Grijze haren voor de
veiligheidsinspectie
F=—
LEIMUIDEN-
ALPHEN: DE
BROKKENWEG
NUMMER 7
door
Herman van
Amsterdam
Ingenieur A. Beukess: "Wat er nog verder valt te sleutelen aan deze weg? Ik weet het niet meer".
nooit gekomen. Althans, er
heeft ter plekke een keer een
(ongeverfd) exemplaar ge
staan, maar dat werd al snel
verwijderd, door wie is nooit
duidelijk geworden.
Trouwens, als de echte ge
plaatst zou zijn (de burge
meester van Woubrugge was
helemaal in voor de stunt en
had ook al zijn medewerking
toegezegd bij het "slaan van
de eerste paal") zou het gees
teskind van Croiset geen lang
leven beschoren zijn geweest.
Achteraf is nu gebleken dat
Gedeputeerde Staten er geen
toestemming voor wilden ge
ven en dat de kantonniers uit
Alphen de opdracht hadden
zo snel mogelijk korte metten
met het paaltje te maken.
"Aan de ene kant vonden we het
een vermakelijke stunt", zegt
Beukers", maar dat hele ge
doe heeft ook kwalijke effec
ten gehad. Al dat geschrijf
over het paaltje heeft veel
publiek op been gebracht. Ie
dereen wilde het van dichtbij
zien. De boer die tegenover
het kruispunt woont heeft dat
geweten. Tot voor kort heeft
hij automobilisten aan de
deur gehad die hem naar de
plaats van dat paaltje kwa
men vragen. Omdat ze hun
auto pal voor zijn boerderij
Dlaatsten ontstonder er op de
Herenweg levensgevaarlijke
situaties. Zulke flauwekul
hopen we nooit meer mee te
maken".
Reconstructie
De twaalf kruispunten op de
brokkenweg (het traject loopt
van de Riinbrug in Alphen tot
en met het kruispunt in Lei-
muiden) waren steeds zwak
ke punten in de beveiliging.
Vandaar dat men die stuk
voor stuk is gaan reconstrue
ren. Op vier ervan zijn ver
keerslichtinstallaties ge
plaatst (er komt er nog één bij)
en men heeft ook al miljoenen
gepompt in het overzichtelij
ker maken ervan. Met name
die in de polder liggen geven
de meeste kopzorgen. Nage
gaan is in hoeverre op de se
condaire weg 7 sprake zou
kunnen zijn van polderblmd-
heid, populair gezegd het te
laat opmerken van naderend
verkeer.
Die polderblindheid treedt bij
voorbeeld op in de buurt van
op kruispunten uitmondende
wegen waarop "achtergrond"
ontbreekt. Waar zich geen be
groeiing of bebouwing tegen
de horizon afsteekt. Op een
dergelijke kruisende weg
ontwaart de automobilist dus
wel een auto, maar omdat hy
hem nergens langs ziet rijden
of passeren onstaat het idee
dat het voertuig stilstaat.
Voor zover het op de diverse
kruispunten aan "achter
grond" ontbrak is die inmid
dels aangebracht.
Wat valt er eigenlijk nog meer te
sleutelen aan de probleem-
weg Alphen-Leimuiden? "Ik
zou het niet meer weten", zegt
ing. Beukers. "Eén ding is in
elk geval zeker. Geen van de
twee dodelijke ongevallen
heeft ook maar iets te maken
met de staat waarin de weg
verkeerde. En ik kan niet één
verkeersmaatregel bedenken
die deze frontale botsingen
had kunnen voorkomen.
Persoonlijk zie ik er dan ook
weinig heil in naar aanleiding
van deze twee tragische voor
vallen ter plaatse een extra
onderzoek in te stellen. Er is
geen fout gemaakt met de be-
bakening of markering, er is
niets met het wegdek aan de
hand geweest Hier zijn over
duidelijk menselijke fouten
in het spel geweest. En die
zijn niet te voorkomen. Zelfs'
niet als we van dit traject een
vierstrooksweg zouden ma
ken. Dan voorkom je welis
waar dat ze frontaal botsen,
maar dan zul je zien dat ze
door een of andere onbegrij
pelijke manoeuvre tegen de
Er is een jaar of tien geleden wel
sprake van geweest de secon-
daireweg 7 tot vier stroken te
verbreden. De onteigenings
plannen lagen al bij de minis
ter en als er toen het groene
licht voor zou zijn gegeven,
zou nu het gedeelte kruispunt
Woubrugge tot aan Rijnsa-
terwoude gereed zijn ge
weest. Mede omdat milieu
groepen zich toen fel tegen
het verkeersplan verzetten
("maak van Nederland geen
betumvlakte") is het er nooit
van gekomen.
Tellingen
Tellingen op de brokkenweg
hebben uitgewezen dat de
verkeersdrukte nog maar
mondjesmaat toeneemt en
dat het twaalf kilometer lange
traject langzaam maar zeker
"aan zijn capaciteit komt".
Dat is vooral te merken in de
ochtend- en avondspits met
files voor de brug in Leimui-
den. "Dat we in de toekomst
nog meer verkeer zullen aan
trekken lijkt niet waarschijn
lijk", zegt ing. Beukers. "De
toenemende drukte regelt
zich vanzelf. Als automobilis
ten hier te lang in de rij moe
ten staan gaan ze vanzelf wel
op zoek naar een snellere weg
om hun doel te bereiken".
Wie zich per auto over het zor
genkind van de provinciale
waterstaat begeeft, zal het
opvallen dat het wegdek rit
selt van de remsporen. Ze zijn
stille getuigen van de vele
bijna-ongevallen, die niet
voorkomen in de ongevallen-
registratie van de provincie
maar die wel van belang zijn
voor het onderzoek naar de
verkeersveiligheid van de
weg.
Videorecorder
Van Dijk vindt dat, voor de oor
deelsvorming, wat meer licht
moet komen in deze byna-ge-
vallen, zeg maar halve onge
lukken. Probleem is alleen
het vinden van de juiste on
derzoekmethode. "Voor de
weg", zegt hij," gaan de ge
dachten uit naar het op de vi
deorecorder opnemen van de
dagelijkse gebeurtenissen, 's
Avonds thuis in je makkelyke
stoel kun je de gedragingen
van de weggebruiker dan nog
een rustig op je af laten ko
men. Krijg je misschien ook
meer inzicht in zyn manier
van handelen.
Hoewel de provinciale water
staat in Alphen aan den Rijn
over een eigen kantoor be
schikt en de mensen daar de
beruchte weg van haver tot
gort kennen, vindt de top in
Den Haag het nuttig dat de si
tuatie ter plaatse ook eens
door anderen onder de loupe
wordt genomen. Van Dijk:
"Als je je al twintig jaar met
zo n weg bezig houdt ben je
op de hoogte van elke bobbel
en oneffenheid maar mis
schien ga je daardoor toch
dingen over het hoofd zien die
een ander wel opmerkt".
Zo heeft de veiligheidsinspectie
inmiddels foto's laten maken
van alle kruispunten. Dat ge
beurde vanuit een speciale
ladderwagen van waaruit een
fotograaf op acht meter hoog
te zijn plaatjes schoot. Bo
vendien zijn mensen van de
provinciale waterstaat over
dag maar ook 's nachts over
de secondaireweg 7 heen en
weer gecrosst om "een beetje
sfeer te proeven".
Raadsel
Van Dijk: "Voor ons is deze weg
eigenlijk een raadsel. Want
het is toch onbegrijpelijk dat
ondanks de rits van maatre
gelen die we hebben getrof
fen, en haar verhouding toch
nog zoveel ongelukken ge
beuren. We vuiden dat het nu
maar eens afgelopen moet
zijn. Deze week hebben we de
koppen bij elkaar gestoken en
niets anders gedaan dan over
deze kreng van een weg ge
praat en nog eens gepraat.
Onze conclusie was er eigenlijk
maar één. Alle borden aan de
kant, de witkwast voor de dag
halen en een twaalf kilometer
lange onderbroken witte
streep trekken. Overal dus
een inhaalverbod. Het is maar
een idee. Maar of het wat uit
zal halen? Die mynheer in zyn
Jaguar zal zo nodig w el weer
moeten inhalen en die me
vrouw in een Daf onbewust
aan de verkeerde kant van de
weg gaan ryden".
he,
3n 4.LPHEN/LEIMUI-
DEN - Inspecteurs
I belast met de veilig-
k. heidsinspectie van de
"X provinciale wegen in
J; Zuid-Holland zijn vo-
rige week bij hun su-
Iperieuren op het
matje geroepen naar
t. aanleiding van de
k twee dodelijke onge-
I vallen, vlak achter el
kaar, op de provin-
ciale weg Alphen-
I Leimuiden. Ze heb-
k ben bij die gelegen-
Iheid te verstaan ge
kregen dat ze de si-
tuatie ter plaatse nog
maar eens goed in
J; ogenschouw moeten
nemen want er zal
ongetwijfeld nog het
nodige aan de veilig
heid van de weg ver
beterd kunnen wor
den.
I "Van zulke insinuaties worden we briesend", zegt het hoofd van de
veiligheidsinspectie ing. GJ. Van Dijk, die de als brokkenweg te
boek staande tweestrooks rijbaan al jaren koestert als een groot
zorgenkind. "Het klonk een beetje alsof we er op het 12 kilometer
lange traject met de pet naar gooien", zegt hij, "maar niets is
minder waar. Juist omdat er naar verhouding nogal veel onge
lukken gebeuren putten we ons uit in maatregelen die in onze
ogen daar de veiligheid verhogen. Maar kunnen wij er iets aan
doen dat er lui zijn die zich nergens wat van aantrekken? Voor
onze veiligheidsinspectie is dit in Zuid-Holland de meest on
dankbare weg. Hij bezorgt ons grijze haren".
De provinciale weg Alphen-
Leimuiden, ook wel de se
condaire weg 7 genoemd. Nog
net binnen de gemeente
grens van Alphen, waar het
lange rechte eind richting
V Leimuiden begint, herinne
ren lange remsporen op het
betum en een boom in de
berm waar met geweld een
1 stuk schors van af is gerukt,
aan de frontale botsing tussen
een vrachtwagencombinatie
en een personen auto. Eén
dode, één zwaar gewonde. De
ravage was zo groot dat kan-
tonniers van de provinciale
waterstaat acht vrachtwa-
genladingen aan wrakstuk-
ken moesten afvoeren.
^Een dag later was het, op de
zelfde weg, acht kilometer
verderop nog eens raak. Ook
een frontale botsing. Die nóg
slechter aflieD. Een echtpaar
uit Rijsenhout kwam daarbij
I om het leven, twee anderen
raakten zwaar gewond.
rede op verzoek van enkele le
den van Gedeputeerde Sta
ten, die tijdens een vergade
ring vorige week de bespre
king van beide frontale bot
singen op de agenda hadden
geplaatst, gaat de provinciale
waterstaat nu na hoe het pre
cies gesteld is met het aantal
ongelukken op deze weg. Een
nauwkeurige lijst kon men
ons deze week nog niet geven.
Te hard
"De eerste indruk is wel", zegt
Van Dijk, "dat deze weg on
gunstiger afsteekt tegen an
dere soortgelijke provinciale
wegen. En daarbij gaat het
niet zo zeer om de ongevallen
met dodelijke afloop. Wat dat
betreft valt het toch nog mee,
De sombere cijfers hebben be
trekking op de zogenaamde
kop-staart botsingen. Die ne
men daar hand over hand toe.
)e oorzaken zijn niet moeilijk te
raden. Steeds meer automo
bilisten zitten achter het stuur
te pitten, er wordt te hard ge-
1 reden en het aantal files op
deze provinciale weg geeft
een stijgende lijn te zien.".
j De secondaire weg 7 is voor de
i provinciale waterstaat, die de
weg in beheer heeft, steeds
een handenbinder geweest,
waar verhoudingsgewijs erg
veel geld is uitgetrokken voor
het veiligheidsaspect. Dat
was al zo in de tijd dat er on-
beperkt hard mocht worden
gereden en dat is zo, sinds de
oliecrisis noopte tot het in-
V stellen van een maximum
snelheid van tachtig kilome
ter.
De strak door het polderland
schap getrokken tweestrooks
J rijbaan vergt veel van de dis
cipline van de automobilist.
Er is een sterke neiging om op
lange rechte stukken in te
gaan halen. Om automobilis
ten die erge haast hebben
daarvan te weerhouden en ze
toch de mogelijkheid te geven
te passeren, zijn ter hoogte
van de twee bruggen in het
traject over een paar honderd
meter vierstrooks-rij banen
aangelegd.
Bewijzering
Er is meer aan de weg gesleu
teld. De wegbewijzering bij
voorbeeld is de laatste tijd
aanzienlijk verbeterd al zor
gen "particuliere initiatie
ven" op dat vlak nogal vaak
voor overlast. Ingenieur A.
Beukers, voor de provincie
districts-hoofd over de wegen
in de Rijnstreek-Noord: "On
ze taak is onder meer te voor
komen dat automobilisten op
deze gevaarlijke weg tussen
de bomen het bos niet meer
zien. Zij zijn er bij gebaat dat
er langs de weg zo min moge
lijk borden staan opgesteld.
Want dat leidt de aandacht
maar af. Maar wat doen parti
culieren zeer regelmatig? Zei
rammen links en rechts palen
in de berm van weg met me
dedelingen over motorcros-
ses, sportdagen of wat dan
ook. Er zijn ook nogal wat be
drijven die zich schuldig ma
ken aan dit klandestiene ge
doe. Daar zijn we erg op gebe
ten".
Zo is hij ook nooit erg te spre
ken geweest over het initiatief
van Veilig Verkeer Nederland
om de hulp van een paragnost
in te roepen bij het zoeken
naar oplossingen voor een
veiliger kruispunt Herenweg/
Kruisweg. Op dit aan de se
condaire weg 7 gelegen
kruispunt hebben zich een
paar jaar terug opvallend veel
verkeersongevallen voorge
daan.
Bij de provinciale waterstaat
stond deze plek te boek als
een zogenaamde "black
spot", een aanduiding dat er
jaarlijks tenminste vijf onge
vallen plaats vonden waarbij
sprake was van lichamelijk
letsel plus nog eens tien met
blikschade. De paragnost,
Gerard Croiset uit Utrecht,
kwam tot de conclusie dat een
in zeven kleuren geschilderd
paaltje, geplaatst als blikvan
ger op het kruispunt, aan alle
ellende een einde zou maken.
Spanningsveld
De achterliggende gedachte
van Croiset was dat ergens
een op dat kruispunt aanwe
zig spanningsveld het oriën
tatievermogen van de auto
mobilist nadelig beïnvloedde
en dat de straling die van het
gekleurde paaltje uitging, die
negatieve werking zou ophef
fen. Het paaltje is er echter
Wrakstukken op de provinciale
weg Alphen-Leimuiden. Bij de
laatste grote aanrijding was de ra
vage zo groot dat acht vrachtwa
genladingen aan wrakstukken
moesten worden afgevoerd.
