Een dagje Slagharen:
patatlucht stijgt op
uit wereld van plezier
ZATERDAG 28 JULI 1979
De pretparken zijn de laat
ste jaren uit de grond ge
stampt. De meeste van deze
immense kermisachtige
attracties draaien goed.
Met name die parken die
voortdurend met nieuwe
trekkers komen, zoals De
Efteling, dat onlangs een
spookslot aan zijn assor
timent toevoegde, en het
ponypark in Slagharen,
dat met een looping star
aan een verdere sensatie-
wens van het publiek te
gemoet kwam.
Deze beide parken zijn top
attracties voor Nederland,
met elk meer dan een mil
joen bezoekers per jaar. De
pretparken zijn van
enorme betekenis voor het
toerisme. Het Nationaal
Bureau voor Toerisme
meent dat ze centraal
staan in de toeristenindus
trie van ons land. De totale
bestedingen in het toeris
me van Nederlanders en
buitenlanders in ons land
liggen op circa veertien
miljard gulden. Het dag-
toerisme, waarvan de
pretparken het moeten
hebben, neemt hiervan zes
miljard gulden voor zijn
rekening.
Drs. C. Hage van het Natio
naal Bureau voor Toeris
me heeft de indruk dat het
belang van het dagtoeris-
me nog al eens wordt on
derschat. .JIct is jammer
dat de rentabiliteit van
veel van die dagrecreatie-
bedrijven over het alge
meen te gering is om aan
vernieuwingen te denken.
Maar als je het eenmaal
goed doetkijk naar De Ef-
teling en Slagharen, blijf
je mensen aantrekken. Er
is zeker nog ruimte voor
meer pretparken, maar
dan moet iets bijzonders
worden geboden. Een
tweede ponypark zou al
leen maar concurrentie
voor Slagharen betekenen.
Je moet dus iets nieuws
hebben. Daarom is er het
plan van een water-won
derland, een attractie
waarin de relatie van Ne
derland met het water ge
stalte moet krijgen. Zoiets
hebben we nog niet", aldus
Hage.
Met z'n allen in de huifkar
W©(T(sltf tf© V©©[] f)©®i«<sl
©fi) tf© W©M<g <D©(al(§](0)(rïï 000""
SLAGHAREN - Terwijl de ietwat fors uitgevallen pony aan
zijn broek staat te likken, richt zijn begeleider een wapen
op de hand van de pianist achterin de saloon. De voltreffer
zet de neppianist plotseling in beweging en vrolijke mu
ziek overstemt het alom klinkende discogeweld.
Twee meter verder heeft moeder de schietschijf op opa's schommelstoel
geraakt, waardoor het meubelstuk van voor naar achter wiebelt. Zoon
liefzojuist tot clown geschminkt, maakt grimassen voor de lachspiegels
terwijl treinen, kabelbanen en zweefmolens als één dolle carrousel voor
bijtrekken. De hobbelende geit staat een moment stil. Patatlucht stijgt op
uit de wereld van plezier.
Een dagje Shetland Ponypark Slagharen. Iedere bezoeker wordt bij de
ingang in een pretmolen gesmeten die zijn weerga niet lijkt te kennen. Je
hebt voortdurend het gevoel mee te draaien met de wereld om je heen. Ook
als je niet in de himalayabaan, hully-gullyswingmill of apollo zit. En
zelfs wanneer je in het zelfbedieningsrestaurant het rustpuntje van de
dag denkt te hebben gevonden, loopje de kans dat een immense beer je op
de tonen van een speelgoeddieren orkest vrolijk ten dans komt vragen.
Fel flikkerende lampen in de gemeenste kleuren zorgen daarbij voor een
gepaste entourage.
Per dag trekken tienduizenden langs het voor het merendeel mechanische
vernuft. Achthonderd ponys zorgen voor het stukje pure natuur. Wan
neer een vakantiehuisje voor een week wordt gehuurd, hoort de viervoe
ter tot het standaard meubilair. De pony, die op de grootte van het kind
wordt afgeleverd, moet'echter tegen de avond worden ingeleverd om
mens en dier niet al te zwaar te belasten.
De beesten zijn voor de kinderen
bedoeld, maar in de praktijk blij
ken vele vaders zich al ras tot een
soort cowboys te verheffen. En
zoals de vissers hun visserslatijn
hebben, zo weet menig ponybe-
zitter de eerste avond boeiend te
vertellen hoe hij het voor elkaar
kreeg dat zijn paard net niet op
hol sloeg. Deze praat past in en
rond het pretpark.
Ponypark-directeur Henk Bem-
boom zette in 1963 het ponypark
op, dat nu is uitgegroeid tot een
topattractie in ons land en tot een
van de grootste kermissen ter we
reld. Vorig seizoen kwamen 1,1
miljoen mensen naar het Overijs
selse Slagharen. De koopman
Bemboom voelt zich nog steeds
kleine middenstander. „Ik heb er
alleen wat meer klanten bij ge
kregen. Maar vroeger op de
markt had ik ook al de meeste
mensen voor mijn kraam
staan".
Bemboom glundert voortdurend
wanneer hij ons in zijn dorp
rondleidt. „Opschieten, anders
missen we de trein", klinkt
vreemd wanneer wij in zijn na-
maakwereld op weg zijn naar het
hoofdstation van de twee kilome
ter lange monorail. Wij rijden
hoog boven het volk, langs het
zwembad, en het gegil uit de
achtbaan komt tot ons. „Dit is al
tijd mijn ideaal geweest. In dat
cowboysdorp zijn pas televisie
opnamen gemaakt. Zie je, alleen
maar exclusieve attracties. Dat is
onze sterkte", zegt Bemboom
terwijl de trein een overvol per
ron binnenglijdt.
Iedere middag zit de directeur van
het ponypark enkele uren op een
grote steen bij de uitgang van zijn
dorp. „Om te luisteren naar wat
de mensen zeggen. Op die manier
blijf ik bij en weet ik zo snel mo
gelijk wat wel of niet beviel. Ik
heb geen planningsborden in
mijn bureau. Ik zit niet in overle
gorganen om over de toekomst te
praten. Nee, ik zit boven op mijn
winkel. En het is mijn taak een
voortreffelijk gastheer te zijn.
Belangrijk punt daarbij is dat je
de prijzen laag houdt. Voor zeven
gulden vijftig kun je de hele dag
van alle attracties gebruik ma
ken. Honderden dingen bele
ven.
Vriend
Zo'n vijftien jaar geleden startte de
dorpswinkelier Henk Bemboom
zijn unieke park. „Ik zag dat de
auto mijn vijand begon te wor
den. Vaste klanten gingen met
hun vervoermiddel ergens an
ders inkopen doen. Ik moest de
auto als vriend zien te krijgen.
Het idee van het recreatiepark
kwam. Maar omdat Slagharen
geen bijzonder natuurschoon be
zit, moest het wel iets unieks zijn.
Ik zette makkelijk te demonteren
zomerhuisjes neer en gaf ieder
een een pony. Toen de eerste gast,
een Amsterdammer, naar mijn
primitieve park kwam en aller
eerst vroeg: waar is die knol, wist
ik dat ik goed had gegokt. Het
huisje werd als bijzaak ge
zien".
In een later stadium werd een
zwembad aangelegd, een speel-
tumtie en langzaam ontstond het
Disneyachtige paradijs van nu.
„Ik heb nooit iets onderzocht. Ik
heb alles gewoon gedaan. Als ik
dan die verhalen hoor dat het zo
slecht gaat met ons toerisme,
moet ik wel eens lachen. Er zou
den minder buitenlanders naar
ons land komen. Bij mij komen
juist steeds meer buitenlanders.
Maar niemand, ook niet van het
Nationaal Bureau voor Toerisme,
heeft mij ooit naar het reilen en
zeilen van het park gevraagd".
„Je hebt geen overheidssubsidie
nodig als de zaak commercieel
goed wordt opgezet. Een goede
vorm van recreatie waarmee je de
klant bindt, moet commercieel
zijn. Natuurlijk doe ik het com
mercieel. Ik heb ook niet voor
niets een aantal winkels in het
park opgenomen". De winkel
straat van Bemboom is is één gro
te markt. Jurken hangen er voor
een tientje. „De moeders kunnen
op hun gemak inkoopjes doen,
terwijl vader met de kinderen
met een pony op stap is". De for
mule van Bemboom is uniek en
blijkt steeds meer vruchten af te
werpen.
Op korte termijn hoopt de directeur
van het park in Slagharen per jaar
anderhalf miljoen mensen te ont
vangen. Met De Efteling is het
ponypark al de grootste toeristi
sche trekpleister van ons land.
„En dan te bedenken dat De Ef
teling op mij al twintig jaar voor
la^ toen ik begon".
De toegangsprijs van zeven gulden
vijftig voor alle attracties, inclu
sief ponyrijden, is relatief gering.
„Met twee kinderen ben je wel
drie tientjes kwijt, maar verder
kun je het net zo duur maken als
je wilt. En hier in het park is het
leuker om zelf je eten mee te ne
men dan in een restaurant te gaan
zitten", roept een Groninger ons
vanuit zijn huifkar toe.
Op honderden plekjes kunnen de
bezoekers hun meegebrachte
etenswaren nuttigen. Aan de
rand van het zwembad, in spe
ciale eethutjes of in huifkarren,
zitten hele families aan de lunch.
Tussen half een en een uur, wan
neer alle attracties stilliggen,
heeft Slagharen iets weg van één
grote picknick-party. Tegen enen
komt de stoet weer op gang. Patat
en ponyuitwerpselen markeren
dan het pad. Bij de meeste kermi
sattracties vormen zich weer rij
en van tien meter en langer. Maar
niemand klaagt. De niet actieve
deelnemers lijken zich voor die
zelfde drie rijksdaalders net zo te
vermaken. Een bejaarde vrouw
zegt dat zij uren naar die volksta
ferelen kan kijken. „Het is net een
film".
Zomerhuisjes
Vanaf hun door bomen geheel van
het zonlicht afgesloten terrasje
aanschouwt een familie uit Breda
de voorttrekkende „feeststoet".
De duizenden mensen gaan bijna
dwars door de tuin van hun voor
een week gehuurde zomerhuisje.
De 300 huisjes zitten altijd vol.
Door loting vindt toewijzing
plaats. „Het is toch helemaal te
gek, zegt de man die het best inte
ressant vindt al die pottenkijkers
gade te slaan. „We doen het ei
genlijk voor de kinderen", ver
volgt hij bijna verontschuldi
gend. „De kinderen zijn elke mi
nuut van de dag bezig. En zo'n
pony maakt het extra interessant.
Het is maar goed dat ze die huis
jes maar voor maximaal een week
verhuren. Als je langer hier zit, ga
je die pony naast je auto gewoon
vinden en dan is de aardigheid
weg".
Een huisvrouw uit Schiedam heeft
ervaren dat haar echtgenoot meer
met het kleine paard bezig is dan
haar tienjarig zoontje. „Het leuke
is dat veel grote kerels niet willen
erkennen dat ze het liefst zelf op
die pony willen gaan zitten. Als
het toegestaan was dat volwassen
op de dieren mochten rijden, zou
je rare toestanden meemaken"
Bemboom weet: „De eerste da
gen maken de vaders hun kinde
ren nog wel eens bang voor de
pony omdat zij er zelf mee willen
lopen".
Veel gezinnen komen al meer dan
tien jaar in Slagharen. „Het mag
vreemd klinken, maar wij zijn
hier voor onze rust. Het is fijn om
iedere dag vrolijke mensen om je
heen te zien. Iedereen is blij. Ik
kan soms uren naar andere men
sen kijken, bij het reuzenrad of
bij het zwembad. En 's avonds,
het park voor dagjes-
is gesloten, wordt van
alles georganiseerd. Je kunt zo
veel doen in het park, dat de week
zo om is", vertelt een gezinshoofd
uit Utrecht.
„Misschien dat veel mensen zeggen
„Voor mij hoeft het niet". Maar
diezelfde mensen blijken bij een
eerste kennismaking met ons
park vaak erg veel plezier te bele
ven. Ze zitten dan als eerste in de
achtbaan", zegt Bemboom, die de
afgelopen drie jaar voor tien mil
joen gulden in nieuwe, veelal
Amerikaanse attracties inves
teerde. „En ik wil het park verder
uitbouwen. Er moet allereerst
een wild-waterbaan komen. De
mensen kunnen dan met kunst-
stofboten van grote hoogte de
waterval afsuizen. Het aantal
vakantiehuisjes wordt met 76
uitgebreid. Ik blijf er naar streven
dat mensen een dag optimaal in
mijn park bezig kunnen zijn en
het aan het eind van die dag jam
mer vinden om weer weg te moe
ten". Huilende kinderen aan de
uitgang van het park maken dui
delijk dat Bemboom in die opzet
slaagt.
Toerisme
Henk Bemboom heeft zo zijn
ideeën over het toerisme. Hij is
blij het bewijs te leveren dat,
wanneer je de zaak goed opzet,
overheidsubsidie niet nodig is.
„En met die lage entreeprijs kom
ik echt goed uit. Men hoeft met
mij geen medelijden te hebben".
Over de concurrentie wil hy lie
ver niet praten. Hij zou ook niet
snel meewerken aan gesprekken
over de toekomst van het toeris
me in Nederland. „Ik vind dat in
ons land te veel wordt gezeurd en
te weinig wordt gedaan. Mis
schien ben ik als koopman snel
ler geneigd iets van de grond te
laten komen"
De directeur van het ponypark is
van oordeel dat in Nederland te
lang over plannen wordt gespro
ken. „De ondernemers zijn al
moe wanneer ze eenmaal aan een
project kunnen beginnen".
Bemboom wil één voorbeeld
aangeven van hoe het naar zijn
mening niet moet met het toe
risme in Nederland. „Ik was
laatst in Scheveningen. Het is
toch verschrikkelijk dat ze dertig
jaar na de oorlog nog met puin-
wagens rondrijden. En dat mid
den in het seizoen. Zo'n Scheve
ningen had al lang klaar moeten
zijn. Nu jaag je de mensen
weg".
„En dan een plaats als Blackpool in
Engeland. Tot 1 november kun je
daar geen hotelkamer krijgen. De
zaken zijn er professioneel aan
gepakt. Dat oord leeft. Hier zyn
we eind oktober het toerisme
langs de kust al lang vergeten,
terwijl ze in die Engelse bad
plaats hetzelfde weer hebben als
Icings onze kust. Het is allemaal
een kwestie van eenvoudig
denkwerk. Daarom draai ik mis
schien wel zo goed. Maar ik kan
niet meedenken over projecten
waar ik zelf niet voor honderd
procent een binding mee
heb".
Henk Bemboom sleutelt verder aan
zijn eigen schepping. „En blijven
zorgen dat je een goed gastheer
bent", herhaalt hij. Wanneer de
fotograaf hem verzoekt of hij
even met een pony op de kiek
kan, vraagt Bemboom het dier
een moment te leen van een juist
passerende kleine ruiter. Het be
reidwillige knaapje wordt als
dank een vijf-guldenbiljet in de
hand gestopt. „Dat is een aardige
man hé", zegt de jongen tegen
zijn vriend.
Om de zomerhuisjes (met pony) wordt gevochten
De monorail en (op de achtergrond) de apollo 14
Scheveningendertig jaar na de oorlognog
De stichter van 'Slagharen': Henk Bemboom. 'Ik snap niet dat
met puin rijden
