Wie zag een vuurbol
aan de Leidse hemel?
Ik ben geen Don Quichotte...
„Gemeente beantwoordt
brieven burgers niet"
Hans Betlem
(24) zoekt
getuigen
9?
9?
Welke persoon is
ik?Eh... dat ben
jezelf meneer
GER STEINBACH 25 JAAR BIJ LJA
DONDERDAG 23 AUGUSTUS 1979
Onderzoek PvdA-raadslid mevrouw Hes:
LEIDEN - Honderd brieven
die Leidse burgers sinds no
vember vorig jaar aan de Leid
se gemeenteraad hebben ge
schreven zijn nog nooit beant
woord. Slechts 21 briefschrij
vers kregen sinds die maand
wél een antwoord op een brief
die zij aan de gemeenteraad
schreven.
Dat is het resultaat van een on
derzoek dat het Leidse gemeen
teraadslid mevrouw Hes heeft
ingesteld. Het gaat daarbij om
brieven aan de gemeenteraad.
de beantwoording
door de gemeenteraad op zijn
beurt is overgedragen aan bur
gemeester en wethouders.
Volgens mevrouw Hes moet er
voor deze kwestie nu eens een
oplossing worden gezocht.
Wanneer mensen over de
beantwoording van brieven op
bellen komen ze vaak bij de ver
keerde personen terecht, gelooft
zijZij stelde dat iemand die een
brief schrijft aan de gemeente
raad daar vaak lang over heeft
nagedacht en dat brieven zorg
vuldig moeten worden behan
deld.
Wethouder Waal trok de conclu
sies van mevrouw Hes wat be
treft het aantal onbeantwoorde
brieven gisteravond in twijfel.
Volgens hem worden er ook
vaak telefonische antwoorden
gegeven. Mevrouw Hes zal nu op
verzoek van de fractie gaan uit
zoeken hoe het de brieven van
één maand nu exact is vergaan,
om zo een duidelijk beeld van de
oorzaken van het niet-beant-
woorden te krijgen.
Klas lb tijdens de gezellige
wiskundeles die handelt over
"hurken", wiskundeknobbels
en kubusvormige pispotjes.
LEIDEN - Welke inwoners van Leiden of omgeving hebben in de nacht van dinsdag op
woensdag om tien voor half één een heldere vuurbol aan de zuid-oostelijke sterrenhemel
gezien?
En wie herinnert zich nog redelijk hoe lang dat verschijnsel (waarschijnlijk een grote
meteoor) duurde, waar het te zien was en hoe helder?
Deze vragen houden natuurkunde-
student Hans Betlem (24) uit Lei
den sinds gistermorgen bezig.
Zijn collega Van Liempt op het
Kamerlingh-Onnes-Laborato-
rium vertelde hem toen, dat hij
die nacht op de Haagse Schouw-
weg al fietsend was verrast door
een lichtflits, waardoor de scha
duw van zijn fiets zich plotseling
scherp op het wegdek had afge
tekend.
Opkijkend heeft Van Liempt nog
een vuurbol gezien, en daarna
was het verschijnsel weg. 's Och
tends lichtte hij dus Betlem in,
die zich als amateur al jaren ver
diept in het fotograferen en on
derzoeken van meteorbanen.
Stom toeval heeft die nacht verhin
derd dat Betlem de meteoor
("Een kanjer, iets zeldzaams")
niet zelf heeft waargenomen.
Krap een uur na de waarneming
van zijn collega stond hij zelf de
slaap te trotseren in de Hortus
Botanicus, om te proberen wat
meteoren op de gevoelige plaat
vast te leggen. Hij hoopt nu op
genoeg nauwkeurige meldingen
die het verschijnsel van dinsdag
nacht kunnen ophelderen.
Society
In april van dit jaar heeft Betlem
voor het onderzoek naar meteo
ren de "Dutch Meteor Society"
opgericht. De club heeft al een
zestigtal sympathisanten in het Vooral de grote zwermen zijn
tueel zelfs helemaal zónder in
strumenten. De "Society" levert
sterrenkaartjes, waar de baan
meteoren op ingetekend
worden. Een klapstoeltje
kan koffie als je 's nachts buiten
zit is eigenlijk genoeg".
Zwermen
Met de onvoorspelbaarheid
meteoren blijkt het trouwens wel
een beetje mee te vallen. Elk jaar
passeert de aarde in haar baan
rond de zon dezelfde "zwermen"
meteoriden die dan gedeeltelijk
in de dampkring verbranden. Dat
veroorzaakt de vurige strepen die
de bijnaam "vallende ster" heb
ben gekregen
Recreatievolleybal
De Leidse vereniging Leython
organiseert het komende sei
zoen volleybal in recreatiej
verband. Elke donderdag
avond wordt er getraind in de
nieuwe sportzaal van het
Gymnasium aan de Fruin-
laan om 20 uur en 21.30 uur.
Centraal op de trainingen
staat het spelelement en niet,
zoals bij andere trainingen,
het leveren van prestaties.
Uniek voor Leiden is volgens
Leython de start van het zoge
naamde mini-volleybal voor
kinderen van 8 tot 13 jaar. Er
wordt op een kleiner veld ge
speeld met 3 tegen 3 of 4 tegen
4 spelers. De trainingen be
ginnen deze week in drie cen
tra te weten Merenwijk, Lei
derdorp en MorskwarüerIn
formatie via tel. 071-892973.
Gevonden
In de maand juli zijn de volgen
de gevonden voorwerpen
aangemeld bij de Leidse poli
tie: diverse portemonnaies,
geldbedrag, fietstas, bood
schappentas, plastic tas met
kampeer spullen, mand met
wasgoed, tas met schoolboe
ken, verlovingsring, arm
band met naamplaatje,
65pluspas, bromfietsplaatje,
bril, boeken, helm, reiswieg,
kruiwagen, radio, kinder
schoentje, herenregenjas, he
ren jack.
Uitstapje
De speeltuin Prinses Beatrix
aan de Schubertlaan sluit za
terdag 25 augustus het zomer
seizoen af. Dat gebeurt met
een uitstapje voorde kinderen
naar speeltuin "Drievliet".
Om tien uur 's ochtends wordt
er vertrokken vanaf de speel
tuin. Deelneming voor niet-
leden van de speeltuin is mo
gelijk tegen betaling van vijf
gulden.
■De Ratel
De Leidse werkgemeenschap
"De Ratel" begint het nieuwe
seizoen met een excursie op
zondag 2 september. De tocht
naar "De Vonk" in Noordwij-
kerhout. Deelnemers moeten
zich voor 31 augustus opgeven
via de volgende telefoon
nummers: 766751, 141489,
126418 of 210317. Verzamel
punt is de NZH-bushalte
40142 's ochtends om half tien.
hele land. Voor een deel zijn de
leden van de "Society" afkomstig
uit de werkgroep meteoren van
de Nederlandse Vereniging voor
Weer- en Sterrenkunde. De
werkgroep kreeg namelijk ruzie
met de vereniging, iets waar
Betlem nu liever niet meer over
praat.
Voornaamste doel is immers het
bestuderen van meteoren door
amateurs in Nederland op poten
te zetten. "In vergelijking met de
sterrenkunde heeft het bestude
ren van meteoren iets onver
wachts. Sterren zijn steeds voor
spelbaar, meteoren niet. Je kunt
meteoren met heel weinig in
strumenten bestuderen, en even-
de aardse waarnemers zo lang
zamerhand bekende kost. Vooral
het opsporen van nieuwe, kleine
zwermen (die in het kielzog van
een komeet een baan rond de zon
beschrijven) hoort tot de opwin
dende momenten van het meteo
ren-kijken.
De Leidse club is inmiddels lid ge
worden van de Federatie van Eu
ropese Meteoor Astronomen. Op
die manier kan informatie wor
den uitgewisseld, wat het identi
ficeren van meteoren een stuk
gemakkelijker maakt. Betlem
heeft inmiddels ook brieven ver
stuurd naar Tsjechoslowakije,
waar meteoor-astronomen een
netwerk van fotografische appa-
i
Hans Betlem geeft uitleg over een zelfgebouwde
nachts meteoren op de gevoelige plaat kunnen worden vastgelegd.
Op de voorgrond een aantal exemplaren van "Radiant", het tijdschrift
voor meteoor-astronomen dat Betlem sinds april uitgeeft.
ratuur hebben opgesteld. Zo'n
"All-sky"-netwerk is in staat om
de hele nacht de hemel te "bekij
ken", en eventueel vallende me
teoren te betrappen. Betlem
hoopt dat ook de meteoor die
maandagavond de atmosfeer is
binnengedrongen door de Tsje
chen is gefotografeerd. Het ver
dwijnen in zuid-oostelijke rich
ting van het projectiel is wat dat
betreft hoopgevend.
Ook de volledig geautomatiseerde
apparatuur die Betlem bij zijn
ouders in Limburg heeft opge
steld, en waar hij jaren aan heeft
gewerkt, kan mogelijk de
teoor hebben vastgelegd. Maar
verder is Betlem's hoop toch ge
richt op nachtelijke waarnemers
in Leiden en omgeving Zij kun
nen Hans Betlem thuis schrijver
(De Sitterlaan 37, Leiden) of bel
len( 144533). Hij is ook bereikbaar
op het Kamerlingh Onnes-labo-
ratorium (141341, tst. 267).
99
99
Duizenden brugklassertjes heb
ben begin deze week hun eerste,
onzekere, gang naar de middel
bare school gemaaktOverladen
met indrukken zijn ze na die
eerste schooldag thuisgekomen.
Voor klas 1 b van het chr. lyceum
dr. WA. Visser 't Hooft begon het
nieuwe (school)leven gisteroch
tend om vijf minuten voor half
negen. De Nieuwsspieg el-
redactie heeft "1 b" op die eerste
schooldag gevolgd.
In lokaal G5 zitten 27 leerlingen
vol ongeduld en spanning te
wachten op de dingen die ko
men gaan. Een bebaarde man
van reusachtige afmetingen
komt de klas binnen: de leraar
Engels voor het komende jaar.
Alleen al vanwege zijn postuur
dwingt hij bij zijn pupillen ge
zag af, het is dan ook muisstil in
de banken.
LEIDEN - "Ik ben geen windmo-
lenbevechter. Ik pas ervoor als
een soort Don Quichotte te gaan
staat zwaaien omdat ik toevallig
25 jaar bij de LJA zit. Buiten dat
ik ben geen principieel tegen
stander van de dingen samen
aanpakken. Zoals de voormalige
voorzitter van de Welzijnsraad,
Menges, het destijds zei, daar sta
ik nog achter, het groeimodel
hanteren, zonder dat de gemeen
te met een stok achter de deur
staat om te kijken of de Welzijns
raad en LJA inderdaad samen
gaan. Nee, je zou zelf je huiswerk
moeten maken en dan na een
tijdje met een rapportage op de
proppen komen".
Het zou overdreven zijn om te be
weren dat Ger Steinbach (63) zijn
25-jarig jubileum als hoofd (eerst
adjunct-secretaris-penningmees
ter, later directeur) van de Leidse
Jeugd Aktie in alle rust kan vie
ren. De op handen zijnde verhui
zing met de Welzijnsraad naar de
Breestraat, het omvormen van
beide clubs tot zogenaamde on
dersteuningsinstituten zijn ge
beurtenissen die daar mede
schuldig aan zijn.
Ondanks de protesten ("je kunt
mensen nu eenmaal niet ge
dwongen laten samenwerken")
praat Steinbach aan de voor-
avond van zijn jubileum positief steinbach: ,.Je kunt
over reorganisatie. Na een tijdje
om de hete brei te zijn heenge-
draaid zegt hij er "sec" best iets
over te willen zeggen.
Eerst zijn de vrijwilligers, een ge
deelte van LJA-bestuur, een deel
van de deelnemers in het sociaal-
cultureel veld, uitgebreid aan de
orde geweest ("Geen clubhuis
kan zonder. Wat die mensen pres
teren voor een kop koffie is on
gelooflijk"). Steinbach; "Nee
echt, ik ben wel neringziek op de
LJA op die club mensen die er
wat van gemaakt hebben, maar je
moet mee gaan met bepaalde
ontwikkelingen. Het idee voor
een bredere opzet dan alleen het
jeugd-buurt-en clubhuiswerk
i eenmaal niet gedwongen laten samenwerken"
komt dan ook uit déze koker en
niet daar vandaan" (Steinbach
wijst richting stadhuis). "Wat be
paalde ontwikkelingen betreft is
de aanzet door onszelf geventi
leerd".
Steinbach denkt ook dat het die
ontwikkelingen zijn die hem al
die jaren hebben belet de semi-
gemeentelijke instelling te verla
ten. "De LJA zat altijd in een be
paalde ontwikkelingsfase. Van
particuliere club naar LJA-nieu-
voegt daaraan toe dat het echter
ook niet aangaat dat mensen zeg
gen: "De LJA, oh ja, dat is Stein
bach". Wijst in dat verband weer
op de deelnemers, de club- en
buurthuizen, het bejaarden werk,
de peuterspeelzalen en het speel
tuinwerk. Komt dan automatisch
op het grote verschil tussen de in
stellingen die blijkens het raads
besluit van vorig jaar juni de
banden nauw moeten gaan aan
halen.
e-stijl in '68, toen het deelne- Steinbach; "De LJA ondersteunt,
mersschap voor de instellingen verleent service, werkt voor or
en organisaties werd ingevoerd. ganisaties, instellingen en groe-
Altijd was je ergens mee bezig. pen. De Welzijnsraad doet projec
ten, is meer "vliegende keep".
Dat bindt natuurlijk. "Steinbach
Dat verkokering verdwijnt is een
logische zaak, maar er moet wel
een samenhang zijn. Het verhaal
tje dat wat de Welzijnsraad en de
LJA doen allebei hetzelfde is gaat
niet op. Welzijn is zo'n breed be
grip, sport, onderwijs, gezond
heidszorg, sociaal-cultureel
werk, noem maar op. Je moet niet
iets creeren dat een enorme
smeltkroes wordt en waarvan
i de samenhang niet meer
Vijfentwintig jaar LJA. Terugkij
kend stemt het de ex-ambtenaar
bij rijkswaterstaat, bij sociale za
ken en de verkeersinspectie en
ex-mede directeur van een bont
zaak tot redelijke tevredenheid.
In al die jaren wist de LJA geld
los te peuteren bij overheden
voor bijvoorbeeld de bouw van
club- en buurthuizen. Er werd
jeugdwerk opgezet in de wijken
waar niets was. Mede door Stein-
bachs inzet kon in Leiden een
dagopleiding voor sociaal-cultu
reel werk ("De Lok") worden op
gezet. Buurtorganisaties die el
kaar in de begir\jaren vijftig niet
of nauwelijks kenden werden via
de LJA met elkaar in contact ge
bracht. Later beijverde de LJA
zich om een club te worden die
deskundigheid en materiaal be
schikbaar stelt voor de deelne
mers in het sociaal-cultureel veld.
Steinbach; "We hebben toch wel
één en ander kunnen doen. Dat is
waarschijnlijk ook de reden dat
ik het vandaag de dag, ondanks
alle gedonder, nog steeds erg
leuk vind". Wat het "gedonder"
betreft; Steinbach wordt ronduit
kribbig als wordt beweerd dat het
met het "particulier initiatief*
allemaal is afgelopen. "De over
heid kan niet alle terreinen over
nemen. Mensen die zeggen dat
een instituut als het onze niet
democratisch is gaan in de fout.
We hebben juist altijd gepro
beerd de deelnemers bij het werk
te betrekken, al lang voordat er
van de reorganisatie sprake was.
Dat was ook een landelijke ten
dens, en die signalen hebben we
altijd goed verstaan. Je voert na
tuurlijk wel een bepaald beleid,
en dat wordt ons ook verweten"
Tenslotte zegt hij: "Maar het wel-
zijnswereldje is soms wel eng Ik
reis graag, en als je dan in een
ander land zit relativeer je de za
ken wat meer. Er zijn ook nog
belangrijker zaken. Dan zeg je:
welzijnswerk is wel heel erg ver
bonden met welvaórt".
Het jubileum van Ger Steinbach
wordt zaterdag gevierd met een
receptie in jeugdcentrum "de
Korte Vliet" aandi V hTtweg, van
half vier tot half zes
MIEP DE GRAAFF
De les is al begonnen
hijgend de eerste laatkomer ar
riveert. Hij verontschuldigt zich
desgevraagd met de mededeling
dat er in de garderobe geen
plaats meer was om zijn jas op
te hangenOp de eerste dag gaa t
het er niet al te streng aan toe en
de in overtreding zijnde leerling
kan ongestraft plaatsnemen.
To open is het eerste werkwoord
dat "lb" leert vervoegen. Nu nog
met de Nederlandse vertaling
ernaast maar dat zal volgens de
leraar snel veranderen. "Over
een paar weken wordt er bijna
alleen nog maar Engels in de
klas gesproken", vertrouwt hij
de jeugd toe".
Een bij het raam gezetelde leer
ling oogst hilariteit wanneer
hem wordt gevraagd welke per
soon ik is. "Eh...dat ben jezelf
meneer". Zijn buurman helpt
hem echter snel uit deze waan
met de opmerking: "Nee joh, ik
is eerste persoon enkelvoud"
Het tweede lesuur staat t rans
op het programma. Voor een
van de leerlingen, ééntje met
zeer weinig rust in het zitvlak
hetgeen ook al tijdens de Engelse
les was geblekenbegint deze les
tamelijk onfortuinlijk. Nauwe
lijks heeft de lerares het woord
tot de klas gericht of hij gaat met
stoel en al onderuit. Met een
hoofd als een biet klautert hij
overeind en drukt zichzelf op het
hart dat het voor zijn lichame
lijke gesteldheid beter is om in
het vervolg geen acrobatische
toeren meer met zijn zetel uit te
halen.
De geschiedenisleraar probeert
in het volgende uur samen met
de klas uit te zoeken wat nu pre
cies geschiedenis is en waarom
men zich met dit vak bezig
houdt. Als een van de motieven
hiervoor wordt de mogelijkheid
genoemd om te leren van foute
en goede dingen uit het verle
den.
Een van de vrouwelijke leerlin
gen is het daar niet al te zeer mee
eens getuige haar spontane:
"Maar ik weet nog niet zo net of
de mensen leren van fouten uit
het verleden. Na de Tweede We
reldoorlog zeiden de mensen dat
ze nooit meer oorlog zouden voe
ren en nu dreigt er overal oor
log".
Na de geschiedenisles krijgt
"lb" van dezelfde leraar,die als
klasseleraar fungeert, een uur
studieles. Voorlopig wat
vrijblijvende gesprekjes over
hoe het er op zo'n grote middel
bare school, met ruim 1600 leer
lingen, aan toe gaat.
Via de tweede pauze en een
enerverende Nederlandse les
wordt het laatste uur bereikt.
Wiskunde. Men stapt dan een
beetje nerveus de klas in want
over dat vak doen immers al
lerlei enge verhalen de ronde. De
vriendelijk ogende leraar, die
tevens brugklas-conrector is,
stelt hen echter snel op hun ge
mak.
Gezellig babbelend geeft hij de
kinderen een eerste indruk van
het vak wiskunde. Pratend over
wiskundeknobbels, die met het
eveneens nooit aangetroffen li
chaamsdeel "hurken" worden
vergeleken, en over de kubus
vormige pispotjes van de wis
kundeleraar Ching-Chang uit
de streekroman "Beekman en
Beekman" komt de les tot een
einde. Het luiden van de bel
wordt juichend ontvangen. De
eerste dag zit erop.
Een eerste dag u>aar "lb" zich
kranig doorheen heeft gewerkt.
Van onzekerheid en angst voor
het onbekende loas nauwelijks
iets te bespeuren "Dat komt",
ix>lgens brugklasconrector
Veldman, "door de introductie
dag die sedert uier jaar aan de
eerste schooldag vooraf gaat. Op
zo'n dag maken de nieuwe leer
lingen kennis met hun leraren
en leren zij in spelvorm, via een
speurtocht, het schoolgebouw
verkennen. De jongeren begin
nen daardoor minder onzeker
In sommige gevallen zijn ze zo'n
eerste schooldag wel eens wat al
|f uitbundig maar dat is min
der erg dan dat ze de hele dag
timide in hun bank zitten".
