IRA is oppermachtig in Armagh FA. C. DE GROOT EEN CHAUFFEUR MODELWONING MODELWONING IN ALPHEN AAN DEN RIJN HOLLAND WEST MODELWONING "Grillo" ASSISTENT ACCOUNTANT (m/v) VRIJDAG 14 SEPTEMBER 1979 VARIA PAGINA 13 (Door Paul de Vries) NEWRY-BELFAST - De loodgrijze luoht boven het grens gebied van de Ierse Republiek en Noord-Ierland, gecom bineerd met mist en motregen, zorgt voor slecht zicht. De sfeer in het grensgebied is somber en onheilspellend. Tien tegen èèn dat er niets gebeurt. Maar iedereen is nerveus: de grensbewoners en ook de Britse militairen, die geacht worden de verbeten twisten tussen katholieken en pro testanten in de hand te houden. Nerveus is ook de bemanning van de Britse Wessex-helikopter, die als een natte wesp loom cirkels draait boven Zuid-Armagh, waar de militante vleugel van de IRA aan beide zijden van de grens op permachtig is. Veel valt er niet te zien in het beboste gebied tussen Forkhill en Crossmaglen, al staat de deur van het toestel wagen wijd open en wijzen de lopen van met scherp geladen automati sche geweren naar buiten. Als de patrouillevlucht er bijna op zit en de neus van de helikopter alweer naar Crossmaglen wijst - waar de Britten hun thuisbasis hebben - klinkt het doffe geratel van een machinegeweer. De wen telwiek wordt licht getroffen en maakt zich uit de voeten. De schoten kwamen van de Ierse kant van de grens. Ditmaal zijn er geen doden of gewonden. De volgende dag wordt in de buurt van Newry, waar de Ierse Re publiek middels een tweebaans- weg en de spoorlijn Belfast- Dublin overgaat in Ulster, Noord- Ierland, een met bier geladen goederentrein gekaapt. De ma chinist en zijn bijrijder worden door gewapende en gemaskerde mannen gedwongen uit te stap pen en hun biezen te pakken. De trein wordt door de overvallers weer op gang gebracht, maar ze nemen zelf de wijk. De spook trein vervolgt zijn weg in wat kennelijk als een ramkoers is be doeld, maar maakt geen slachtof fers want zijn snelheid is te hoog en de hele zaak ontspoort na een tiental minuten. De personen trein Belfast-Dublin, kennelijk doelwit van de ramtrein, is nog nauwelijks uit Belfast vertrok ken. Een paar uur later claimt de IRA de verantwoordelijkheid voor het incident. De daders zijn inmiddels de grens over, naar de Ierse Republiek. Maandag 27 augustus was het raak. Op èèn dag maakte de IRA 22 slachtoffers en waren maar drie bommen nodig om de wereld, van Paus Johannes Paulus tot Sowjet-partijleider Leonid Brezjnjev, in opperste veront waardiging te brengen. In de baai van Donegal, aan Ier- lands onwezenlijk mooie noord westelijke kust, was lord Louis Mountbatten in zijn groen met witte visbootje bezig de kreeften fuiken te inspecteren toen aan de rotsige kust iemand op de knop van een radiozendertje drukte. In een fractie van een seconde ver splinterde de visboot en werden Mountbatten - oom van koningin Elizabeth, en het laatste symbool van het Britse koloniale tijdperk -en twee van zijn familieleden op slag gedood. De 82-jarige schoonmoeder van zijn dochter overleed korte tijd later aan haar verwondingen en drie anderen werden ernstig gewond. In ver band met de aanslag zijn later in de Ierse Republiek twee mannen opgepakt. De Ierse politie ver moedt evenwel dat zij niet de eni ge daders zijn. In de middag van diezelfde 27e au gustus 1979 - inmiddels omge doopt tot „Bloedige maandag" - vertrok aan de Ierse oostkust een konvooi van twee viertonners en een jeep van het Britse garnizoen in Ballykinler naar Newry. Om veiligheidsreden en werd pas tien minuten van tevoren besloten de kustweg te nemen, die via War- renpoint langs de grens met de republiek loopt. Niet dat de Brit ten veel keus hadden: er is maar èèn andere weg die in Newry uit komt en die loopt door het heu velachtige binnenland. Toen de kolonne - bijna aan het eind van de rit - bij Warrenpoint het korte s^uk vierbaansweg naar Newry opdraaide was alles nog rus tig. De rivier vormt hier een natuurlijke grens. Warrenpoint licht op de plaats waar Narrow Water de Ier se Zee verbindt met de Bann-ri- vier. Het water is hooguit 200 me ter breed. Aan de andere kant ligt de Ierse Republiek. Links, half in de rivier, een solide middeleeuw se wachttoren en aan de andere kant van de weg de poorten van een onder banketbakkers-ar chi- tectuur gebouwd buiten. Op de vluchtstrook, op korte afstand van de wachttoren, staat een op legger, geladen met hooibalen. Precies op net moment dat de laatste viertonner passeert ont ploft een in het hooi verborgen bom en blaast de vrachtwagen van de weg. De zes inzittenden hadden minder dan een seconde te leven. Tweede bom Hulptroepen verzamelen zich. Ze komen over de weg en door de lucht. De weg wordt afgezet, ge wonden in een helikopter gela den om naar Newry te worden af gevoerd. Dan ontploft een twee de bom, ditmaal verborgen in het poortgebouw van het buiten, waardoor nog eens 12 militairen sneuvelen, onder wie overste Da vid Blair, commandant van de Queen's Own Highlanders en de hoogste officier, die tot dusver in Noord-Ierland is omgekomen. Van de daders ontbreekt nog elk spoor, maar de hulptroepen wer den voordat de tweede bom barstte beschoten vanuit de Ierse Republiek en, zo menen de Brit ten te weten, ook de bommen werden van daaruit tot ontplof fing gebracht. Opnieuw radiogra fisch. De ruim 400 kilometer lange grens tussen Noord-Ierland en de Ierse republiek is sinds „Bloedige maandag" eens te meer een poli tiek heet hangijzer. Onmiddellijk na de plechtige begrafenis van Lord Mountbatten, vorige week woensdag in Londen, kwamen de Britse premier Margaret That cher en haar Ierse collega „Taoi- seach" Jack Lynch in Thatchers ambtswoning in Downingstreet bijeen om te bespreken in hoe verre betere grensbeveiliging haalbaar was. Thatcher had een duidelijke bood schappenlijst bij zich, hoewel die niet makkelijk te slijten zou zijn aan Lynch, vertegenwoordiger van de orthodox-katholieke Ierse Republiek, waar men zich niet geneert voor een onverholen sympatie voor de IRA en waar menig IRA-strijder een tamelijk vredige schuilplaats vindt. Be langrijkste eis van de Engelsen was het recht op „hot pursuit", achtervolging tot over de re- publiekeinse grens van verdach te terroristen. Verder ergert men zich in Londen aan het grondwet telijke recht op stilzwijgen van ieder, die in de Ierse Republiek wordt gearresteerd. Ook worden IRA-leden, die in de Republiek worden opgepakt, niet „naar het Noorden" uitgele verd. De Britten moeten maar zien dat ze de Ierse rechter van een complete bewijslast voor zien. Weliswaar is er een zekere samenwerking tussen de politie van Noord-Ierland, The Royal Ulster Constabulary (CUR) en hun republikeinse collega's, de Garda Siochana, maar die be perkt zich tot de uitwisseling van gegevens: een doorn in het oog van de Britten. Lynch wil Thatcher best wat tege moet worden, vooral op het ge bied van verdere samenwerking en het recht op stilzwijgen, dat tijdelijk zou kunnen worden op geheven. Maar niet zonder dat Londen daar concessies tegen over stelt. De Ierse regering in Dublin is er, evenals de gematig de politieke partijen in het Noor den, van overtuigd dat Thatcher en haar staatssecretaris van Noord-Ierland, Humphrey At kins, nu maar eens met een dui delijke politieke verklaring op de proppen moeten komen. Een verklaring, die de katholieke minderheid in het Noorden ten minste enige hoop moet geven, hetzij op vereniging met de Ierse Republiek, hetzij op verdeling van de politieke macht tussen ka tholieken en protestanten, waar door een eind zou komen aan de vooral door de katholieken geha te „direct rule" vanuit Lon den. De premiers konden het niet on middellijk met elkaar eens wor den en zijn uit elkaar gegaan met de belofte drie weken na de be spreking met duidelijke voor stellen te komen. Lynch heeft dat vooralsnog een bitter gevecht opgeleverd met zijn eigen partij, de Fianna Fail, die dreigt hem politiek te zullen villen als hij te veel concessie doet aan That cher. Intussen gaat het touwtrekken over het grensgebied door. De protes tanten in het Noorden, de politie van Ulster en het Britse leger vinden dat de grens hermetisch moet worden afgesloten. Een bij na onmogelijke eis. Meer dan 400 kilometer, doorsneden door we gen, weggetjes en paden. Zelfs de grens tussen Nederland en België is „voor het geval dat" voorzien van solidere grensposten dan die tussen de Ierse Republiek en Noord-Ierland. Zelfs de belang rijkste overgang, die bij Newry, kan zonder enig probleem wor den gepasseerd. Aan c(e andere, rechter, kant van de gele streep over de weg staat een dromerige Ierse douanier, die methodisch vracht- en personenwagens doorwuift. Wie in noordelijke richting reist wordt niets in de weg gelegd. Pas na het centrum van Newry, dat door de Britse militaire politie hermetisch is afgegrendeld - ze zijn op zoek naar de daders van een schietpartij, die zich die nacht heeft voorgedaan - wordt de automobilist geconfronteerd met een permanente wegver sperring, vlak bij een tot fort ge transformeerde kazerne. Bij die versperring staat een enkele sla perige soldaat die met zijn ge weer naar zijn zwarte rechter schoen wijst, plus twee onbe mande gewondenvoertuigen. Hij schijnt de passerende auto's nauwelijks op te merken. Op de muren van de verkrotte huizen in zijn omgeving staat een hon derdvoudig „Brits out!", met als afzender IRA of INLA (het Ierse nationale bevrijdingsleger, een zijtak van de IRA). Reizigers naar de hoofdstad van Ulster, Belfast, zullen maar twee wegversperringen aantreffen. De automobilist wordt secuur onder schot gehouden: de geweren zijn doorgeladen en de Britse vingers bevinden zich in de buurt van de trekker. Toch wordt slechts rou tineus de kofferbak en de ruimte onder de motorkap van de auto gecontroleerd. Koffers en hand schoenenkastje blijven ongezien. De streekbewoners vinden die twee posten getuigen van grote paraatheid. Een paar weken ge leden stonden ze er nog niet. Wie later dezelfde route via secun daire wegen terugrijdt, komt geen enkele wegversperring te gen. Het lijkt mogelijk via twee meter smalle wegen en veredelde paden heel Noord-Ierland te doorkruisen zonder een soldaat of politieman tegen te komen. Via zo'n secundaire weg is het moge lijk weer terug te rijden naar de Ierse Republiek, zonder dat er iets in de weg wordt gelegd, be halve wat gele verf op het^veg- dek. Onzin Later zal een Britse officier bewe ren dat dat onzin is. Hij weet stel lig dat Britse patrouilles zich in bosjes ophouden en het komen en gaan van grenspassanten nauwlettend observeren. Ten bewijze daarvan verstrekt hij fo to's van militairen op smalle weggetjes die met hun rechter voet ijverig in het gras bezijden de weg schoppen. In Dundalk, aan de Ierse karrt van de grens en in de volksmond „Provo Capital", de hoofdstad van de IRA geheten, wordt bui tengewoon schamper gereageerd op de veiligheidsmaatregelen van de Britten en de Noordieren. „Het is een kunstje van niks om tienmaal per dag ongezien over de grens te wippen", zegt een ou dere katholiek, naar eigen zeggen gezegend met een langdurige er varing in smokkelarij, maar niet in terrorisme. „Het komt gere geld voor dat ze aan de andere kant het wegdek opblazen om zo'n overgang onbruikbaar te maken, maar de mensen hier in de streek leggen dan gewoon weer ergens anders een ander pad. En dan duurt het weer een hele tijd voordat de Britten er erg in hebben". Aan de Britse kant van de grens, in het centrum van het grauwe, overwegend katholieke markt stadje Newry, wordt de IRA niet door iedereen op handen gedra gen. De recente aanslagen op Mountbatten en de 18 Britse mili tairen zijn nog steeds een promi nent onderwerp van gesprek. Bovendien wekt het komende bezoek van paus Johannes Pau lus II, eind deze maand, zijn schaduw vooruit. In Halliday's pub, een nogal onbe stemd taplokaal, zit koopman Ed Murphy achter een lauw glas donker bier. Voor de hinderlaag in Warrenpoint kan hij meer be grip opbrengen dan voor de aan slag op Mountbatten. „De Britse soldaten weten dat ze grote risi co's lopen", zegt hij. „Ze maken deel uit van een bezettingsmacht en die hoort hier niet. Uiteraard zijn ze een doelwit. Maar Mount batten, dat is wat anders. Zijn dood was niet goed voor ons. Het is moeilijk daar nog positief over te denken. We houden ons hart vast dat de protestanten straks, als de paus in het zuiden is, gaan terugslaan. Tot nu toe hebben ze zich rustig gehouden („slechts" twee katholieken zijn in Belfast op straat doodgeschoten P.d.V.). Maar we voelen allemaal dat ze iets groots van plan zijn". Later, in de stad Armagh, zetel van kardinaal O'Fiach en Ierlands ka tholieke centrum bij uitstek, is de toon feller. Een groepje jongelui, die er zeer aan hechten te blijven, verdedigt het idee dat de katholieke minderheid in Noord-Ierland in oorlog is met de Britten en dat in een oorlog elk middel geoorloofd is. In hun mat te woorden gloeit soms trots en hoop. „Misschien zijn ze in Lon den nu voldoende geschokt, zo dat ze eindelijk eens eieren voor hun geld kiezen en opdonderen. Er kan hier geen vrede zijn zolang hun leger en politie hier zit ten". De dood van Mountbatten is tra gisch, geven ze toe. en die van zijn familieleden nog meer. Voor hen was de bom dan ook niet bedoeld, menen ze te weten. De IRA wist niet beter of alleen de Lord zou aan boord zijn. Een bewering, vreemd genoeg, die ook in Dublin te horen valt, hoewel die slecht te rijmen is met de theorie dat de bom radiografisch tot ont ploffing is gebracht. Daarvoor is immers een open ruimte nodig tussen bom en zender, waardoor de daders moeten hebben gezien wie er aan boord waren. In Lisburn, een paar kilometer ten zuiden van Belfast, staat het zwaar bewaakte hoofdkwartier van de Britse troepen in Noord- Ierland. Van daaruit worden de acties in het grensgebeid gecoör dineerd. Daar zetelt ook huzaren- kolonel David Pipe. Nog niet zo lang, vertelt hij, want tot voor kort was ook hy in het grensge bied bij Newry gelegerd. Volgens Pipe, een slungelachtige oer-Brit, kan alle leed geleden zijn als de grens maar dichtgaat. „De politici hebben er de afgelo pen weken nogal hysterisch over gedaan", vindt hij, „maar het is domweg het grensgebied waar de terroristen in alle rust hun plan nen kunnen maken, en hun men sen kunnen trainen. Bijna alle bomaanslagen zijn gepleegd door commando's, die bliksemsnel over de grens wippen, hun slag slaan en even snel weer terug ke ren naar de Republiek. Daaarom slagen nog geen 500 man - want meer actieve leden heeft de IRA niet - er in hier een legermacht van meer dan 20.000 man aan handen en voeten te binden. Op die manier hebben onze wegver sperringen alleen een kosmeti- sche functie, aardig voor de toe risten, maar uit het oogpunt van terreurbestrijdi ng van geen en kele waarde. Lieden met snode plannen nemen gewoon een om weg", aldus Pipe. Hij zegt dat de Ierse regering in Dublin nu maar eens over de brug moet komen met duidelijke anti-terreurmaatregelen. Zeker nu andermaal duidelijk is gewor den hoe belangrijk het voor de IRA is om vanaf Iers grondgebied te opereren. „Het is frustrerend te weten waar ze precies wonen, de echte terroristen. Maar we kun nen er niet bij. Laatje niets wijs maken. De echte harde kern van de IRA zit in de Republiek en niet in Belfast of Londonderry. Daar zitten alleen maar cowboys, heel jonge, slecht geoefende jon gens". Kaashandel Noordstraat 78, Bodegraven. In ons bedrijf hebben wij plaats voor in bezit van groot rijbewijs. Zijn taak zal bestaan uit het bezorgen van onze artikelen, bij onze afnemers. Wij bieden modern materiaal, zelfstandig werk en goede beloning. Vraag gerust iets meer inlichtingen. Telefoon 01726 -14290 of 13268 (buiten kantooruren) Voor onze offsetdrukkerij, waar een gevarièerd pakket handelsdrukwerk, periodieken en etiketten vervaardigd wordt, vragen wij op korte KLEIN - OFFSETDRUKKER In de afdeling fotozetterij kan geplaatst worden FOTOZETTER -STER voor het zetten van periodieken en brochures eCompugraphic. DRUKKERIJ JANSEN BV Aalmarkt 1-3, Leiden, telefoon (071) 121500 INTERIEURVERZORGING FA. J. HAASNOOT ZN. VOORSTRAAT 44, VOORSTRAAT 43 TEL. 73461 TEL. 73461 VOOR SLAAPKAMERS: PRINCESTRAAT 40 - TEL. 15912 KATWIJK AAN ZEE Wij hebben in de verkoop 24 luxueuse woningen met ECHT veel ruimte. Deze wonin gen zijn op de afwerking na klaar en zijn gebouwd aan het talud van een polderdijk. Werkelijk een unieke situering! De woningen worden gebouwd door de twee bekende aannemingsbedrijven uit Al phen aan den Rijn, t.w.: SLINGERLAND EN ZOON B.V. EN MAAS-DIJKEN B.V. Met genoegen bemiddelen wij in dit projekt omdat wij daarmede een kwaliteitsprodukt kunnen aanbieden. Dit projekt is voorlopig één van de laatste nieuwbouwprojekten welke op korte termijn gerealiseerd worden. Onze informatie is dat in deelgebied D de eerste woningen medio juli/augustus 1981 voor bewoning gereed zullen zijn. Komt u daarom VRIJBLIJVEND even kijken in onze geheel ingerichte modelwoning. Ook de tuin is aangelegd. Als u de President Kennedylaan uitrijdt, bereikt u Ridderveld II. Daar treft u richting bordjes "Holland West" aan, die u naar de modelwoning leiden. Wij zullen aanwezig zijn op de volgende dagen: Maandagen van 14.00 tot 16.00 uur Woensdagen van 14.00 tot 16.00 uur Zaterdagen van 11.00 tot 15.00 uur Mocht u dit niet uitkomen; bel ons dan op en wij maken een afspraak met u op een voor u geschikt tijdstip. MAKELAARS- EN ASSURANTIEKANTOOR O O m O Prins Hendrikstraat 224 - Alphen aan den Rijn, tel. 01720-91646 Meij vogel-, tïnv Tegels- Vgy. PLAVUIZEN SCHEEPMAKERSTRAAT 28 Bistro barbecue voor 'n gezellig avondje uit E A Borgersfraat 28a Katwijk aan Zee Telefoon 01718-16996 Keuken open tot 23 uur. OPROEPING tot bijwoning van de ALGEMENE VERGADERING der coöperatieve Raiffeissen- Boerenleenbank "KATWIJK AAN ZEE" W.A. op maandag 1 oktober 1979 des 's avonds 8.15 uur in de bovenzaak van Hotel "Noorzee" te Katwijk aan Zee. Punten van behandeling: 1opening en notulen 2. vaststelling van de balans per 31 december 1978 en de Verlies- en Winstrekening over 1978 3. Vervulling vakatures in Bestuur en Raad van Toezicht. 4. Rondvraag en sluiting. De volledige agenda alsmede de voordrachten in zake punt 3 liggen ten kantore der Bank voor de leden ter inzage tot na afloop van de vergadering. m. van alten accountant- administratieconsulent belastingconsulent Ervaring op een A.A.- of R.A.-kantoor vereist. Van deze medewerker wordt verwacht, dat hij met een grote mate van zelfstandigheid kan werken en naast een gedegen vaktechnische kennis beschikt over goede kontaktueie eigenschappen. Een personenauto wordt ter beschikking gesteld. Sollicitaties aan het adres Nicolaas Anslijnstraat 104, 1068 WT Amsterdam. Telefoon 020-100864.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1979 | | pagina 13