Startsein
herstel
van 'Ars'
Kaarten geschud: zwarte
Piet bij de Marokkanen
s i 9terdag 25 augustus 1979
—ONDER JAN WOLKERS
ïIL
t, 14
ar-SIDEN - Het startsein voor de
ir. restauratie van Pieterskerk-
Lezigracht 9 en 11, de panden van het
didLeids schilder- en tekengenoot-
'Vr-schap "Ars Aemula Naturae", is
2iaagisteren zonder de aanwezigheid
misvan Jan Wolkers gelost.
r- e bekende schrijver had toege
zegd naar Leiden te komen om de
eerste handeling voor zijn reke-
Lur^ing te nemen. Evenals oud-se-
ioofretaris P. Herfst van Ars moest
gkvWolkers het wegens ziekte laten
rkuafweten. Zijn taak werd zo goed
m, Jen zo kwaad als het kon overge-
(K<nomen door de wethouders
^Schoute en Waal.
nsta
"V"iist Wolkers was uitgenodigd
meiomdat de panden, die sinds 1859
en door de tekenacademie in ge-
ibruik zijn, een belangrijke rol
spelen in één van zijn boeken, de
ian roman "Kort Amerikaans". In het
k. vafgelopen vooijaar hebben ook
!!?0;op de Pieterskerkgracht de op-
,namen voor deze verfilming
plaatsgevonden. De film gaat
jelakomend najaar in première. Bo
vendien is Wolkers oud-(adspi-
at. rant)leerling van "Ars Aemula
Dit Naturae".
e restauratie van de monumen-
- Male panden werd gistermiddag
desondanks een feit. Zoals ge
bruikelijk bij een restauratie
•tj worden de waardevolle elemen-
vorten verwijderd voordat met het
ast eigenlijke werk wordt begonnen.
iieeDe wethouders Schoute en Waal
3 'mochten de zogenaamde "pina-
^kel", een versiering op de gevel
J^van Pieterskerkgracht 9, verwij-
na deren.
tsuoordat tot de handeling werd
ta^ overgegaan gaf penningmeester
Bergman van de tekenacademie
een overzicht van de geschiede-
.jnis van Ars. In 1694 opgericht is
de tekenacademie de op één na
oudste die ons land rijk is (de eer
ste academie werd gevestigd in
Den Haag). Tot 1702 was de aca
demie ondergebracht aan de
Steenschuur. Daarna (1795) was
zij in de Rijnsburgerpoort geves
tigd. Nadat Franse soldaten het
gebouw grotendeels hadden ver
nield werd in 1814 het pand Pa
pengracht 30 aangekocht om als
tekenacademie dienst te doen.
De wethouders Waal
Achtereenvolgens deden panden
aan de Nieuwe Rijn, Stille Rijn en
deed de Rijnsburgerpoort dienst
als academie, totdat Ars door een
schenking van de Leidse schrij
ver Kneppelhout (pseudoniem
Klikspaan) aan de Pieterskerk
gracht terecht kwam.
begin met de restauratie
De restauratie komt voor Ars op
een moment dat de vereniging
een uiterst bloeiend bestaan
leidt. De academie telt momen
teel 60 werkende leden, 340 cur
sisten terwijl ze een lange wacht
lijst heeft. Men hoopt door de res
tauratie meer lessen te kunnen
geven en de wachtlijst in te kor
ten.
Overigens wees de penningmeester
op een citaat uit "Kort Ameri
kaans" waaruit blijkt dat ook tij
dens de oorlogsjaren de zol
dervloer al te bouwvallig was om
op te lopen.
De restauratie, die wordt uitge
voerd door aannemer Wouden
berg, zal ongeveer 41li miljoen
gulden gaan kosten. Van dat be
drag moet de gemeente Leiden
ongeveer 22 procent opbrengen.
Subsidie is afkomstig van het rijk
(30 procent) en de provincie (18
procent) terwijl de gemeente zelf
nog eens bijna een derde voor zijn
rekening moet nemen. Via aller
lei subsidieregelingen die er voor
monumenten zijn komt daarvan
weer een groot gedeelte van het
rijk terug. Allereerst wordt het
pand Pieterskerkgracht 9 onder
handen genomen. De tekenaca
demie zal haar activiteiten - die
volgens Schoute van grote maat
schappelijke betekenis zijn - zo
lang ontplooien vanuit het daar
naast gelegen pand. Is de op
knapbeurt eenmaal een feit dan
11 aan de beurt ko-
Pieterskerkgracht 9 en 11.
De tentoonstellingen die de leden
van "Ars Aemula Naturae" orga
niseren zullen voorlopig in het
Waaggebouw gehouden worden.
Zoals bekend zal dat binnenkort
als open cultureel centrum gaan
fungeren. Overigens noemde
wethouder Waal (ruimtelijke or
dening) de restauratie van Ars
een goed voorbeeld van de inte
grate aanpak van de gemeente.
Volgens de wethouder gaan het
culturele-, monumentale- en
ruimtelijke ordeningbeleid bij de
plannen voor de restauratie hand
in hand.
LEIDEN - Definitieve ontrui
ming van hun woonruimte
hangt de buitenlandse werk
nemers die in de afgekeurde
pensions in de binnenstad wo
nen nog steeds als het zwaard
van Damocles boven het hoofd.
Officieel zouden de pensions al
op 1 augustus zijn ontruimd.
Toen echter was het overleg
tussen gemeente, Marokkanen,
welzijnsinstellingen en een aan
tal raadsfracties nog volop
gaande.
Nu, ruim drie weken later, zijn
de kaarten geschud. Het lijkt
erop dat de Marokkanen voor
joker staan. Ze moeten "voor
lopig" naar het Woonoord aan
de Leiderdorpse Beukenschans
vertrekken. Er zal een onder
zoek komen naar de (hoeveel
heid) huizen die vrijgemaakt
kunnen worden voor degenen
die willen terugkeren naar Lei
den. Het onderzoek is toege
zegd (via een motie in de raad)
en zal er dus wel komen, maar
het is twijfelachtig of het meer
zal voorstellen dan t
d, Geen wonder dus dat de Ma
rokkanen vrezen dat eenmaal
naar Leiderdorp vertrokken, de
terugweg naar Leiden definitief
is afgesloten. Ervaringen uit het
verleden (de Groenesteeg-af-
fairé) hebben hen zo argwanend
gemaakt. Toen, vier jaar gele
den inmiddels, waren het be
woners van pensions in de
Groenesteeg die naar het toen
malige Woonoord verhuisden
met de belofte terug te mogen
keren naar de binnenstad zodra
de pensions zouden zijn gere
noveerd. Een belofte die nooit
werd nagekomen. De vraag of
de woonruimte in Leiderdorp
op zich voor 'die gastarbeiders'
dan niet veel passender is dan
een willekeurig oud pension in
de binnenstad is helemaal niet
aan de orde. Het gaat om de toe
zeggingen die (ten einde raad?)
door de gemeente zijn gedaan.
De buitenlandse werknemers
zijn dan ook niet van plan zon
der slag of stoot naar Leider
dorp te vertrekken. Aan dat ge
dwongen vertrek willen ze op
z'n minst de nodige ruchtbaar
heid geven. Het probleem daar
bij is dat de mensen in opperste
verwarring verkeren over de
enige echte definitieve slui-
tings- oftewel ontruimingsda
tum van de pensions aan de
Joubertstraat, Kabeljauwsteeg,
Schuttersstraat, Apothekers-
dijk, Paul Krugerstraat, Oude
Vest en Langebrug. Waar
schijnlijk mede uit pieteit voor
de Ramadan (vastenmaand) die
momenteel afloopt heeft de
gemeente gewacht met ontrui
ming. De definitieve datum is in
een waas van geheimzinnigheid
gehuld omdat men bang is voor
acties wanneer bekend wordt
gemaakt waar en wanneer met
de ontruiming wordt begonnen.
Waarschijnlijk echter gaat de
gemeente daarmee maandag -
als de Ramadan definitief voor
bij is - van start. De betrokken
ambtenaren begrijpen best dat
de gastarbeiders willen laten
merken dat ze niet echt vrijwil
lig vertrekken, maar ze houden
hun poot stijf. Vertrekken ze
alsnog niet zelf dan volgt ont
ruiming. Op de door de ge
meente toegezegde verhuis-
hulp hoeven ze dan ook niet
meer te rekenen.
Overigens lijkt die waarde van
de aangeboden hulp gering als
wordt bedacht dat de meeste
gastarbeiders niet veel meer be
zitten dan het hoogst noodza
kelijke. De pensions waar zij ja
ren in woonden verstrekten
immers het hoognodige meu
bilair. Waar ze in de kamers aan
de Beukenschans in slapen
weet niemand. Ook de vier in
stellingen die zich met de so
ciale begeleiding van de verhui
zing bezighouden zien voor dit
praktische probleem geen op
lossing.
MIEP DE GRAAFF
ïSHJW mag twee
panden slopen
LEIDEN - De Stichting Huisves
ting Werkende Jongeren heeft
gisteren bericht gekregen dat de
panden Rijnsburgerweg 91-91a
en 93-93a gesloopt mogen wor
den. Deze sloopvergunning afge
geven door het Leidse college
van B en W betekent dat waar
schijnlijk de laatste hinderpaal is
weggenomen voor de bouw van
koopflats voor jongeren op het
terrein bij de hoek van Rijnsbur
gerweg en Paulus Buysstraat.
De stichting wachtte al geruime tijd
op die toestemming nadat al eer
der vertraging was opgetreden
door de bezwaren die er tegen het
plan bestonden bij een deel van
de Leidse raad. In de raad werd in
een viertal vergaderingen gedis
cussieerd over het plan dat de
bouw van 32 appartementen om
vatte.
Bij diverse stemmingen in de raad
staakten de stemmen totdat op 11
december vorig jaar toch toe
stemming werd verleend. Uit
eindelijk bleken alleen de fracties
van PSP, D'66 en de CPN tegen.
Het plan voor de bouw van
koopflats is nogal omstreden.
Enerzijds omdat diverse raadsle
den niet overtuigd waren van de
noodzaak om in de koopsector te
bouwen. Anderzijds waren di
verse omwonenden van de
Rijnsburgerweg van mening dat
de panden 91-91a en 93-93a best
opgeknapt hadden kunnen wor
den. Ze zouden echter verwaar
loosd zijn, nadat de stichting ze
had aangekocht. Op de achter
grond speelde ook de angst voor
geluidoverlast een rol bij de om
wonenden.
Op het secretariaat van de stichting
kon men gisteren nog niet zeggen
wanneer met de sloop en de
nieuwbouw begonnen zal wor
den. "We hebben steeds gewacht
op de sloopvergunning", aldus
mevrouw Schoute, die wel ver
wacht dat er nu haast achter de
zaak gezet zal worden.
Inmiddels is een gedeelte van het
bouwterrein aan de Paulus Buys-
Op de plaats waar vroeger de kweekschool stond c
gebouwd
n de Paulus Buysstraat worden nu vier schakel-bungalows
straat - namelijk die plek waar
vroeger de kweekschool heeft
gestaan - door de stichting ver
kocht aan het aannemersbedrijf
Du Prie. Dat bouwt op de grond
een viertal schakel-bungalows
die als alles meeloopt in februari
van het volgend jaar klaar zullen
Drankoorlog
Deze week hebben de plaatselij
ke slijters zich met veel verve
in de drankoorlog gestort. Bij
de ene "shop" of "in een liter-,
tje bessen een gulden goedko
per, bij de andere prijsbre-
kende drankboer een lekkere
jonge in de aanbieding. De
drankzuchtigen onder ons
beleven weer gouden tijden.
Maar de non-alcoholici onder
ons moeten weten dat ook aan
het frisdsrankfront de gemoe
deren in beweging zijn ge
bracht. Op veel kleinere
schaal weliswaar. Maar
toch...
De Dirk van den Broek in dit
opzicht is het Leidse PPR-
raadslid Laurens Beijen.
Want de baardige radikaal
die zo graag de puntjes op de i
zet en alle notulen van verga
deringen met rode oortjes na
leest, heeft het niet zo begrepen
op de sinaasappelsap die op
het ogenblik ten stadhuize
wordt geschonken tijdens
commissiebijeenkomsten
ontvangsten, recepties en
dergelijke.
■k Laurens Beijen
In de commissie voor de finan
ciën trok hij tijdens de rond
vraag aan de bel. Gewapend
met de uitslag van een Con
sumentenbond-onderzoek in
de hand constateerde hij dat
de gemeente op het punt van
de sinaasappelsap geld over
de balk gooit. Snel rekende
Laurens Beijen wethouder
Van Dam voor dat de flessen
die nu worden opengetrokken
tweemaal zo duur zijn als een
pak met hetzelfde vruchten
nat. Met dit verschil dat de
naam niet met een b maar met
een a begint.
Overigens had niet alleen het
geldelijke voordeel voor de
gemeente het PPR-raadslid
tot zijn jus d'orange-stand-
punt gebracht. De resultaten
van de smaaktest waren de
druppel sap geweest die het
glas deden overlopen. Want
ook dat bleek voor het door de
gemeente aangekochte sap
niet al te best uit te vallen.
Wethouder Van Dam - kennelijk
niet zo erg thuis in de wereld
van de vruchtensappen - wist
niet meer te zeggen dan dat
hij de zaak zou laten nagaan
en dat in de eerstvolgende
vergadering verslag zal wor
den uitgebracht.
Ik ben wel benieuwd hoe deze
test-case gaat uitvallen. Want
als het doorgaat, kunnen de
gemeentelijke "hofleveran
ciers" van koffie, thee en an
dere dranken hun borst nat
maken. Dan zie ik het er nog
van komen dat een commissie
bestaande uit raadsleden op
een avond geblinddoekt het
bakkie van het ene merk af
weegt tegen het andere.
Proost.
Eigen huis
In de Stadsgehoorzaal hokten
deze week een paar honderd
potentiële huizenkopers bij
een. Samengelokt door het feit
dat het Bouwfonds Neder
landse Gemeenten volgende
week dinsdag de eerste paal
de grond in jaagt voor 166
premiewoningen in Boek
horst.
Het hete hangijzer van de avond
vormde het klompenhok dat
in verschillende typen wonin
gen is gepland. In elke agrari
sche gemeente zou waar
schijnlijk met gejuich begroet
zijn dat de architect aan zo'n
voorziening heeft gedacht,
maar niet in het grootsteedse
Leiden.
Tenminste,er werd ijverig geïn
formeerd of het hok van vitaal
belang was voor de construc
tie van het huis. Met andere
woorden: geef ons het verlos
sende woord, dat het niet het
geval is. dan slopen we dat
ding er direct uit.
Zo waren er ook belangstellen
den die wat verder in de toe
komst blikten."Want", zo zei
de kandidaat-huiseigenaar,
"nu is er nog genoeg aardgas.
Maar hoe is het over twintig
jaar? Dan stoken we mis
schien weer kolen in de kachel.
En wat heb je dan aan een
schoorsteen die niet kan ro
ken?"
Nog een ander wilde ook over
driekwart eeuw niet voor ver
rassingen komen te staan. In
de erfpachtsvoorschriften had
hij gelezen dat de gemeente
over 75 jaar eventueel kan
vorderen dat de woning
wordt verwijd
allemaal niet i
nen en in het uiterste geval is
er een schaderegeling
Ten slote was er nog een vrouw
die op de tekning van-een be
paald type geen toilet had
kunnen ontdekken. "Die zit er
toch wel in?", vroeg ze zich
angstig af. Het privaat komt
er, verzekerde de Bouwfonds
man. 't Zou anders best een
aardige fout geweest zijn",
reageerde iemand op de ach
terste rij.
Introductie
De introductiedagen voor de
eerstejaarsstudenten in Lei
den zijn altijd goed voor een
flink brok stadsvervuiling
Want de ene studentenvereni
ging wil niet voor de ander
onder doenwanneer het gaat
om de werving van nieuwe le
den. Dat betekent, dat op elke
plaats die zich daarvoor
aandient aanplakbiljetten
worden bevestigd, die op het
bestaan van zo'n club de aan
dacht vestigen.
Voor de bediener van het ge
meentelijke afstoomapparaat
betekent dat weer flink wat
overuurtjes. Afgezien van de
milieuvervuilende werking,
die er van affiches uitgaat,
zijn er de afgelopen week ook
nog andere bezwaren gerezen.
Zo ergerde Sandy Roels zich
groen en geel aan de manier
waarop de studentenvereni
ging "Catena" trachtte het le
denkorps te vergroten.
Onder het motto "Mijdt de mat
heid" werd voor de Catena-
disco "Tonite" reclame ge
maakt op een volgens Sandy
wel erg seksistische manier.
De matheid, afgebeeld in
spookgedaante die de klau
wen uitsteekt naar een zinne-
prikkelend vrouwefiguurtje.
Sandy Roels stuurde een briefje
aan het Catenabestuur waar
in ze haar teleurstelling uit
sprak over de gebruikte
"beeldspraak". Toen ik haar
dezer dagen opbelde bleek ze
van Catena nog geen enkele
reactie te hebben ontvangen.
Wel had zij zelf contact opge
nomen maar op haar vragen
waarom voor de blote uitmon
stering was gekozen bleven zij
het antwoord schuldig. Bo
vendien werd er op de achter
grond ivas meesmuilend gela
chen en gegiecheld.
Allemaal nogal kinderachtig
voor een zich progressief noe
mende studentenvereniging,
vindt Sandy. Om de zaak toch
niet helemaal op zijn beloop te
laten besloot Sandy Roels tot
een privé-tegenactie. Ze te
kende wat blote mannefi-
guurtjes en plakte die op elke
Catena-affiche die ze tegen
kwam over het naakte vrouw
tje.
Overigens blijkt dat niet alleen
Sandy weinig opheeft met Ca
tenaOmwonenden van de re
sidentie der Catenianen aan
de Kolfmakerssteeg zijn niet
erg gecharmeerd van het fiet
senstalling sbeleid dat wordt
gevolgd. Vandaar de aan
kondiging dat rijwielen -
voor particuliere woningen
neergezet - opgehaald (lees:
opgevist) kunnen worden uit
het Rapenburg.
L. GLIBBER.
•k De gewraakte affiche en het af plankmannetje
