas-ziekenhuis in Winschoten, heeft het leven gekost van de
75-jarige L.M. uit Oude Pekela. De man bezweek gistermorgen in
het academisch ziekenhuis in Groningen aan de verwondingen
aan het hoofd, die hem werden toegebracht door de 33-jarige
Duitser G D. uit Elz, die naast hem op een kamer in het St.
Lucas-ziekenhuis lag.
De slagen op het hoofd van het slachtoffer werden toegebracht met
een stomp voorwerp, vermoedelijk een urinaal.
M. werd woensdagochtend tegen half acht badend in het bloed
door een verpleegster in zijn bed aangetroffen. Even daarvoor
moet het drama zich hebben voltrokken. M. werd voor een
spoedoperatie naar het academisch ziekenhuis in Groningen ge
bracht.
De Duitser was na zijn daad totaal ontredderd. Hij is opgenomen in
een psychiatrische inrichting en kon nog niet door de politie
worden gehoord.
De Duitser was dinsdagmiddag voor observatie in het ziekenhuis
opgenomen, nadat de politie hem, slechts gekleed in een onder
broek, bij het station in Winschoten had aangetroffen. Hij logeer
de in een hotel, waar hij door zijn werkgever was ondergebracht
om op verhaal te komen, nadat hij 's morgens vroeg met een
collega in een auto in het Pekelder Diep in Oude Pekela was
gereden. De Duitsers waren als servicemonteurs ingehuurd door
een bedrijf in Oude Pekela.
De artsen hebben niet kunnen vaststellen of D.'s daad te verklaren
is uit een eventuele shock die hij door het ongeval heeft opgelo
pen. Zijn collega heeft verklaard voor het ongeval niets bijzon
ders aan D. te hebben gemerkt. Wel is komen vast te staan dat de
Duitser in een echtscheidingsprocedure is verwikkeld.
HAAG (GPD) - De NAVO v°lgens de^PydA dient de NAVO
dient de beslissing over
het moderniseren van
kernwapens voor de mid
dellange afstand nog niet
dit jaar te nemen. Eerst
moet met de Sowjet-Unie
onderhandeld worden
over afspraken met be
trekking tot deze atoom
wapens. Nederland moet
zich dan ook niet door de
NAVO onder druk laten
zetten om gehaast te be
sluiten tot het statione
ren van nieuwe, dan wel
gemoderniseerde,
atoomwapens op Neder
lands grondgebied.
de Russen een aanbod te
doen om 1000 tot 2000 in Europa
gestationeerde kernwapens in te
leveren. Het overwicht aan tacti
sche kernwapens van de NAVO
is zo groot, dat zo'n aanbod gerust
kan worden gedaan.
Indien de onderhandelingen tus
sen Oost en West over wederzijd
se troepenvermindering in 1981
nog geen resultaat hebben gehad,
dan dient volgens de PvdA Ne
derland zelf een begin met die re
ducties te maken. De PvdA stelt
dan ook voor het aantal parate ba
taljons terug te brengen van 16
naar 14. Een onvermijdelijke
zaak zeggen de socialisten, omdat
defensie nu al moeite heeft de
eenheden volledig te vullen.
De PvdA-fractie doet in haar alter
natieve defensienota een groot
aantal voorstellen die moeten
leiden tot bezuiniging op de de-
fensielasten. Opvallend daarbij is
dat de socialisten zich niet rond
uit uitspreken tegen de rege
ringsplannen om de defensielas-
ten jaarlijks met drie procent te
laten stijgen. Wel kan volgens de
PvdA in de komende vier jaar 460
miljoen gulden bezuinigd wor
den ten opzichte van de meerja
renplannen van minister Schol
ten.
Afstoting van atoomtaken moet to
taal 50 miljoen opleveren. Maar
de meeste gelden moeten in de
PvdA-visie vrijkomen door het
verhogen van de ontslagleeftijd
voor militairen, het niet meer ge
heel gratis laten zijn van de ge
neeskundige verzorging, het
verminderen van het aantal para
te bataljons van 16 naar 14 en het
beperken van nieuwe investerin
gen.
Dat stelt de Tweede-Kamerfractie
van de PvdA in haar gisteren ge
publiceerde alternatieve Defen
sienota 1979.
SS20
De kwestie van de modernisering
van bestaande kernwapensyste
men staat momenteel ter discus
sie nu de NAVO tot nog toe het
antwoord is schuldig gebleven op
enkele nieuwe kernwapens voor
de middellange afstand van de
Sowjet-Unie, zoals de SS-20-ra-
ket en de Backfire-bommenwer-
per.
Modernisering als vervanging van
verouderde systemen wordt door
de PvdA-fractie in de alternatieve
defensienota geaccepteerd. Maar
volgens de socialisten wordt
daarbij te vaak de fout gemaakt
om kernwapensystemen los van
elkaar te zien in plaats van als on
derdelen van een geheel. Daar
door loopt modernisering vaak
uit op uitbreiding. Wel stelt de
PvdA dat bij een ongeremde
doorgaande groei van de wapen
systemen van het Warschaupakt,
in bepaalde sectoren ook het
NAVO-arsenaal dient te worden
verbeterd.
Stabiliseren
Volgens één van de opstellers van
de alternatieve PvdA-nota, ex-
minister van defensie Bram Ste-
merdink, is er echter voldoende
tijd beschikbaar om eerst een
grondige analyse te maken van
de toekomstige behoefte aan
kernwapens voor de NAVO alvo
rens een beslissing te nemen.
Daarbij dient eerst bij de Russen
gepeild te worden of zij bereid
zijn hun aantal SS-20-raketten te
stabiliseren. „Militair-technisch
is een antwoord nu niet nodig",
zegt hij.
Stemerdink uit dan ook kritiek op
de regering die bijvoorbeeld de
nieuwe Lance-raketten met
atoomkoppen liet uitrusten zon
der die studies af te wachten.
Volgens de PvdA-fractie kan de
NAVO ook met veel minder
nucleaire wapensystemen toe,
dan tot nog toe. De technologi
sche ontwikkelingen hebben de
laatste jaren geleid tot zulke tref
zekere conventionele wapens,
dat een aantal nucleaire syste
men daardoor vervangen kan
worden.
DEN HAAG (GPD) - D'66 blijft sterk doorgroeien en het CDA
wordt weer de grootste partij. Dat zijn de meest in het oog sprin
gende resultaten van de meest recente enquête van het bureau-
Lagendijk. Uit het onderzoek komt verder naar voren dat indien
nu verkiezingen gehouden zouden worden de PvdA een gering
verlies zou lijden. Het verlies van de WD zou zich voortzet
ten.
Voor de enquête zyn duizend mensen ondervraagd. Van hen ver
klaarde 34,4 procent bij verkiezingen op het CDA te zullen stem
men, 31,9 procent zou PvdA stemmen, 13,9 procent WD en 12,9
procent D'66. Bij een onderzoek in mei van dit jaar waren deze
cijfers achtereenvolgens CDA 31,1 PvdA 33,4 VVD 14,9 en D'66
11,7
Tevens kwam naar voren dat van de ondervraagden in augustus 25
procent (in mei ook 25 procent) veel vertrouwen in het kabinet-
Van Agt had, 42 procent (was 46 procent) enigermate en 32 pro
cent (28 procent) geen vertrouwen had in het kabinetsbeleid. Op
de vraag naar welke regeringscoalitie de voorkeur uitging, ant
woordde 31 procent te kiezen voor een coalitie PvdA-CDA, 30
procent voor CDA en WD, 7 procent PvdA en VVD en 17 pro
cent voor een samenwerking van alle linkse partijen met uitzon
dering van de CPN.
Een CDA-commissie onder leiding
van de Limburgse commissaris van
de koningin Kremers heeft deze
week een zogenaamd programma
van uitgangspunten gepresenteerd.
Het programma moet z'n rondgang
door het CDA nog maken dus het is
de vraag wat er van overblijft.
Maar al te grote wijzigingen liggen
niet voor de hand want de formule
ringen van de commissie munten
over het algemeen uit in behoed
zaamheid en omzichtigheid.
Zo wordt over kernwapens opge
merkt dat ze ethisch en principieel
onaanvaardbaar zijn. maar prakti
sche consequenties worden daar
aan niet verbonden. Integendeel, in
het rapport staat ook vermeld dat
abrupte en eenzijdige afschaffing
van de kernbewapening onaan
vaardbare risico's voor de wereld
vrede met zich mee zou brengen.
Nog één stap verder en de denk
beelden van een andere CDA-
commissie (onder leiding van Henk
Neuman). die de wereldvrede het
beste gediend vindt met moderni
sering en stationering van kernwa
pens in Nederland, doemen op aan
de horizon. Kortom, het rapport
biedt ruime mogelijkheden om
mensen met uiteenlopende opvat
tingen op dit punt tevreden te stel
len.
Duidelijker is het ontwerp-pro-
gramma t a v. inkomstenontwikke
ling. Maar liefst vijftien jaar moeten
we in Nederland op de nullijn gaan
zitten. Een moedige opmerking in
een periode waarin uit enquêtes
blijkt dat Nederlanders het matigen
en versoberen beu zijn
Het noemen van die vijftien jaar lijkt
een tamelijk misplaatste vorm van
koffiedikkijkerij. Waarom geen tien
jaar, waarom geen twintig jaar? Op
dit punt zou enige vaagheid nu juist
wel voor de hand liggen.
Positief valt de passage over sa
menlevingsverbanden te waarde
ren. De commissie-Kremers ver
klaart het gezin niet heilig maar vindt
dat de overheid ook gelijkheid zal
moeten behandelen ten opzichte
van andere samenlevingsverban
den die steunen op onderlinge
trouw, duurzaamheid en verant
woordelijkheid jegens elkaar. Zelfs
de commune mag. Wie had dat een
aantal jaren geleden kunnen den
ken?
Maar denkbeelden kunnen snel
veranderen, ook bij het CDA. Dat
valt zelfs met het voorzichtige rap
port van de commissie-Kremers
niet te verhullen.
De gezamenlijke werkgeversorga
nisaties willen binnenkort met een
aantal concrete voorstellen komen
om wijzigingen aan te brengen in
het stelsel van sociale verzekerin
gen. Daarbij zal de eigen achterban
niet worden ontzien.
VNO-voorzitter Van Veen heeft la
ten weten dat het ontslaan van
werknemers via de arbeidsonge
schiktheidsverzekeringen wao en
aaw bemoeilijkt zal moeten worden.
Het is verheugend dat de werkge
vers hier eindelijk zelf wat aan willen
gaan doen. De laatste jaren zijn er al
te gemakkelijk tienduizenden men
sen via de wao de laan uitgestuurd.
Nederland mag dan officieel ruim
200 duizend werklozen hebben, er
zijn er ook al bijna 600 mensen die
een wao- of aaw uitkering hebben.
Het is een publiek geheim dat een
aanzienlijk deel van deze laatste
groep eigenlijk "gewoon" werkloos
is.
Toevallig promoveerde ook deze
week drs. Durk Wiersma in Gronin
gen op een proefschrift over de wao.
Zijn voornaamste conclusie is:
„Eens een wao-er altijd een wao-
er". De groep wao-ers en aaw-ers
zal dus niet verminderen. Voeg
daarbij het gegeven dat het aantal
arbeidsongeschikten vorig jaar met
tien procent toenam, en de ernst
van de situatie wordt zichtbaar
Het wordt dan ook hoog tijd dat er
wat gebeurt aan het lozen van
werknemers via de wao. Te hopen
valt dat het signaal van de werkge
versorganisatie wordt gehoord El
ke dag dat de huidige onbevredigde
regeling voortduurt, is er één teveel.
DEN HAAG (GPD) - Het pen
sioenplan van D'66, waarvoor een
initiatief wetsvoostel is inge
diend, kost volgens de verzeke
ringsmaatschappijen veel geld.
Zij dreigen nu met een verhoging
van de pensioenpremies en met
het afschaffen van de jaarlijkse
rentekortingen, waaruit pen
sioenen vaak kunnen worden
verbeterd.
D'66 wil met het initatief wets
voostel een einde maken aan het
gebruik, dat een werknemer bij
verandering van werkkring een
niet aan de prijsinflatie aangepas
te premievrije pensioenpolis
meekrijgt. Jaren is op deze polis
zowel door de werknemer als de
werkgever pensioenpremie be
taald, waarmee het pensioen
werd opgebouwyl. Als de werk
nemer van baan verandert, blij
ven de gestorte premies bij de
verzekeringsmaatschappij, die
daarmee o.a. via beleggingen
geld verdient. Van dit verdiende
geld wordt echter aan de werk
nemer op wiens naam de polis
staat, geen rente betaald. D'66 wil
nu de verzekeraars via een wets
wijziging verplichten jaarlijks op
deze polissen een inflatiecorrec
tie te doen toepassen. Deze infla
tiecorrectie moet door de Verze
keringskamer worden vastge
steld.
bijl, omdat o.a. voorbij wordt ge-
gaan aan die tond en die geen
beleggingswinsten maken. De
verzekeringsmaatschappijen
menen, dat als het wetsvoorstel
wordt aanvaard er een pensioen-
premioverhoging moet komen.
De
zeker
Bovendien menen zij, dat het niet
meer mogelijk zal zijn de toege
paste kortingen op de premiebe
talingen en de rentekortingen in
het vervolg te kunnen betalen.
Bovendien zeggen de verzeke
raars, dat door aanvaarding van
het wetsvoorstel zij gedwongen
worden hun hele administratie
en automatiseringssysteem op
zeer korte termijn rigoureus te
wijzigen.
