Sportfietsers
duinen: duwen
spuwen en gillen
Rijwielindustrie
is dik tevreden
ZATERDAG 4 AUGUSTUS 1979
PAGINA 13
Voor de rijwielindustrie is het be
paald geen crisistijd. De vraag
naar ongemotoriseerde twee-
wielers stemt de fabrikanten tot
grote tevredenheid. De ver
koopcijfers spreken wat dat be
treft voor zich. Er is momenteel
sprake van een totale omzet per
jaar van een half miljoen fietsen.
Een rekensommetje leert dat het
Nederlandse volk er nu over 9,5
miljoen beschikt.
Bij de Batavus-fabriek in Heeren
veen heeft men dezer dagen eens
uitgerekend hoeveel kilometers
al die fietsen bij elkaar per jaar
afleggen, in vaktermen de "tota
le passagier kilometer presta
tie" genaamd. Men kwam tot een
totaal van negen miljard en
daarmee scoren de fietsen in ons
land even hoog als het openbaar
vervoer.
Ook als in de afgelopen jaren de
energieproblemen niet zo duide
lijk voor het voetlicht waren ge
treden, zou de fietsenverkoop
een gouden tijd hebben doorge
maakt. Dat is althans de mening
van Batavus-verkoopdirecteur
Hiensch. Hij zegt: "Natuurlijk
hebben zaken als autoloze zon
dag en al dat gepraat over de op
handen zijnde oliecrisis stimu
lerend gewerkt. Stel dat we
daardoor in bepaalde periode's
zo'n twintig procent meer ver
kochten dan normaal in die pe
riode van het jaar. Maar die ver-
kooppieken zijn gevolgd door
maanden waarin duidelijk
sprake was van een onverwach
te forse terugslag. De een is het
gevolg geweest van het ander.
Van een extra verkoop kan dan
ook niet worden gesproken".
De rijwielindustrie is zich de laat
ste paar jaar wel anders gaan
richten. De conventionele
fietsmodellen, van oudsher af
gestemd op het woon-werkver-
keer. zijn duidelijk voorbijge
streefd door de modellen die
voeling hebben met het recrea
tieve gebeuren. Licht van ge
wicht, sportieve uitvoering,
versnellingen zoveel als men
maar wil. Die met tien versnel
lingen verkoopt momenteel erg
goed. "Waar ze ze allemaal voor
nodig hebben", zegt Hiensch, "ik
weet het niet, maar er is nu een
maal vraag naar".
Je verkoop-directeur test mo
menteel zelf een Japanse sport-
fiets uit waar vijf versnellingen
op zitten. Het bi jzondere v
NOORDWIJK - Wie
teel op een droge weekeind-
dag zich in de Noordwijkse,
Katwijkse of wat voor duinen
dan ook aan een verkwikken
de wandelpartij waagt, maakt
grote kans de vouwen uit de
broek te worden gereden
door in grote groepen over het
smalle betum flitsende
sportfietsen die in de
duinwegen prima pistes zijn
gaan zien.
Ten koste van veel ander ver
maak? Bij staatsbosbeheer en
de provinciale waterstaat re
gent het in elk geval klachten
van ontevreden "klanten".
Onderstaand verhaal geeft
een korte impressie van de
verhitte gemoederen. Tevens
wordt ingehaakt op een on
derzoek van staatsbosbeheer
dat tot doel heeft onder meer
voor dit ongenoegen een be
vredigende oplossing te vin
den.
Sportfietsers, die door het duin
snellen Ze worden met de
nek aangekeken. "En te
recht", meent de in Wasse
naar gestationeerde opzicht
van staatsbosbeheer Huge.
"De meeste van die jongens
letten op niets of niemand.
Jakkeren in groepen van
soms twintig man of meer
over de smalle betumpaden
en alles moet dan
ken".
"Kortgeleden zijn we met onze
dienstauto eens achter een
stelletje aan gegaan. Je staat
er dan versteld van hoe ze zich
gedragen. Vooral de recrea
tiefietsers, die dus de omge
ving komen bekijken, moeten
het dikwijls ontgelden. De
een wordt in de kant geduwd,
de ander spugen ze een gore
klodder in het gezicht. Ze
schreeuwen dat mensen opzij
moeten, vloeken als het niet
snel genoeg gaat. Bellen doen
ze niet. Trouwens, de meesten
hebben er niet eens een".
Ongegeneerd
"Ze scheuren er ongegeneerd
op los. We hebben het op de
kilometerteller in de gaten
gehouden. Van het hoge duin
af, met het windje in de rug
halen ze snelheden van ze
ventig kilometer. Dat is toch
gekkenwerk. Er hoeft maar
een kind of een hond plots de
weg over te steken en je krijgt
de grootste ongelukken. Na
tuurlijk kunnen ze niet ge
weerd worden. De fietspaden
zijn er ook voor zulke groe
pen. Maar ze zouden best eens
wat meer met anderen reke
ning kunnen houden".
"Ik kan me best voorstellen",
zegt Huge", dat voor de pure
recreatiefietser in de duinen
de lol er zo langzamerhand
van af is. Dat merken we wel
aan de klachten die hier bin
nen komen. Ook van wande
laars. Want er wordt dan wel
iswaar geprobeerd de fiets
en wandelroutes zoveel mo
gelijk gescheiden te houden,
maar op een aantal punten
kruisen ze elkaar toch. Daar is
het het gevaarlijkst. We heb
ben de laatste tijd al menig
valpartij meegemaakt".
In de Noordwijkse duinen is de
situatie al net zo. "Duinwan
delaars zijn zich een heel stuk
minder op hun gemak gaan
voelen", zegt opzichter Arno
Bos, "volgens mij blijven er
daarom veel weg".
"Er is momenteel geen peil op
te trekken". "Zo heb
je een rustig weekeind, zo
wordt je weer met fietsers
overspoeld. Met name toer-
verenigingen trekken hierop
aan. Die organiseren bijvoor
beeld de rit Hoek van Hol-
land-Zandvoort. Met een
paar honderd deelnemers of
soms nog wel meer. Het jam-
mere is dat ze ons van tevoren
daar nooit over inseinen. Dat
hoeft ook niet maar ze halen
Sleutel
"Zo trok er laatst een stoet toer-
fietsers door de duinen en
daar reed doodleuk een auto
achteraan met een arts. Er
mogen daar helemaal geen
auto's komen. Daarom staan
er ook om de zoveel honderd
meter van die paaltjes in de
grond. Die kunnen met een
speciale sleutel ontgrendeld
worden omdat wij er met de
dienstauto natuurlijk wel
door moeten kunnen. Ik denk
dat zij ook ergens zo'n sleutel
op de kop hebben getikt want
ze hadden alle paaltjes er uit
gelicht. Dan sta je toch wel ef-
fe raar te kijken. We zullen
voor die paaltjes nu een ander
systeem moeten uitdokteren
want dit mag natuurlijk niet
meer voor komen".
De opmars van de snelle fiets in
de duinen wordt met ge
mengde gevoelens aan
schouwd. Er zijn er die fietsen
daar liever kwijt dan rijk. Al
thans, dat mag men conclu
deren uit het feit dat in de af
gelopen tijd onbekenden op
het duinfietspad tussen Kat
wijk en Wassenaar kilo's kop-
spijkertjes (groot formaat)
hebben rondgestrooid met als
gevolg een groot aantal lekke
banden, ook de dienstauto
van staatsbosbeheer moest
aan de kant.
Magneetwagen
De provinciale waterstaat, die
het fietspad in onderhoud
heeft, heeft de handen vol ge
had aan het spijkervrij hou
den ervan. Er is een speciale
magneetwagen voor inge
schakeld, er is personeel met
de bezem op afgestuurd en er
is volop geraapt. Over een af
stand van^kilometers. Bij de
provincie en staatsbosbeheer
is men nogal geschrokken
van de anonieme spijker-
strooierij omdat de lekke
band net zo goed een in het
duingebied noodzakelijke
brandweerauto of ambulance
had kunnen treffen. Het
strooien is nu even opgehou
den.
Staatsbosbeheer gaat
teel na wat er in de duinge
bieden op het recreatieve vl
voor verbetering vatbaar
Dat er veranderingen
zijn blijkt nu onder meer uit
de fiets-perikelen. Een plan is
vlak
lodig
Werknemers van de provin
ciale waterstaat hebben de af
gelopen weken de handen vol
gehad aan het (kop)sptjkervrij
houden van fietspaden in de
duinen.
er nog niet. Eerst moet het
onderzoek, dat in Noordwijk
plaats vindt, worden afge
rond.
Tien dagen lang, uitgesmeerd
over een jaar, wordt van 's
morgens negen tot 's avonds
zes onder meer in de gaten
gehouden wie het gebied
binnen komen, er weer uit
gaan. met wat voor vervoer
middel en wat men aan het
doen is. Ook hoe intensief de
wandelpaden worden ge
bruikt en of er veel overtre
dingen worden begaan. Gelet
wordt daarbij bijvoorbeeld of
honden die niet zijn aange
lijnd of ruiters die zich niet
aan de paden houden. Bij de
ze zogenaamde recreatie-tel
ling zijn 25 man ingeschakeld.
Ruim de helft maakt de noti
ties op de invalswegen.en de
rest noteert vanaf de duin
toppen. Zo is het gehele ge
bied te overzien.
"W
"versnellingsbak" is dat bij het
optrekken, bijvoorbeeld bij een
stoplicht, de derailleur na een
pedaalslag of wat. automatisch
op een zwaarder tand overscha
kelt. In Heerenveen voelt men er
ook wel iets voor iets dergelijks
in produktie te gaan nemen. Als
er maar een markt voor is en de
winstvooruitzichten aantrekke
lijk zijn. In dat verband voelt
men er bij de Batavus weinig
voor om bijvoorbeeld voor de
categorie gehandicapten ein
delijk eens wat modellen op de
markt te brengen. Er is wel
vraag naar.
e hebben er wel eens
ver nagedacht", zegt Hiensch,
"maar het probleem is dat je
zelfs aan tien of twintig ver
schillende modellen nog niet
voldoende zou hebben. De han
dicaps zijn te gevarieerd. Wij
houden ons daarom liever aan
het seriewerk. Voor het echte
kleermakerswerk zoals wij dat
noemen, zullen ze gehandicap
ten elders een oplossing moeten
zoeken".
"Bespieders"
Er zijn inmiddels zes dagen op
papier gezet. De "bespieders"
kunnen zo langzamerhand
wat conclusies gaan trekken.
Een paar dingen zijn opge
vallen. Sinds een soortgelijk
onderzoek in 1971 is het aan
tal bezoekers (daaronder val
len dus ook de doorgaande
fietsers) aanzienlijk toege
nomen. Een zonnige zondag
in het hoofdseizoen als ver
gelijkingspunt hanterend ziet
de score er als volgt uit in
1971 ongeveer 4500, nu om en
nabij de 15.000. Uit de cijfers
spreekt ook dat ruiters zich in
de Noordwijkse duinen goed
aan de regels houden (dat is
wel eens anders geweest), dat
honden teveel worden losge
laten en een enorme toename
van het aantal fietsers.
Over dit laatste aspect zegt on
derzoeker Gerard v.d. Meu-
len: "We hebben die zes da
gen goed kunnen constateren
dat wandelaars maar ook pu
re recreatierijders erg slecht
overweg kunnen met de grote
groepen sportfietsers. De ru
zies zijn niet van de lucht. Op
de paden ontstaan erg veel
gevaarlijke situaties. Wellicht
ook omdat je die sportfietsers
meestal niet hoort aan ko
men. Het gaat bijna geruisla-
oos. Ze zijn bij je voor je het
weet. In het belang van de re
creatie moet daar iets aan ge
daan worden. Een oplossing
zou bijvoorbeeld kunnen zijn
om door de duinen een apart
tracé voor die hardrijders aan
te leggen. Dan zijn ze ook
niemand tot last."
Objectief
Is het wel terecht kritiek te
spuien op de groepen sport
en trimfietsers die zich in
hoog tempo door de Neder
landse duinen spoeden? Om
daar een objectief antwoord
op te kunnen geven vormden
negen Noordwijkse politie
mannen hun eigen fietsclub
om tussen het aangenaam be
zig zijn door, de ogen en oren
goed de kost te geven. En zo
nodig corrigerend op te tre
den, zonder echter naar een
bonnenboekje te grijpen.
Ze hebben er nu ruim een jaar
op zitten. Wat zijn de ervarin
gen? Hoofdagent Siebers,
kopman van de wielerploeg:
"D'r zitten inderdaad figuren
bij", zegt hij. "Schreeuwen,
vloeken, je kent dat wel. Het
is ook niet leuk als je in je rem
moet knijpen, net als je aardig
op snelheid bent. Daar balen
we zelf ook wel eens van.
Maar om dan direct van leer te
trekken. Zulke schreeuwers
spreken we dan meestal even
aan. Vragen of het niet anders
kan. Bij sommigen helpt dat,
bij anderen niet. Wat dat be
treft is er voor ons niets
nieuws onder de zon. In het
verkeer zijn de verschijnselen
net eender".
Die onvriendelijkheid van fiet
sers", zegt Siebers, "vind ik
nog daar aan toe. "Waar ik mij
veel meer zorgen over maak is
dat het flink uit de hand
dreigt te lopen met de toer-
verenigingen. En daar heb
ben we hier de last van. Ze
organiseren ritten waar soms
een paar duizend man aan
mee doen maar van enige be
geleiding is geen sprake. Ik
zal een voorbeeld geven. Rij
ik kort geleden op de politie
motor door duin zie ik een
groot aantal fietsers rond een
meisje staan dat in de kant
ligt".
Gevallen
"Was gevallen, had een hersen
schudding. Lag daar al een
half uur. Ik vroeg of er iemand
van de EHBO in aantocht was
of een dokter. Dat was niet het
geval. Als ik niet toevallig
langs was gekomen, hoe lang
zou dat meisje er dan nog
hebben gelegen? Het duinge
bied ligt nu eenmaal wat geï
soleerd. Daar moeten toer-
verenigingen maar eens beter
rekening mee gaan houden.
Deze had een rit georgani
seerd van Den Helder naar
Hoek van Holland. Hadden
2500 fietsers voor ingeschre
ven. Maar men had niet één
EHBO'er of arts meege
stuurd. Dan vraagje toch om
moeilijkheden".
