Geen bewijs voor
hoger kankerrisico
omgeving Schiphol"
Gegevens over Duits oorlogsmisdadiger
Vrij lichte straffen voor Unifil-militairen
Giftig gas in klooster
Wraakactie
met tank:
vijf auto's
platgereden
UW
EIGEN
DAGBLAD
00K IN DE VAKANTIE?
WOENSDAG 25 JULI 1979
BINNENLAND
PAGINA 7
'Blindganger'
veroorzaakt
verkeersdode
ROTTERDAM (ANP) - De 58-
jarige J. "Westerbaan uit Rot
terdam is gisteren omgeko
men bij een autobotsing op de
rijksweg Rotterdam-Maas
sluis. Zijn wagen werd vol
gens de politie in Vlaardingen
frontoal geramd door een au
to die de verkeerde rijbaan
had gekozen en tegen de
stroom inreed.
Deze 'blindganger', een 73-jari-
ge man uit Schiedam, heeft
volgens de politie een afrit bij
Maasland aangezien voor een
oprit. Hij heeft het daarna
1300 meter op de rijksweg
uitgehouden. De man ligt nu
met zwaar hoofdletsel in een
ziekenhuis in Schiedam.
(Van onze correspondent)
KAFRA - In een verlaten villa in het Zuid-
libanese dorpje Kafra hebben elf Ne
derlandse VN-militairen zich gisteren
voor eeri speciaal uit Arnhem over
gevlogen krijgsraad moeten verant
woorden voor een reeks overtredingen.
Het ging hoofdzakelijk om wachtdelic-
ten: het slapen tijdens de wacht. Daar
naast werd in twee gevallen „opzettelij
ke ongehoorzaamheid" ten laste gelegd,
eenmaal diefstal en ten slotte „door on
voorzichtigheid met een vuurwapen
toebrengen van zwaar lichamelijk let
sel".
Kafra ligt vlak bij Haris (het hoofdkwartier
van het Nederlandse VN-detachement)
in een prachtig heuvellandschap. Een
kale ruime kamer in de villa deed dienst
als „rechtszaal". De krijgsraad zat achter
een enorme houten tafel op groene plu
che stoelen. Er was zelfs een „hekje" ge
plaatst, waarachter de gedaagden moes
ten staan.
De president van de krijgsraad, mr. P. E.
Kloots en de auditeur-militair (openbare»
aanklager) mr. J. H. Bekkering - de enige
twee burgers in het edelachtbare gezel
schap - hielden hun zwarte toga aan, on
danks de tropische temperaturen in het
zaaltje. Leden van de krijgsraad waren
kolonel Constandse, overste Van Woen-
sel en secretaris De Roos. Boven dit ge
heel een kleurenportret van koningin
Juliana en prins Bernhard, dat halver
wege het eerste betoog van de auditeur
kletterend van de muur viel, maar haas
tig en met zekere eerbied door de mare
chaussee werd opgehangen.
Aanklager Bekkering nam in de eerste
zaak de gelegenheid te baat een „alge
meen" requisitoir te houden inzake het
ten laste gelegde slapen tijdens de
wacht: „Het was een aanloopperiode in
het begin. Er waren geen schriftelijke in
structies, men werd aan z'n lot overgela
ten. Bij het bepalen van de strafmaat zal
enerzijds rekening worden gehouden
met de bijzonder zware omstandigheden
waaronder jullie moeten werken (19 uur
achter elkaar in touw is geen uitzonde
ring). Anderzijds wil ik de beklaagden
wel duidelijk maken dat het vertrouwen
dat men in een wachtpost mag stellen,
vooral in Libanon, door het in slaap val
len ernstig is geschaad. Wij zijn ervan
overtuigd dat niemand expres is gaan
slapen tijdens de wacht. Men heeft, dat
blijkt uit bijna alle gevallen, tegen de
slaap gevochten.
„Wij hebben vele posten bezocht, we ken
nen de omstandigheden. We spreken
geen recht met het boekje in de hand,
maar hebben een eigen oordeel kunnen
vormen over de zeer zware druk waar
onder jullie moeten werken. Dit zal ik
dan ook als verzachtende omstandighe
den in mijn eis laten meespreken", aldus
mr. Bekkering.
Geen van de gedaagden werd gisteren tot
onvoorwaardelijk arrest veroordeeld,
met als gevolg dat alle militairen, die
binnenkort afzwaaien, ook op tijd uit Li
banon zullen terugkeren. In de meeste
gevallen werd een geldboete opgelegd,
zoals aan dpi. soldaat S. P. H. uit Balk,
die 300 gulden moest betalen.
Reserve-koporaal P. E. W. M. uit Roer
mond kreeg de zwaarste straf opgelegd:
twee weken voorwaardelijke detentie
met een proeftijd van een jaar en 500
gulden boete. Dit omdat hij bij een
wachtpost bij het VN-hoofdkwartier in
Nakoura op wacht in slaap was gevallen
en bovendien had goedgevonden dat
een soldaat onder zijn bevel het zelfde
had gedaan.
Dpi. soldaat H. H. M. uit Eindhoven ging
als vrijwilliger naar Libanon: „Ik wilde
eerst naar de KMS (opleiding voor be
roeps-onderofficier), maar ik koos voor
Libanon. Die kans krijg je nooit meer,
het is een geweldig stuk ervaring. Ik
vind mijn straf te zwaar (300 gulden boe
te voor „opzettelijke ongehoorzaam
heid"). Niet zozeer vanwege dat geld,
maar om het feit dat ik, nu ik door een
krijgsraad veroordeeld ben, mijn even
tuele militaire carrière wel kan vergeten.
Mijn verdediger had om clementie ge
vraagd, maar de president wilde hem
daarin niet volgen. Ik wil nog steeds be
roeps-onderofficier worden".
Het geval van dpi. soldaat A. J. de R. uit
Tilburg is typerend voor de situatie van
het wachtlopen in Zuid-Libanon. De R.
reed op de dag dat hij slapend op wacht
werd aangetroffen van 's ochtends 07.00
tot 's avonds 19.00 uur op zijn militaire
truck. Toen drie uur op post, daarna
tweeëneen half uur op patrouille en die
zelfde nacht om 01.00 uur op uitkijk.
Toen viel hy in slaap. Boete: 200 gul
den.
Dpi. soldaat G. Th. M. uit Heemskerk heeft
z'n beste vriend per ongeluk in het been
geschoten. Het wordt niet duidelijk hoe
zijn UZI-pistoolmitrailleur plotseling op
de avond nadat M. in de kantine een
cowboyfilm gezien heeft, geladen en ge
grendeld komt. Hij richt het wapen in
bravour op zijn vriend en het ding gaat
af. Grove onverzichtigheid wordt hem
verweten („U had uw vriend voor het
zelfde geld kunnen doden"). Boete: 400
gulden.
Over het algemeen zijn in Kafra relatief
lichte straffen uitgedeeld. De uitspraken
in de wachtdelicten zullen niet preven
tief werken: op wacht in slaap vallen zal
men blijven doen, vanwege de zware
omstandigheden. Wellicht zal de uit
spraak van de krijgsraad van invloed zijn
op een eventuele verbetering van de
wachttijdenregeling. Hoe dat technisch
kan worden verwezenlijkt met het per
soneelsgebrek (koks, monteurs enzo
voort lopen ook wacht in Zuid-Libanon),
is voor iedereen een grote vraag.
DEN HAAG (GPD) - Volgens minister Ginjaar
(volksgezondheid en milieuhygiëne) valt niet te
bewijzen dat mensen die rond Schiphol wonen,
meer kans op kanker hebben dan anderen.
De minister schrijft dit in antwoord
op schriftelijke vragen van de
PvdA-kamerleden Voogd, Stof-
felen en Van den Bergh. Dezen
wezen op een recent onderzoek
van de Leidse sociaal genees
kundige dr. Bos, waaruit zou
blijken dat rond Schipol een ver
hoogd kankerrisico zou bestaan
als gevolg van stoffen die vrijko
men bij het starten en landen van
vliegtuigen.
Minister Ginjaar wijst er in zijn
antwoorden op, dat uit een nade
re analyse van de kankersterfte
cijfers op geen enkele wijze blijkt
dat er een verband bestaat tussen
sterfte aan kanker enerzijds en de
afstand tot de Haarlemmermeer
anderzijds. De minister wijst dan
ook een nader onderzoek naar de
gegevens van dr. Bos van de
hand. Wel bestaat er volgens hem
behoefte aan een verantwoorde
geografische analyse van kan-
kersterfte in ons land, waar het
Centraal Bureau voor de Statis
tiek inmiddels mee begonnen is.
De resultaten hiervan zullen vol
gend jaar beschikbaar ko-
men.
Onjuist
Volgens minister Ginjaar schiet het
onderzoek van dr. Bos op essen-
I tiële punten tekort. De door hem
beweerde verschillen in kanker-
sterftegevallen berusten volgens
de bewindsman op een onjuiste
analyse van gegevens. Dr. Bos,
die zijn stelling onder meer po
neerde in het tijdschrift Medisch
Contact en een dagbladinter
view, is in de ogen van de minis
ter volstrekt willekeurig te werk
gegaan en ging tevens voorbij aan
vergelijkbare milieufactoren el
ders in het land, waar geen sprake
is van een 'kankerhaard'.
Uit een binnenkort te publiceren
onderzoek naar de luchtveront
reiniging op en nabij de luchtha
ven Schiphol zal volgens minis
ter Ginjaar blijken dat de concen
traties van kankerverwekkende
stoffen zich daar op een verge
lijkbaar of juist op een lager ni
veau bevinden dan elders in het
land. De bewindsman wijst er
verder op dat niet alleen het weer
bepalend is voor de verspreiding
van de betrokken stoffen, zoals
dr. Bos beweert, maar dat hierbij
ook andere factoren een rol spe
len. Voorts veronachtzaamt dr.
Bos de betekenis van andere
kanker bevorderende facto
ren.
Bezwaar
Is de wetenschappelijke waarde
van de publicaties van dr. Bos al
„zeer twijfelachtig", minister
Ginjaar heeft ook ernstige be
zwaren tegen de wijze waarop dr.
Bos de kankersterfte-cijfers heeft
bewerkt. Zo heeft hij de relatief
hoge sterfte aan kanker in de
Haarlemmermeer in 1976 niet in
verband gebracht met de relatief
lage sterfte aan andere oorzaken.
Maar deze verhouding zorgt in
verhouding juist voor een auto
matisch hoge sterfte aan kan
ker.
Beperking van de analyse tot
slechts één jaar is een tweede
punt van kritiek. Hierdoor wordt
de jaarlijkse schommeling in
kankersterfte-cijfers genegeerd.
Zo is gebleken dat juist in 1976 de
sterfte aan kanker in de Haar
lemmermeer „beduidend" hoger
was dan in de jaren ervoor en er
na. Geen onderscheid wordt ge
maakt tussen mannen en vrou
wen, terwijl dr. Bos kanker ook
als één ziekte-eenheid behandelt.
In werkelijkheid is kanker een
verzamelnaam voor tientallen
aandoeningen, die elk een eigen
ontstaanswijze en natuurlijk
verloop hebben, aldus minister
Ginjaar.
Als laatste punt van kritiek wijst de
bewindsman op de „willekeurige
wijze" waarop dr. Bos de in
vloedssfeer rond de kankerhaar
den heeft afgebakend. Zo maakt
hij niet duidelijk, in het geval
Schiphol, waarom hij Alkmaar
wel tot deze invloedssfeer rekent
en bijvoorbeeld Utrecht en Was
senaar niet. Deze beide laatste
gemeenten liggen juist dichter bij
de luchthaven dan Alkmaar.
Beeld van de demonstratieve bijeenkomst op de camping De Badhoeve van bewoners van vijf campings rond
het Kinselmeer ten noordoosten van de hoofdstad. De gemeente wil tegen de zin van de bewoners de campings
samenvoegen en verplaatsen om meer ruimte te scheppen voor dagrecreatie aan het Kinselmeer.
AMSTERDAM (ANP) - Zo n twee
honderd kampeerders die ver
blijven in het landelijk deel van
Amsterdam-noord hebben gis
teravond op een demonstratieve
vergadering geprotesteerd tegen
de dreigende ontruiming van hun
campings. Ze keerden zich hier
mee tegen een besluit van de ge
meente de campings op te doe
ken en de gebruikers (ongeveer
350 gezinnen) onder te brengen
op één groot terrein in de buurt.
Betrokkenen
ketting
botsing
voor rechter
DORDRECHT (ANP) - Van de
73 automobilisten die be
trokken waren bij de ketting
botsing in dichte mist op 15
mei van dit jaar op de Ha
ringvlietbrug, zullen er dertig
voor de kantonrechter in Ze
venbergen moeten verschij
nen. Tegen 28 van hen zal een
dagvaarding worden uitge
bracht wegens het onvol
doende afstand houden en
het daarmee in gevaar bren
gen van het verkeer. Dit heeft
de officier van justitie te Dor
drecht meegedeeld. Deze 28
automobilisten reden in de
staart van de file die bij de
kettingbotsing betrokken
was.
De telasteleggingen zijn sa
mengesteld aan de hand van
getuigenverklaringen en re
constructietekeningen van de
kettingbotsing, die aan drie
mensen het leven kostte en
waarbij 26 personen ernstig
werden gewond. In overleg
met de officier van justitie te
Breda heeft de Dordtse offi
cier besloten tegen alle ge
dagvaarde automobilisten
dezelfde straf te eisen: maxi
maal driehonderd gulden
boete of twee maanden ge
vangenisstraf.
Eén dode, zes onwel geworden
NIJMEGEN (GPD) - Eén dode, zes
onwel geworden nonnen, alsme
de enkele brandweerlieden en
twee politiemannen met vergifti
gingsverschijnselen. Dat was de
balans die gistermiddag kon
worden opgemaakt nadat plotse
ling uit de kelders opstijgende,
giftige dampen voor paniek had
den gezorgd in het nonnenkloos
ter van de zusters Franciscanes
sen van Oudenbosch in Nijme
gen.
De 69-jarige zuster Carla (wereldse
naam mej. C. Keukens) was 's
morgens tegen elf uur de kelder
trap afgedaald om iets voor de
keuken te halen. Zij werd onwel,
viel naar beneden en raakte daar
bij aan het hoofd gewond. De non
bleef op de keldervloer liggen en
raakte vrij snel bewusteloos als
gevolg van een - naar later bleek -
absoluut dodelijke concentratie
koolmonoxyde in het gasmeng
sel waarmee de kelderruimten
waren volgestroomd.
Toen de andere nonnen zuster
Carla misten, gingen ze op zoek
en vonden het slachtoffer onder
aan de keldertrap. Snel werd een
in de buurt wonende huisarts
gewaarschuwd. Hij constateerde
dat het slachtoffer op dat mo
ment nog leefde. De dokter ging
weer naar boven om de GG en
GD te waarschuwen en een am
bulance te bestellen. Opnieuw
liep hij de keldertrap af, zakte
toen zelf in elkaar en werd met
vergiftigingsverschijnselen naar
het ziekenhuis afgevoerd. Intus
sen was de bewusteloze non al
naar het Canisius-ziekenhuis ge
bracht. Tien minuten nadat
brandweerlieden haar naar bui
ten hadden gedragen, was zij ech
ter al overleden.
Zes andere bejaarde nonnen - in
leeftijd variërend van 65 tot 70
jaar - werden nadat zij onwel wa
ren geworden naar het Radboud-
ziekenhuis vervoerd. Enkelen
van hen waren bewusteloos en
werden eerst in de tuin gelegd om
weer bij te komen.
De plotseling uit de keldergewel
ven opstijgende giftige dampen,
waarvan de samenstelling aan
vankelijk niet bekend was, ver
oorzaakten paniek. Politieman
nen en brandweerlieden - de
meesten beschermd met pers
luchtmaskers - ontruimden het
klooster. Tijdens die operatie
raakten ook enige brandweerlie
den die geen maskers droegen
door het gas bedwelmd. Hetzelf
de lot onderging een tweetal poli
tiemannen. Zij werden naar zie
kenhuizen gebracht.
Uit het onderzoek bleek al gauw dat
men te maken had met koolmo
noxyde, vermengd met een on
bekend gas. „De concentratie
koolmonoxyde in de kelderruim
ten was zo groot dat het absoluut
dodelijk was", aldus inspecteur
Boelens. „De ophoping van het
gas bleek te worden veroorzaakt
door een verstopt rookkanaal van
de centrale verwarming. Daarin
werden tenminste drie dode dui
ven en een heleboel takjes, zand
en andere rommel gevon
den".
De dampen waarmee de hoge con
centratie koolmonoxyde (kolen
damp) was vermengd, bestonden
- zo bleek uit het onderzoek met
meetapparatuur - voornamelijk
uit organische gassen. „Vermoe
delijk een beetje aardgas van de
centrale verwarming en gassen
die ontstaan door een verrot
tingsproces, bijvoorbeeld door
de ontbinding van de duivenka-
davers.
Gistermiddag omstreeks één uur
was het hele gebouw weer gasvrij
en kon het door de zusters weer in
gebruik worden genomen. Nor
maal wordt het klooster door 15
tot 17 nonnen bewoond. Een deel
van hen werkt in het onderwijs.
Gisteren waren er slechts negen
nonnen aanwezig.
De vijf kampeerterreinen waar het
om gaat liggen bij het Kinsel
meer, een watervlakte achter de
Waterlandse Zeedijk. De oevers
van het meer moeten worden be
stemd voor dagrecreanten, zo be
sloot de gemeenteraad in 1976,
zich baserend op een bestem
mingsplan voor het hele gebied.
De gebruikers, van wie vele tien
tallen jaren op de terreinen staan
met hun caravans, tenten of
huisjes, is te verstaan gegeven dat
zij uiterlijk in 1981 weg moeten
zijn.
Op de protestvergadering bleek,
dat de kampeerders niets voelen
voor verhuizing naar een groot
terrein, temeer niet omdat dat
zo'n 20.000 gulden per gezin kan
gaan kosten. De gemeente wil de
kampeerders per gezin alleen een
renteloze lening van vijfduizend
gulden verschaffen.
HANNOVER/DEN HAAG (ANP)-
Om zijn vriendin 'te wreken'
heeft de 21-jarige Nederlandse
korporaal R. A. van den H. in de
nacht van maandag op dinsdag in
het Westduitse plaatsje Bremer-
voerde (Nedersaksen) huisge
houden met een tank. Vijf auto's
reed hij plat met de Leopardtank
en twee huizen beschadigde hij
zwaar. De totale schade wordt op
200.000 mark ofwel 220.000 gul
den geraamd, aldus de Leger-
voorlichtingsdienst.
Van der H., ingedeeld bij de 103de
Pantserverkenningsbataljon van
de Nederlandse landmacht in
Seedorf, was er boos over dat zijn
vijftienjarige vriendin uit Bre-
mervoerde door de justitie in een
internaat was geplaatst. Hij klom
in de kazerne in de tank en reed
ermee de poort uit. achtervolgd
door de Nederlandse en Duitse
marechaussee. Hij liet op weg
naar Bremervoerde een spoor
van geknakte bomen en ver
keersborden achter.
In de plaats van bestemming druk
te hij de pui uit het huis van de
stiefouders van zijn vriendin,
plette de auto van stiefvader te
gen een muur en reed vervolgens
het plaatselijk justitiegebouw
binnen. Hij klom op het dak van
dat gebouw en liet zijn achtervol
gers weten dat hij gewapend was.
Zijn commandant, luitenant-ko
lonel W. van Lingen overreedde
hem tenslotte naar beneden te
komen. De korporaal is in hech
tenis genomen. Hij heeft volgens
de marechaussee de comman
dant zijn excuses aangeboden.
DEN HAAG (GPD) - De Amster
damse officier van justitie jhr. mr.
De Beaufort zal eind augustus de
Westduitse justitiële autoriteiten
aanvullende gegevens verstrek
ken over de vroegere SS-Ober-
sturmführer Arnold Strippel, die
in januari 1944 betrokken is ge
weest bij het zogenaamde bun
kerdrama van Vught. Bij deze
oorlogsmisdaad werden bij wijze
van kortstondige strafmaatregel
voor één nacht 74 vrouwen in een
enkele cel geperst. De volgende
ochtend bleken tien vrouwen
door verstikking om het leven te
zijn gekomen. De Westduitse jus
titie had al eerder een vervolging
tegen Strippel ingesteld, maar
wegens gebrek aan voldoende
gegevens is de zaak toen gesepo
neerd.
Van Nederlandse kant, aldus een
woordvoerder van justitie, wor
den geen pogingen in het werk
gesteld Strippel naar Nederland
te krijgen, aangezien Strippel de
Duitse nationaliteit heeft en der
halve niet zal worden uitgele
verd. „Maar wanneer Duitsland
ons om meer gegevens vraagt,
zullen we daarvoor alle mede
werking verlenen", aldus justi
tie.
In de afgelopen tijd is een van de
betrokken vrouwen, de Arnhem
se mevrouw Verstegen, gehoord
door de Westduitse justitie
Het „bunkerdrama" dat zich op 15
januari 1944 in het concentratie
kamp Vught afspeelde, had ei
genlijk een betrekkelijk on
schuldige aanleiding. In het
kamp zat een Duitse vrouw ge
vangen die, in een poging vrij te
komen, een brief had geschreven
aan de kampcommandant, Grü-
newald, waarin zij zich nogal ne
gatief had uitgelaten over som
mige medegevangenen. Een van
die medegevangenen, Leonora
Verstegen, had kennis van die
brief gekregen en werkte de
Duitse de slaapzaal af, zodat zij
gedwongen was in het dag
verblijf te slapen.
De Duitse slaagde erin zich per
soonlijk bij Grünewald te bekla
gen. Maar die stuurde haar naar
de barak terug. Voor straf knipte
Leonora Verstegen de Duitse
haar vlechten af. Opnieuw zocht
de Duitse de kampcommandant
op, die Leonora Verstegen in een
cel van de gevreesde "bunker"
van het kamp Vught liet opslui
ten.
Daarop namen alle medegevange
nen van Leonora Verstegen col
lectief de schuld voor het gebeu
ren op zich. In een brief, onderte
kend met al hun kampnummers,
verklaarden zij als groep gehan
deld te hebben.
Grünewald beschouwde dat als
muiterij en gaf opdracht de 89
vrouwen te straffen door hen één
nacht staande te laten doorbren
gen in een van de cellen van de
bunker. Grünewald werkte er
zelf aan mee om de vrouwen in
cel 115 te duwen.
In totaal zouden vier Duitsers bij
dit duwen betrokken zijn ge
weest. Kampcommandant Grü
newald en een handlanger
Wicklein, zouden de vrouwen in
de cel hebben gestouwd, terwijl
Strippel en een vierde Duitser
mede-toezicht op de gang van
zaken zouden hebben gehouden.
ADVERTENTIE
Dat kan. docri uitsluitend met deze bon Graag 3 weken voor
u vertrekt opzenden naar Alphens Dagblad. Julianastraat 19.
Alphen aan den Rijn
Leidsch Dagblad, Witte Singel 1Leiden.
Plakt u dan wel een postzegel? (55 cent)
Huls adrm S v p. In btofciettara Invullen)
In ladar vak)* i.v.p. nd tottar
VakantlMdrM:
straat
postcode
stad
land
MET INVULLEN
MET INVULLEN
Opzending is gratis in Nederland en Belgie Ovenge landen 1 90 per dag
De praktijk heeft geleerd dat ondanks al onze goede
zorgen de bezorging te wensen kan overlaten. i
Wij kunnen daarom helaas geen verantwoording ne-
men voor het niet tijdig arriveren van kranten op uw
vakantieadres.
