Geschiedenis luchtvaart
vanavond op deVARA-tv
"$ïfls1aeziau.
Edisons toegekend
vandaag.
toegelicht
programma]
Rossini's Willem Teil
anderhalf eeuw oud
Zevendelige Franse serie
Radio-uitzendingen
over Simon Vestdijk
TROS brengt één keer Humbug
...inLeidseiihage!
«SS:
NDERDAG 26 JULI 1979
RADIO - TV KUNST
Tutrecht (gpd) - nu
honderdvijftig jaar gele-
den beleefde de compo-
i nist Gioacchino Antonio
Rossini een spannende
tijd. Immers, de première
van zijn opera Guillaume
Tell in de Opera van Parijs
was op komst en je wist
maar nooit hoe dat zou
uitpakken.
We weten het nu: vijfhonderd voor
stellingen aan één stuk plus het Le
gioen van Eer. En de ouverture
Willem Tell is niet meer aan gruze
lementen te krijgen; noch derde
rangs uitvoeringen in derderangs
bewerkingen door een fanfare
korps, noch een teveel via plaat en
radio hebben er kans toe ge
zien.
Konderd vijftig jaar geleden stond
Rossini aan de top van zijn kunnen
en de hoeveelheid onzin en onware
anekdotes die sinds die tijd over
hem verteld zijn, doet er in getal
niet voor onder.
Dat Rossini door al die vertelsels in
de muziekgeschiedenis een uit
zonderlijke plaats inneemt, is voor
al te wijten of te danken, dat is maar
net welk standpunt je inneemt, aan
de biografie die Stendhal al in 1824,
toen de componist nog vierenveer
tig jaar te leven had, het licht deed
zien.
Het is zeker juist dat Rossini naar
buiten toe een vrolijk heer was, die
van lekker eten hield. Wat dit laat
ste betreft verwijst men graag naar
de tournedos Rossini, een gerecht
dat ook nu nog, zij het meestentijds
ernstig verminkt, op vele menu
kaarten te vinden valt. Het vlees
dient immers samen te gaan met
echte ganzelever en echte truffels
en dat maakt het totaal vrijwel on
betaalbaar.
Rossini staat verder bekend als de
man van de „bon mots". Er zijn er
meer over hem in omloop dan re
delijkerwijs waar kan zijn, een ge
geven dat de componist met vele
andere beroemdheden gemeen
heeft. Het is vrijwel zeker dat Ros
sini veel van deze uitspraken gebe
zigd heeft om zijn eigen persoon
lijkheid te maskeren. Het is zeer de
vraag of juist zijn vlijmscherpe uit
spraken wel authentiek zijn.
Zo gaat het verhaal dat Rossini zich
ooit een hatelijke opmerking ver
oorloofd heeft over Wagner. Hij zou
deze tegen Carafa gemaakt hebben,
een tweederangscomponist, die
zijn succes ontleende aan de banali
teit van zijn melodische vondsten.
Juist omdat Carafa geen werkelijke
kwaliteit leverde, ligt het voor de
hand vraagtekens te zetten bij het
volgende verhaaltje. Carafa eet bij
Rossini. Er is steur met kappertjes-
saus. Rossini serveert zijn gast en
geeft hem geen vis, maar wel saus.
Protest van Carafa. Rossini: „Ik
heb de vis niet vergeten, maar ik
heb je naar je eigen smaak bediend:
veel saus, geen vis, precies zoals de
muziek van Wagner".
De waarschijnlijkheid van deze
story is omgekeerd evenredig aan
de moeilijke constructie er van.
Wagner zelf schrijft over Rossini:
„Hij maakte op mij de indruk van
de eerste werkelijk grote en eer
biedwaardige mens die ik tot nu toe
in de wereld van de kunst ontmoet
heb".
Eén van de meest ergerlijke dingen
die over Rossini beweerd zijn, toen
hij zijn opera Guillaume Tell had
gecomponeerd, is dat hij sindsdien
niets meer gedaan heeft omdat hij
zijn schaapjes wel op het droge had.
Het is inderdaad juist dat Rossini
na deze opera geen andere meer
gemaakt heeft. Maar alleen al de ge
zondheidstoestand van de compo
nist, die niet best was, mag als af
doende reden worden aangevoerd.
Rossini heeft overigens nog wel
wat geschreven na Willem Teil, zij
het dan ook geen opera.
Ten aanzien van het karakter van
Rossini wijst de Rossini-kenner
Lippman terecht op een paar zin
nen die de componist in de parti
tuur van zijn Petite messe solen-
nelle heeft geschreven en die hier in
een vrije vertaling volgen: „Mijn
God, hier is dan deze arme kleine
Mis gereed gekomen. Heb ik nu
echt gewijde muziek gemaakt, of
heb ik mijn muziek gewijd? Ik was
geboren voor de opera Buffa, u
weet het wel. Een beetje vakman
schap, een beetje uit het hart en al
les was er. Wees dan gedankt en laat
mij naar het paradijs gaan".
De componist Rossini was een an
der mens dan de figuur zoals die
oprijst uit talloze moppen-, citaten-
en anekdotenboeken. Wellicht
heeft hij zelf daaraan wel het nodige
bijgedragen. Dat is niet meer te
achterhalen. Maar zelfs al is dat zo,
dan nog dienen wij te beseffen dat
Gioacchino Antonio Rossini een
componist was die, zo we hem al
enige bijvoeglijke naamwoorden
meegeven, het beste getekend
wordt door. rijk, vrolijk, naief
vroom.
Rossini was een componist die het
betreurde geen verhevener muziek
te hebben geschreven. Hij vond dat
daar behoefte aan was in een tijd
van dieverij en barricades, zoals hij
de negentiende eeuw, toen deze een
eindje op streek was, karakteri
seerde. Zelfs zijn toonzetting van
zo n dramatische tekst als het Sta-
bat Mater is geliefd geworden uit
sluitend door de verrukkelijke,
maar volstrekt niet religieus getinte
melodieën.
Maar hij componeerde wel een
Guillaume Teil, een Barbier. En
daarmee bereidt hij muzieklief
hebbers nog dagelijks veel vreug
de.
De AVRO zal vanavond een spe
ciaal radioprogramma wijden aan
Willem Tell in het programma „Zo
hoor je nog eens wat". Hilversum
2,19.00 uur.
HILVERSUM (GPD) - Een week voor Kerstmis 1903 maak
ten Orville en Wilbur Wright hun eerste vlucht met een
motorvliegtuig. Hun „Flyer" staat sindsdien bekend als
het eerste vliegtuig dat die naam werkelijk waardig was.
Her en der wordt uit veelal nationalistische overwegingen dit eerste ge
boorterecht betwist zelfs de Amerikaanse broers vonden het vliegen
niet in hun eentje uit.
Het zich als een vogel vrij in de lucht bewegen, heeft de mensheid altijd
gefascineerd. De Grieken hadden al hun Icarus, die van zijn luchtdoop
een dilirium kreeg, de zon tegemoet vloog en neerstortte. Hij was het
eerste luchtvaartslachtoffer uit de wereldliteratuur.
Leonardo da Vinei heeft zich ruim drie eeuwen geleden uit en te na het
hoofd gebroken over de mogelijkheid de mens in het luchtruim te ver
heffen. De Franse gebroeders Montgolfïer vonden een eeuw later de
heteluchtballon uit, en de Oostenrijker Otto Lilienthal staat bekend als
de eerste zweefvlieger. De gebroeders Wright waren de eerste piloten,
maar het was Louis Blériot die geschiedenis maakte toen hij in 1909
Engeland zijn eilandstatus ontnam.
Vanaf vanavond zendt de VARA-televisie een zevendelige Franse serie uit
over de geschiedenis van de luchtvaart. Hoe wij de lucht veroverden,
wat eraan vooraf ging en wat de gevolgen waren. Wandelingen op de
maan trekken nu al geen aandacht meer en worden nauwelijks hoger
aangeslagen dan een drie uur durende vlucht per Concorde naar New
York.
De eerste aflevering (uitgezonden op Nederland 1 vanaf 19.07 uur), gewijd
aan de luchtvaart tot en met de vlucht waarmee Blériot de levensvat
baarheid van het vliegtuig definitief boven elke discussie stelde, volgen
nog afleveringen over de Eerste Wereldoorlog (4 augustus), Charles
Lindbergh (6 augustus), de opkomst van het verkeersvliegtuig en de
DC-3 (17 augustus), de Spaanse burgeroorlog en de Luftwaffe (1 sep
tember), de Tweede Wereldoorlog (20 september) en tenslotte op 29
september de luchtvaart van 1945 tot en met heden.
Lee Towers
Herman van Veen
Wim Hogenkamp
AMSTERDAM (ANP) - Wim Hogenkamp en Lee
Towers behoren naast de groepen Kayak en
Flairck tot de plaatartiesten, aan wie dit jaar een
"populaire" Edison zal worden toegekend.
In totaal zijn zeventien platen met een dergelijke
onderscheiding bekroond. Wim Hogenkamp
krijgt een Edison voor zijn lp "Heel gewoon", Lee
Towers voor "Definitelee", Flairck voor "Varia
ties op een dame" en Kayak voor "Phantom of the
night".
Er gaan ook Edisons naar Ivo de Wijs ("Formule 2"),
Herman van Veen ("Alfred J. Kwak") en dr. R.
Schuursma ("Fascisme en bezetting").
Voor buitenlandse artiesten zijn ook enkele beeld
jes beschiktbaar. Zo zullen onder meer worden
onderscheiden: Cleo Laine, Roxy Music, 10-CCen
Stan Getz. De formatie Meat Loaf krijgt de Edison
voor de internationale single van het jaar.
HILVERSUM (ANP) - De VARA-
radio zal op 28 juli en 4 augustus
programma's uitzenden over de
in 1971 overleden schrijver Si
mon Vestdijk.
In de eerste uitzending wordt de
persoon Vestdijk geanalyseerd
waarbij in het bijzonder zijn
steeds terugkerende depressies
onderwerp van gesprek zullen
zijn. Vestdijk zelf wilde daarop in
zijn roman "De persconferentie"
dieper ingaan. Hij overleed ech
ter voordat hij dat boek kon af
maken. Het werk is onvolledig
uitgegeven.
Zijn vrouw, zijn vroegere vriendin
Henriëtte van Eijck, zijn uitgever
Geert Lubberhuizen, zijn jeugd-
biograaf Nol Gregoor en zijn
vriend, de schrijver Theun de
Vries, komen in dit programma
aan het woord, terwijl in deze eer
ste uitzending ook - nooit eerder
uitgezonden - fragmenten van
gesprekken met de schrijver zelf
zijn te horen.
In het tweede programma wordt
geprobeerd Vestdijks werk te
plaatsen in de Nederlandse litera
tuur hoe belangrijk is zijn werk,
wat is de rode draad, waarom
schreef hij zoveel, wat was zijn
ispiratie, wat is de plaats van zijn
geboortedorp Harlingen? (Hil
versum 1, 09.30 uur).
ADVERTENTIE
HILVERSUM (GPD) - Het satiri
sche programma "Humbug", dat
de TROS ruim een jaar geleden
heeft opgenomen, wordt nu toch
nog uitgezonden. Op zaterdag 18
augustus is het programma, met
onder andere Teuntje de Klerk,
Cees Linnebank en Jenny Arean,
te zien.
Regisseur Bob Rooyens haalde het
idee voor Humbug uit Duitsland,
waar het al enige jaren onder de
titel "Klimbim" draait. De Duit
sers haalden het idee op hun
beurt weer uit Amerika.
Wat voor de TROS een hele serie
van satirische programma's had
moeten worden, werd een grote
mislukking. De proefopnamen
(die nu worden uitgezonden)
werden vertoond aan een aantal
mensen, die maar zeer weinig
waardering konden opbrengen
voor de vertoonde beelden. Om
toch nog enig profijt te hebben
van het bestede geld, monteerde
men de opnamen opnieuw, nu
met een iets beter resultaat. Goed
genoeg blijkbaar om het pro
gramma uit te zenden.
Het blijft overigens wel bij dit ene
programma. Voorlopig dus geen
satire bij de TROS op de buis.
't Gezelligste, modernste winkelcentrum vlakbij Den Haag.
Volop gratis parkeerruimte. Makkelijk te bereiken
U vindt er alles wat uw hart bec
is er iets bijzonders, iets leuks c
voor maar 13.25
een heel menu.
Waar is dat?
Overal waar u dit
blauwe bord ziet! C>
NEDERLAND 1
18.00 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
18.50 - De Fabeltjeskrant (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - Popeye, tekenfilm (AVRO)
19.07 - De geschiedenis van de luchtvaart, serie (VARA)
20.02 - Oscar Peterson very special (VARA)
20.53 - Voorwaarts en niet vergeten (dl. 3) (VARA)
21.37 - Journaal (NOS)
21.55 - Liebeslieder Walzer, ballet (NOS)
22.50 - Journaal (NOS)
NEDERLAND2
18.00 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
18.59 - De Astronautjes (AVRO)
19.05 - Mork en Mindy (AVRO)
19.30 - Toppop special (AVRO)
20.00 - Journaal (NOS)
20.27 - AVRO's Sportpanorama Internationale Tenniskam
pioenschappen van Nederland (AVRO)
21.30 - De Stichting, tv-serie (AVRO)
22.20 - Televizier Magazine (AVRO)
23.05 - Journaal (NOS)
DUITSE TV
DONDERDAG 26 JULI
DUITSLAND I
18.50 Journ. WDR: 19.00 Gebt mir
Wind und ich zeig' Euch die Welt.
tv-serie. 19.10 Inform, progr. 20.15
Aktual. 20.45 Amus.progr.) 21.00
Journ. 21.15 Discussie. 22.00 Pop
muziek. 22.45 Zwei Mann um einen
Herd, tv-serie. 23.30 AktuaL 24.00
Filmreportage. 0.45 Journ.
DUITSLAND II
18.00 Journ. 18.10 Te
kenfilmserie. 18.35 Aktual. en mu
ziek. 19.20 Die Tony Randall-Show,
tv-serie. 20.00 Journ. 20.30 Spel-
progr. 22.00 Aktual. 22.20 Aktueel
magazine. 23.05 Fad, jal - Neuan-
koemmling, arbeite. Speelfilm. 0.45
DUITSLAND UI WDR
21.15 Der letzte Rebell
(Wings of the hawk), speelfilm. 22.35
Docum. serie. 23.35 Film portret.
BELGISCHE TV
DONDERDAG 26 JU LI
BELGIË VLAAMS
18.45 Kinderfilmserie.
18.50 Jongerenprogr. 19.15 Inform,
progr. 19.40 Meded. en Morgen. 19.45
Journ. 20.10 Mork Mindy, come-
dy-serie. 20.35 Panorama. 21.25
Luchtramp (Collision Course), tv-
film. 22.40 Joum.
wil vooruit (Êin Mann will nach
oben). Duitse tv-sene. 21.25 Film
fragmenten.
„Oscar Peterson, very special" heet het jazzprogramma dat de
Canadese omroep met deze pianist maakte. Peterson hoeft nauwe
lijks aangeprezen te wordenzijn faam als pianist snelt hem al
dertig jaar vooruit. Zijn kwaliteiten als entertainer zijn al even
bekend.
In dit programma speelt Peterson niet alleen met zijn vaste begelei
ders, bassist Ray Brown en gitarist Herb Ellis. Hij ontvangt ook
gasten als collega-pianist-zanger Ray Charles, saxofonist Zoot
Sims en de trompettisten Clark Terry en Roy Eldrigde.Ook voert hij
wat gesprekjes met zijn ontdekker en ma nager Norman Grantz.
Peterson geeft in de loop van het vijftig minuten durende pro
gramma aan op welke wijze zijn grote voorbeelden Art Tatum,
Duke Ellington en Nat King Cole hem in zijn loopbaan hebben
beïnvloed.
De VARA-televisie zendt dit programma vanavond om 20.02 uur op
Nederland 1 uit.
Inde televisie-actualiteitenrubriek Televizier Magazine van de
AVRO wordt vanavond een reportage uitgezonden over epilepsie.
Er zijn in ons land ongeveer 90.000 mensen, die aan deze ziekte
lijden. De meeste epileptici blijken niet gelukkig te zijn over de wijze
waarop zij door de buitenwereld worden benaderd. De AVRO heeft
voorts een eigen reportage over Nicaragua na de machtsovername
door de sandisten. Nederland 2.2220 uur).
■k "Liebesliederwalzer"zo luidt de titel van het ballet van George
Balanchine naar de gelijknamige composities opus nummers 52 en
65 van Johannes Brahms, gedanst door het New York City Ballet. De
NOS-televisie zendt dit programma - eerder op 8 mei 1977 uitge
zonden - vanavond van 21J55 tot 22.45 uur via Nederland l uit.
DONDERDAG 26 JULI
HILVERSUM I
NCRV: 18.11 (S) Hier en
nu. 18.30 (S)Kerkepad 1979.18.45(S)
Leger des Heilskwartier. 19.02 (S) De
wereld zingt Gods lof. 19.55 (S) Op de
man af. 20.03 (S) t Is Ted-tijd. 21.02
(S) 29e Internationaal Orgelcon
cours Haarlem 1979. 21.40 (S) Lite-
rama-donderdag. 22.02 (S) Voor ons
en onze kinderenNOS: 23.02 (S)
Met het oog op morgen. KRO: 0.02
(S) De Nachtspiegel. 1 02 (S) Tussen
de hoezen met Winfned Povel. 3.02
(S) Herrie of Harry op I. 6.02 (S)
Country time. 6.50 Het levende
woord.
HILVERSUM II
IKON 18 05 Kleur. 18.35
Nederland Israëlitisch Kerkgenoot
schap. AVRO. 18.50 AVRO-tema.
19.00 Zo hoor je nog eens wat. 19.20
(S) In de kaart gespeeld. 21.00 (S)
Hedendaagse muziek. 22.10 (S)
Idem. 22.30 Nws. 22.40 (S) Avond
concert 23.50 Radio-journaal. 23 55
Nws.
HILVERSUM III
NOS: 18 03 (S) De
Avondspits. TROS: 19 02 (S) Poster.
20 02 (S) Soul Show. 22 02 (S) Sesjun
op herhaling. 23.02 (S) Lp-werk.
VRIJDAG 27 JULI
HILVERSUM I
KRO 7.03 Echo. 7.13 (S) Even na zi
ven. (8.03 Echo.)"9.03 (S) Maartje va
Weegen. 12.03 (S) Zomer '79. 17.0
(S)En zo hoort het ook!
HILVERSUM II
VPRO: 7.00 Nws. 7.10 Ochtendgym.
7.20 Het ei. (7.30,8.00,8.30 Nws.) 9 00
Gym voorde vrouw. 9.10 Waterstan
den. 9.15 Expres - VPRO. sociaal-
cultureel progr. NCRV: 10.30 Het
verbeelde leven, verhaal. NOS: 10.45
Werkbank. 10.55 NOS-progr. overz.
VARA: 11.00 Kinderboekenschrij
vers aan het woord. TROS: 11.20
Week in-week uit. 12.26 Meded. voor
land- en tuinbouw. 12.30 Nws. 12.36
Aktua NOS: 13 00 Nws. 13 11 Meer
over minder. 14.20 Op de zeepkist,
komt U maar. 14.45 't Kan van nut
zyn. (14.45 Reehtoprecht 15.00 Stad
en land, waarin: NOS Visrubnek.
15.15 Knollen voor citroenen.) 15.30
Van onze redaktie (15.30 Kijk op de
Derde Wereld en Oost-Europa. 18.10
Kijk op West-Europa. 16.20 Kuk op
Den Haag. 16.30 Joumalistenfo
nim.) VOO 17.00 (S) Info-radio.
(17.24 Meded. 17.30 Nws.)
HILVERSUM IU
EO 7.02 (S) Ronduit op dne 8.03 (S)
EO-Metterdaad-memo 8 05 (S) Tijd
sein 9.03 (S) De muzikale fruitmand.
10 03 (S) Te elfder ure. NCRV 1103
Pop non stop. 12.03 (S) Goeiemid
dag. VOO 14.03 (S) Tipparade. 15.25
(S) Popjournaal. 15.30 (S) Top-
40.
HILVERSUM IV
NOS: 7.00 Nws. 7 02 (S) Vroeg klas
siek. 9.00 Nws. 9.02 (S) Muziek uit de
Middeleeuwen en Renaissance 9 30
(S) Vrijdagmorgenconcert: klass
liederen. VOO 11.00 (S) Muziek voor
miljoenen EO 13 00 (S) Klankspie»
gel. 14.00 Nws 14.02 (SiCommunity-
singing. 14.20 (S) Orgelbespeling
14.40 (S) Plaat-praat VPRO 15 00
(S) Muziek-op-vier De wortels van
de flamenco II.
De roemruchte driedekker, een Fokker uit 1917, waarmee de Duitse luchtmachtofficier Von Richthoven veel
successen oogstte.
