DREIGEMENT ISRAËL
Vliegtuigkapers geven zich over in Genève
Meer dan helft van
de bevolking vrij
Problemen rond
plan Rhodesiè'
Geen gevaar bij kerncentrale
"Wanneer VS toenadering zoeken met PLO
Wiesenthal:
"We zullen
Mengele
snel vinden"
DINSDAG 7 AUGUSTUS 1979
BUITENLAND
PAGINA 9
(Van c
correspondent)
GENÈVE - De kaping van de
Spaanse DC-9 vanaf het Canari-
sche eiland Fuerteventura door
drie gewapende soldaten van het
Spaanse Vreemdelingenlegioen
is gistermiddag tot een gelukkig
einde gekomen. Het toestel met
de kapers, twee Fransen en een
Chileen, landde na een verblijf
van twaalf uur op het vliegveld
van Lissabon gistermiddag in
Genève. De drie legionairs, die
het vliegtuig alleen maar kaapten
om zich te onttrekken aan de
Spaanse krijgsdienst waarvoor
zij zich indertijd vrijwillig opga
ven, hebben zich overgeleverd
aan de Zwitserse autoritei
ten.
De zes passagiers en de drie
schoonmaaksters van het toestel,
die zondagavond door de legio
nairs werden gedwongen de reis
mee te maken, zijn allen op het
vliegveld van Lissabon vrijgela
ten. Volgens een van de passa
giers hebben de kapers tijdens de
vlucht van Fuerteventura via
Afrika naar Portugal nauwelijks
contact gehad met de reizigers en
hebben zich aan boord geen pa
niektoestanden voorgedaan
Vlak voor de start in Lissabon lie
ten de kapers op het laatste mo
ment de stewardessen vrij.
De drie legionairs reden zaterdag
avond met een jeep en mitrail
leurs, die zij even tevoren afhan
dig hadden gemaakt van de mili
taire politie, het vliegveld van
Fuerteventura op, waar zojuist
het vliegtuig uit Las Palmas met
100 passagiers was geland. De
kapers drongen via een andere
deur het toestel binnen dan de
deur waardoor de passagiers het
vliegtuig verlieten. De soldaten
dwongen de zes overgebleven
passagiers, onder wie twee kin
deren, en drie schoonmaaksters
te gaan zitten en bevolen de pi
loot koers te zetten naar Afri
ka.
Het aanvankelijke plan van de ka
pers was om naar Zuid-Afrika of
Rhodesiè te gaan, maar de korte
actieradius van het toestel dat
hoogstens Nigeria kon bereiken,
bracht hen tot andere gedachten.
Het vliegtuig, dat geen toestem
ming kreeg om in Marokko te
landen, zette ten slotte koers naar
Lissabon, waar het zondag even
over middernacht arriveerde.
Aangezien twee van de drie legio
nairs de Franse nationaliteit heb
Het einde van het kapingsavontuur van drie deserteurs uit het Spaanse
vreemdelingenlegioen. Na via Fuerteventura en Lissabon in Genève te zijn
aangekomen wandelen de kapers met hun laatste gijzelaars naar een
gereedstaande wagen.
ben, vroegen de kapers de Franse
consul in Lissabon in Frankrijk
te mogen landen. Als argument
gebruikten de soldaten dat zij
geen terroristen waren. In ver
band met de spanningen tussen
Frankrijk en Spanje over de ter
reurbewegingen van de ETA, die
vanaf hun basis in Zuid-Frank
rijk op Spaans grondgebied ope
reren, weigerde Parijs dit verzoek
resoluut. Daarop verzochten de
drie legionairs de Zwitserse auto
riteiten om in Genève te mogen
landen. De Zwitserse regering
accepteerde het voorstel op
voorwaarde dat de kapers na de
landing geen chantagepogingen
zouden ondernemen. Teeen ruil
van brandstof lieten de kapers de
passagiers en de stewardessen in
Lissabon vrij.
Toen de drie mannen in hun khaki-
uniformen van het Spaanse
vreemdelingenlegioen in Genève
uit het vliegtuig stapten waren ze
ongewapend. Ze werden onge
boeid naar een pantserwagen be
geleid die hen naar het hoofdbu
reau van politie in het centrum
van de stad vervoerde. De twee
piloten van het vliegtuig volgden
in een gewone auto.
De vraag is nu wat er met de drie
kapers gaat gebeuren. De Zwit
serse autoriteiten kunnen de ge
deserteerde legionairs zelf be
rechten volgens de normen van
de internationale overeenkomst
tegen luchtvaartpiraterij.
Woordvoerder Hubacher van het
Zwitserse ministerie van justitie
verklaarde dat hun wederrechte
lijke vrijheidsberoving en afper
sing ten laste zal worden gelegd,
waarvoor zij tot maximaal 20 jaar
gevangenisstraf kunnen worden
veroordeeld. Een eventueel
Spaans uitleveringsverzoek kan
volgens Hubacher alleen in
overweging worden genomen
indien zij hun straffen in Zwit
serland hebben uitgezeten.
(Van
correspondent)
WENEN - „Waar Mengele zit,
weten we niet, maar het zal
niet lang meer duren tot we
hem vinden", aldus nazi-ja
ger en hoofd van het Joods
Documentatiecentrum in
Wenen, Simon Wiesenthal, in
een reactie op het bericht dat
hij beweerd zou hebben over
tuigd te zijn dat de kamparts
van Auschwitz, dr. Jozef
Mengele, zich nog wel dege
lijk in Paraguay bevindt.
Vorige week nog kreeg Wiesen
thal een brief van de secreta
ris-generaal van de Verenig
de Staten, Kurt Waldheim,
wiens hulp hij had ingeroe
pen bij de opsporing van de
beruchte kamparts. Wald
heim liet hem weten over in
formatie te beschikken,
waaruit blijkt dat Mengele al
sinds 1962 geen Para-
guayaans staatsburger meer
is en zich buiten dat land zou
bevinden.
Simon Wiesenthal is er wel ze
ker van dat vrienden van
Mengele er bij de kamparts op
hebben aangedrongen op een
andere plaats onder te dui
ken, nadat hij zijn Para-
guayaanse nationaliteit had
verloren. De huidige verblijf
plaats van Mengele kan vol
gens Wiesenthal echter net zo
goed in als buiten Paraguay
zijn. In elk geval is Wiesenthal
ervan overtuigd dat Mengele
zeker tot 1968 in dat land heeft
gewoond.
Al jarenlang probeert Wiesen
thal vergeefs de kamparts
uitgeleverd te krijgen. Behal
ve Polen en Israël heeft ook
West-Duitsland belangstel
ling voor de nu 69-jarige
Mengele, die ervan wordt be
schuldigd in het concentra
tiekamp Auschwitz minstens
200.000 kinderen te hebben
vermoord, waarbij zijn voor
keur uitging naar experimen
ten met jonge tweelingen.
Wiesenthal heeft de afgelopen
maand behalve Waldheim
ook leden van het Ameri
kaanse Congres gevraagd
hun invloed aan te wenden bij
dictator Alfredo Stroessner
van Paraguay om Mengele uit
te leveren.
TEL AVIV (Reuter/UPI) - Israël heeft Washington meege
deeld dat het zich niet gebonden zal achten aan de ver
plichtingen van zijn vredesverdrag met Egypte als de
Verenigde Staten het initiatief nemen tot het wijzigen van
resolutie 242 van de Veiligheidsraad inzake het Midden-
Oosten. Dit hebben de Israëlische kranten gisteren ge
meld.
SAN FRANCISCO (\jPHAP) - Voorbijgangers kijken naar de scheuren
(inzetje) die in een kantoorgebouw ih San Francisco ontstonden na een
tamelijk zware aardbeving (5(9) op de schaal van Richter) die gisteren dit
gebied trof. Er vielen tien gewonden en aan huizen en gebouwen werd
lichte tot matige schade aangericht
De beving was tot op grote afstand voelbaar In 1906 werd dit gebied
getroffen door een aardbeving die rampzalige gevolgen had. Deskundigen
hebben voor de komende tien jaar een eveneens zware schok voorspeld. Die
van gisteren wordt niet tot die categorie gerekend.
De waarschuwing volgde na een
week van toenemende spanning
tussen de V.S. en Israël over een
reeks onderwerpen. De V.S. zou
den de resolutie van november
1967 willen wijzigen om deze
aanvaardbaar te maken voor de
Palestijnse bevrijdingsorganisa
tie PLO. Israël wil onder geen
enkele voorwaarde met de PLO
besprekingen voeren. Resolutie
242 vraagt terugtrekking van Is
raël uit (de) bezette gebieden en
kent Israël het recht toe in vrede
te leven binnen veilige en erken
de grenzen.
In de Israëlische havenstad Haifa
kwamen Egyptische, Ameri
kaanse en Israëlische delegaties
gisteren bijeen voor hun vijfde
ronde onderhandelingen inzake
autonomie voor de Palestijnen op
de bezette westelijke Jordaan-
oever en in Gaza. Het opnemen
van het door Israël geannexeerde
oostelijk stadsdeel van Jeruza
lem in een autonomie-regeling
voor de Palestijnen op de weste
lijke oever bleef voor Egypte een
van de belangrijkste voorwaar
den voor een succesvolle afslui
ting van de onderhandelingen toi
oplossing van het conflict in het
Midden-Oosten.
"De Israëlische houding is onver
anderd negatief', zo zei de Egyp-
Palestijnen
Na staatsgreep in Equatoriaal-Guinee:
(Van c
i correspondent)
PLO-kantoor
in Turkije
ANKARA (Reuter) - De Palestijnse
bevrijdingsorganisatie PLO zal
binnenkort een bureau in de
Turkse hoofdstad Ankara ope
nen. De Turkse regering heeft
toestemming daartoe gegeven na
besprekingen die vorige week
tussen Turkse leiders en een
PLO-delegatie zijn gehouden.
Deze besprekingen zouden deel
hebben uitgemaakt van een ak
koord tussen PLO-leider Jasser
Arafat en de Turkse premier,
Bulent Ecevit, na de aanslag van
vier Palestijnen vorige maand op
de Egyptische ambassade in An
kara. Ecevit zou toestemming
voor spoedige opening van een
PLO-bureau hebben beloofd in
ruil voor bemiddeling van de
PLO bij de bezetting van de am-
MADRID - De nieuwe leider in
Equatoriaal Guinee, kolonel
Teodoro Nguema Mbazogo, die
afgelopen vrijdag door middel
van een staatsgreep de macht van
president Macias heeft overge
nomen, heeft volgens het offi
ciële radiostation van de hoofd
stad Malabo gisteren een algehele
amnestie in zijn land afgekon
digd.
Als dit bericht klopt betekent dit
dat meer dan de helft van de be
volking is vrijgelaten: 5000 poli
tieke gevangenen en 28.000
dwangarbeiders op het Afrikaan
se continent plus de 20.000 sla
ven, die op de cacaoplantages van
het eiland Fernando Poo werk
ten.
De Spaanse regering heeft als eer
ste mogendheid het nieuwe be
wind van zijn oud-kolonie Equa
toriaal Guinee erkend en uitge
breide hulp toegezegd aan de
wederopbouw van het land. De
6000 leden tellende kolonie van
Equatoriaalguinese vluchtelin
gen in Spanje wil geen uitspraak
doen over het nieuwe bewind, dat
vrijdag de dictator Francisco Ma
cias ten val bracht, voordat de
militaire revolutionaire raad zijn
politieke lijn bekend heeft ge
maakt. Velen geloven niet dat er
binnenkort in Equatoriaal Gui
nee vrijheid van burgerrechten
zal zijn.
Over het lot van dictator Macias
heerst grote onzekerheid. Vol
gens sommige bronnen zit hij
sinds vrijdag in afwachting op
zijn berechting in de gevangenis,
volgens andere bronnen is hij
onmiddellijk na de staatsgreep
gefusilleerd. Niet bevestigde be
richten meldden dat de dictator
op een afgelegen plaats door
trouwe volgelingen wordt be
schermd.
Macias bracht Equatoriaal Guinee
na de dekolonisatie in 1968 door
Spanje aan de rand van de af
grond en dunde de bevolking,
gedreven door achtervolgings
waanzin. tot minder dan een der
de uit. Een oppositieleider van de
dictator in Madrid verklaarde dat
Macias per dag 50 tot 65 politieke
tegenstanders of vermeende vij
anden deed ombrengen. Af en toe
schijnt hij ook zelf aan de slach
tingen deel te hebben geno-
Een Spaanse missie van het minis
terie van buitenlandse zaken
voor Afrika, is gisteren door de
nieuwe bewindhebber van Equa
toriaal Guinee ontvangen Kolo-
nonel Teodoro Nguema Mbazo
go, onder Macias commandant
van het leger en getrouwd met de
nicht van de afgezette dictator,
heeft de Spaanse missie laten we
ten dat hij in zijn land de demo
cratie weer zal invoeren. De
Spaanse politieke partijen heb
ben zich unaniem positief uitge
laten over de militaire staats
greep in Equatoriaal Guinee.
Terwijl de Israëlische delegatielei
der, minister van binnenlandse
zaken Josef Burg, geen medede
lingen deed, zei Chalil in de jong
ste bijdragen van de V.S. in de
discussie "enige mogelijkheden"
te zien de Palestijnen toch nog in
deze onderhandelingen te be
trekken. Hij onderstreepte in dit
verband dat Egypte ook pogin
gen tot wijziging van resolutie
242 steunde.
In Washington heeft het ministerie
van buitenlandse zaken meege
deeld dat het drie-partijenover
leg van de ministers van buiten
landse zaken van Egypte, Israël
en de Verenigde Staten dat deze
week in de Amerikaanse hoofd
stad zou worden gehouden, is
uitgesteld tot begin september.
Gesproken zou worden over de
Israëlische terugtrekking uit de
Sinaï en het toezicht daarop.
Die bijeenkomst waartoe de Ame
rikaanse minister Cyrus Vance
het initiatief had genomen, was
vooral bedoeld om te proberen de
verschillen van mening tussen de
V.S. en Egypte enerzijds en Israël
anderzijds over het militair toe
zicht na de Israëlische terugtrek
king uit de weg te ruimen. Israel
is tegen toezicht door het VN-
waarnemerskorps. Naar aanlei
ding van de Israëlische onge
rustheid over een Amerikaanse
wijziging in de houding tegen
over de PLO herhaalde de
woordvoerder van het ministerie
van buitenlandse zaken dat Was
hington niet zal onderhandelen
met de PLO als zij weigert ak
koord te gaan met resolutie 242
en weigert het bestaan van Israel
te erkennen.
Consternatie
De opmerking van de Egyptische
delegatieleider dat zijn land
steun zou geven aan een wijzi
ging in resolutie 242 om de Pale
stijnen het recht op zelfbeschik
king te geven, heeft nogal wat
consternatie bij Israël veroor
zaakt.
De minister van justitie, Shmoeel
Tamir, zei dat de verklaring vroeg
om een wending in de onderhan
delingen. De Israëlische staats
radio zei dat zij een crisis in het
twee maanden oude overleg ver
oorzaakte. Maar volgens ge
noemde kringen zouden de Is
raeli's niet zover gaan dat zij de
besprekingen zouden afbreken.
Vrolijk dansen de Britse premier Margaret Thatcher en de Zam-
biaanse president Kenneth Kaunda met elkaar. Toch is er nog geen
reden voor uitbundige blijdschap, want zowel bisschop Muzorewa
als de leiders van het Patriottisch Front hebben nogal argwanend
gereageerd op de plannen die de Gemenebest-landen met betrek
king tot de kwestie Rhodesiè hebben bedacht.
Vijandigheid en wantrouwen
LUSAKA - Nog geen etmaal nadat de topconferentie van het Britse
Gemenebest in de hoofdstad van Zambia een plan aanvaardde
voor de oplossing van de internationale problemen rond Zim-
babwe-Rhodesie, zijn al een groot aantal problemen opgedoken.
Vijandige reacties, zowel van de regering van Rhodesie als van de
in het Patriottisch Front verenigde bevrijdingsbewegingen, be
palen het beeld.
Zo heeft de Rhodesische regeringsleider bisschop Abel Muzorewa
weliswaar nog geen definitief standpunt ingenomen, maar de
nieuwe plannen wel al een belediging van zijn regering en de
Rhodesische kiezers genoemd. Hij voegde er echter onmiddellijk
aan toe dat hij blij was dat de leiders van het Gemenebest einde
lijk het Rhodesische probleem ter kennis hadden genomen.
Bovendien hield hij een flinke slag om de arm; hij wil geen defini
tief oordeel vellen zonder dat hij de juiste inhoud van de voor
stellen zwart op wit onder ogen heeft gehad. Ook zei Muzorewa
dat hij nog steeds bereid is tot een gesprek met de leiders van het
Patriottisch Front, Joshua Nkomo en Robert Mugabe: „Wat mij
betreft zijn zij nog steeds kinderen van dit land en welkom om
terug te keren"
Wantrouwen
In Lusaka hebben woordvoerders van beide guerrillaleiders in
middels al laten weten dat hun organisaties de plannen met wan
trouwen bejegenen. Vooral de veronderstelling dat de huidige
Britse regering onpartijdig is en daarom een geschikte instantie
om nieuwe verkiezingen te leiden, is voor hen niet aanvaardbaar
Na een weekeinde van geheime onderhandelingen in de villa van
de Zambiaanse president en gastheer van de conferenue, Julius
Nyerere, hebben alle leden van het Gemenebest het plan. waar
van intussen de laatste details bekend zijn, aanvaard. Het behelst
onder meer verkiezingen voor een nieuwe zwarte meerderheids
regering en invoering van een nieuwe - onder auspiciën van
Groot-Brittannië op te stellen - grondwet, waarin ook garanties
voor de rechten van de blanke minderheid van vjjf procent wor
den vastgelegd. Daartoe moet zo snel mogelijk een conferentie
van alle betrokken partijen worden gehouden.
Beëindiging van de vijandelijkheden en opheffing van de interna
tionale sancties tegen Rhodesiè zijn de andere elementen van het
plan. De nieuwe verkiezingen zouden moeten plaatsvinden on
der Brits toezicht.
Het plan, gebaseerd op voorstellen die in Lusaka zijn gedaan door
de Britse premier Margareth Thatcher, ondervindt ook kritiek bij
de rechtervleugel van haar eigen Conservatieve Partij. In Londen
zei Julian Amery. een exponent van de rechtervleugel binnen
deze partij, dat zijn partijleidster „het beste experiment op het
gebied van multiraciale democratie dat het Afrikaanse continent
ooit heeft meegemaakt, in gevaar brengt"
In Zuid-Afrika zijn de reacties op de voorstellen overwegend posi
tief, hoewel minister van buitenlandse zaken Roelof Pik' Botha
het spijtig vond dat de Britse premier de huidige Rhodesische
grondwet gebrekkig noemde.
In een verklaring van het ministerie van buitenlandse zaken in Den
Haag reageert ook de Nederlandse regering positief op de resul
taten van de topconferentie in Zambia. In de verklaring wordt de
hoop uitgesproken dat de conferentie de medewerking verwerft
van alle betrokken partijen om Rhodesie zonder verder bloed
vergieten te leiden naar onafhankelijkheid en erkenning door de
internationale gemeenschap.
(Van onze correspondent)
DOEL - Het mankement dat zon
dagmiddag ontstond aan de
koelinstallatie van het kernener
giepark bij Doel in Belgie, heeft
op geen enkele manier gevaar
opgeleverd. De beide kerncen
trales (Doel I en Doel II) zullen in
elk geval tot zondag buiten wer
king zijn. De totale schade be
loopt ongeveer 4,5 miljoen gul
den. Dat verklaarde gistermid
dag de plaatsvervangend direc
teur van het kernenergiepark, de
heer W. Czerwiec.
Zondagmiddag omstreeks twee
uur werd een gat ontdekt in de
pijpleiding die wordt gebruikt
om water uit de Westerschelde
naar de koelinstallatie te voeren.
Het Scheldewater is nodig om de
stoom die bij het koelen van de
centrales ontstaat, weer vloeibaar
te maken. Een naderhand uitge
voerd onderzoek wees uit dat het
gat is ontstaan als gevolg van een
defect aan een van de afsluiters
die in de toevoerleiding zijn aan
gebracht.
Een as van de afsluiter van de toe
voerleiding (die een diameter
heeft van een meter) was gebro
ken. waardoor een metalen blok
naar beneden kon vallen. Als ge
volg daarvan ontstond een gat
met een diameter van ongeveer
twaalf centimeter. Het water uit
de leiding stroomde in de kelders
waar elektromotoren staan opge
steld. Deze zijn nodig om het
nucleaire gedeelte van de cen
trales draaiend te houden.
Om tien over half vier werd beslo
ten Doel II stil te leggen. Volgens
de directie overigens zonder dat
van direct gevaar gesproken kon
worden. De pompen die het wa
ter uit de Westerschelde halen,
werden eveneens stil gelegd
Hierbij kon men niet voorkomen
dat het water dat zich nog in de
toevoerleiding bevond de kelders
binnenstroomde. Om half zes
werd „uit pure voorzorg" ook
Doel I buiten werking gesteld.
Toen al het Scheldewater uit de
leiding was gestroomd, stond er
in de kelders 70 centimeter wa
ter
Omdat men het karwei van het
leegpompen van de kelders niet
alleen kon klaren, werd assisten
tie gevraagd van de brandweer
korpsen van Sint-Niklaas en Be-
veren. Ook de zogenaamde ci
viele bescherming (een Belgische
instantie die onder meer wordt
ingezet bij de bestrijding van ca
lamiteiten) werd te hulp geroe
pen. Inmiddels waren lokale,
provinciale en de rijksoverheden
gewaarschuwd Omstreeks drie
uur in de nacht van zondag op
maandag waren de kelders leeg
Gistermiddag was in de kelders
na-is meel van de ovetaimmftig
te zien; alleen waren de centrales
buiten werking
Gistermiddag is men begonnen
met het herstellen van de be
schadigde afsluiter, wat drie tot
vier dagen in beslag kan nemen
De elektrische motoren in de
kelders moeten worden schoon
gemaakt, terwijl een deel van de
aanwezige meetapparatuur ver
vangen moet worden. De schade
machines en de appara-
erdi
■chatc
half miljoen gulden.
vier miljoen gulden denkt men t
verliezen als gevolg van het gedn
rende een volle week buiten wei
king zijn van de centrales
