Stakingen verdelen
Yervoersbonden FNV
Wooer komt
nauwelijks
aan de
r-t i'
VVD-nota: bij steunverlening
voorrang voor kleine bedrijven
Deel van bestuur havens stapt op
h V"
Vuil werk beter betalen
VRIJDAG 7 SEPTEMBER 1979
ECONOMIE
PAGINA 25
Oprichter
Transavia
komt met
nieuwe
maatschappij
DEN HAAG (GPD) - John
Block, oprichter van Transa
via en daarna van nog twee
vliegbedrijven, heeft besloten
opnieuw een luchtvaartmaat
schappij te stichten. Block
wil zich vanaf de volgende
zomer toeleggen op het
Noordatlantische charter-
verkeer. De Rijksluchtvaart
dienst heeft bevestigd dat
Block eind augustus een aan
vraag heeft ingediend.
Door sterke verlaging van de ta
rieven in het verkeer met de
VS en Canada hebben zowel
Martinair als (goeddeels) de
KLM hun chartervluchten op
de Noordatlantische route
prijsgegeven. Transavia heeft
wel een vergunning voor
charters naar de VS, maar
maakt er evenmin gebruik
van. Daardoor zijn Neder
landse touroperators vrijwel
geheel aangewezen op voor
namelijk Amerikaanse char
termaatschappijen voor het
vervoer van hun sterk
groeiende' aantal Amerika-
vakantiegangers.
Block is van oordeel dat deze
toestand volop ruimte biedt
om vanuit Nederland een
charterbedrijf met bestem
mingen in Canada en de VS
op te zetten. Hij wil daarvoor
gebruik maken van zijn favo
riete en, mede wegens zijn
comfortabel vliegen, 's we
reld meest verkochte straal-
verkeersvliegtuig, de driemo-
torige Boeing 727-200.
Onder welke naam Blocks
nieuwe luchtvaartmaat
schappij zal opereren, was bij
de RLD nog niet bekend. De
aanvraag is ingediend onder
de naam van Blocks huidige
bedrijf in luchtvaartmake
laardij, Consulair BV. De
RLD zal zich nog beraden
over inwilliging van Blocks
aanvraag.
LEERRAPPORTEN
'an hedenmorgen 7 uur
Asterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
onbewolkt 23
half bew. 23
licht bew. 23
half bew.. 22
Zd Limburg geheel bew. 25
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genève
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
Lissabon
Locarno
Londen
Madrid
Malaga
Mallorca
München
Oslo
Parijs
Split
Stockholm
Wenen
Casa Blanca
half bew. 17
zwaar bew. 27 20 2
zwaar bew. - 19 0
onbewolkt 23 11 0
regen 22
geheel bew 26 15 0
onbewolkt 25 9 0
mist 25 11 0
onbewolkt 24 10 0
mist 21 7 0
licht bew. 21 12 0
onbewolkt 27 16 0
zwaar bew. 25 15 0
zwaar bew. 26 13 0
licht- bew. 28 14 2
geheel bew. 27 21 0
licht bew. 29 18 0
onbewolkt 21 11 0
half bew. 24 19 0
motregen 16 14 06
zwaar bew. 27 13 0
licht bew 27 15 0
onbewolkt 25 15 0
ombewolkt 20 7 0
(Van onze correspondent)
ROTTERDAM (GPD) - Binnen de Vervoersbonden FNV is
een ernstig conflict ontstaan over de datum waarop het
principe-akkoord tussen havenwerkgevers en vakbon
den moet ingaan. Negen leden van de Bedrijfsgroep Ha
vens van de Vervoersbonden FNV zijn gisteravond afge
treden uit protest tegen het besluit van de Federatie-
raad (het parlement) van de Vervoersbond FNV om de
nieuwe haven-cao goed te keuren.
Drs. Wiersma in proefschrift:
Daarin wordt als ingangsdatum 1
juli genoemd. De havenmensen
in de raad wilden nog verder on
derhandelen met de werkgevers
om de cao met terugwerkende
kracht per 1 januari te laten in
gaan. Deze vakbondsvertegen
woordigers hebben de indruk
dat, wanneer de loonsverhoging
van 28,50 per week per 1 januari
ingaat, de staking snel over zal
zijn.
Leon Ouwerkerk, lid van het dage
lijks bestuur van de bedrijfs
groep, zei te vrezen dat als het
hoofdbestuur zich niet sterk
maakt voor 1 januari als cao-da
tum er volgend jaar helemaal
geen bedrijfsgroep havens meer
zal bestaan in Rotterdam. Vol
gens hem worden de lidmaat
schappen nu al bij bosjes opge
zegd, iets wat een woordvoerder
van de Vervoersbonden FNV
overigens ontkende.
Eén van de andere afgetreden le
den, G. Naarden, zei dat de hele
groep zich zal distantiëren van de
haven. "Ze zoeken het zelf verder
maar uit". "Doordat men ons ad
vies niet heeft opgevolgd dreigt
het in de havens nu wel goed uit
de hand te lopen. We hebben ge
lijk gekregen. Dat zie je aan de
toestand in de havens, nadat het
federatiebestuur ons advies om
de cao per 1 januari te laten in
gaan haf afgewimpeld alsof het
om iets onbenulligs ging".
Uitbreiding
De Rotterdamse stakingsleiders
zijn er gisteren in geslaagd om
werknemers in de Amsterdamse
havens ook tot staken te bewe
gen. In de Rotterdamse haven is
de sfeer onder de stakende ha
venslepers grimmiger geworden.
FNV-Vervoersbondvoorzitter J.
Schroër waarschuwde gister
middag tijdens de federatieraad
voor dreigende werkloosheid als
Meer uitvoer
van aardgas
DEN HAAG (ANP) - In de eerste
zeven maanden van dit jaar is
volgens de cijfers van de Neder
landse Gasunie de uitvoer van
aardgas met elf procent gestegen
in vergelijking met dezelfde pe
riode van het vorig jaar. In totaal
werd ongeveer 29,5 miljard ku
bieke meter aardgas geëxpor
teerd.
De aardgasafzet in het eigen land
steeg in vergelijking met het vo
rig jaar met twee procent tot 27,2
miljard kubieke meter. De totale
afzet van aardgas bedroeg in de
eerste zeven maanden van dit jaar
56,7 miljard kubieke meter, wat
zeven procent meer was dan de
afzet in dezelfde periode van
1978.
LEIDEN - Veiling: aardappelen 56, an
dijvie 20-35. snijbonen 19(f-255, kroten
gek. 110, spitskool 42, postelein 49-79,
prei 32-67, spinazie 47-76, spruiten A
59-77, Spruiten B 71-80, spruiten C 67, D:
57-65, uien 25-51, witlof 620-680, meloe
nen 215-280, bloemkool 1 x6 49-72,
bloemkool 8 st. 49, bloemkool 10 st 35-36,
sla zwaar 80-103, licht 59-75, bleekselde
rij 35-51, bospeen 46-92, peterselie 22-42,
radijs 30-54, selderie 21, paprika kg. 80,
st. 115.
KATWIJK AAN DEN RIJN - Groente
veiling. 6/9/'79 Andijvie per kg 0,38-0,44;
Snijbonen I/II kg 2-<),92; Sperziebonen I
Drs. Durk Wiersma
r,i T-
tiMi V L*
gevoig van de havenstakingen.
"Bij voortzetting van de huidige
chaos in de havens staat het als
een paal boven water dat de
werkgelegenheid in de havens in
het geding komt". Schroër zei
verder dat niet alleen de mogelij
ke olievlekwerking van de acties
naar andere bedrijfstakken maar
ook het zojuist afgesloten princi
pe-akkoord voor de havens ris
kant kan zijn voor de werkgele
genheid. "Het akkoord kan door
de werkgevers worden gebruikt
als aanleiding voor reorganisaties
die arbeidsplaatsen kunnen kos
ten".
Volgens voorzitter Schroër lijkt het
erop dat de stakingsleiders met
hun eisen (onder meer vijftig
gulden per week erbij) erop uit
zijn om onze economie en daar
mee onze maatschappij totaal
overhoop te gooien, "om daarna
opnieuw op de puinhopen te be
ginnen".
Binnenschippers
Honderden binnenschippers drei
gen overigens de dupe te worden
van de havenstaking. Op de Rot
terdamse schippersbeurs wordt
vrijwel geen vracht meer aange
boden, zo liet de Onafhankelijke
Schippersbond (ONS) weten. De
schippers zeggen zich erover te
verbazen dat de politie vrijwel
niets doet tegen de stakingen,
terwijl dat bij de blokkade van de
havens door de schippers wel het
geval was.
De Tweede-Kamerleden Verbrugh
(GPV) en Nijhof (DS'70) hebben
minister Wiegel gevraagd om op
treden van de overheid ter be
scherming van werkwilligen. Zij
wijzen erop dat mensen die wil
len werken met lichamelijk ge
weld worden bedreigd.
In de Rotterdamse haven liggen de
graanactiviteiten nu ook vrijwel
geheel stil. Het gevolg hiervan is
dat de internationale markt on
der druk is komen te staan. De
prijzen voor sojabonen en tarwe
zijn op de Amerikaanse markt als
gevolg van de staking in de Rot
terdamse havens behoorlijk ge
zakt.
Slechts een klein deel van het per
soneel van de Graan Elevator
Maatschappij is gisteren weer
aan het werk gegaan. De directie
had meegedeeld dat een grote
meerderheid van het personeel
had besloten weer aan het werk te
gaan. Directeur Van der Vorm
moest echter 's middags toege
ven dat bij deze mededeling de
wens de vader van de gedachte is
geweest.
Solidair
De ABVA afdeling Leiden heeft
zich gisteravond solidair ver
klaard met de havenstakers. In
een motie, die werd ontraden
door het afdelingsbestuur, ver
klaarde de afdeling zich achter de
eisen van de stakers te stellen en
wordt het verzoek gedaan aan de
FNV om de stakingskassen te
openen.
J
t 7-jV'r
J h
V 'y'f w' t
wi'rll
i hun
li ''V
NIEUW DELHI - Een boer uit Noord-India kijkt wanhopig naar zijn
volledig uitgedroogde rijstvelden. De zomer-moesson zorgde ervoor dat
sommige rijstvelden door de regen zijn overspoeld en weer andere zijn
uitgedroogd.
DEN HAAG (GPD) - Woordvoer
ders van de drie grote partijen
vinden dat onaangenaam werk
beter betaald moet worden. Ger-
ritse (CDA), De Korte (WD) en
Van der Doef (PvdA) zeiden dit
gistermiddag voor de AVRO-mi-
crofoon.
Gerritse en Van der Doef
dat de Tweede Kamer en de rege
ring richtlijnen voor het arbeids
voorwaardenbeleid moeten blij
ven opstellen. Daarbij moet het
mogelijk worden dat vuil en an
der onaangenaam werk beter
wordt betaald. Volgens alle drie
sprekers was onderbetaling van
dit soort werk één van de belang
rijkste oorzaken van de arbeids
onrust in de havens en de vlees-
warenindustrie.
Geen van de woordvoerders wilde
echter de loonmatiging loslaten.
Van der Doef (PvdA) was er ook
tegen dat sterke bedrijven meer
loon zouden moeten gaan betalen
dan zwakke. De overwinst van de
sterke bedrijven moest volgens
hem worden besteed aan vermo-
gensaanwasdeling en aan verbe
tering van het arbeidsklimaat.
GRONINGEN (GPD) - De medische arbeidsongeschiktheid bij een groot
deel van hen die een uitkering krijgen krachtens de Wet op de arbeids
ongeschiktheidsverzekeringen (wao), is beperkt en kan niet worden
gezien als een totale of definitieve invaliditeit; De onzekerheid over de
kans op een gehele of gedeeltelijke werkhervatting is voor de wao'ers
desondanks groot;
De toegang tot de arbeidsmarkt is voor de wao'ers klein.
Dat zijn drie conclusies van drs. Durk Wiersma uitZuidhorn, die volgende
week donderdag aan de Groninger Rijksuniversiteit promoveert tot
doctor in de sociale wetenschappen op het proefschrift Psychosociale
stress en langdurige arbeidsongeschiktheid". Drs. Wiersma onderzocht
de rol van psychosociale stress bij ruim 200 mannelijke werknemers
tussen 20 en 55 jaar uit verschillende bedrijfstakken in Groningen en de
kop van Drente in de jaren 1975 tot 1977. Deze werknemers werden
ondervraagd in de vierde „ziektewetmaand" en anderhalf jaar r
ziekmelding.
Drs. Wiersma ontdekte dat, wanneer iemand niet binnen het eerste halve
ziektewetjaar is hersteld, de kans op werkhervatting daarna bijzonder
klein is geworden. In totaal kwam ruim 30 procent van de onderzochte
werknemers in de wao terecht. ,,Dit is een verontrustend aantal, vooral
indien men bedenkt dat mensen boven de 55 jaar buiten het onderzoek
zijn gehouden. De verhouding was zonder deze beperking vrijwel zeker
nog ongunstiger uitgevallen", schrijft hij in zijn proefschrift.
Van de wao'ers werd 8 procent gedeeltelijk arbeidsongeschikt verklaard
en 21 procent beschouwd als blijvend arbeidsongeschikt voor elk werk.
Zeventien procent werd in de nabije toekomst weer geschikt geacht
voor het eigen werk („Men kan zeggen dat het ziektewetjaar voor deze
mensen te kort heeft geduurd"), 32 procent werd in de toekomst moge
lijk voor eigen of ander werk geschikt geacht en 23 procent werd aange
meld voor arbeidsbemiddeling of omscholing.
„Uit de laatste drie percentages blijkt dat de verklaring van arbeidsonge
schiktheid op medische gronden bij ongeveer twee derde van de groep
wao'ers niet totaal en-of definitief was, al kan het daarop wel uitlopen",
aldus drs. Wiersma. „In de grote meerderheid van deze gevallen zagen
zowel de betrokken werknemers als de verzekeringsartsen overigens
slechts geringe mogelijkheden voor ander of aangepast werk. De meeste
werknemers die onzeker over hun kansen op arbeid waren, bleken ook
weinig pogingen ondernomen te hebben, zoals het inwinnen van infor
matie, het nalopen van advertenties, of het verrichten van sollicita
ties".
„In het algemeen ondervond men trouwens weinig actieve steun van de
kant van de betrokken instanties, zoals het Gemeenschappelijk Admi
nistratie Kantoor (GAK) en het arbeidsbureau. Opnieuw blijkt dus dat
onzekerheid over eigen toekomstmogelijkheden, die overigens sterk
werd gevoed door deze instanties, niet leidde tot een actieve houding bij
de mensen. Dit laatste is tot op zekere hoogte wel begrijpelijk, als men
kijkt naar het resultaat bij mensen die wel allerlei pogingen hadden
ondernomen. Geen van hen vond werk", aldus drs. Wiersma.
De toename van langdurig ziekteverzuim moet volgens drs. Wiersma ge
zien worden in zowel het licht van de verandering van normen en waar
den van ziekte en gezondheid als in de afnemende werkgelegenheid en
de plaats van de gehandicapte werknemer in het arbeidsbestel.
„Ten onrechte", aldus drs. Wiersma, „wordt de oplossing van vele maat
schappelijke en persoonlijke problemen van de arts verwacht. De sterk
toegenomen medicalisering van de maatschappij (steeds meer artsen
erbij) heeft geleid tot talrijke „oneigenlijke" elementen in de rol- en
taakopvatting van de medische professie. Een van de meest duidelijke
voorbeelden hiervan is de verzekeringsgeneeskundige". „De bewaking
en de sturing van het proces van arbeidsongeschiktheid is aan de verze
keringsgeneeskundige opgedragen. Het is evenwel, zowel bij het kort
durende als bij het langer durende ziekteverzuim, gebleken dat hij daar
voor naar opleiding en positie ten opzichte van de verzekerde, de werk
gever en de behandelende geneesheer onvoldoende is toegerust. De
oprichting van een onafhankelijk en regionaal werkend arbeidsgenees-
kundig instituut, zoals dit in andere landen functioneert, lijkt een aan
trekkelijker alternatief dan het bijschaven van de huidige, verbrokkel
de, niet effectieve en ondoelmatige structuur".
Wiersma bepleit het scheppen van nieuwe aangepaste werkgelegenheid,
dan wel aanpassing van bestaande arbeidsplaatsen. „In het algemeen
dient het zowel voor het bedrijf als voor de betrokken werknemer on
aantrekkelijker te worden gemaakt, dat de werknemer via het medisch
kanaal als definitief afgekeurd wordt afgevoerd", aldus drs. Wiers-
kg 1,40, Sperziebonen 11 kg 0,90-1,20;
Gele kool kg 0,17-0,25; Spitskool kg
0,29-0,36; Bospeen II bos 0,72-0,80; Aan
voer bospeen 5.160. Waspeen AI kist
3,50-5.-, All 3,20-5,70, BI 3,90-7,50 BII
1,40-2,90, Cl 3,40-3,80, CII 2,10-3,50;
Aanvoer waspeen 129.940. Breekpeen
kist 3,20-7,80; Selderij bos 0.23-0,26; Sla
natuur I st 0,63, II 0,38-0,43, Spinazie I kg
0,46-0,50, II 0,31; Uien kist 0,52-0,61;
Krulpetersèlie bos 0,34-0,37. Specifica
tie bloemkool sortering 6 p. bak I
0,86-0,97 6 II 0,36-0,41 8 I 0,70-0,72, 10 I
0,45, 12 I 0,54.
Aanvoer 7.162.
DEN HAAG (GPD) - Het steunbe
leid van de overheid moet op al
le niveaus voorrang geven aan
de stimulering van kleinschali
ge activiteiten van kleine en
middelgrote bedrijven.
De steunverlening per bedrijf moet
worden teruggedrongen ten gun
ste van een aanpak per sector.
Maar welk steunbeleid de over
heid ook voert, het zal de werking
van het marktmechanisme op es
sentiële onderdelen niet mogen
aantasten. De overheid moet de
ondernemingszin prikkelen in
plaats van ondermijnen.
Dit staat in een nota die de volgen
de week door de WD-fractie zal
worden besproken, waarna het
stuk ter discussie de partij ingaat.
De opsteller van de nota, dr. Ru-
dolf de Korte, sociaal-econo
misch deskundige van de WD-
fractie in de Tweede Kamer „In
deze nota is zeer duidelijk uit
eengezet waar wij met het steun
beleid - voor de liberalen altijd
een moeilijk punt - naar toe wil
len". Uitgangspunt van de nota is
de markteconomie, waarin de
ondernemingen zelf beslissen
over de vernieuwing van haar
produktpaketten en produktie-
processen, alsmede over de daar
toe benodigde investeringen.
„De overheid dient daarbij een
goede werking van dat marktme
chanisme te garanderen, knel
punten weg te nemen en een voor
innovatie (vernieuwing) gunstig
klimaat te bevorderen. Jammer
genoeg is de rendements-, solva-
biliteits- en liquiditeitspositie
van het bedrijfsleven door de
ontwikkelingen van de laatste ja
ren ernstig aangestast. Daardoor
valt thans in de praktijk veelal
niet aan steunverlening te ont
komen. Dat neemt evenwel niet
weg dat steunverlening per defi
nitie concurrentievervalsend
werkt. Het hoofddoel blijft dan
ook terugkeer naar gezonde ver
houdingen". aldus De Korte.
Het steunbeleid moet zijn en ge
richt op het herstel van onze in
ternationale concurrentiekracht
én op rendementsherstel. Dat
kan geschieden door.
matiging van de arbeidskos
ten;
stabilisering van de collectieve
lastendruk;
een actief arbeidsmarktbeleid,
dat vooral de mobiliteit van de
werknemers bevordert.
VRIJDAG
7 SEPTEMBER 1979
334,00 335.00
72,90 73.20
107,50 108.00
186,50 187,30
170,00 170.00
137.70 136,50
58,50 59,00
244.50 243,00e
128.50 129,50
248,00 249.00
102,50 103.50
370,00 370,00
115,90 116.00
294,50 291,0
2010,00 2020,00f
31.00 31,00
313.00 312,80
3975,00 3980,00
57.20 57,50
liedrl I» 132.10 132.0
GOUD EN ZILVER
Goud: 21570/21970 Zilver
700,00 700.00
AMSTERDAM (ANP) - De nade
ring van het weekend gaf de Am
sterdamse effectenbeurs van
daag weinig impulsen. De omzet
ten waren minimaal. De obliga-
tiemarkt was evenals gisteren la
ger.
De verschillen varieerden van een
tot drie dubbeltjes.
Wall Street was prijshoudend en de
dollar handhaafde zich rond de
f 1,99, vanuit deze hoek dus geen
indicaties. Unilever verbeterde
vijftig cent op f 129.50, door wat
vraag in een dunne markt Akzo
moest dertig cent terug op f 29.70.
KLM noteerde rond het midda
guur f 104,40, een winst van veer
tig cent
De scheepvaart was lager. Van
Ommeren zakte f2 tot f213, en
Nedlloyd f 1,10 tot f83,50.
De financiële sector was licht ver
deeld. ABN was i i vaster "i>
f335. Amro daalde iets, terwijl
Nat. Nederlanden iets steeg.
